مقالات روانشناسی

پژوهش حاضر با هدف بررسي و مقايسه ميزان پرخاشگري كودكان طلاق و عادي انجام شده بود. فرضيه اساسي عبارت بود از: اينكه ميزان پرخاشگري کودکان طلاق بيشتر از كودكان عادي است. روش تحقيق از نوع علي- مقايسه اي بود، به منظور بررسي فرضيه هاي تحقيق از ميان کليه کودکان 9-6 ساله شهرستان سنندج، به روش نمونه گيري تصادفي خوشه اي، نمونه اي به حجم 40 نفر انتخاب شدند. براي سنجش ميزان پرخاشگري از زيرمقياس پرخاشگري پرسشنامه شخصيتي آيزنک مخصوص کودکان استفاده شد. به منظور تجزيه و تحليل داده ها آزمون t مستقل به كار گرفته شد. نتايج به دست آمده نشان داد که ميزان پرخاشگري کودکان طلاق بيشتر از ميزان پرخاشگري کودکان عادي بود و تفاوت ميان دو گروه از نظر آماري معنادار بود. بين ميزان پرخاشگري کودکان طلاقي که نزد پدر خود زندگي مي كردند و کودکان طلاقي که نزد مادر خود زندگي مي كردند، تفاوتي وجود نداشت.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف مقايسه نگرش كارمندان به نقش جنسيتي و رابطه آن با رضايت از زندگي انجام شد. در يك پژوهش مقطعي پيمايشي 160 كارمند به روش طبقه اي و خوشه اي از ادارات انتخاب شدند. براي گردآوري داده ها از پرسشنامه نگرش به نقش جنسيتي محقق ساخته و رضايت از زندگي دينر و شادكامي آكسفورد بهره گرفته شد. داده ها با روش آماري تحليل واريانس دو راهه، همبستگي پيرسون و رگرسيون تجزيه و تحليل شد. نتايج نشان داد كه مردان و زنان جوان و ميانسال در پذيرش ويژگي هاي كليشه اي جنسيتي تفاوت معناداري دارند. مردان و زنان در نگرش به برابرخواهي جنسيتي تفاوت معناداري داشتند، ولي جوانان و ميانسالان در نگرش به برابرخواهي جنسيتي تفاوت معناداري نداشتند. بين رضايت از زندگي و برابرخواهي جنسيتي همبستگي مثبت معنادار وجود دارد، اما بين پذيرش ويژگي هاي كليشه اي جنسيتي و رضايت از زندگي همبستگي منفي معنادار وجود دارد.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

پژوهش حاضر به منظور بررسي رابطه بين كمال گرايي و جهت گزيني هدف در دانش آموزان دختر مراكز پيش دانشگاهي انجام شده است. نمونه مورد بررسي 200 نفر از دانش آموزان دختر مراكز پيش دانشگاهي نواحي چهارگانه آموزش و پرورش شيراز بود كه با روش نمونه گيري خوشه اي تصادفي انتخاب شد. آنها مقياس چند بعدي كمال گرايي (هويت و فلت، 1991) و مقياس جهت گزيني هدف (وندي ويل، 1997؛ اليوت و مك گريگور، 2001) را تكميل كردند. نتايج نشان داد كه كمال گرايان خود مدار در مقايسه با كمال گرايان جامعه گرا در انتخاب اهداف خود براي پيشرفت به سردرگمي و شك و ترديد بيشتري دچار هستند. كمال گرايي خود مدار با جهت گزيني هاي يادگيري و گرايشي رابطه منفي دارد و اين جهت گزيني ها را به صورت منفي پيش بيني مي كند. كمال گرايي جامعه مدار نيز با اهداف گرايشي و اجتنابي رابطه منفي دارد و اين جهت گزيني ها را به صورت منفي پيش بيني مي كند. يافته هاي پژوهش حاضر در پرتو روند پژوهش هاي مربوط، به بحث گذاشته شده است؛ برخي پيشنهادات براي اجراي پژوهش هاي بيشتر در اين زمينه مطرح شده است.

 نسخه قابل چاپ

هدف پژوهش حاضر بررسي رابطه شرم با خشم، خصومت، پرخاشگري فيزيكي و كلامي در ميان دانشجويان دختر و پسر دانشگاه هاي تهران بود.
جامعه آماري اين پژوهش كليه دانشجويان دانشگاه هاي تهران در سال تحصيلي 86 - 85 بودند، كه با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي چند مرحله اي 270 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. دو پرسشنامه عاطفه خودآگاه (Tosca) و پرسشنامه پرخاشگري باس وپري (1992) اجرا شد، كه چهار بعد مختلف پرخاشگري فيزيكي، پرخاشگري كلامي، خصومت و خشم را بررسي مي كند. روش تحقيق مورد استفاده در اين پژوهش از نوع علي - مقايسه اي بود. رابطه بين شرم و ابعاد خشم و نيز تفاوت هاي جنسيتي در اين هيجان ها با آزمون فرضيه هايي بررسي شد. به منظور تجزيه و تحليل داده ها از ضريب همبستگي، آزمون t و تحليل واريانس استفاده شد.
يافته ها نشان داد بين شرم و پرخاشگري فيزيكي، خصومت و خشم رابطه معناداري در هر دو جنس وجود دارد. در بررسي بين تفاوت هاي دو جنس يافته ها نشان مي دهد بين پرخاشگري فيزيكي و شرم تفاوت ها معنادار است و زنان در مقايسه با مردان پرخاشگري خود را بيشتر به صورت كلامي بروز مي دهند. در ضمن خصومت با تمامي متغيرهاي درنظر گرفته شده به جز پرخاشگري كلامي رابطه مثبت معنادار داشت.

 نسخه قابل چاپ

امروزه استفاده از اينترنت، در حوزه هاي وسيعي، در حال افزايش است. محيط هاي بر خط نفوذ فزاينده اي بر گستره زندگي انسان دارد. به همين لحاظ، مساله پيامدهاي استفاده از اين ابزار ارتباطي توجه پژوهشگران حوزه روانشناسي و جامعه شناسي را به خود معطوف كرده است. هدف از پژوهش حاضر بررسي ارتباط بين احساس تنهايي و استفاده از اينترنت با پيشايندي ادراک حمايت اجتماعي بود.
شرکت کنندگان در پژوهش جمعا 436 دانشجو شامل 225 دانشجوي دختر و 211 دانشجوي پسر از دانشگاه هاي شهر شيراز بودند. براي اندازه گيري متغيرهاي پژوهش، از فرم کوتاه شده مقياس احساس تنهايي اجتماعي - عاطفي براي بزرگسالان (ديتوماسو و همکاران، 2004)، ادراک حمايت اجتماعي (زيمت و همکاران، 1988) و پرسشنامه سرگرميهاي اينترنتي استفاده شد. روايي و پايايي اين ابزارها به ترتيب با استفاده از تحليل عوامل و ضريب آلفاي کرونباخ احراز شد.
مدل فرضي با استفاده از رگرسيون متوالي همزمان و بر اساس مراحل پيشنهادي بارون و کني تحليل شد. يافته ها حاکي از آن بود که ادراک حمايت اجتماعي به طور مستقيم پيش بيني کننده منفي ضعيفي براي استفاده از اينترنت است. همچنين احساس تنهايي خانوادگي و اجتماعي، نقش واسطه اي بين ادراک حمايت اجتماعي و ميزان استفاده از اينترنت دارند. نکته جالب توجه اينکه احساس تنهايي خانوادگي ميزان استفاده از اينترنت را به گونه مثبت و احساس تنهايي اجتماعي ميزان استفاده از اينترنت را به گونه منفي پيش بيني مي كرد. نتايج پژوهش حاضر مويد نقش واسطه گري احساس تنهايي خانوادگي و اجتماعي در پيوند حمايت اجتماعي و ميزان استفاده از اينترنت بود. در مجموع يافته ها اهميت نقش حمايت اجتماعي و احساس تنهايي را در ميزان استفاده از اينترنت نشان داد.

 نسخه قابل چاپ

اين مطالعه به منظور تعيين رابطه بين کيفيت تجارب يادگيري با فرسودگي تحصيلي انجام شد. نمونه تحقيق 170 نفر ازدانشجويان کارشناسي ارشد دانشگاه شهيد چمران را شامل مي شد که با روش نمونه گيري تصادفي ساده انتخاب شدند و پرسشنامه هاي کيفيت تجارب يادگيري و فرسودگي تحصيلي را تکميل کردند. داده ها با روش آماري ضريب همبستگي ساده و چندگانه تجزيه و تحليل شد. نتايج تحقيق نشان داد که روابط منفي معني داري بين حيطه هاي کيفيت تجارب يادگيري (منابع، محتوا، انعطاف پذيري يادگيري و رابطه استاد - دانشجو) با ابعاد فرسودگي تحصيلي (خستگي تحصيلي، بي علاقگي تحصيلي و ناکارآمدي تحصيلي) وجود دارد. همچنين نتايج نشان داد که رابطه استاد - دانشجو بيشترين نقش را درتبيين فرسودگي تحصيلي دارد.

 نسخه قابل چاپ

هدف اين پژوهش مقايسه هوش هيجاني مردان معتاد و غير معتاد و همچنين بررسي اثر آموزش بر اساس مولفه هاي هوش هيجاني براي گروه معتاد بود و فرضيه هاي زير بررسي شد: 1- نمره کلي هوش هيجاني و هريک از مولفه هاي آن در افراد معتاد پايين تر از افراد غير معتاد است. 2- آموزش مهارتها بر اساس مولفه هاي هوش هيجاني برنامه مي  تواند در مردان معتاد موثر باشد. اين پژوهش دو مرحله داشت: در مرحله اول 100 مرد معتاد به صورت خوشه اي تصادفي و100 مرد غير معتاد به صورت تصادفي انتخاب شدند و به آزمون هوش هيجاني بار- آن فرم کوتاه (2002) پاسخ دادند و سپس در مرحله دوم 16 نفر از نمونه 100 نفري مردان معتاد انتخاب شدند که در دو گروه آزمايش و کنترل قرار گرفتند. هوش هيجاني آنها مجددا سنجيده شد و گروه آزمايش در برنامه درمان شناختي و آموزش هوش هيجاني طي 10 جلسه شرکت کردند. در پايان مجددا هوش هيجاني در هر دو گروه سنجيده شد. فرضيه اول با آزمون t مستقل بررسي شد. نتايج نشان داد که ميان مردان معتاد و غير معتاد از نظر نمره کلي هوش هيجاني و هر يک از مولفه هاي آن تفاوت معني داري وجود دارد. يعني نمره مردان معتاد پايين تر از مردان غير معتاد بود. فرضيه دوم با آزمون t براي گروه هاي غير مستقل (وابسته) بررسي شد. نتايج نشان داد اين برنامه بر ارتقا کليه مولفه هاي هوش هيجاني به غير از مديريت استرس تاثير دارد. با توجه به موثر بودن اين برنامه براي گروه معتاد مي  توان نتيجه گرفت درمان شناختي و آموزش هوش هيجاني براي ارتقا بهزيستي افراد معتاد و کمک به نگهداري ترک آنها مي  تواند مفيد باشد.

 نسخه قابل چاپ

مطالعه حاضر وضعيت دانش آموزان دختر و پسر دبيرستاني را در برخي متغيرهاي روانشناختي مقايسه كرده و قدرت پيش بيني كنندگي هريك از متغيرها را در ميزان پيشرفت تحصيلي آنها بررسي مي كند. 5062 نفر از دانش آموزان دختر و پسر سال سوم دبيرستان از 6 استان كشور به شيوه نمونه گيري تصادفي مرحله اي به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل؛ پرسشنامه ها و مقياس هاي مفهوم خود مارش (SDQ)، پرسشنامه خودكارآمدي تحصيلي MJSES مورگان و جينگ، پرسشنامه هوش هيجاني بار- ون، پرسشنامه محقق ساخته باورهاي جنسيتي و پرسشنامه محقق ساخته رضايت از جنس بوده است. پيشرفت تحصيلي دانش آموزان نيز بر اساس معدل آخرين نيمسال تحصيلي آنها اندازه گيري شده است. يافته ها نشان داد، دختران گروه نمونه، در مقايسه با پسران، مفهوم خود، خودكارآمدي تحصيلي، هوش هيجاني پايين تر ورضايت از جنس كمتري داشته اند. همچنين دختران گروه نمونه در مقايسه با پسران باورهاي كليشه اي جنسيتي كمتري داشته اند. نتايج بررسي نيز بيان كننده آن بود كه، در گروه دختران تنها مفهوم خود و خودكارآمدي تحصيلي توانسته است پيشرفت تحصيلي آنها را پيش بيني كند، اما در گروه پسران به ترتيب متغيرهاي مفهوم خود، خودكارآمدي تحصيلي، باورهاي جنسيتي، رضايت از جنس و هوش هيجاني بخشي از واريانس پيشرفت تحصيلي را پيش بيني كردند.

 نسخه قابل چاپ

هدف از پژوهش حاضر بررسي رابطه ميان نگرش مذهبي با سلامت رواني و عملكرد سيستم ايمني در دانشجويان سال آخر پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران و شهيد بهشتي است. نمونه پژوهش 240 دانشجوي مونث را شامل است كه به طور تصادفي تعداد 30 نفر دانشجو با نگرش مذهبي پايين و بالا انتخاب شدند. براي جمع آوري داده‌ها از پرسشنامه نگرش مذهبي، فهرست تجديد نظر شده علايم رواني SCL-90-R استفاده شد. به منظور ارزيابي سيستم ايمني افراد، متغيرهاي مورد مطالعه از جمله سلول T كمكي  (CD4)سلول T مهاري/ انهدامي (CD8)، CD56 و CD16 (سلول كشنده طبيعي يا NK ) بوده است. نتايج حاصل آشكار كرد، كه ميان نگرش مذهبي و سلامت رواني رابطه مثبت و معني داري وجود دارد. همچنين ميان نگرش مذهبي و سيستم ايمني رابطه مثبت و معني داري وجود دارد. از سوي ديگر، ميان سلامت رواني و سيستم ايمني دانشجويان با نگرش مذهبي پايين و بالا تفاوت معني‌دار وجود دارد.

 نسخه قابل چاپ

مطالعه حاضر با هدف بررسي اثرات تجربه خشونت در دوران کودکي، بر سلامت روان در دوران بزرگسالي انجام شد. در اين مطالعه که در ميان 101 نفر از دانشجويان کارشناسي و پزشکي دانشگاه تهران، شامل 40 دختر و 61 پسر انجام شد، سلامت روان آزمودني ها به وسيله پرسشنامه سلامت  عمومي گلدبرگ (GHQ-28) و تجربه خشونت با استفاده از پرسشنامه خشونت خانوادگي سنجيده شد. سپس داده هاي پژوهش از طريق روش مقايسه ميانگين ها، آزمون t مستقل و تحليل واريانس يک راهه (ANOVA)، با استفاده از نرم افزار SPSS، تجزيه و تحليل شد. تجربه خشونت در دوران کودکي ميزان اضطراب، افسردگي و اختلال در عملکرد اجتماعي آزمودني ها را افزايش و سلامت روان آزمودني ها را کاهش مي دهد. همچنين بين نوع خشونت تجربه شده، به لحاظ رواني يا جسماني بودن، با ميزان اضطراب، افسردگي، اختلال در عملکرد اجتماعي و سلامت روان رابطه وجود داشت. همچنين بين تجربه خشونت و نوع آن با نشانه هاي جسماني رابطه اي مشاهده نشد. به جز نتايج به دست آمده درباره نشانه هاي جسماني ساير يافته هاي پژوهش با يافته هاي حاصل از مطالعات انجام شده در ساير فرهنگ ها همخواني داشت.

 نسخه قابل چاپ

بروز رفتارهاي پرخطر پيامدهاي نامطلوبي به همراه دارد. به علت شناسي بروز رفتارهاي پرخطر و عوامل همبسته با آن و تدوين برنامه هاي مداخله اي، کمتر توجه شده است. لذا هدف از اجراي اين پژوهش، بررسي رابطه بين رفتارهاي پرخطر با هيجان طلبي و متغيرهاي جمعيت شناسي و پيش بيني هيجان خواهي بر اساس اين دو مجموعه متغير در دانشجويان دانشگاه اصفهان مد نظر قرار گرفت. بدين منظور در يک طرح پژوهشي توصيفي از نوع همبستگي، 377 (183 پسر و 194 دختر) دانشجوي دانشگاه اصفهان به شيوه تصادفي طبقه اي نسبي انتخاب و با مقياس هيجان طلبي زاکرمن و پرسش نامه رفتارهاي پرخطر و پرسش نامه محقق ساخته ويژگي هاي جمعيت شناختي ارزيابي شدند. نتايج تحليل رگرسيون لوجستيک نشان داد که جنسيت دانشجو، سن پدر به همراه «تجربه طلبي»، «فقدان بازداري»، «حساسيت به يکنواختي» و «خطرجويي و ماجراجويي» به پيش بيني 8.8? از احتمال تعلق به گروه دانشجويان داراي رفتار پرخطر قادر مي باشد، (P<0.05). يافته هاي اين پژوهش بيان گر نقش جالب توجه مولفه هاي هيجان خواهي در تبيين رفتارهاي پرخطر است کما اين که بر نقش برخي متغيرهاي فردي - خانوادگي در گرايش به رفتارهاي پرخطر اشاره دارد.

 نسخه قابل چاپ

پژوهش حاضر، به منظور بررسي اثر تعاملي بين ابعاد فشار رواني و رضايت شغلي مديران انجام شد. به اين دليل از ميان مديران سطوح مختلف از سه شركت  مواد نفتي در سه شهر ايران، 140 نفر به روش نمونه گيري تصادفي انتخاب شدند. براي اندازگيري متغيرهاي پژوهش(فشار رواني شغلي و رضايت شغلي) از پرسشنامه نشانگان استرس و منابع فشار رواني شغلي ديويس، رابينز و مك لي و شاخص توصيف شغلي (JDI) اسميت، كندال و هيولين استفاده شد. يافته ها نشان داد كه ميزان رضايت شغلي در ابعاد مختلف آن با ابعاد مختلف فشار رواني شغلي رابطه تعاملي دارد و رضايت شغلي 49% واريانس فشار رواني و همچنين فشار رواني 52% واريانس رضايت شغلي مديران و سرپرستان را تبيين مي كند. با توجه به يافته هاي تحقيق مي توان پيشنهاد كرد كه نقش و وظايف مديران شفاف سازي شود و از ايجاد بيگانگي و سبك باري نقش جلوگيري شود تا ميزان فشار رواني مديران كاهش يابد.

 نسخه قابل چاپ

اختلال اضطراب منتشر از اختلالات مهم در ميان کودکان و نوجوانان است. اين پژوهش با هدف تعيين ميزان شيوع اختلال اضطراب منتشر در ميان دانش آموزان پايه پنجم و همچنين بررسي اثر بخشي دو روش خود گويي بيروني و دروني در کاهش آن انجام شد. لذا براي بررسي ميزان شيوع آن در ميان دانش آموزان پايه پنجم 2000 نفر (1000 دختر و 1000 پسر) از اين دانش آموزان انتخاب شدند و به آزمون خودسنجي سرند اضطراب کودکان  (SCARED) و اختلالات هيجاني مرتبط با آن پاسخ دادند. نتايج نشان داد كه شيوع اين اختلال در ميان دختران 08/11 ودر ميان پسران 4/9 درصد است و ميان دو جنس از نظر شيوع تفاوت معني داري وجود دارد (p <0/04).به منظور بررسي اثربخشي دو روش خود گويي دروني و بيروني در کاهش اين اختلال تعداد 96 نفر از آزمودني هاي داراي اختلال اضطراب منتشر به روش نمونه گيري تصادفي انتخاب و در سه گروه خود گويي بيروني، دروني و گروه گواه قرار داده شدند. سپس، با استفاده از دو روش خود گويي دروني و بيروني هر کدام هشت جلسه و در هر جلسه به مدت يك ساعت آموزش ديدند. براي تجزيه و تحليل فرضيه هاي پژوهش از آزمون t مستقل،تحليل واريانس يک طرفه،آزمون توکي وتحليل واريانس دو عاملي استفاده شد. نتايج نشان داد كه روش خود گويي بيروني به طور معني دار بيشتر از روش خود گويي دروني در کاهش اضطراب موثر است و هر دو روش در مقايسه با گروه گواه اثر بخشي بهتري داشتند در ميان دو جنس و اثر متقابل گروهها و جنسيت تفاوت معني دار به دست نيامد.

 نسخه قابل چاپ

 با توجه به اهميت تعامل زوج ها در محيط خانواده، پژوهش حاضر ارتباط بين هوش هيجاني، بخشودگي و تعارضات زناشويي زوج ها را بررسي کرده است. به روش تصادفي (50 زوج) 100 نفر زن و مرد از 13 منطقه شهري اصفهان انتخاب شدند، و سپس نمونه آماري، پرسشنامه ها را تكميل کردند. براي تحليل داده ها از رگرسيون به روش گام به گام استفاده شد. نتايج به دست آمده از تحليل رگرسيون نشان داد كه هوش هيجاني و بخشودگي زوج ها پيش بين متغير تعارضات زناشويي بوده است.

 نسخه قابل چاپ