روزي روزگاري! شاید نگاهي به آسمان شب بياندازيد و دلتان بخواهد کمي بيشتر درباره آن بدانيد. ممکن است قصد خريد يک تلسکوپ خوب به سرتان بزند اما اطلاعات کمي در اين باره داشته و ندانيد کدام تلسکوپ برای شما بهتر است. ممکن است به عکاسی آسمان شب علاقه مند باشید اما در انتخاب دوربین و تجهیزات مردد باشید. شاید به دنبال وضعیت صورت های فلکی، ستارگان ، سیارات، اقمار، کهکشان ها و اجرام اعماق فضا باشید اما منابع خوبی سراغ نداشته باشید. شايد هم در حالي که يک ليوان چاي در دست داريد و اصلاً حوصله ترک خانه را ندارید دلتان بخواهد سفري به دور دست ترين نقاط کيهان داشته باشيد! پاسخ همه این شاید ها و بسیاری سوالات دیگر در ابزارهای نجوم نهفته است.
ابزارهای نجوم بخش تازه ای است که از طرف سایت نجوم ایران در اختیار شما گذاشته شده است. این بخش به شما این امکان را می دهد تا به بسیاری از ابزارهای گوناگون آنلاین که در بخش های مختلف ستاره شناسی مورد استفاده قرار می گیرند دسترسی سریع داشته باشید. راه اندازی بخش ابزارهای نجوم از همکاری سایت نجوم ایران با برخی سایت های معتبر دنیا که در زمینه نجوم/فضا/جغرافیا مشغول به فعالیت می باشند صورت گرفته است. واضح است که دسترسی به این ابزارها خارج از سایت نجوم ایران نیز ممکن است اما هدف از ارائه آنها در سایت نجوم ایران ایجاد مکانی برای گردآوری همه ابزارها، معرفی و راهنمایی در استفاده از ابزارها و امکان دسترسی بسیار سریع به آنها بوده است. در ادامه به معرفی برخی از این ابزارها خواهیم پرداخت.
محاسبه گر میدان دید
این ابزار یک محاسبه گر فوق العاده کاربردی و قدرتمند است. این ابزار به شما کمک خواهد کرد تا پس از انتخاب نوع تلسکوپ، نوع دوربین ، نوع لنزها و سایر تنظیمات دلخواه، تصویر فضا بر اساس مولفه های تعیین شده را ببینید. بنابراین این ابزار به شما کمک خواهد نمود تا با برسی انواع حالات مختلف، و با توجه به علاقه مندی شما، مناسب ترین تلسکوپ، دوربین و لنز ها را شناخته و برای رصد آسمان شب و یا عکاسی نجومی خریداری نمایید.
از بخش 'ابزارهای نجوم' در صفحه اول سایت نجوم ایران، امکان دسترسی بسیار سریع به کلیه ابزارها را خواهید داشت.
آسمان امشب
این افلاک نما به شکل زیبا و ساده ای وضعیت آسمان امشب (و یا هر شب دلخواه تعیین شده توسط شما) را در ساعت و تاریخ مشخص شده نمایش می دهد. محیط سه بعدی برنامه به شکلی طراحی شده که به نظر می رسد شما در فضای واقعی قرار گرفته و به آسمان می نگرید. از این رو درک محیط و یافتن صورت های فلکی برای شما به آسانی انجام خواهد پذیرفت.
نمای افق
نمای افق، ابزاری است که در آن می توانید ستارگان را از بالای خط افق در حالی که در زمان و نقطه تعیین شده توسط شما قرار گرفته اید مشاهده نمایید. مسیر مشاهده می تواند بر اساس نقاط کاردینال قطب نما و یا با وارد کردن مقداری بر حسب درجه تعیین شود.
محاسبه گر تلسکوپ
'محاسبه گر تلسکوپ' یک ابزار تعاملی است که برای پاسخ گویی به سوالات معمول پیرامون عملکرد تلسکوپ با توجه به تغییر چشمی ها و لوازم جانبی طراحی شده است.
اقمار زحل
این ابزار موقعیت درخشان ترین اقمار سیاره زحل را نمایش می دهد. در این برنامه با وارد کردن هر تاریخ و زمان دلخواه در فاصله زمانی بین سال 1900 تا 2100 قادر به دیدن موقعیت قمرهای زحل در مدار حرکتی شان به دور سیاره می باشید.
خورشید امروز
خورشید امروز ابزاری است که جدیدترین تصاویر خورشید را با کیفیت بالا نمایش میدهد. این تصاویر به صورت روزانه و خودکار از طرف رصدخانه دینامیک خورشیدی ناسا (Solar Dynamics Observatory) به روز رسانی می شوند.
طول و عرض جغرافیایی
در بسیاری از نرم افزار های نجومی به مختصات جغرافیایی شهر زندگی خود بر اساس طول جغرافیایی (Longitude) و عرض جغرافیایی (Latitude) نیازمندید. در این ابزار طول و عرض جغرافیایی شهرهای مختلف ایران آمده است.
موقعیت سیارات در مدار خود
این ابزار به شکل زیبا و دقیقی موقعیت سیارات در مدار حرکت شان را بر اساس تاریخ و زمان تعیین شده توسط شما نمایش می دهد.
موقعیت اقمار سیاره مشتری
این ابزار موقعیت 4 قمر بزرگ سیاره مشتری که برای اولین توسط گالیله کشف شده و به قمرهای گالیله ای مشهورند را نمایش می دهد.
زمان طلوع و غروب خورشید
این ابزار زمان طلوع و غروب خورشید را در هر نقطه از کره زمین بر اساس تاریخ تعیین شده توسط شما محاسبه می کند.
زاویه حلقه های زحل
این ابزار زاویه حلقه های سیاره زحل را بر اساس تاریخ تعیین شده توسط شما محاسبه نموده و به زیبایی در تصویر نمایش می دهد.
فاز و موقعیت ماه
این ابزار فاز و وضعیت رویت کره ماه را بر اساس تارخ و زمان تعیین شده محاسبه و تصویر دقیقی از کره ماه را در این حالت نمایش می دهد.
اطلاعات دنباله دار های دوره ای
این ابزار جزئیات، موقعیت و قدر محاسبه شده از دنباله دارهای دوره ای و شماره گذاری شده را در تاریخ تعیین شده توسط کاربر نمایش می دهد. (یک دنباله دار دوره ای، دنباله داری است، که در مداری نزدیک به زمین در فواصل زمانی منظمی در حال چرخیدن است.)
اطلاعات دنباله دارهای غیردوره ای
این ابزار موقعیت و قدر محاسبه شده از دنباله دارهای غیردوره ای و شماره گذاری نشده را در تاریخ و زمان تعیین شده توسط کاربر نمایش می دهد.
ردیابی دنباله دارهای دوره ای
این ابزار حرکت دنباله دارهای دوره ای و شماره گذاری شده را محاسبه و اطلاعات لازم را برای مسیریابی با نرم افزارهای EQMOD در اختیار کاربر قرار می دهد.
ردیابی دنباله دارهای غیردوره ای
این ابزار حرکت دنباله دارهای غیردوره ای و شماره گذاری نشده را محاسبه و اطلاعات لازم را برای مسیریابی با نرم افزارهای EQMOD در اختیار کاربر قرار می دهد.
قدر و موقعیت خرده سیارات
این ابزار قدر و موقعیت محاسبه شده از آستروئيدها و سیارات کوچک را در تاریخ تعیین شده توسط کاربر نمایش می دهد.
گوگل / آسمان
این ابزار را می توان یکی از جالب ترین و هیجان انگیز ترین ابزارهای نجومی شمرد. این ابزار که تولید شرکت مشهور گوگل است به شما این امکان را می دهد که پرواز مجازی به دورترین نقاط هستی داشته باشید و فضا را به شکل محسوس تری دربابید. این ابزار به شما درک بسیار بهتری از کیهان داده و شما را با کهکشان ها و اجرام آسمانی آشنا خواهد نمود. کلیه تصاویر به کار برده شده در گوگل اسکای برگرفته از تصاویر واقعی کیهان می باشند.
شبیه ساز منظومه شمسی
این ابزار که توسط ناسا پیاده سازی شده است یک شبیه ساز فوق العاده بی نظیر برای بسیاری از اجرام در منظومه شمسی است. این ابزار به شما این امکان را می دهد تا خورشید، سیارات، اقمار، ماهواره ها، فضاپیماها و حتی وضعیت بسیاری از ماموریت های فضایی که درست در همین زمان در حال انجام می باشند را دنبال نمایید...
ابزار: مبدل زمانی
ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد که تاریخ و ساعتی را به زمان سایر کشورها و یا بر طبق برخی واحدهای زمانی مثل GMTیا UTCببینید اما ندانید معادل این زمان بر اساس ایران (و یا هر کشور دیگری که هستید) چگونه می شود. خب راه حل این مشکل در این ابزار ساده مبدل زمانی وجود دارد...
مقیاس کیهان
شاید این ابزار در نگاه اول ساده و کودکانه به نظر برسد اما مفهوم بسیار پیچیده و عمیقی را در بر دارد. این ابزار مقیاسی از اجرام مختلف در کیهان را به شما نشان می دهد به طوری که قادر به مقایسه کوچکترین ساختار های هستی در برابر عظیم ترین بخش های کیهان خواهید بود. این ابزار درک بهتری از اندازه ها در جهان هستی را به بیننده نمایش داده و علاوه بر این توضیحات مختصری پیرامون هر عنصر نیز ارائه داده است.
گوگل / مریخ
سفر مجازی در مریخ. برگرفته شده از تصاویر واقعی مریخ. ابزار گوگل مارس که یکی از تولیدات شرکت مشهور گوگل است به شما این امکان را می دهد که پرواز مجازی در سطح مریخ داشته باشید. این یک ابزار بسیار خوب برای آشنایی و یادگیری مریخ است.
گوگل / ماه
تا چه اندازه ماه را می شناسید؟ چقدر با ماموریت های فضایی مختلفی که در طی سال های متمادی به کره ماه انجام شده آشنایی دارید؟ ابزاری که در ادامه می بینید یکی از بهترین منابع آموزشی و یک مرجع عالی برای آشنایی با کره ماه است. این سیمولاتور به شما این امکان را می دهد که پرواز مجازی بر سطح ماه داشته باشید و با نقاط مختلف آن آشنا شوید. کلیه بخش های بکار برده شده در این ابزار بر اساس تصاویر واقعی می باشند.
نقشه کهکشان / راه شیری
این ابزار یک سیمولاتور بسیار قدرتمند است که به شما امکان مشاهده و برسی کهکشان راه شیزی را می دهد. در این ابزار که با همکاری شرکت گوگل طراحی شده است به انواع نقشه برداری ها از راه شیری دسترسی دارید..
نقشه آسمان
Sky Mapیک ابزار بسیار قدرتمند به همراه بانک اطلاعات بسیار وسیعی از ستارگان و اجرام آسمانی است. این ابزار یک مرجع بسیار عالی آنلاین برای آشنایی با فضا و سفر در نقاط گوناگون آسمان است. کلیه تصاویر بکار برده شده در این ابزار بر اساس عکس های واقعی از کیهان می باشد.
نقشه آسمان شب
نقشه آسمان شب یک ابزار کاربردی بسیار مفید است که نمایی از کل آسمان بر اساس مکان، تاریخ و زمان مشخص شده نمایش می دهد. در این ابزار برای نمایش نقشه ستارگان از طرح استریوگرافیک استفاده شده است. برای ایجاد یک نقشه آسمان، طول و عرض جغرافیایی را وارد کرده (دقت کنید که در وارد کردن مختصات اشتباه نکنید) و بر روی دکمه update کلیک کنید. پس از آن برنامه نقشه ای که نمایش دهنده آسمان شب نقطه مورد نظر شماست را تولید می کند.
نقشه خط خاکستری
شاید نتوان آنرا کاملاً یک ابزار نجومی نامید اما مفهموم بسیار جالبی را به نمایش می گذارد. "خط خاکستری" نواری به دور کره زمین است که محدوده تاریکی را از روشنایی روز متمایز می نماید. در تصویر می توانید مشاهده کنید که درست در همین لحضه چه نقاطی از کره زمین در تاریکی شب، چه نقاطی روز، خورشید در چه کشورهایی در حال غروب و در چه کشورهای در حال طلوع است.
موقعیت ایستگاه فضایی بین المللی
در این ابزار موقعیت فعلی ایستگاه فضایی بین المللی (ISS= International Space Station) به صورت زنده نمایش داده شده است. تصویر به صورت خودکار و مداوم بروزرسانی می شود.
موقعیت زنده سیارات منظومه شمسی
در این ابزار با وارد کردن تاریخ و زمان مورد نظر می توانید موقعیت زنده هر یک از سیارات منظومه شمسی را مشاهده نمایید.
اقمار مشتری
این ابزار موقعیت چهار قمر گالیله ای سیاره مشتری (یعنی Europa ، Ganymede، IOو Callisto) را نمایش می دهد. در این برنامه با وارد کردن هر تاریخ و زمان دلخواه در فاصله زمانی بین سال 1900 تا 2100 قادر به دیدن موقعیت قمرهای سیاره مشتری در مدار حرکت شان خواهید بود.
فاز ماه
این ابزار فاز ماه را بر اساس تاریخ وارد شده توسط شما نمایش می دهد. با وارد کردن زمان مورد نظر می توانید مشاهده کنید که ماه در آسمان چگونه به نظر می رسد.
جدول اجرام نزدیک به زمین
این جدول که به طور مرتب از طرف سایت رسمی ناسا به روز رسانی می شود، موقعیت و داده های مربوط به اجرام نزدیک به زمین را نمایش می دهد. این جدول برای رصدگرانی که علاقه مند به مشاهده و پیگیری اجرام نزدیک به زمین هستند بسیار سودمند است.
تلویزیون ناسا/ کانال مدیا
برنامه های تلویزیون ناسا (کانال مدیا) را به طور مستقیم مشاهده نمایید.
تلویزیون ناسا/ کانال آموزش
برنامه های کانال آموزشی تلویزیون ناسا را به طور مستقیم مشاهده نمایید.
هواشناسی
یک ابزار بسیار خوب برای اطلاع از وضعیت آب و هوا. این ابزار هواشناسی قادر به پیش بینی و برآورد وضعیت هوا تا دو هفته آینده می باشد. همچنین دمای ساعات مختلف روز را نیز در اختیار شما می گذارد. یکی از ویژگی های خوب این برنامه هواشناسی این است که اکثر شهرهای ایران را پشتیبانی می کند.
پیش بینی وضعیت آب و هوا
پیش بینی وضعیت هوا در طی هفته آینده. گزارش هواشناسی به همراه دمای نسبی هوا (بر حسب درجه سلسیوس و کلوین)، سرعت باد و میزان رطوبت در شب و روز برای شهرهای مختلف ایران.
معرفی صور فلکی
این ابزار به شما کمک خواهد نمود تا با صورت های فلکی آشنایی کامل پیدا کنید. در جدولی که در ادامه آمده است اسامی انگلیسی، فارسی و همچنین سایر نام هایی که به صورت های فلکی نسبت داده شده است آورده شده اند...
وضعیت سیارات
وضعیت سیارات یک ابزار نجومی دقیق و بسیار کارامد برای منجمان و رصدگران آسمان شب است. در این ابزار با وارد کردن زمان و تاریخ مورد نظر، موئلفه های گوناگونی پیرامون سیارات منظومه شمسی در اختیار شما قرار می گیرد. از جمله این موئلفه ها می توان به بعد، میل، فاصله، روشنایی، موقعیت در صورت فلکی، نقطه اوج، زمان طلوع، زمان غروب، بلندا، سمت نجومی، مقارنه تحتانی، مقابله، مقارنه علوی، فاصله زاویه ای شرقی و غربی، حضیض و افلیون اشاره کرد.
فضاپیماهای در حال خروج از منظومه شمسی
این ابزار موقعیت فعلی و سایر اطلاعات مربوط به پنج فضاپیمایی که در حال ترک کردن و خروج از مدار منظومه شمسی هستند را نمایش می دهد. بر اساس مقیاس ابزار، نزدیکترین ستاره به خورشید حدود 100 متر دورتر قرار می گیرد و برای فضاپیمای وویجر 1 حدود 70هزار سال طول خواهد کشید تا این فاصله را بپیماید. صفحه این ابزار به طور خودکار و مرتب به روزرسانی می شود.
اندازه و وضعیت دید سیارات
با کمک این ابزار، اندازه و وضعیت رویت هر یک از سیارات منظومه شمسی را در تاریخ و زمان تعیین شده توسط شما می توانید مشاهده نمایید.
