كشف چشم‌اندازي جديد از عالم ...


جام جم آنلاين: زماني كه در دهه 90 ميلادي براي نخستين بار دانشمندان توانستند سياره‌اي را در اطراف ستاره‌اي غير از خورشيد در صورت فلكي فرس اعظم پيدا كنند،‌ دروازه‌اي جديد را به روي دانش ستاره‌شناسي باز كردند كه نويددهنده روزهاي پرهيجاني در اين حوزه بود.


تا مدت‌ها وجود سياراتي كه به دور سياراتي كه به دور ستاره‌اي ديگر بگردند، يكي از روياهاي ستاره‌شناسان به شمار مي‌رفت. اگرچه از نظر احتمالاتي وجود اين سيارات بديهي بود، اما هيچ وقت دانشمندان نتوانسته بودند وجود قطعي آنها را ثابت كنند. 51- فرس اعظم اولين سياره از بسيار سياره‌اي بود كه آن بيرون وجود داشت و منتظر كشف شدن بود. با كشف اولين سياره بلافاصله سوال مهم بعدي مطرح شد. آيا ممكن است در بين سياراتي كه آن بيرون وجود دارند، سياراتي شبيه به زمين وجود داشته باشد؟ ‌سياراتي كه در ابعاد و اندازه‌هاي زمين در فاصله مناسبي از ستاره مادر خود قرار داشته باشند و بتوانند از وجود حيات روي خود پشتيباني كنند؟


‌اين سوال به قدري مهم بود كه ستاره‌شناسان از آن به جستجوي جام مقدس در دنياي ستاره‌شناسي ياد مي‌كردند. اگر چنين سياره‌اي وجود داشته باشد پس احتمال شكوفا شدن بذرهاي حيات در بيرون از زمين بسيار زياد است.


اما مشكل بزرگي در اين راه وجود داشت و آن ضعف ابزارهاي موجود و دشواري آشكارسازي اين سياره‌ها بود. چنين سياره‌هايي را نمي‌شد مستقيم رصد كرد و بايد اثر آن بر ستاره مادرشان را بررسي و از روي آن به وجود آنها پي برد. به همين دليل و به دليل ضعف ابزارهاي ما باعث شد تا در نخستين گام سيارات غول‌پيكر و گازي‌شكلي مانند مشتري كه اثر بيشتري بر ستاره مادر خود مي‌گذاشتند، كشف شوند، اما اينك دوران عوض شده است. روش‌ها بهبود يافته و ابزارهاي دقيق‌تري از فضا و زمين چشم به كشف اين دنياهاي جديد دوخته‌اند.سياره زمين‌مانندي كه اخير در منظومه ستاره‌اي گليس 581 كشف شده است،‌ اولين نمونه از جهان‌هايي است كه ممكن است در آن حيات وجود داشته باشد. خبر كشف اين سياره بلافاصله توجه رسانه‌هاي جهان را به خود جلب كرد، اما نكته مهم ديگري دراين‌باره براي ما ايرانيان وجود داشت كه چندان به آن توجه نشد. يكي از اعضاي اصلي اين كشف تاريخي يكي از هموطنان ما بوده است.


دكتر نادر حقيقي‌پور، كه يكي از محققان اصلي در اين كشف و يكي از نويسندگان مقاله مربوطه است،‌ عضو هيات علمي موسسه نجوم دانشگاه هاوايي است. وي سال 1377 (1999) دكتراي خود را در رشته فيزيك با گرايش سياره‌شناسي از دانشگاه ميزوري آمريكا دريافت كرد و در حال حاضر مدت 6 سال است كه در موسسه نجوم دانشگاه هاوايي به عنوان عضو هيات علمي مشغول به تحقيق است.با تاييد اين كشف، نام دكتر حقيقي نيز براي هميشه در كنار كساني كه چشم‌انداز جديدي از عالم را پيش روي انسان گشودند در تاريخ، جاودانه خواهد شد.