مقالات روانشناسی

شخصيت هاي اسکيزوتايپي و مرزي، به عنوان شخصيت هاي مرزي روان پريشي، آسيب پذيري بيشتري نسبت به روان پريش دارند. بنابراين، اين دو اختلال تا حدودي نيز مي توانند با هم همپوش باشند. پژوهش حاضر به منظور بررسي رابطه دو اختلال در جمعيت غيربيمار انجام گرفت. بدين منظور، نمونه اي به حجم 749 نفر (380 نفر گروه مذکر و 369 نفر گروه مونث) به روش نمونه گيري تصادفي خوشه اي از دانشکده هاي مختلف دانشگاه شيراز، انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند. شرکت کننده ها به مقياس شخصيت اسکيزوتايپي (STA) و مقياس شخصيت مرزي (STB) پاسخ دادند. نتايج تحليل رگرسيوني چند متغيره نشان داد همه مولفه هاي سه گانه شخصيت مرزي (عامل نااميدي، عامل تکانش گري و عامل علايم تجزيه اي و پارانوئيدي وابسته به استرس) در تبيين تغييرات شخصيت اسکيزوتايپي سهم قابل ملاحظه اي دارند. همچنين، از بين مولفه هاي سه گانه شخصيت اسکيزوتايپي، تنها دو مولفه (عامل سوء ظن پارانوئيد/ اضطراب اجتماعي و عامل تجارب ادراکي غيرمعمول) داراي قدرت پيش بيني شخصيت مرزي مي باشند و عامل تفکر سحرآميز فاقد چنين قدرتي است. اين يافته ها در راستاي تحقيقات قبلي تفسير گرديد و اين که همپوشي موجود بين دو اختلال، نشان دهنده يک مانع جدي براي پژوهش مناسب و کافي در مورد اين اختلالات مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

پژوهش حاضر با هدف بررسي نگرش هاي نا کارآمد و سبک هاي مقابله اي در بيماران مبتلا به فشارخون اساسي در مقايسه با افراد سالم انجام شده است. در اين پژوهش، تعداد 50 نفر از بيماران مبتلا به فشارخون اساسي (22 مرد و 28 زن) که به درمانگاه شهيد مدني شهر تبريز مراجعه کرده بودند و 50 نفر از افراد سالم (20 مرد و 30 زن) از طريق همتاسازي با گروه بيمار انتخاب شدند. سپس پرسشنامه هاي نگرش هاي نا کارآمد بک و وايزمن و راهکار هاي مقابله اي فولکمن و لازاروس، بر گروه هاي مورد مطالعه اجرا شد. طرح پژوهشي حاضر با توجه به ماهيت موضوع و اهداف مورد نظر، از نوع تحقيقات توصيفي مقايسه اي است. داده هاي حاصله از طريق آزمون  tو MANOVA  تجزيه و تحليل شده است. بيماري فشارخون اساسي دسته اي از اختلالات رواني فيزيولوژيايي است که علاوه بر عوامل زيستي و خطرساز جسمي به عنوان فرايند فيزيولوژيک، از لحاظ روانشناختي نيز، عواملي مانند نگرش و قضاوت افراد به وقايع و رويدادهاي زندگي، نحوه ارزيابي فشارزا بودن يا نبودن و طرق مقابله با آن ها در بروز و تشديد آن نقش بسزايي دارد. نتايج پژوهش حاضر حاکي از تفاوت معنادار ميان افراد مبتلا به فشارخون اساسي در نگرش هاي ناکارآمد و سبک هاي مقابله اي در مقايسه با افراد عادي بود.

 نسخه قابل چاپ

براي بررسي روايي و پايايي پرسشنامه شخصيتي گردون (فراهاني و همکاران,1383), 2400 دانش آموز دختر و پسر در شهر تهران در مناطق مختلف آموزشي, فرم تجديد نظر شده 126 آيتمي پرسشنامه شخصيتي گردون را تکميل کردند. تحليل عاملي با روش مولفه هاي اصلي و با چرخش واريماکس با گروه پسران نشان داد که 5 عامل اصلي اوليه به مانند مطالعه قبلي به ترتيب در برگيرنده گشودگي, روان نژند خويي, درونگرايي, وظيفه شناسي و دينداري و نرم خويي يا سازگاري نام گذاري مي شوند. تحليل عاملي تاييدي بر روي نمونه دختران نشان داد که 5 عامل اوليه به مانند گروه پسران است. پايايي گردون براي دختران و پسران در حد مقبولي نشان داده شده است.

 نسخه قابل چاپ

پژوهش هاي روان شناختي و روان زيست شناختي انجام شده در مورد لذت چندان زياد نيستند، در حالي که پژوهش هاي انجام شده در مورد درد و رنج، نسبتا فراوان است. از اين رو، هدف اين پژوهش بررسي رابطه بين لذت جسماني و عاطفه مثبت و منفي در دانشجويان دانشگاه اصفهان بود. بدين منظور، در قالب طرح پژوهشي از نوع همبستگي، 80 نفر (33 مرد و 47 زن) از دانشجويان دانشگاه اصفهان، به روش نمونه گيري تصادفي خوشه اي انتخاب شدند. براي ارزيابي ميزان لذت جسماني، از مقياس لذت جسماني محقق ساخته استفاده گرديد. افراد شرکت کننده، 15 روز متوالي به سوالات اين مقياس پاسخ دادند. عاطفه مثبت و منفي نيز با استفاده از مقياس عاطفه مثبت و منفي واتسون و همکاران (1988) مورد ارزيابي قرار گرفت. تحليل داده ها با استفاده از آزمون آماري ضريب همبستگي پيرسون انجام گرفت. يافته هاي پژوهش نشان داد که هر اندازه لذت جسماني دانشجويان بيشتر باشد، عاطفه مثبت آنها نيز بيشتر است. همچنين، لذت از خوبي ها با عاطفه مثبت در زمان گذشته و عاطفه مثبت کلي رابطه دارد و مي تواند 6.8 درصد عاطفه مثبت کل را به طور معني داري پيش بيني کند (P<0.05). اما افزايش لذت جسماني، رابطه اي با ميزان عاطفه منفي نداشت. به نظر مي رسد عواطف مثبت، مقوله اي متفاوت از برطرف شدن صرف نيازهاي جسماني باشد. احتمالا آن دسته از فعاليت هايي که لزوما به منظور ارضاي نيازهاي جسماني صورت نمي گيرد، مي تواند بروز عواطف مثبت را به همراه داشته باشد.

هدف اين پژوهش، تعيين ميزان اثربخشي آموزش ابراز وجود بر شادکامي و پيشرفت تحصيلي دانش آموزان دختر پايه دوم رشته علوم تجربي بوده است. نمونه، 30 دانش آموز دختر بودند که به صورت تصادفي انتخاب و در دو گروه آزمايش و گواه جايگزين شدند. ابزار اين پژوهش، شامل پرسشنامه ابراز وجود گمبريل و ريکي، شادکامي آکسفورد و دو آزمون محقق ساخته رياضي بود. پژوهش حاضر در 5 مرحله اجراي مقدماتي، پيش آزمون، آموزش ابراز وجود، پس آزمون و پيگيري انجام شد. داده هاي به دست آمده با استفاده از نرم افزار کامپيوتري SPSS از طريق آزمون نمرات افزوده و t آماري گروه هاي مستقل مورد بررسي قرار گرفت. نتايج تفاوت معناداري را بين نمره شادکامي پيش آزمون و پس آزمون و پيگيري در گروه آزمايش نشان داد. همچنين، آموزش ابراز وجود، ميانگين نمرات پيشرفت تحصيلي گروه آزمايش را نسبت به پيش آزمون افزايش داده بود، ولي تفاوت معنادار نبود، اما در مرحله پيگيري، تفاوت معناداري بين نمره پيشرفت تحصيلي نشان داده شد. لذا الگوي مداخله اي به کار رفته در اين پژوهش مي تواند به عنوان برنامه تغيير رفتار در سطح دبيرستان هاي دخترانه مورد استفاده قرار گيرد.

 نسخه قابل چاپ

در اين مطالعه عملکرد خانواده در پيشگيري و يا بروز رفتارهاي مخاطره آميز در نوجوانان به شيوه کيفي مورد بررسي قرار گرفت. جهت انجام پژوهش، 20 دانش آموز از دبيرستان هاي دخترانه و پسرانه شهر زاهدان به روش نمونه گيري هدفمند انتخاب شدند. براي جمع آوري داده ها از مصاحبه سازمان يافته در محورهاي رفتار مخاطره آميز، عملکرد خانواده، ساخت خانواده و وضعيت اقتصادي (به عنوان متغير اثرگذار) استفاده شد. جهت اطمينان از صحت اطلاعات جمع آوري شده، علاوه بر دانش آموز، با والدين و اوليا مدرسه نيز مصاحبه انجام گرفت.
تحليل داده ها نشان داد که ابعاد مختلف عملکرد خانواده و ساخت خانواده در دو گروه داراي رفتار مخاطره آميز شديد و رفتار مخاطره آميز خفيف متفاوت بود. بررسي نقش جنسيت، اهميت روابط گرم همراه با پذيرش، داشتن الگوي مثبت و موثر براي دختران و کنترل موثر براي پسران را به عنوان عامل محافظتي نشان داد.

 نسخه قابل چاپ

خدا به عنوان يک مفهوم، مي تواند تحول و شکل گيري دين داري شخصي افراد را تعيين کند. در اين حوزه پژوهش هايي که در خصوص مذهب کودکان انجام گرفته است، عمدتا با تفاوت هاي سني در ادراک مفهوم خدا تاکيد نموده و بر نقش تحول شناختي در برداشت کودکان از مفهوم خدا متمرکز شده اند. هدف پژوهش حاضر، بررسي قدرت پيش بيني کنندگي ادراک کودکان از پدر و مادر و خصوصيات دموگرافيک آنان براي ادراک کودکان از مفهوم خدا بود. بدين منظور، نمونه اي مشتمل بر 123 نفر از دانش آموزان مدارس ابتدايي نواحي چهارگانه شيراز (55 دختر و 67 پسر) انتخاب شدند تا سه مقياس محقق ساخته را، که به بررسي ادراک کودک از خداوند، پدر و مادر مي پردازد، با هدايت مصاحبه گر تکميل کنند. اعتبار اين مقياس ها با استفاده از روش ثبات دروني (آلفاي کرونباخ) محاسبه گرديد که بين 0.58 تا 0.72 مي باشد و روايي محتوايي آنها نيز احراز گرديد. نتايج آزمون رگرسيون، گام به گام نشان مي دهد که ادراک کودکان از ويژگي هاي زنانه مادر مي تواند به گونه اي مثبت، ادراک آنان را از ويژگي هاي زنان خداوند، پيش بيني نمايد. از سوي ديگر براي پيش بيني ادراک کودک از ويژگي هاي مردانه خداوند ويژگي هاي زنانه پدر متغير مناسبي به نظر مي رسد. يافته هاي اين پژوهش مي تواند در بررسي و بازبيني آموزش مذهب به کودکان مفيد واقع شود.

 نسخه قابل چاپ

تحقيق حاضر اثربخشي دو نوع روش درماني سم زدايي(MD)  با متادون و درمان نگهدارنده با متادون را (MMT) بر نشانه هاي افسردگي و اضطراب افراد وابسته به مواد مخدر مقايسه مي كند. در اين تحقيق درمان سم زدايي با متادون و درمان نگهدارنده با متادون به عنوان متغير مستقل و نشانه هاي افسردگي و اضطراب به عنوان متغير وابسته مي شدند. حجم نمونه تحقيق 100 نفر بوده كه هر گروه درماني 50 نفر را شامل مي شود. ابزار اندازه گيري، پرسشنامه سلامت عمومي گلدبرگ بود كه در سه مقطع زماني قبل از شروع درمان و 45 و 90 روز بعد ميان بيماران توزيع و اجرا شد. آزمون تحليل واريانس اندازه گيري هاي مكرر نشان داد كه نشانه هاي افسردگي گروه MMT، بعد از گذشت 45 روز، كاهش معنادار داشت و بعد از گذشت 90 روز نيز، اين كاهش معنادار بيشتر شد. در خصوص نشانه هاي اضطراب هم همين طور بود. به عبارت ديگر، نشانه هاي اضطراب گروه MMT بعد از گذشت 45 روز به طور معناداري كاهش يافت كه اين كاهش معنادار بعد از 90 روز نيز ادامه يافت. در گروه MD نيز نشانه هاي افسردگي بعد از گذشت 45 روز، كاهش معنادار داشت كه اين كاهش معنادار بعد از 90 روز نيز همچنان بيشتر شد، نشانه هاي اضطراب هم در گروه MD، بعد از 45 و 90 روز كاهش معناداري داشت. نتايج حاصله نشان دهنده نقش موثر عامل زمان بر اثربخشي اين دو نوع درمان بود، اما در تعامل عوامل زمان با گروه و نشانه ها نتايج حاكي از آن بود كه گروه به تنهايي عامل موثري بر نتايج تحقيق نبود.

 نسخه قابل چاپ

هدف اين پژوهش "تعيين تاثير قصه گويي بر سازگاري كودكان" بود. روش پژوهش آزمايشي با دو گروه آزمايش و کنترل، و اجراي پيش آزمون و پس آزمون بود. نمونه تحقيق 40 كودك 6-4 ساله بود (20 نفر گروه آزمايش و 20 نفر گروه کنترل) از سه مهد كودك شهر اصفهان در سال 1385 ،كه با روش نمونه گيري خوشه اي تصادفي انتخاب شدند.ابزار اندازه گيري پرسشنامه 24 سوالي محقق ساخته بود که رفتار کودکان را در شش حيطه رفتار سازگارانه مي سنجيد. ضريب پايايي پرسشنامه برابر با 91/0 محاسبه شد. داده ها با استفاده از روش آماري کوواريانس تجزيه و تحليل شد. نتايج آزمون تحليل کوواريانس در سطح 05/a=? را نشان داد، بين ميانگين شش حيطه رفتار سازگاري كودكان گروه آزمايش و كنترل، در زمينه تاثير قصه گويي بر رفتار آنها تفاوت معناداري وجود داشت.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي رابطه ويژگي هاي کم دامنه شخصيت با عملکرد و استعداد کارآفريني 326 نفر از دانشجويان دانشکده هاي مهندسي (عمران، برق، کاميپيوتر، کشاورزي)، دانشکده هاي علوم پايه (رياضي، شيمي، فيزيک، زيست شناسي) و از دانشکده هاي علوم انساني (روان شناسي، زبان انگليسي، اقتصاد، علوم تربيتي) دانشگاه تبريز جهت مطالعه به صورت تصادفي انتخاب شدند. آزمودني ها از هر دو جنس و در ترم 5 و 6 مشغول تحصيل بودند. براي جمع آوري داده ها از آزمون منبع کنترل راتر، آزمون عملکرد کارآفريني و آزمون ضريب کارآفريني، آزمون جامع کارآفريني، آزمون تحمل ابهام و پرسشنامه جمعيت شناختي استفاده شد. يافته ها نشان دادند دانشجويان داراي استعداد و عملکرد بالاي کارآفريني در ويژگي هاي نياز به پيشرفت، نياز به استقلال، نياز به نوآوري، ريسک پذيري، قدرت تصميم گيري با دانشجويان داراي استعداد و عملکرد پايين در کارآفريني تفاوت معني دار دارند. اين تفاوت در دو ويژگي سطحي شخصيت، شامل تحمل ابهام و محور کنترل تاييد نشد.

 نسخه قابل چاپ

در زمينه نقش عوامل هيجاني به ويژه هيجان هاي منفي و نحوه ابراز اين هيجان هاي تجربه شده در بروز بيماري عروق کرونري، تعدادي از مطالعات از وجود ارتباط مثبت ميان تجربه هيجانات منفي، بازداري اجتماعي و بيماري عروق کرونري حمايت کرده اند.
در پژوهش حاضر، ارتباط اضطراب، افسردگي، خشم و خصومت، بازداري اجتماعي با بيماري عروق کرونري و تعامل آن با عامل جنسيت، مورد بررسي قرار گرفته است. به اين منظور، تعداد 80 نفر از بيماران عروق کرونري (40 نفر مرد و 40 نفر زن) و 80 نفر از افراد سالم (40 نفر مرد و 40 نفر زن) از طريق همتاسازي با گروه بيمار انتخاب شدند. سپس پرسشنامه شخصيتي نئو و پرسشنامه سلامت عمومي درباره ويژگي هاي جمعيت شناختي بر روي گروه هاي مورد مطالعه اجرا شد. بررسي نتايج به دست آمده نشان داد که بيماران کرونري قلب از نظر تجربه هيجان هاي منفي (خشم و خصومت، افسردگي و اضطراب) و بازداري در ابراز اين هيجان ها در تعاملات اجتماعي خود، تفاوت معناداري با گروه سالم دارند. علاوه بر اين، در پژوهش حاضر يافته هايي در حمايت از نقش خشم و خصومت به عنوان عوامل خطرساز در مردان و زنان ولي به صورت متفاوت پيدا شد. به اين صورت که ابراز مستقيم خشم و شدت خشم تجربه شده به عنوان عامل خطرسازي براي مردان و سرکوبي خشم به عنوان عامل خطرساز براي زنان يافته شد. همچنين، مقايسه مردان و زنان مبتلا به بيماري عروق کرونر نشان داد که بين افسردگي و بروز بيماري عروق کرونر در زنان ارتباط وجود دارد، ولي در ارتباط با اضطراب و بيماري عروق کرونر، جنسيت نقشي ندارد.

 نسخه قابل چاپ

تحقيق حاضر به منظور بررسي پردازش خودکار و کنترل شده اطلاعات و تاثير داروهاي ضدافسردگي بر اين متغيرها در اختلال افسردگي اساسي انجام شده است. جامعه آماري اين پژوهش، کليه افراد مبتلا به اختلال افسردگي اساسي در دامنه سني 45-15 ساله بود که در شش ماهه دوم سال 1385 به مراکز درماني و مشاوره استان هاي اردبيل و آذربايجان شرقي مراجعه کرده بودند، جامعه بهنجار اين پژوهش را نيز کليه افراد سالم دامنه سني 45-15 اين دو استان تشکيل داده اند. 30 نفر از افراد مبتلا به اختلال افسردگي اساسي که قبلا به روان پزشک مراجعه کرده و داروهاي ضدافسردگي مصرف مي کردند و 30 نفر نيز به همين روش از افراد افسرده اي که براي اولين بار به اين مراکز مراجعه و در يک ماه اخير هيچ داروي ضدافسردگي مصرف نکرده بودند، به روش نمونه گيري تصادفي ساده انتخاب شدند. 30 نفر نيز از جامعه بهنجار کارکنان دانشگاه محقق اردبيلي به صورتي که از نظر متغيرهاي جمعيت شناختي با گروه هاي مورد مطالعه همتا شدند، به عنوان گروه مقايسه به روش تصادفي ساده انتخاب شده در مرحله بعد آزمون هاي افسردگي بک، آزمون تکميل بن واژه جاکوبي، توث و يوهليناس، آزمون تداعي واژه از مقياس حافظه و کسلر به ترتيب بر روي آنها اجرا و پس از نمره گذاري، داده هاي به دست آمده با استفاده از آزمون تحليل واريانس يک متغيري و آزمون تعقيبي LSD مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته هاي پژوهش نشان داد که در پردازش خودکار اطلاعات بين دو گروه افسرده و بهنجار، تفاوت معني داري وجود ندارد. ولي در پردازش کنترل شده اطلاعات بين اين دو گروه تفاوت معني داري وجود داشت. به اين صورت که پردازش کنترل شده اطلاعات در بيماران افسرده در مقايسه با گروه بهنجار مختل شده بود. در زمينه تاثير داروهاي ضدافسردگي نيز نتايج اين پژوهش نشان داد که بين گروه افسرده تحت درمان دارويي و گروه افسرده اي که براي اولين بار مراجعه مي کردند، در اين متغيرها تفاوت معني داري وجود نداشت.

 نسخه قابل چاپ

نقش استرس در شروع و تشديد اختلالات رواني، سال هاست که هدف بسياري از تحقيقات بوده است. از اين رو محور چهار DSM-IV-TR به اين نوع حوادث اختصاص داده شده است. در اين پژوهش تعداد 382 دانشجو از دانشگاه هاي شهرستان اهواز به روش نمونه گيري تصادفي ساده انتخاب و پرسشنامه ادراک حوادث استرس آور در ميان آنها توزيع شد. بعد از جمع آوري داده ها با استفاده از آزمون تحليل عوامل به روش چرخش واريماکس، عواملي که در جامعه دانشجويان ايراني (دانشجويان دانشگاه هاي شهرستان اهواز) وجود دارند، پيدا شدند. نتيجه تحليل عاملي نشان داد که در جامعه دانشجويان ايراني، علاوه بر عوامل ذکر شده در محور چهار DSM-IV-TR، عوامل استرس آور ديگري از جمله مسايل مربوط به شکل ظاهري، مسايل مربوط به رسيدن به اهداف مطلوب، سربازي، حاملگي و تصادفات رانندگي نيز وجود دارد.

 نسخه قابل چاپ

پژوهش حاضر با هدف بررسي ويژگي هاي روان سنجي مقياس افسردگي دانشجويان (USDI) و همبستگي آن باپيشرفت تحصيلي انجام شده است. از ميان دانشجويان مقطع کارشناسي دانشگاه تهران، 442 نفر (246 پسر و 196 دختر) در بررسي مشخصات روان سنجي مقياس USDI شرکت كردند. نتايج حاصل از اعتبارسنجي به دو شيوه همساني دروني و ثبات زماني نشان داد که اعتبار مقياس USDI بر اساس آلفاي کرونباخ 93/0 و با استفاده از روش بازآزمايي، 86/0 است. بررسي هاي مرتبط با روايي محتوا، همزمان، واگرا، پيش بين، تفکيکي و سازه USDI مويد روايي مقياس مذکور است. يافته هاي حاصل از تحليل عاملي اکتشافي همانند فرم اصلي نشان داد، سه عامل رخوت و بي حالي، شناختي ـ هيجاني و انگيزه تحصيلي مقياس USDI را تشکيل مي دهند. از اين مطالعه چنين نتيجه مي شود که مقياس USDI ابزاري معتمد و روا براي سنجش افسردگي دانشجويان است.

 نسخه قابل چاپ

هدف از پژوهش حاضر، مقايسه ميزان اختلالات رواني دانش آموزان دختر با توجه به شيوه هاي فرزند پروري والدين بود. نمونه مورد نظر، 120 نفر از دانش آموزان دختر پايه دوم دبيرستان شهرستان جيرفت بودند که به صورت نمونه گيري خوشه اي انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش، آزمون SCL90 و پرسشنامه ابعاد رفتاري والدين (شيفر) بود که مربوط به چهار شيوه فرزند پروري مي باشد. به منظور تجزيه و تحليل اطلاعات، از تحليل واريانس يکطرفه با آزمون تعقيبي شفه استفاده شد. نتايج به دست آمده نشان داد که در افسردگي، وسواس - اجبار، حساسيت در روابط متقابل، هراس، روان پريشي و شکايات جسماني، دانش آموزاني که ميزان بيشتري از اختلالات را نشان داده اند، داراي والدين بي توجه و مستبدي بودند. همچنين در مقياس هاي اضطراب، خصومت و تفکر پارانوئيدي تفاوتي در چهار شيوه فرزند پروري مشاهده نشد.

 نسخه قابل چاپ