آموزش زبان ژاپنی

باسلام خدمت زبان دوستان

دراین پست می خواهم شماروبازبان تخمه ژاپونی آشناکنم کلا"هرزبونی به استثنای شیرینی زبان که شیرینترین زبان است خوبه اماهم او.ن شیرینه هم زبان من وهم زبان خارجه

پس بااجازه تون چندوقتی درخدمتتونم باآموزش زبان

باشدکه ازاوقات فراقتتون کمال استفاده روببرید.انشاالله

  نشانه های نوشتاری (الفبا) کنونی زبان ژاپنی بطور کلی به دو بخش تقسیم می شه.

۱- الفبای معنانگار:        

         هر کدوم از نشانه های این الفبا، همانطور که از اسمش پیداست، تداعی کننده معنای خاصی هستند. این الفبا، همون الفبای چینیه که از حدود ۱۶۰۰ سال پیش از چین وارد ژاپن شد، و در ژاپن با نام «کانجی» (Kanji به معنای حروف چینی) شناخته شدند. در واقع اون چه که امروز مهم ترین و البته مشکل ترین حروف الفبای زبان ژاپنی رو تشکیل می ده، همین حروف الفبای کانجیه. حروفی که گاهی به شوخی اون ها رو به در و پنجره تشبیه می کنیم.

         نمونه هایی از کلماتی که با کانجی نوشته شده اند:

日本語     ====   به معنای زبان ژاپنی

漢字         ====  به معنای حروف چینی (کانجی)

           تعداد کانجی های وارد شده از چین به ژاپن بسیار زیاد بودند و امروزه هم تعداد زیادی از اون ها در ژاپن مورد استفاده هستند. هر ژاپنی بنا به تحصیلات و علاقه خودش با تعدادی از حروف این الفبا آشنایی داره. گاهی می تونه همه اون ها رو هم بخونه و هم بنویسه، و گاهی ممکنه فقط قادر باشه برخی از این نشانه ها رو بخونه و لزوما روش نوشتن همه اون ها رو حفظ نباشه.

           در واقع تعداد کانجی های زبان ژاپنی اونقدر زیاده که تعداد دقیقی برای اون ذکر نشده و برای خوندن همه این کانجی ها حتی خود ژاپنی ها هم مجبور به استفاده از فرهنگ لغت خواهند بود. تا جایی که مثلا وقتی کسی اسمش رو روی کارت ویزیتش می نویسه، معمولا تلفظ اون رو هم بالاش می نویسه تا دیگران در خوندنش دچار اشتباه نشن.

           اما ژاپنی ها به مرور زمان تغییراتی روی الفبای اولیه که از چین وارد شده اعمال کرده اند که باعث شده الفبای ژاپنی تا حد زیادی نسبت به الفبای مورد استفاده در چین متفاوت و از نظر تعداد، کمتر و جمع و جور تر بشه.

           یکی از کارهای اساسی که در حوزه الفبای معنانگار زبان ژاپنی (کانجی) توسط دولت ژاپن صورت گرفت، این بود که تعداد کانجی های رسمی زبان ژاپنی محدود و مشخص شد و همه ژاپنی ها در دوره تحصیلشون همین کانجی ها رو فرا می گیرند و در متون رسمی، از جمله رسانه ها و متون اداری ازشون استفاده می شه. تعداد کانجی ها بارها محدود شده و در آخرین اقدام دولت، در سال ۱۹۸۱ میلادی، تعداد ۱۹۴۵ کانجی با عنوان «کانجی هایی که عموما مورد استفاده هستند» معرفی شدند. به این ترتیب، این کانجی ها که در گذشته در زادگاهشون، یعنی چین تا مرز ۴۸ هزار نشانه نوشتاری پیش رفته بودند، در زبان ژاپنی به کمتر از دو هزار عدد رسیدند.

           گفتنی ها درباره کانجی بسیار زیاده، اما به دلیل این که فکر می کنم توضیحات بیش از این، از حوصله مخاطبان خارجه، به همین مقدار بسنده می کنم.

۲- الفبای آوانگار:

           این الفبا، مثل اسمش، فقط نشان دهنده آواها هستند. البته نه از اون نوع آوا (صامت و مصوت به تنهایی) که مثلا در زبان های فارسی و انگلیسی داریم؛ بلکه «هجا» ها هستند که توسط الفبای آوانگار زبان ژاپنی نمایش داده می شن.

           این الفبا به سه صورت تجلی پیدا کرده و هر کدوم از این ها در واقع در دوره های مختلف در بین قشری خاص از مردم ژاپن رایج شده و به تدریج، و در پاسخ به نیازهای جدید، مرتب و سامان دهی شده اند.

الف- الفبای هیراگانا (Hiragana):

           این الفبا با ساده کردن تعدادی از کانجی ها در ژاپن به وجود اومد و معروفه که نشانه های این الفبا که معمولا از خطوط منحنی و نرم تشکیل شده اند، توسط زنان ژاپنی ابداع شده و استفاده می شده. البته امروزه همه از این الفبا بهره می برند. تعدادی از این نشانه ها و کانجی هایی که این حروف از ساده کردن شکل اون ها به دست اومده، در زیر نشون داده شده:

           نشانه های نوشتاری پایه در الفبای هیراگانا:

           کاربرد عمده الفبای هیراگانا، در (۱) صرف افعال ژاپنی و (۲) نشون دادن تلفظ کانجی هاست.

(۱) برای صرف افعال ژاپنی که اصالتا در ترکیبی شامل کانجی نوشته می شن، به انتهای اونها چند تا از حروف الفبای هیراگانا اضافه می شه که مشخصاتی چون زمان، نمود، وجه، مثبت یا منفی بودن، لازم یا متعدی بودن و… رو نشون می ده.

           برای نمونه، فعل «خواندن» در زمان حال با اضافه شدن نشانه های هیراگانای «みます» به کانجی «読» که بن فعل محسوب می شه، به صورت «読みます» نمایش داده می شه و در زمان گذشته با اضافه شدن نشانه های هیراگانای «みました» به بن فعل، به صورت «読みました» نمایش داده می شه. طبق جدول زیر:

*　نکته: وقتی حروف هیراگانا به این صورت مورد استفاده قرار می گیرند، به اونها «اُکوری گانا» (okurigana) گفته می شه.

(۲) برای نشون دادن تلفظ کانجی های زبان ژاپنی، بالای اون ها از حروف هیراگانایی استفاده می شه که روش خوندن هر کانجی رو نشون می ده. مثلا روی کارت ویزیت ها، معمولا بالای اسم افراد، تلفظش هم با هیراگانا نوشته شده. یا راهنمای اسم محلات در تابلوهای راهنما و بطور کلی کانجی های مشکل در متون مختلف معمولا با الفبای هیراگانا نشون داده شده. وقتی حروف هیراگانا در این کاربرد استفاده می شه، به اونها «فوری گانا» (furigana) گفته می شه.

ضمنا در آموزش زبان ژاپنی به بچه های ژاپنی و دانشجویان خارجی در سطوح مقدماتی، با توجه به ساده بودن فراگیری هیراگانا، قبل از دیگر الفباها، از این الفبا استفاده می شه.

ب- الفبای کاتاکانا (Katakana):

          این الفبا هم مثل هیراگانا از ساده کردن شکل تعدادی از کانجی ها به وجود اومده و از خط های تند و شکسته ای تشکیل شده که باعث می شه نسبت به حروف هیراگانا با سرعت بیشتری نوشته بشه. گفته می شه این حروف در گذشته توسط مردان مورد استفاده قرار می گرفته. البته امروزه همه ازش استفاده می کنند. تعدادی از این نشانه ها و کانجی هایی که این حروف از ساده کردن شکل اون ها به دست اومده، در زیر نشون داده شده:

           نشانه های نوشتاری پایه در الفبای کاتاکانا:

           الفبای کاتاکانا امروزه معمولا در (۱) نوشتن لغات وارد شده از زبان های غیر ژاپنی به این زبان، و (۲) تاکید بر یک کلمه برای جلب توجه مخاطب مورد استفاده قرار می گیره.

(۱) کلمات خارجی وارد شده از زبان های غیر ژاپنی به این زبان، معمولا با الفبای کاتاکانا نوشته می شه. البته به دلیل محدودیت آوایی این الفبا، سعی می شه که با این الفبا، نزدیک ترین تلفظ به تلفظ اصلی کلمات غیر ژاپنی ساخته بشه. برای نمونه بعد از وارد شدن کلمه «radio» به زبان ژاپنی، چون در زبان ژاپنی نشانه ی نوشتاری خاصی برای هجای «دی» وجود نداشت و بالتبع، مردم هم عادت به تلفظ همچین هجایی نداشتند، از هجای «جی» (ジ) به جاش استفاده کردند و این کلمه به صورت ترکیب کاتاکانای «ラジオ» و با تلفظ «راجیو» نوشته می شه.

          لازم به ذکره که به دلیل فراوانی کلمات خارجی وارد شده به زبان ژاپنی، تعداد کلماتی که با الفبای کاتاکانا نوشته می شه بسیار زیاده. برای اینکه به عمق فاجعه پی ببرید، کافیه که یه سایت خبری ژاپنی رو ببینید و تعداد کلماتی که با حروف کاتاکانا در سایت نوشته شده رو با کلمات دیگه که با کانجی یا هیراگانا نوشته شده اند مقایسه کنید. این کلمات اونقدر زیادند که تا کنون مقالات زیادی توسط منتقدان ژاپنی در ذم و گاهی در مدح ورود کلمات خارجی به زبان ژاپنی نوشته شده.

(۲) در متون ژاپنی وقتی که قصد تاکید بر یک کلمه وجود داره، به جای این که اون رو مثلا با فونت ضخیم (bold) بنویسند، در خیلی از موارد، از کاتاکانا برای نوشتنش بهره می گیرند. همچنین بسیاری از نام های تجاری و اسامی خاصی که نویسنده دوست داره در ذهن مخاطب باقی بمونه، با استفاده از حروف کاتاکانا برجسته سازی می شن.

*   نکته قابل توجه درباره این دو الفبا (هیراگانا – کاتاکانا) اینه که اصالت اون ها ژاپنیه و از چین وارد نشده اند.

           بنابراین، ساده ترین راه برای تشخیص این که یک متن چینیه یا ژاپنی، اینه که توجه کنیم که حروف هیراگانا یا کاتاکانا در متن وجود داره یا نه. در صورتی که نشانه های این دو الفبا هم در کنار کانجی ها در نوشته وجود داشته باشند، می تونید مطمئن باشید که با یک متن ژاپنی روبرو هستید. در غیر این صورت، متن مربوط به زبان چینی خواهد بود.

           تعداد نشانه های نوشتاری کاتاکانا و هیراگانا که نشان دهنده هجاهای زبان ژاپنی هستند، برابر بوده و هر کدام تقریبا ۱۱۵ عدد هستند که متناظر با هر نشانه هیراگانا، یک نشانه کاتاکانا هم با همون تلفظ وجود داره. با این وجود تعداد مشخصی برای این نشانه ها ذکر نشده؛ چرا که آواهای زبان ژاپنی نسبت به زبان های دیگه محدود هستند، و برای نشان دادن آواهای کلمات خارجی، به ویژه توسط قشر جوان ژاپن ترکیب های جدیدی درست شده که بتونن کلمات خارجی رو هرچه شبیه تر به تلفظ اصلیشون بنویسند و تلفظ کنند.

ج- روماجی (Romaji):

           روماجی (یا رومان جی) یعنی حروف لاتین و در واقع یک الفبای کمکی برای تلفظ کلمات ژاپنیه. چیزی شبیه به اون چه که ما در ایران با نام زبان فینگیلیش می شناسیم. در این الفبا همون آوای کلمات ژاپنی، با حروف لاتین نوشته می شه و به ویژه برای خارجی هایی که با زبان ژاپنی آشنایی کمتری دارند، مفیده. به این ترتیب که روی تابلوهای راهنما در ژاپن، معمولا تلفظ اونها با حروف روماجی نوشته می شه و مثلا یک خارجی که وارد ژاپن شده، تنها با دونستن اسم جایی که قراره بره، در ایستگاه های مترو به راحتی می تونه مسیر رو پیدا کنه. چون تلفظ بیشتر کانجی هایی که در تابلوهای راهنما نوشته شده، در کنارشون با الفبای روماجی (لاتین) هم نوشته شده.

           برای درک بیشتر، کافیه خوانندگان این مطلب که با زبان ژاپنی آشنایی ندارند، تابلوهای زیر رو نگاه کنند و ببینند که کانجی های بکار رفته در تابلوها، به مدد الفبای روماجی، به چه آسونی خونده می شه:

             البته برای خوندن الفبای روماجی هم قوانین خاصی هست و خوندن درست اون به یک سری دانسته های قبلی نیاز داره.

           همچنین در تایپ زبان ژاپنی، به غیر از روش تایپ مستقیم الفبای هیراگانا و کاتاکانا، روشی که بیشتر مورد استفاده قرار می گیره (به ویژه توسط خارجی ها) اینه که با استفاده از همین کیبوردهای لاتین معمولی، تلفظ کلمات ژاپنی با حروف الفبای روماجی تایپ می شه و با زدن کلید «space» کانجی یا هیراگانا و یا کاتاکانای متناظر اون توسط کامپیوتر (یا موبایل یا…) به کاربر پیشنهاد می شه و کاربر کلمه مورد نظر خودش رو از بین پیشنهادهای کامپیوتر انتخاب می کنه.

           به این ترتیب همونطور که متوجه شدید، تایپ زبان ژاپنی نسبت به زبان فارسی یا انگلیسی زمان بیشتری می بره و شاید در ابتدا خسته کننده باشه؛ اما پس از مدتی که این کار رو ادامه بدین، بطور کلی این مسئله رو فراموش خواهید کرد و مثل زبان فارسی یا انگلیسی می تونید با سرعت قابل قبولی متون زبان ژاپنی رو هم تایپ کنید.

جمع بندی:        

         بطور کلی الفبای زبان ژاپنی به دو بخش معنانگار (کانجی) و آوانگار (هیراگانا – کاتاکانا – روماجی) تقسیم می شه که اولی اصالتا چینی بوده و هر کدوم از نشانه ها معنا و تلفظ (یا تلفظ های) خاصی دارند و نوع دوم توسط ژاپنی ها ابداع شده که نشانه های این الفباها، صرفا صدای مربوط به کلمات رو نشون می دن. هیراگانا و کاتاکانا صداها رو با الفبای ژاپنی، و روماجی اون ها رو با الفبای لاتین نشون می ده.

           بد نیست برای جمع بندی، نگاهی هم به جدول زیر داشته باشید:

پانوشت:

           در تهیه گزارش بالا، عمدتا از مطالب کتاب 新・初めての日本語教育۱ که از کتب پایه رشته آموزش زبان ژاپنیه استفاده شده.

سیستم نوشتاری زبان ژاپنی (درس 1)

زبان ژاپنی دارای سه نوع سیستم نوشتاری است که هر یک نقش خود را دارند. وقتی می نویسید: WATASHI WA ANNA DESU، (من آنا هستم)، اسم برای «من» یعنی «WATASHII» به کانجی نوشته شده است. «WA» ،«DESU» و سایر واژه هایی که یک عمل دستور زبانی را نشان می دهند به «هیراگانا» نوشته می شوند. افعال و صفت ها ترکیبی از «کانجی» و «هیراگانا» هستند. اسم های خارجی و واژه های وام گرفته شده از زبان های دیگر، مانند آنا، به کاتاکانا نوشته می شوند.

هیراگانا و کاتاکانا، نشانه های آوایی هستند که هر یک نشانگر یک هجا می باشد. زبان ژاپنی دارای پنج حرف صدا دار:a، i، u، e، o و 9 حرف بی صدا است. در زبان ژاپنی هر حرف صدا دار به تنهایی و یا یک مجموعه از یک حرف صدادار و بی صدا کنار هم، تشکیل یک سیلاب می دهند. علاوه بر آن، حرف «ن» هم وجود دارد.