کلاس درس شیمی 3

                           الف) روش وارسی :  

1) شمارش تعداد اتم های هر عنصر در دو طرف معادله 

  2) اتنخاب ترکیب با بیش ترین تعداد اتم ( غیراز هیدروژن واکسیژن ) = ترکیب پیچیده

 3 ) موازنه عنصر با تعداد بیش تر 

 4) موازنه ی تعداد اکسیژن 

  5) موازنه ی تعداد هیدروژن

   در برخی واکنش ها مانند واکنش هایی با دو ماده اکسیژن دار ابتدا هیدروژن موازنه می گردد  

1 ) روش وارسی :  

                  CH + O     →       CO + HO                

            شمارش  تعداد اتم ها  

                                  C          4                    1                                                 

       H              10                2                      

  O                2                3                       

      انتخاب ترکیب پیچیده   = انتخاب ترکیب با بیش ترین تعداد اتم  :  CH  

       شروع واکنش با عنصر با بیش ترین تعداد اتم در ترکیب پیچیده : C  

  CH + O        →      4 CO + HO           

        C           4                               4                

 H            10                           2                  

O            2                             9                  

    موازنه اکسیژن ( در صورت وجود دو ماده اکسیژن دار  باید ابتدا هیدروژن موازنه گردد )

      CH +O       →      4 CO+ 5 HO            

  C             4                             4                   

H            10                           10                  

O            2                          13                    

     موازنه اکسیژن  ودر صورت وجود ضریب کسری ازبین بردن ضریب کسری :

        CH +13/ 2 O       →    4 CO + 5 HO               

          2CH + 13 O     →    8CO + 10 HO             

 ب) روش جمع جبری : 

 1) اختصاص ضرائب a و b و c و.....  به هر جز واکنش   

 2) تعیین تعداد اتم های هر عنصر با استفاده از ضرائب و تشکیل معادله  براساس موازنه

 3) تعیین رابطه ی بین ضرائب 

 4) به بالاترین ضریب یک عدد نسبت بدهید ( معمولاً عدد یک ) 

 5) به کمک عددها واکنش را موازنه کنید    

2) روش جمع جبری

 P + HSO  → HPO+ SO +HO           

     اختصاص ضرائب به هر جز واکنش :

   aP +bHSO → cHPO +dSO + eHO           

        تعیین تعداد اتم های هر عنصر و تشکیل معادله

         P    4a=c                                  

   S   b=  d                                 

 H    2b= 3c+2e                           

  O    4b= 4c+2d +e                          

     با  جایگزینی مقدار c و d   خواهیم داشت    : 

        H       2b= 12a+2e               

  O      2b= 16 a +e            

  a را برابر عدد یک فرض می کنیم    

            a=1                    

c=4                     

       H    2b= 12+ 2e    

   O   2b= 16+e    

با  حل این دو معادله  خواهیم داشت :

   e= 4              

b=10           

d= 10      

   P+10 HSO →   4HPO +10 SO + 4 HO

1. 1- تعداد اتم های هر یک از عنصرها در دو طرف واکنش شمرده شود.
2. 2- انتخاب عنصر مرجع:
3. یک ترکیب از واکنش دهنده ها یا فراورده یا بیش ترین تعداد اتم از عنصری غیر از هیدروژن و اکسیژن انتخاب شود و برای آن اتم موازنه برای دو طرف معادله انجام شود.
4. 3- تعداد اتم های اکسیژن موازنه گردد.
5. 4- در پایان تعداد اتم های هیدروژن نیز موازنه گردد.

1. 1- در هر سمت واکنش فقط در ساختار یک ماده حضور داشته باشد.
2. 2- تا حد امکان نباید در ساختار یک ماده ی تک عنصری شرکت داشته باشد، مگر این که هیچ عنصری شرط اول را نداشته باشد.
3. 3- بین دو عنصر که هر دو شرایط 1 و 2 را دارند موازنه را از ساختار ترکیبی آغاز می کنیم که نوع و تعداد اتم های بیشتر باشد.
4. 4- اگر بین دو عنصر، شرایط بالا یکسان بود، به زیر وند ها دقت می کنیم و ابتدا عنصری را موازنه می کنیم که زیر وند بزرگتری دارد.