مقالات روانشناسی

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

هدف پژوهش حاضر بررسي اثر هوش عاطفي بر پيشرفت تحصيلي دانش آموزان با واسطه گري رضايت از تحصيل بود. روش پژوهش همبستگي و جامعه آماري شامل کليه دانش آموزان پايه سوم دبيرستان هاي شيراز بود که در سال تحصيلي 88-87 مشغول به تحصيل بودند. نمونه آماري شامل 386 دانش آموز بود که با استفاده از روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي انتخاب شدند. هوش عاطفي به وسيله مقياس هوش عاطفي (پترايدز و فارنهام، 2001 به نقل از مارناني، 1382) و رضايت از تحصيل به وسيله مقياس رضايت از تحصيل (احمدي، 1388) اندازه گيري شد. شاخص پيشرفت تحصيلي، معدل دانش آموزان بود که به نمره Z تبديل شد. با استفاده از تحليل مسير مدل واسطه اي پژوهش مورد بررسي قرارگرفت. نتايج تحليل رگرسيون با استفاده از مراحل بارون و کني (1986) نقش واسطه اي رضايت از تحصيل در رابطه بين هوش عاطفي و پيشرفت تحصيلي را تاييد کرد. همچنين هوش عاطفي به طور مستقيم نيز قادر به پيش بيني پيشرفت تحصيلي بود.

 نسخه قابل چاپ

با توجه به اهميت صاحب نظران فرهنگي و ديني بر آموزش و پرورش يک جامعه، هدف از انجام اين تحقيق شناسايي تفاوت و تشابه ويژگي هاي معلم و شاگرد و روابط بين آن ها از ديدگاه امام محمد غزالي و توماس آکويناس است تا ميزان تناسب اين راهبرد ترببيتي با چارچوب فرهنگي ايران مشخص شود. براي انجام اين تحقيق از روش تطبيقي- تحليلي استفاده شده است. به اين صورت که، مطالب مرتبط با سوالهاي پژوهش از منابع موجود استخراج و سپس به بررسي تطبيقي اين دو ديدگاه پرداخته شد و وجوه تفاوت و تشابه ديدگاه ها بيان گرديد. نتايج پژوهش مبين آن است که اين دو متفکر داراي وجوه تفاوت و تشابهي در زمينه ويژگي هاي معلم و شاگرد و روابط بين آن ها مي باشند که البته وجوه تشابه آن ها بيش از جنبه هاي افتراق بوده است. هر دو متفکر در خصوص ويژگي هاي معلم، شاگرد و رابطه معلم و شاگرد داراي نقطه نظرات مشترک زيادي مي باشند، از جمله اين که از نظر هر دو خداوند معلم واقعي انسان هاست. همچنين هر دو عقيده دارند که کار معلم پاکسازي، راهنمايي و هدايت شاگردان بوده و وظيفه دارد که شاگرد را در جهت رسيدن به کمال، سعادت، خوشبختي و اطاعت از فرمان خداوند ياري نمايد. البته اين متفکران مذهبي، در خصوص مواردي چون اولويت يادگيري علوم مختلف، يادگيري علوم اختياري و اجباري، نحوه آموزش و فرايند آموزش با يکديگر اختلافاتي دارند.

 نسخه قابل چاپ

هدف پژوهش حاضر، بررسي تاثير آموزش ابراز وجود بر مولفه هاي مهارت هاي اجتماعي دانش آموزان دختر مقطع پيش دانشگاهي بود. در اين تحقيق که از نوع نيمه آزمايشي بود، تعداد 50 دانش آموز به صورت نمونه در دسترس از يکي از مدارس شهرستان ورزقان انتخاب شد و در دو گروه آزمايشي و کنترل (هرگروه 25 نفر) جايگزين شدند. براي اندازه گيري مهارت هاي اجتماعي از پرسشنامه مهارت هاي اجتماعي ماتسون (1983) استفاده شد. و براي تحليل داده ها از روش تحليل کوواريانس يک راهه استفاده شد. تحليل نتايج نشان داد که آموزش ابراز وجود، تاثير مثبت و معني دار بر مولفه هاي مهارت هاي اجتماعي دانش آموزان دارد. اين يافته ها، به طور تلويحي حاکي از آن است که کاربرد آموزش ابراز وجود در محيط هاي آموزشگاهي تاثير بسزايي در ارتقا مهارت هاي اجتماعي و زندگي دانش آموزان دارد (P<0.001).

 نسخه قابل چاپ

تحقيقي با مدل آميخته به هم تنيده و با هدف فهم عميق درباره تدريس خصوصي تکميلي با توصيف منظم از ماهيت و گستره آن، بررسي نگرش هاي موثر بر مشارکت در اين پديده و ارزيابي تاثير آن بر يادگيري از ديدگاه هاي مختلف ذيل اجرا گرديد. مشارکت کنندگان سه گروه 300 نفري از دبيران، دانش آموزان دبيرستاني و والدين آنان در سنندج بودند. داده ها به دو شيوه مصاحبه نيمه ساختمند و سه پرسشنامه با روايي و پايايي مطلوب گردآوري شد. نتايج نشان داد که بيشتر دانش آموزان احساس مي کردند که از معلمان رسمي و خانواده حمايت آموزشي کافي دريافت نمي کنند و آموزش خصوصي را به صورت همزمان در همان ماه هايي که در مدرسه هستند، دريافت مي دارند. پنج عامل تاثيرگذار در گرايش به تدريس خصوصي مشخص گرديد: ماهيت وجود موسسات ارائه دهنده تدريس خصوصي تکميلي و تبليغات و تشويقات فراوان از طرف آنها؛ سطح درآمد و طبقه اجتماعي- اقتصادي خانواده ها؛ ظرفيت پايين پذيرش دانشجو در دانشگاه هاي دولتي و مشهور؛ پايين بودن کيفيت آموزش و تدريس در نظام آموزش و پرورش و عدم تناسب مطالب آموزش داده شده و مطالب مورد آزمون قرار گرفته در آزمون هاي سراسري. از طرف ديگر، مهمترين عوامل عدم مشارکت در تدريس خصوصي شامل ترس از مسخره شدن توسط دبيران، همکلاسي ها يا اعضاي فاميل؛ بالا بودن هزينه هاي تدريس خصوصي و وارد آمدن فشار جسمي- رواني زياد؛ وجود کلاس تقويتي در مدارس و نيافتن معلمان خصوصي خوب توسط والدين بودند. وزارت آموزش و پرورش بايد ناظر بر گسترش فعاليت اين گونه مراکز باشد، اما در عمل چندان موفق به نظر نمي رسد. براي بهبود وضعيت فعلي، نظارت بيشتري مورد نياز است.

 نسخه قابل چاپ

شوخ طبعي از جمله نيازهاي نوجوانان است که بروز آن در قالب هايي مختلف و از جمله بيان لطيفه تجلي مي يابد. دانش آموزان با شنيدن هر لطيفه، تجاربي را در قالب برنامه درسي پنهان کسب مي نمايند که عواطف و هيجانات آنها را تحت تاثير قرار مي دهد. در اين مطالعه که با روش تحليل محتوا انجام شده است، از هزار و هفتصد و سيزده دانش آموز دختر مقطع راهنمايي تحصيلي که در سال تحصيلي 89-1388 در شش مدرسه شهر مشهد به تحصيل اشتغال داشتند، خواسته شد تا سه مورد از آخرين لطيفه هايي را که از ديگر دانش آموزان مدرسه شنيده اند، مکتوب و تحويل پژوهشگران نمايند. بر اين اساس، پنج هزار و يکصد و شصت و دو لطيفه بر اساس کدگذاري به شيوه قياسي و استقرايي مورد تحليل قرار گرفت. مقوله هاي کدگذاري در شيوه قياسي مستخرج از اهداف مصوب آموزش و پرورش براي دوره راهنمايي تحصيلي بود که در قالب چهار مقوله اعتقادي، اخلاقي، اجتماعي و سياسي، همسويي و يا عدم همسويي لطيفه ها با اهداف بررسي شد. مقوله هاي کدگذاري به شيوه استقرايي نيز پس از مطالعه مقدماتي بيش از نيمي از لطيفه ها توسط پژوهشگران کشف شد. همچنين در جهت تعيين ثبات و اعتباربخشي به يافته ها، از کدگذار دوم براي ده درصد موارد استفاده شد که ميزان توافق برابر با 0.83 مشاهده شد. يافته ها نشان دهنده عدم همسويي تمامي لطيفه ها با اهداف تعريف شده نظام آموزشي است. در نظر گرفتن نياز نوجوانان به شادي و عدم فضاي مناسب در نظام رسمي آموزش و پرورش براي پاسخدهي به نشاط آنان ايجاب مي نمايد که برنامه ريزان درسي با بازنگري در برنامه هاي درسي مدرسه، نسبت به تلطيف فضاي عاطفي و هيجاني مبادرت نمايند. همچنين ضرورت دارد تا مولفين کتاب هاي درسي با بازنگري در محتوا، اين کمبود را به مثابه برنامه درسي مغفول قلمداد نموده و حکايت ها و لطيفه هايي شاد و نشاط آور را به کتاب هاي درسي وارد نمايند.

 نسخه قابل چاپ

تعالي معنوي را مي توان تجلي دروني دين داري محسوب نمود. (پايدمونت، 2004) در دهه هاي اخير با اوج گيري پژوهش هاي حوزه روانشناسي دين، توجه به پيامدهاي تعالي معنوي، فزوني يافته است. هدف پژوهش حاضر بررسي ارتباط ابعاد تعالي معنوي با تاب آوري بود. نمونه پژوهش شامل 270 دانشجوي کارشناسي روانشناسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد ارسنجان بودند. براي اندازه گيري تعالي معنوي از مقياس تعالي معنوي ساخته پايدمونت (1999) استفاده شد. اين مقياس شامل 24 گويه و متشکل از 3 عامل وحدت، کامروايي معنوي و پيوند معنوي بود. جهت سنجش تاب آوري از مقياس تاب آوري کانر و ديويدسن (2003؛ اقتباس از جوکار 1386) استفاده شد. به منظور سنجش پايايي ابزارها از ضريب آلفاي کرونباخ و باز آزمايي و براي تعيين روايي از روش تحليل عوامل استفاده شد.
نتايج ضرايب همبستگي بين عوامل و نمره کل مقياس تعالي معنوي با مقياس تاب آوري، بيانگر ارتباط معني دار تعالي معنوي با تاب آوري بود. نتايج حاصل از رگرسيون همزمان تاب، آوري روي عوامل تعالي معنوي، نشان داد که عامل پيوند معنوي و وحدت معنوي پيش بيني کننده هاي معني دار تاب آوري بودند. نتايج حاصل بيانگر نقش معنويت در افزايش ظرفيت تاب آوري افراد بود.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي پايايي و روايي مقياس اضطراب هستي (گود و گود،) نمونه اي متشکل از 226 دانش آموز دختر و 274 دانش آموز پسر به روش نمونه گيري چند مرحله اي از بين دانش آموزان مقطع متوسطه استان ايلام انتخاب شدند و از آنها خواسته شد که به مقياس اضطراب هستي و مقياس اضطراب اجتماعي پاسخ دهند. پايايي ابزار پژوهش با روش هماهنگي دروني (آلفاي کرونباخ) و بازآزمايي به ترتيب برابر 0.86 و 0.80 به دست آمد. همچنين به منظور بررسي روايي همگرايي، همبستگي بين مقياس اضطراب هستي و مقياس اضطراب اجتماعي محاسبه شد که اين همبستگي برابر 0.53 بود. افزون بر اين، بيشترين همبستگي مقياس اضطراب هستي با عامل بي هدف بودن کارها(r=0.66)  و کمترين همبستگي آن با عامل عدم علاقه نسبت به انجام کارها(r=0.33)  به دست آمد. تحليل اکتشافي و چرخش عامل ها به شيوه وريمکس نشان داد که ساختار نظري مقياس از پنج عامل: بي هدف بودن کارها، بي ارزش بودن معناي زندگي، عدم توانايي در متقاعد کردن ديگران، عدم علاقه نسبت به انجام کارها و عدم احساس مسووليت نسبت به ديگران تشکيل شده است و روي هم 38.19 درصد واريانس کل مقياس را تبيين مي کند.

 نسخه قابل چاپ

پژوهش حاضر به منظور بررسي رابطه بين ويژگي هاي جمعيت شناختي و مصرف مواد در دانشجويان دانشگاه هاي دولتي کشور انجام شد. نمونه آماري شامل 8352 دانشجو بود که به صورت تصادفي خوشه اي چند مرحله اي و بر مبناي توزيع جنسيت، دانشکده و خوابگاهي بودن انتخاب شدند. از پرسشنامه شيوع شناسي مصرف مواد جهت جمع آوري داده ها استفاده گرديد. تحليل داده ها نشان داد که نسبت مصرف همه مواد در بين دانشجويان دختر و پسر به طور معناداري متفاوت است و اين نسبت در دانشجويان پسر بيشتر از دختران است. در گروه هاي سني بالاتر نسبت مصرف مشروبات الکي و ترياک بيشتر است. در گروه دانشجويان مجرد و جداشده نسبت مصرف کراک بالاتر از گروه دانشجويان متاهل است. مصرف سيگار در بين دانشجويان ساکن در خوابگاه و مصرف مشروبات الکلي در بين دانشجويان ساکن در خانه هاي دانشجوئي نسبت به ديگر گروه ها بيشتر است. در دانشجويان مقاطع تحصيلي بالاتر نسبت مصرف هروئين و کراک بيشتر از مقاطع تحصيلي پائين است. در مجموع نتايج نشان داد بين ويژگي هاي جمعيت شناختي مثل جنسيت، سن، وضعيت تاهل و وضعيت سکونت در زمان تحصيل و مصرف مواد رابطه معناداري وجود دارد.

 نسخه قابل چاپ

پژوهش حاضر با هدف تعيين رابطه سبک هاي اسنادي با افسردگي و عملکرد تحصيلي انجام شد. جامعه آماري در اين تحقيق تمام دانش آموزان پايه پنجم ابتدايي شهر اهواز و نمونه پژوهش شامل 400 نفر از دانش آموزان دختر پايه پنجم ابتدايي شهر اهواز بودند، که بر اساس نمونه گيري تصادفي مرحله اي انتخاب شدند. در اين تحقيق از دو پرسشنامه سبک هاي اسنادي کودکان و افسردگي کودکان استفاده شد و ويژگي هاي روان سنجي آنها نيز مورد بررسي قرار گرفت که در حد مطلوب ارزيابي گرديد روش هاي آماري به کار گرفته شده در اين پژوهش، همبستگي ساده و رگرسيون چند متغيري بودند که نشان دهنده روابط معني دار بين متغيرهاي مورد بررسي است. نتايج نشان داد که اسناد رويدادهاي منفي به عوامل پايدار، کلي و دروني و اسناد رويدادهاي مثبت به عوامل بيروني، ناپايدار و جزئي افسردگي را پيش بيني مي کنند. همچنين، اسناد رويدادهاي منفي به عوامل ناپايدار و جزئي، با عملکرد تحصيلي بالا رابطه داشت و اسناد رويدادهاي مثبت به عوامل پايدار و کلي با عملکرد تحصيلي بالا همراه بود.

 نسخه قابل چاپ

هدف پژوهش حاضر، بررسي رابطه بين درونگرايي- برونگرايي و منبع کنترل با پيشرفت تحصيلي در دانش آموزان دختر مقطع سوم راهنمايي و طرح پژوهش از نوع همبستگي بود. جامعه آماري شامل کليه دانش آموزان دختر پايه سوم راهنمايي شهرستان اسلام آباد غرب در سال تحصيلي 90-89 بود. نمونه مورد مطالعه 280 نفر از دانش آموزان بود که با روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي انتخاب شدند.
آزمون شخصيتي نوجوانان آيزنک، مقياس منبع کنترل راتر و معدل نيمسال اول دانش آموزان در سال تحصيلي 90-89 جهت جمع آوري داده هاي مورد نياز به کار گرفته شد و از روش هاي آماري ضريب همبستگي پيرسون، رگرسيون تک متغيره و آزمون t براي گروه هاي مستقل، جهت تجزيه و تحليل داده ها استفاده شد.
نتايج حاصل از تجزيه و تحليل داده ها فرض وجود رابطه بين منبع کنترل دروني و پيشرفت تحصيلي با 0.99 اطمينان را تاييد، ولي رابطه معناداري بين درونگرايي و برونگرايي و پيشرفت تحصيلي به دست نيامد. ديگر يافته ها نشان داد که بين دانش آموزان درونگرا و برونگرا از نظر منبع کنترل تفاوت معناداري وجود ندارد.

 نسخه قابل چاپ