مقالات روانشناسی

هدف اين پژوهش شناخت نقش هويت در رابطه بين کنش وري خانوادگي و رفتار مشکل آفرين در نمونه اي متشکل از 300 دانش آموز پايه دوم راهنمايي (150 دختر و 150 پسر) بود. کنش وري خانوادگي برحسب نشانگرهاي ارتباط والد- نوجوان، دلمشغولي والدين و والدگري مثبت و رفتار مشکل آفرين با نشانگرهاي رفتار پرخاشگرانه، رفتار نقض قانون و مشکلات توجه، عملياتي شدند. الگوهاي معادله ساختاري نشان دادند که 22 درصد از کل رابطه (مستقيم و غيرمستقيم) بين کنش وري خانوادگي و رفتار مشکل آفرين از خلال دو متغير هويت عمل مي کند و سردرگمي هويت به طور نسبي رابطه بين کنش وري خانوادگي و رفتار مشکل آفرين را واسطه گري مي کند. يافته هاي اين پژوهش مطرح ساختند که هم کنش وري خانوادگي و هم هويت نقش مهمي در هدايت نوجوانان به سمت رفتار مشکل آفرين يا دورشدن آنها از چنين رفتارهايي دارند. در مورد مضامين مداخله اي نيز بحث شد.

 نسخه قابل چاپ

هدف اين پژوهش شناخت تحولي ترسيم ساعت و مفهوم سازي زمان در دانش آموزان دبستاني و راهنمايي شهر تهران بود. 161 دانش آموز (106 پسر و 55 دختر؛ ميانگين سني = 9 و انحراف استاندارد = 1.5) فاقد اختلالهاي رفتاري، هيجاني، ذهني و فراگير تحولي، آزمون ترسيم ساعت (کوهن و ديگران، 2000) را تکميل کردند. مفهوم سازي زمان و ترسيم ساعت به طور جداگانه و با استفاده از نظام نمره گذاري کوهن و ديگران (2000) مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشانگر پيشرفت تدريجي ترسيم ساعت و مفهوم زمان از 8 سالگي به بعد بود. همچنين، نتايج آشکار ساخت که خطاهاي کيفي نظير وارونه سازي شماره ها، فاصله گذاري نامناسب شماره ها و پاک کردنها در 7 و 8 سالگي متداول است، اما با افزايش سن به تدريج کاهش مي يابند. بر اساس الگوي يافته ها، پيشرفت خطي مشاهده شده در استفاده از ربع دايره، مطرح کننده اين است که بي توجهي در کودکان ماهيتي تحولي دارد. به طور کلي، تحول ترسيم ساعت تا اندازه زيادي با نمويافتگي قطعه پيشاني توازي دارد.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با شناخت بررسي تاثير آموزش موسيقي ارف در يادگيري مهارتهاي پايه رياضي کودکان پيش دبستاني انجام شد. با استفاده از روش نمونه برداري در دسترس، 30 کودک 5 ساله (16 دختر و 14 پسر) که دامنه هوش آنها بين 110 تا 130 قرار داشت، انتخاب شدند و در دو گروه مداخله و گواه مورد بررسي قرار گرفتند. به اعضاي گروه مداخله به مدت 3 ماه، هفته اي يک جلسه دو ساعته، موسيقي ارف آموزش داده شد. سپس، در هر دو گروه، آزمون سنجش مهارتهاي پايه رياضي کودکان (کهن صدق، 1376) اجرا شد. نتايج تحليل کوواريانس نشان داد که آموزش موسيقي ارف، توانايي مهارتهاي طبقه بندي کردن، تشخيص شباهتها و تفاوتها، نگهداري ذهني عدد و هندسه کودکان پيش دبستاني را افزايش مي دهد. در مورد مهارت رديف کردن بين دو گروه تفاوت معنادار وجود نداشت. در نهايت، تاثير آموزش موسيقي در يادگيري مهارتهاي پايه رياضي کودکان مورد بحث قرار گرفت.

 نسخه قابل چاپ

هدف اين پژوهش، مقايسه اثربخشي سه روش پيشگيري از سوء مصرف مواد: الف) شناختي- رفتاري اجتماعي، ب) سخنراني و پ) ارسال پيامک در هيجان طلبي، امنيت رواني و بازخورد نسبت به سوء مصرف مواد مخدر بود. 192 دانش آموز دختر و پسر دبيرستاني در چهار گروه (سه گروه آزمايشي و يک گروه کنترل) به طور تصادفي قرار داده شدند. شرکت کنندگان مقياس هيجان طلبي (زاکرمن، 1969)، سياهه امنيت روني (مزلو، 1952) و سياهه بازخورد نسبت به سوء مصرف مواد مخدر (قرباني، 1380) را طي سه مرحله پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري تکميل کردند. به گروه اول، 10 جلسه گروهي 2 ساعته روش شناختي- رفتاري اجتماعي آموزش داده شد، براي گروه دوم، 10 جلسه 2 ساعته سخنراني برگزار گرديد و به گروه سوم، 75 روز، پيامکهاي پيشگيري داده شد. نتايج تحليل کوواريانس چند متغيري نشان داد که هر سه روش پيشگيري در هيجان طلبي، امنيت رواني و بازخورد نسبت به سوء مصرف مواد مخدر تاثير معنادار دارند؛ همچنين، روش شناختي- رفتاري اجتماعي از دو روش ديگر، موثرتر است. نتايج پيگيري 100 روزه نشان داد که اثربخشي روشهاي پيشگيري، پايدار بوده است.

 نسخه قابل چاپ

هدف از اين پژوهش، بررسي رابطه بين پنج عامل بزرگ شخصيت (برونگردي، مقبوليت، گشودگي نسبت به تجربه، وظيفه شناسي و نورزگرايي) و رضامندي زناشويي بود. در اين مطالعه از فرم کوتاه سياهه نئو (کاستا و مک کرا، 1992) و پرسشنامه رضايت زناشويي انريچ (السون، 1994) بهره گرفته شد. نمونه اين پژوهش را 100 زوج (200 نفر) تشکيل دادند که با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي از بين مراکز آموزش عالي سطح شهر تهران انتخاب شدند. نتايج نشان دادند که رضايت زناشويي با عوامل وظيفه شناسي و مقبوليت، همبستگي مثبت و با نورزگرايي، همبستگي منفي دارد. نتايج رگرسيون ساده حاکي از آن بود که دو عامل وظيفه شناسي (به طور مثبت) و نورزگرايي (به طور منفي) رضايت زناشويي را پيش بيني مي کنند. بر اساس يافته هاي پژوهش حاضر پيشنهاد مي شود که در رضايت زناشويي، به دو عامل وظيفه شناسي و نورزگرايي، توجه بيشتري معطوف شود.

 نسخه قابل چاپ

پژوهش حاضر با هدف شناخت رابطه هوش هيجاني و سبکهاي مقابله با رضايت و همسازي زناشويي انجام شد. گروه نمونه شامل 60 زن متاهل استان چهارمحال و بختياري با دامنه سني 23 تا 49 سال بود. شرکت کنندگان به سوالهاي مقياس رضايت زناشويي انريچ (السون، 1994)، سياهه همسازي زناشويي (سينگ، 1987)، مقياس رگه فراخلقي سالووي و ديگران (1995) و سياهه مقابله با موقعيت تنيدگي زا (اندلر و پارکر، 1990) پاسخ دادند. نتايج نشان دادند که رضايت زناشويي و همسازي زناشويي با هوش هيجاني و سبک مقابله مساله محور همبستگي مثبت دارند.

 نسخه قابل چاپ

به منظور تعيين رابطه تصوير ذهني از خدا و افکار پارانويامانند، 469 نفر از دانشجويان دانشگاههاي علوم پزشکي تهران و علوم پزشکي ايران با روش نمونه برداري سهمي انتخاب شدند. شرکت کنندگان به سوالهاي سياهه تصوير ذهني از خدا (لارنس، 1997) و زيرمقياس افکار پارانوئيدي از فهرست نشانگان رفتاري (دراگوتيس و ديگران، 1973) پاسخ دادند. تحليل داده ها با استفاده از رگرسيون چندگانه نشان داد که تصوير ذهني دانشجويان از خدا، افکار پارانويامانند را پيش بيني مي کند. دانشجويان داراي تصوير پذيرنده و مثبت از خدا، افکار پارانويامانند کمتر و دانشجويان واجد تصوير ذهني منفي از خدا، افکار پارانويامانند بيشتري را گزارش کردند.

 نسخه قابل چاپ

و ضرورترين دانشها شناختن خود است و بازگشت خود و شناختن پروردگار خود و شناختن فرمان پروردگار خود است و مجموع اين دانشهاست كه علماي متكلمين، اصول دين خوانند و حكماي محققين، حكمت الهي گويند و صوفيه موحدين، معرفت نام نهادند. و به اتفاق علما و دانشمندان عقلا بدون اين مايه دانش و عمل‌نمودن به موجب آن رستگاري ممكن نيست.

 نسخه قابل چاپ

پس از سپري شدن تنها يک دهه، پژوهشگران نه تنها توانسته اند که نشان دهند هسته ارزشيابيهاي خود همپوشي بين اندازه هاي رگه هاي خود را تبيين مي کند، بلکه مي تواند بسياري از پيامدهاي شغلي و کاربردي ديگر را بهتر از رگه هاي منفرد پيش بين کند.

 نسخه قابل چاپ

در اين پژوهش، تاثير آموزش بر پيشرفت سرعت و درستي راهبردهاي عمليات جمع بررسي شد. هفتاد و يک دانش آموز پسر کلاس اول به صورت تصادفي در دو گروه آزمايشي و کنترل قرار گرفتند و با فرم الف آزمون تفاوتهاي فردي در انتخابهاي راهبرد جمع (کرکمن و سيگلر، 1997) از نظر ميانگين مدت زمان پاسخ و فراواني پاسخهاي درست ارزيابي شدند. گروه آزمايشي به مدت سه ماه (15 جلسه 45 دقيقه اي) در معرض آموزش راهبردهاي بازيابي و پشتيباني در عمليات جمع قرار گرفتند. سپس در هر دو گروه فرم ب آزمون اجرا شد. نتايج تحليل واريانس نشان داد که با استفاده از راهبرد پشتيبان، فراواني پاسخهاي درست گروه آزمايشي به گونه معناداري افزايش يافت.

 نسخه قابل چاپ

با هدف مطالعه اثر واسطه اي عواطف مثبت و منفي در رابطه بين ابعاد کمال گرايي (خودمحور، ديگر محور و جامعه محور) با سلامت جسماني، يک گروه نمونه از جمعيت عمومي شامل 234 داوطلب (131 زن، 103 مرد) مقياس کمال گرايي چند بعدي تهران (بشارت، 1386)، فهرست عواطف مثبت و منفي (واتسون، کلارک و تلگن، 1988) و مقياس سلامت جسماني (مولنار، رکر، کالپ، ساداوا و داک کورويل، 2006) را تکميل کردند. نتايج تحليل مسير نشان دادند که کمال گرايي خودمحور و ديگر محور به واسطه عواطف مثبت و منفي در دو جهت متضاد بر سلامت جسماني تاثير مي گذارند. عواطف مثبت و منفي در رابطه بين کمال گرايي جامعه محور و سلامت جسماني نقش واسطه اي معنادار نداشتند. در رابطه بين ابعاد کمال گرايي با سلامت جسماني اثر واسطه اي عواطف منفي (R²=0.44) بيشتر از اثر واسطه اي عواطف مثبت (R²=0.44) بود.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف کاهش خشم والدين، بر اساس آموزش مديريت خشم انجام شد. بيست و يک والد (13 پدر با ميانگين سني 37 سال و هشت مادر با ميانگين سني 36 سال) در 7 جلسه کارگاه مديريت خشم شرکت کردند. سياهه حالت رگه خشم (اسپيلبرگر، 1999) و پرسشنامه ارزيابي خشم والديني (شکوهي يکتا و زماني، 1387) قبل و بعد از آموزش انجام شد. نتايج اندازه گيريهاي مکرر نشان دادند که آموزش مديريت خشم، شدت خشم را در موقعيتهاي فراخوان خشم و رگه خشم به گونه اي معنادار کاهش و مهار خشم دروني را افزايش داد، اما ابراز خشم بيروني و دروني و مهار خشم بيروني تغيير معناداري نداشت. نتايج بر اساس اثربخشي مداخله هاي شناختي رفتاري مورد بحث قرار گرفت.

 نسخه قابل چاپ

هدف مطالعه حاضر اعتباريابي و رواسازي فرم کوتاه سياهه حل مساله اجتماعي (SPSI؛ درزيلا و ديگران، 2002) بود. چهارصدوسه دانشجو (245 زن و 158 مرد) دانشگاه آزاد اسلامي با دامنه سني 18 تا 48 سال به سياهه افسردگي بک (بک و ديگران، 1961)، فرم کوتاه مقياس افسردگي شادکامي (جوزف و ديگران، 2004)، مقياس رضايت از زندگي (دينر و ديگران، 1985) و سياهه هراس اجتماعي (کانر و ديگران، 2000) نيز پاسخ دادند. ضرايب همساني دروني و بازآزمايي SPSI به ترتيب برابر با 0.86 و 0.65 و ضرايب همبستگي آن با افسردگي بک (r=0.48)، افسردگي شادکامي (r=0.38)، مقياس رضايت از زندگي (r=0.18) و هراس اجتماعي (r=0.39) به دست آمد. نتايج، روايي سازه و همزمان SPSI را تاييد و نياز به پژوهشهاي گسترده تر را مشخص ساخت.

 نسخه قابل چاپ

با هدف بررسي تحول ابعاد شناختي و رفتاري اضطراب اجتماعي در دوره نوجواني اين پژوهش انجام شد. يک نمونه 500 نفري (276 دختر و 224 پسر) در سه گروه سني 13-12، 15-14 و 17-16 ساله با روش تصادفي چند مرحله اي از دانش آموزان شهر تهران انتخاب شدند و به مقياس اضطراب اجتماعي نوجوانان (پاکلک، 1997) با دو بعد شناختي و رفتاري، پاسخ دادند. نتايچ تحليل واريانس چندمتغيري نشان داد که نوجوانان 13-12 ساله نسبت به دو گروه سني ديگر، ميانگين بالاتري در هر دو بعد شناختي و رفتاري اضطراب اجتماعي به دست آوردند. همچنين ميانگين نمره هاي دختران در هر سه گروه سني در مقايسه با پسران در بعد رفتاري اضطراب اجتماعي بالاتر بود در حالي که، در بعد شناختي اضطراب اجتماعي بين دو جنس تفاوت وجود نداشت. يافته ها بر اساس ديدگاه شناختي اجتماعي الکايند و تاثير جنس در اجتماعي شدن بحث شدند.

 نسخه قابل چاپ

با هدف تبيين خلاقيت بر اساس رگه هاي شخصيتي، 289 دانشجو (121 دختر و 168 پسر) با ميانگين سني 24 سال از سه دانشکده هنر (98 نفر)، تربيت بدني (93 نفر) و فني مهندسي (98 نفر)، با روش نمونه برداري تصادفي چند مرحله اي انتخاب شدند و به پرسشنامه هاي خلاقيت تورنس (1966) و رگه هاي پنجگانه شخصيتي (کاستا و مک کري، 1992) پاسخ دادند. نتايج نشان دادند در هر سه گروه خلاقيت با نورزگرايي همبستگي منفي و با رگه هاي گشودگي، برونگردي و وظيفه شناسي همبستگي مثبت داشت. رابطه مثبت رگه مقبوليت و خلاقيت نيز تنها در گروه تربيت بدني، معنادار به دست آمد. مقايسه همبستگيها در هر سه گروه با استفاده از آزمون Z انتقال فيشر تنها بين خلاقيت و مقبوليت در دو گروه تربيت بدني و هنر معنادار بود. نتايج رگرسيون گام به گام نيز نشان داد که در گروه هنر، رگه هاي وظيفه شناسي، برونگردي و گشودگي 34 درصد در گروه تربيت بدني مقبوليت، وظيفه شناسي و برونگردي 38 درصد و در گروه فني مهندسي، وظيفه شناسي و برونگردي 28 درصد واريانس نمره هاي خلاقيت را پيش بيني مي کنند. به نظر مي رسد با توجه به رشته هاي تحصيلي مختلف، رگه هاي شخصيتي قادر به پيش بيني سطوح متفاوتي از خلاقيت در دانشجويان هستند.

 نسخه قابل چاپ