بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی

مساله زمان پيوسته ذهن و دل، حاضر و غايب، و ديروز و امروز انسان را به خود مشغول کرده است. حضور زمان وجوه گوناگون پيدا مي کند: تند آهنگ يا کند آهنگ، سبک بار يا گران بار، در آگاهي يا در غفلت. براي زمان، به اعتبارهاي متعدد، تقسيم هاي گوناگوني قايل شده اند؛ اما همه آنها را مي توان به دو تجربه يا تلقي عمده تحويل کرد:

(?)زمان بيروني که ظاهرا مستقل از حضور انسان و جداي از آگاهي، ذهن و تجربه هايش، بر مبناي حرکت اجسام و اجرام و تقدم و تاخر و توالي و تعاقب امور و پديده ها در جريان است.

(2)زمان دروني و وجودي، که گذار و گذرش به تجربه دروني و روحي انسان وابسته است.

بر حسب آنکه اصالت و اولويت از آن کدام يک از اين دو باشد، ادراکات، احساسات، تجربه هاي بشري و نوع صورت بندي رويدادها و کيفيت نظم و ترتيب آنها رقم مي خورد.

جهان، به منزله مجموعه امکان هاي گشوده بر ما- به تعبير هيدگر- براي همه يکسان و يکنواخت نيست. اين تجربه زيستن و به تبع آن «از آن خود کردن» است که جهان ما را شکل مي دهد نه صرفا محيط خارجي و پيراموني يا ظرف مکاني. به اين معنا، جهان هرکس حيات منحصر به فرد اوست تا چگونه روايت خود را از اين عالم به دست دهد و هستي خود را طرح بريزد، گرچه او را در وضعيت و موقعيتي افکنده باشند که بي حضور او رقم خورده باشد؛ زيرا امکان مقدم بر واقع است و برتر از آن نه بالعکس. اين است که، در کنار تقديرها، تدبيرها و تصميم ها مي رويند...

 نسخه قابل چاپ

درآمد

درباره واژه هاي فارسي که از روزگاران پيش از اسلام تاکنون به زبان عربي راه يافته است، مطالب بسياري نوشته شده است. اين واژه ها اغلب متعلق اند به حوزه هاي قانون، حکومت، هنر از جمله موسيقي و به طور کلي عرصه فرهنگ. از جمله مهم ترين واژه هاي فارسي که، در زبان عربي، تا امروز و در امور حکومتي باقي مانده است واژه ديوان، به معني «دربار و تشکيلات اداري»، و واژه دبير، به معني «خط»، از اين قبيل اند، که تا به امروز در زبان عربي باقي مانده اند. از واژه دبير در زبان عربي واژه ذبر ساخته شده که بر نوشتن، خط و کتاب و برگ کاغذ دلالت دارد، همچنين ذابر به معني «دانشمند» و مذبر به معني «کاتب». فهرست واژگان ديواني يا سپاهي فارسي که زبان عربي به وام گرفته طولاني است، اما براي بازشناختن اين گونه واژه ها تاکنون نشانه ها و ملاک هايي به دست داده نشده است. (? پورداود 1356، ص 110)

در باب انتقال تمدن و فرهنگ از قومي به قوم ديگر، مطالعات انسان شناسي فرهنگي يعني شناخت فرهنگ و زبان و ادب اقوام و بررسي تاثيرات متقابل آنها بر يکديگر و ريشه يابي هر يک از اجزاي آن حايز اهميت فوق العاده است. براي تحقيق در باب تاثير سازمان و تشکيلات اداري ايران پيش از اسلام در نظام حکومتي دولت هاي اسلامي نيز بررسي همه عناصر داد و ستد فرهنگي و زباني ضروري است. اين مقاله، از همين جهت، به مطالعه در باره دو واژه کليدي که در دستگاه اداري حکومت هاي ايراني به کار مي رفته و نيز روند تکاملي و تاريخي آنها اختصاص دارد.

سرزميني که ايرانيان در آن ماوا گرفتند داراي دو دولت بزرگ و تواناي همسايه بابل و آشور، از سوي مغرب، بود. به گفته هرودوت، آشوري ها مدت پانصد و بيست سال فرمانرواي آسياي عليا بودند و نخستين قومي که خود را از يوغ آنان آزاد کرد قوم ماد بود. در آثار آشوري مربوط به قرن نهم پيش از ميلاد، از مادها، به عنوان قبيله هايي پراکنده مستقر در نزديکي مرز آشور ياد شده است. اين قبايل اندک اندک در سايه دولتي مستقل فراهم آمدند که پيوسته با همسايگان غربي خود در جنگ و جدال بود و، سرانجام، دولت قدرتمند و استيلاگر آشور را منقرض ساخت. از زبان مادي کتيبه و نوشته اي به جا نمانده که بتوان، از روي آنها، به چگونگي خطي که به کار مي بردند پي برد. در حقيقت، خط هايي که از دير زمان در ايران رواج يافته، مانند خط ميخي کتيبه هاي هخامنشي و خط هاي متعدد زبان هاي ميانه ايراني از جمله دبيره هاي پهلوي بومي اين کشور نبوده و از اقوام همسايه گرفته شده و پرورش و تکامل يافته اند...

ادبيات داستاني، به معناي وسيع آن، در زبان فارسي 12 قرن سابقه دارد. اما داستان نويسي به معناي اخص امروزي آن مقوله ديگري است که نطفه اش در زبان فارسي در عصر قاجاريه بسته شده است. سفرنامه امين الدوله از اين حيث شايد نقطه آغازي باشد. امين الدوله، به قول بهار، مردي فاضل و نويسنده اي چيره دست و با ادبيات غرب آشنا بود. مايه اي که از مطالعه کتب فرانسه داشته، با سرمايه وافي از ادبيات فارسي و عربي، طبع و ذوق او را پخته کرده و شيوه و سبک تازه اي پديد آورده است. مقارن با روزگار او، شاهد ظهور ميرزا حبيب اصفهاني هستيم، که سرگذشت حاجي بابا اثر جيمز موريه را از فرانسه به فارسي برگرداند و نمونه درخشاني از ترجمه خلاق عرضه داشت. وي همان کسي است که نمايش نامه معروف مولير، ميزانتروپ، را نيز به فارسي نقل و عنوان مردم گريز را براي آن اختيار کرد، که از ذوق سليم او حکايت مي کند.

در همين اوان، ترجمه هايي به فارسي از آثار داستاني غرب صورت گرفت که اهل قلم، از طريق آنها، با انواع ادبي تازه اي آشنا گشتند.

در عصر مشروطيت و سپس در سال هاي سلطنت رضاشاه، نمايش نامه نويسان و داستان نويسان و مترجماني خلاق ظهور کردند که از جمله آنان حسن مقدم، جمال زاده، فروغي- که ترجمه تارتوف مولير را با عنوان ميرزا کمال الدين يا مقدس ريائي به فارسي عرضه داشت- و صادق هدايت را پيش کسوتان ادبيات داستاني امروزي در ايران بايد شمرد.

در همين دوره بود که حجازي و دشتي، در قلمرو داستاني، آثار متعددي پديد آوردند و از ادبيات فرانسه رمان هايي، از جمله بينوايان و نتردام پاريس ويکتور هوگو، به زبان فارسي در آمد...

 نسخه قابل چاپ

بن مايه ها و متن هاي ديني ايران و آسياي مرکزي در دوران پيش از اسلام، در واقع، جشن نامه اي براي ايران شناس نامدار ايتاليائي، گراردو نيولي، و هديه شصت و پنجمين سالگرد تولد اوست، که به همت گروهي از شاگردان و همکارانش فراهم آمده است. نسخه اي از اين کتاب، پيش از چاپ، در 6 دسامبر 2002 در جشن تولد نيولي به وي اهدا شد و سرانجام در سال 2003 در مجموعه پژوهش هاي ايران شناسي که زير نظر نيکلاس سيمز- ويليامز، استاد برجسته ايران شناسي، به نفقه انتشارات دکتر لودويک رايشرت منتشر مي شود به چاپ رسيد. اين کتاب در واقع بيست و چهارمين جلد از اين مجموعه است.

گراردو نيولي در ششم دسامبر سال 1937 در رم متولد شد. او از سال 1968 تا 1993 استاد کرسي ايران شناسي در دانشگاه شرق شناسي ناپل بود و سپس به دانشگاه لاساپينتزاي رم منتقل و استاد کرسي «تاريخ دين در ايران و آسياي مرکزي» شد. نيولي در سال 1979 به رياست موسسه ايتاليائي مطالعات خاورميانه و خاوردور منصوب شد. اين موسسه در سال 1995 با موسسه ايتاليائي- افريقايي ادغام شد و، از آن تاريخ تاکنون، موسسه اي که از ادغام آن دو به وجود آمده است موسسه ايتاليائي افريقا و شرق خوانده مي شود و رياست آن همچنان بر عهده نيولي است.

نيولي تاکنون هشت کتاب و بيش از دويست مقاله ارزشمند تاليف کرده، که بيشتر آنها در باره دين زردشتي، مانويت، تاريخ ايران باستان و رابطه دين و دولت در ايران باستان است. در اينجا ذکر نام کتاب هاي او خالي از فايده نيست. کتيبه هاي فارسي- يهودي غور (افغانستان) (1964، به زبان ايتاليائي)؛ پژوهش هاي تاريخي در باره سيستان باستان (1967، به زبان ايتاليائي)؛ زمان و مکان زردشت (1980، به زبان انگليسي)؛ از زردشت تا ماني (1985، به زبان فرانسه)؛ مفهوم ايران (1989، به زبان انگليسي)؛ فهرست کتيبه هاي عربي جنوبي (1993، به زبان ايتاليايي)؛ ايران به عنوان مفهومي ديني در مزداپرستي (1993، به زبان آلماني)؛ زردشت در تاريخ (2000، به زبان انگليسي)...

 نسخه قابل چاپ

نگارنده، در طي دوره ماموريت علمي خود به دانشگاه عثمانيه هند، مدتي را به بررسي نسخه هاي خطي فارسي موجود در مراکز علمي شهر حيدرآباد پرداخت. در کتابخانه حکومت اندراپرادش (A.P.L.)، به دو نسخه با عنوان هاي منتخب الاعداد و جود تاريخ برخورد، که هر دو به منظور تسهيل در امر ماده تاريخ سازي فراهم آمده و، علاوه بر اطلاعات مربوط به اين فن فراموش شده، در اين دو نسخه مجموعه اي از واژگان فارسي متداول، متروک، و بر ساخته (از طريق ترکيب، اشتقاق، و قياس) ديده مي شود که ممکن است مفيد باشد. در اين گزارش، نسخه منتخب الاعداد معرفي مي شود.

نسخه خطي منتخب الاعداد، با شماره 391، در فهرست دست نويس کتابخانه حکومت اندراپرادش حيدرآباد هند ثبت شده است. نويسنده متن و کاتب نسخه نامعلوم است. اين نسخه، در ابعاد 14.5×20 و 2.5×5.5 سانتي متر، در 123 صفحه دوازده سطري به خط نستعليق خوش نوشته شده است.

آغاز نسخه: «حمديکه محاسب فکر از لوازم حساب او سرگردان، و سپاسي که مهندس نرم فهم از حصر اعداد آن حيران ...»

انجام نسخه: «افضل الناس مقبول الهي در بي بها يزيد بي حيا»

نويسنده، در آغاز کتاب، پس از حمد خدا و نعت پيامبر (ص) و اظهار ارادت به امام حسين (ع) نويسد: «به خاطر آمد که عدد حروف را از احد تا يک هزار و دوصد و ده و دو گرفته، رساله اي مکمل سازد... منتخب الاعداد نام اين نسخه گرامي نهاده». (برگ b1)...

 نسخه قابل چاپ

در باب سبک تاريخ نگاران دوره قاجار، تاکنون، تحقيق جدي و گسترده اي صورت نگرفته است. درباره ديدگاه هاي برخي مورخان يا آثار آنان مقالات و نوشته هاي پراکنده اي، به شيوه انتقادي، منتشر شده؛ اما، حتي با مطالعه همه آنها نمي توان به نتيجه اي رضايت بخش دست يافت. علت را بايد در دشواري اين پژوهش و پيمودن مسير آن جستجو کرد.

عصر قاجار دوران نخستين تماس هاي جدي ايرانيان با غرب و تمدن غربي و شروع ترجمه آثار متفکران اروپايي به زبان فارسي است. اين آشنايي ها و ترجمه ها سبب شد تا گروهي از انديشه مندان ايراني در درستي شيوه تاريخ نويسي رايج در ايران ترديد کنند. برخي از مورخان اين دوره شيوه نگارش موضوعات تاريخي را تغيير دادند و آثار خود را با زباني ساده و بي پيرايه به رشته نگارش درآوردند. اما بيشتر مورخان اوايل دوران قاجار تا نخستين سال هاي پادشاهي ناصرالدين شاه همچنان دنباله رو پيشينيان شدند و آثار خود را به سبک دوره صفوي و زندي نوشتند. نخستين اثر تاريخي جدي اوايل عصر قاجار يعني تاريخ محمدي يا احسن التواريخ به سبکي چنان پيچيده و متکلف نوشته شده که، به رغم اهميت اطلاعات مندرج در آن، هيچ گاه، توجه و رغبت محققان را جلب نکرده است. اين اثر تا سال هاي اخير حتي به چاپ نرسيده بوده است.

متعاقبا، به تدريج، مولفان ايراني، در اثر آشنايي و تماس با اروپائيان، دريافتند که اولا بايد آثار پژوهشي و از جمله نوشته هاي تاريخي به زبان علمي و ساده نوشته شود تا خواننده به آساني مطالب را دريابد؛ ثانيا در بحث از مطالب تاريخي، روش انتقادي و تحليلي اختيار گردد...

 نسخه قابل چاپ

زمين سوخته

زماني که نويسنده اي واقع گرا و انسان دوست نظير احمد محمود به مسئله تجاوز عراق به خطه خوزستان به ويژه شهر اهواز، که بستر اکثر حوادث آثار اوست، مي پردازد، نمي توان حاصلي جز رماني برجسته همانند زمين سوخته (1361) انتظار داشت که به زباني ساده و شيوا و بياني موشکافانه و بصري به تجسم واقعيات جنگ در سه ماهه اول آن مي پردازد.

در اين اثر نه چندان حجيم اما سرشار از حوادث و شخصيت هاي گوناگون، نگاه نويسنده (جز در يک مورد) به درون جبهه ها و جنگ هاي تن به تن معطوف نيست- هر چند شرح گام به گام پيشروي و عقب نشيني دشمن و عمليات تدافعي رزمندگان اسلام با ذکر مکان ها و عده شهدا و اسرا و نيز تخريبات ستون پنجم نمايي کلي از جنگ به خواننده عرضه مي دارد- بلکه اين تبعات جنگ در ابعاد فردي و اجتماعي است که دغدغه هاي نويسنده و مضمون رمان را شکل مي دهد...

 نسخه قابل چاپ

زبان فارسي در مناطق گوناگون قلمرو خود، قبل از مرگ نادر افشار، سرنوشت و سرگذشت يکسان داشته است. دورشدن از روزگار وصل و جدا افتادن اين زبان در سرانديبي به نام افغانستان سرنوشتي بود که زبان فارسي از سال 1747 با تشکيل حکومت مستقل به دست احمدشاه ابدالي با آن مواجه شد. تشکيل حکومت مستقل در افغانستان، چنان که اين کشور را از لحاظ سياسي و اجتماعي وارد مرحله تازه اي کرد، زبان فارسي را نيز در يک مسير پر از فراز و فرود و ورطه پر از ماجرا قرار داد. از آن تاريخ تاکنون حدود 258 سال سپري شده؛ در تمام اين مدت فرمانروايي بر مقدرات اين مرز و بوم به سلاطين و شاهاني سپرده شد که زبان مادريشان پشتو بوده؛ و نيز، در اين 258 سال، هويت زباني در تصاحب حکومت و سپس برخورداري از سهميه قدرت زير چتر شاه و سلطان وامير نقش اصلي و تعيين کننده داشته است. حاکماني که در اين برهه از تاريخ برمقدرات کشور فرمان رانده اند ،نسبت به زبان فارسي ، شيوه هاي رفتار متفاوتي داشته اند: و برخي از آنان رفتار عاري از تعصب و برخي ديگر برخورد خصمانه و ستيزه جويانه نشان داده اند. درمجموع، اين 258 سال، از لحاظ برخورد حکومت ها با زبان فارسي، به سه دوره تقسيم مي شود.

دوره اول، از آغاز تشکيل حکومت به دست احمدشاه ابدالي در سال 1125 ش/ 1747 م تا به حکومت رسيدن نادرخان از خاندان محمدزايي (1308 ش)؛

دوره دوم، از سال 1308 ش تا روي کارآمدن کمونيست ها و کودتاي نورمحمد ترکي (1357 ش)؛

دوره سوم، از 1357 ش تاکنون.

اين سه دوره وجه مشترکي نيز داشته که همان عدم حمايت حاکميت ها از زبان فارسي بوده، هرچند در سراسر مدت اين دوره ها، زبان فارسي زبان رسمي و زبان دربار بوده است. حتي در دوره دوم، که به آن خواهم پرداخت، تضعيف زبان فارسي از اهداف راهبردي حکومت ها بوده است.

عواملي که، به رغم کم لطفي ها و بي مهري ها و چه بسا خصومت هاي دويست و پنجاه ساله حاکمان و حکومت، سيطره زبان فارسي را بر حداقل نود درصد مردم افغانستان مقتدرانه نگه داشته چيست؟ تشخيص اين عوامل به کاوش و پژوهش جداگانه نياز دارد. ...

 نسخه قابل چاپ

اين بار، اثر قلمي محمود صناعي (1297 اراک- 1362)، نويسنده، مترجم، و روانکاو متفکر معاصر، به راهنمائي آقاي ابوالحسن نجفي، براي گلچيني از ديرينه ها برگزيده شده است. وي مترجم کتاب معتبر و ارزشمند آزادي فرد و قدرت دولت (گزيده نوشته هاي هابز، لاک و استوارت ميل در اين موضوع) است؛ زباني سالم و زلال و بياني روشن و بي تکلف دارد. صناعي از استادان مبرز دانشگاه و بنيادگذار موسسه روان شناسي دانشگاه تهران بود و اثر ترجمه اي پرارزش او در روان شناسي، اصول روان شناسي، کتاب درسي دانشگاهي شد. طي سال هاي متمادي با مجله سخن همکاري داشت. اين فارغ التحصيل ممتاز کالج امريکايي و دانشگاه لندن بر زبان انگليسي تسلط و با ادبيات جهاني انس و الفت داشت.

صناعي، با اشراف بر علم جديد روان شناسي و آشنايي با شاهکارهاي ادبيات جهاني و دستاوردهاي منتقدان و صاحب نظران برجسته ادبي، در اين مقاله، تحليل توان گفت بکري از تراژدي (به معناي عام)هاي شاهنامه به دست داده و، با اين کار، نقد صورتگر را در باره داستان رستم و سهراب به مناسبت هزاره فردوسي که در همين مايه است با نظرهاي تازه و پردامنه تري تکميل کرده است. (براي شرح حال مشروح او? هوشنگ اتحاد، پژوهشگران معاصر ايران 2، محمد تقي بهار، يادداشت ها، ص 336-340)

صناعي خوش برخورد، بي ادعا و به تمام معني فرهيخته و مصاحبتش هم لذت بخش و هم بهره رسان بود. هم نشينان و دوستان و شاگردانش خاطره خوشي از او دارند. يادش زنده و روانش شادباد.

در مورد شواهد شعري از شاهنامه، براي مزيد فايده، اختلاف با ضبط چاپ خالقي مطلق نيز، به همت آقاي ابوالفضل خطيبي، تهيه و در پانوشت نقل شده است...

چندي پيش نزديک به چهل جلد کتاب از مصوبات فرهنگستان مصر، در حوزه هاي متعدد علوم، به دست گروه واژه گزيني فرهنگستان زبان و ادب فارسي رسيد. در هر يک از اين کتاب ها مصوبات گروه هاي واژه گزيني در فاصله سال هاي 1957 تا 2001 ميلادي آمده است. در جلد 21 اين مجموعه، مقاله کوتاهي از دکتر محمود مختار، عضو فرهنگستان مصر، ديده مي شود که به صورت خطابه در جلسات مجمع قرائت شده است. در اين مقاله پنج صفحه اي، توصيه هاي ايشان در باره چگونگي کار واژه گزيني و ارائه راهکارهايي براي گروه هاي آن آمده، که در پايان اين گفتار به صورت فشرده نقل شده است. آنچه در اين مجموعه مصوبات حايز اهميت است پايبندي به اين اصول و پرداختن به واژه هاي بنيادين علوم است. حدود چهل هزار واژه در اين مجموعه ديده مي شود. ذيلا عناوين مهم فهرست هر کتاب و، در پايان، فهرست موضوعي مطالب، به تفکيک کتاب ها، عرضه مي شود...

 نسخه قابل چاپ

مقدمه

در مجموعه اهداف و وظايف سازماني فرهنگستان زبان و ادب فارسي، اهداف و وظايف کتابخانه مرکزي و مرکز اسناد فرهنگستان به شرح ذيل آمده است:

-   جمع آوري، حفظ و نگهداري و احياي کتب و مدارک و اسناد تحقيقي و پژوهشي علمي با بهره گيري از جديدترين روش هاي علمي و ارائه خدمات لازم به متقاضيان؛

-    فراهم آوردن امکانات لازم براي مطالعه و پژوهش هاي علمي محققان و دانش پژوهان؛

-  تهيه و تنظيم آيين نامه هاي مربوط به مقررات استفاده از کتابخانه ها و مرکز اسناد؛

-   فهرست نويسي و آماده سازي و طبقه بندي کتب براي کتابخانه مرکزي؛

-    فعاليت و کوشش در جهت افزايش اطلاعات و تجربيات فني کتابداري از طريق تشکيل دوره هاي کتابداري و برنامه ريزي و پذيرش کارآموزان رشته کتابداري از دانشگاه هاي شهر تهران؛

-   برنامه ريزي به منظور تامين کتب و مواد مورد نياز کتابخانه و مرکز اسناد؛

-  جمع آوري و نگهداري اسناد و مدارک زبان و ادب فارسي.

بر اساس اين اهداف، کتابخانه فرهنگستان به گردآوري، سازماندهي و ارائه خدمات اطلاع رساني از منابع موجود همت گماشته است.

معرفي فعاليت هاي اين مرکز با اين هدف ارائه مي شود که آن دسته از پژوهشگران زبان و ادب فارسي که با خدمات ارائه شده در اين مرکز اطلاع رساني و منابعي که در اين کتابخانه گردآوري و سازماندهي شده است آشنايي ندارند از وجود اين امکانات با خبر شوند و در صورت نياز از خدمات آن بهره جويند...

 نسخه قابل چاپ

داستان «بازگشت»
داستان بلند «بازگشت» آخرين اثر از مجموعه داستاني ديدار است که مي توان آن را رماني کوتاه نيز به شمار آورد: از اين روست که ترجمه آلماني آن با نام (Die - Rückkehr) مستقلا در سال 1997- منتشر شد.
در اين داستان، احمد محمود بار ديگر به قهرمان آرماني خويش مي پردازد. در رمان همسايه ها، شاهد شکل گيري شخصيت اين قهرمان به عنوان مبارزي سياسي و با نام «خالد» بوديم و، در داستان کوتاه «از دلتنگي» (مجموعه زايري زير باران) و نيز در رمان داستان يک شهر، با دوران تلخ تبعيدش در بندرلنگه در دهه 1330، آشنا شديم. اينک، در داستان «بازگشت»، اين مبارز سي و يک ساله که اين بار «گرشاسب» يا «شاسب» نام مي گيرد، پس از سپري کردن تبعيدي پنج ساله، براي آغاز زندگي جديد، عازم زادگاهش، اهواز، مي شود. اما، به رغم عزم راسخ او براي شروع زندگي آرام و به دور از هياهو و پرداختن به کار و حمايت از خانواده و با وجود نويد بهبود وضع اقتصادي و معيشتي مردم و رونق بازار کار که از اين سو و آن سو به گوش شاسب مي رسد، ذهن او همچنان درگير نوعي آشفتگي است ...

 نسخه قابل چاپ

موضوع تحقيق حاضر، به لحاظ بسط و دامنه آن، به تفحصي همه جانبه در جنبه هاي گوناگون خط و زبان فارسي، خطوط و زبان هاي شبه قاره، تعاملات فرهنگي ايران و شبه قاره نياز دارد. با توجه به اين جهات، نتايج تحقيق در پنج بخش به شرح زير عرضه مي شود.
.1 زبان و خط فارسي
.2 زبان ها و خطوط رايج در شبه قاره هند
.3 چگونگي ورود زبان و خط فارسي به شبه قاره هند
.4 تاثيرهاي متقابل
.5 تعاملات فرهنگي
...

 نسخه قابل چاپ

در مجموعه داستان از پرنده هاي مهاجر بپرس نوشته سيمين دانشور، داستان کوتاهي به نام «ميزگرد» وجود دارد که از هر حيث نامتعارف به نظر مي رسد. اين داستان را يک «مصاحبه گر» روايت مي کند که با برخي شخصيت هاي اسطوره اي و ادبي – رستم، سعدي، حافظ و اخوان – به گفت و گو نشسته است. پيرنگ داستنان عمدتا تشکيل شده است از پرسش هاي مصاحبه گر و پاسخ هايي که شخصيت هاي ياد شده به او مي دهند . به علاوه جملات معدودي که مصاحبه گر در پرانتز اضافه مي کند و بيشتر به توضيحات مربوط به صجنه و نحوه عمل شخصيت ها در نمايش نامه شباهت دارند، مانند اين که مي گويند: «رستم سر به زير مي اندازد. اشک مي ريزد روي ريش دوشاخه اش ...» ( دانشور ، ص 23) ...

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ