مقالات روانشناسی

اين پژوهش با هدف مقايسه تاثير برنامه آموزش مهارت هاي زندگي و راهبردهاي مقابله با فشار رواني بر سلامت روان دانشجويان دختر اجرا شد. پژوهش از نوع آزمايشي با طرح پيش آزمون - پس آزمون سه گروهي و جامعه آماري، دانشجويان دختر دانشکده فني و حرفه اي دکتر معين رشت بودند، که از بين آنها 300 نفر به شيوه نمونه گيري تصادفي ساده انتخاب و پس از اجراي اوليه پرسشنامه سلامت عمومي بر روي آنها، 45 نفر که داراي بالاترين امتيازات بودند، انتخاب و در سه گروه 15 نفري (دو گروه آزمايشي و يک گروه گواه) به صورت تصادفي قرار گرفتند. ابزار سنجش پرسشنامه سلامت عمومي (گلدبرگ و هيلير، 1979) بود و داده ها از طريق تحليل کوواريانس چندمتغيري (مانکووا) تحليل شد. يافته ها نشان داد، آموزش مهارت هاي زندگي (P<0.01) و راهبردهاي مقابله با فشار رواني (P<0.05) به طور معناداري موجب افزايش سلامت روان در دانشجويان مي گردد. همچنين در مقايسه تاثير آموزش راهبردهاي مقابله با فشار رواني با آموزش مهارت هاي زندگي مشخص گرديد که آموزش راهبردهاي مقابله با فشار رواني تاثير بيشتري نسبت به آموزش مهارت هاي زندگي بر افسردگي دانشجويان دختر دارد.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف تعيين رابطه پنج عامل بزرگ شخصيت مديران و سرپرستان با رفتارهاي مدني سازماني (OCB) کارکنان آنها اجرا شد. پژوهش از نوع همبستگي است و جامعه آماري، مديران، سرپرستان و کارکنان دو مجموعه صنعتي بودند، که از طريق نمونه گيري تصادفي 73 مدير و سرپرست و 204 نفر از کارکنان انتخاب شدند. ابزارهاي سنجش شامل پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصيت (کاستا و مک کري، 1990) و پرسشنامه رفتارهاي مدني سازماني (لي وآلن، 2002) بود. داده ها از طريق ضريب همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون چندگانه (شيوه همزمان) تحليل شد. يافته ها نشان داد، بين تجربه پذيري، توافق پذيري و وظيفه شناسي مديران و سرپرستان با رفتارهاي مدني سازماني معطوف به افراد و سازمان در کارکنان رابطه معناداري وجود دارد (P<0.05). تحليل رگرسيون (شيوه همزمان) نيز نشان داد که فقط تجربه پذيري و توافق پذيري مديران و سرپرستان پيش بيني کننده معنادار رفتار مدني سازماني معطوف به افراد و سازمان در کارکنان است.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف تعيين رابطه عدالت تعاملي همکارمحور و عدالت رويه اي با رفتارهاي مدني سازماني اجرا شد. روش پژوهش همبستگي و جامعه آماري، کارکنان چند مجموعه صنعتي در شهر اصفهان بودند، که از بين آنها، 306 نفر به روش نمونه گيري سهل الوصول انتخاب شدند. ابزارهاي سنجش شامل پرسشنامه عدالت سازماني ادراک شده و پرسشنامه رفتارهاي مدني سازماني (هالند، 2002) بود. داده ها از طريق ضريب همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون چندگانه (شيوه همزمان) تحليل شد. يافته ها نشان داد عدالت رويه اي و عدالت تعاملي همکارمحور با رفتارهاي مدني سازماني معطوف به سازمان و معطوف به همکاران داراي همبستگي مثبت و معنادار هستند (P<0.01). تحليل رگرسيون همزمان نيز نشان داد که عدالت رويه اي و عدالت تعاملي همکارمحور با رفتارهاي مدني سازماني معطوف به سازمان و فقط عدالت تعاملي همکارمحور با رفتارهاي مدني سازماني معطوف به همکاران داراي همبستگي چندگانه معنادار هستند (P<0.01).

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف مقايسه زمان واکنش، حواس پرتي و عامل خستگي در رانندگان داراي تجربه تصادف با رانندگان عادي اجرا شد. روش پژوهش پس رويدادي و جامعه آماري شامل رانندگان داراي تجربه تصادف که به مراکز ترافيک ارجاع شده بودند و گروهي از رانندگان بدون تجربه تصادف بودند، که از ميان آنها، دو گروه 30 نفري به روش نمونه گيري تصادفي ساده انتخاب شدند. ابزارهاي سنجش شامل زمان سنج واکنش (داندرس، 1968)، آزمون حواس پرتي تولوز - پيرون (پيرون، 1986) و آزمون خستگي (کروپ و همکاران، 1989) بود. داده ها از طريق تحليل واريانس چندمتغيري (مانوا) تحليل شد. يافته ها نشان داد، زمان واکنش دست و پا در رانندگان درگير در تصادفات رانندگي به صورت معناداري (P<0.01) بالاتر از گروهي است که چنين تجربه اي نداشته اند. همچنين حواس پرتي و خستگي در افراد تصادف کرده به صورت معناداري (P<0.01) بالاتر از گروهي بود که تجربه تصادف در رانندگي نداشتند.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف تعيين رابطه رضايت از زندگي با طرحواره هاي ناسازگار اوليه در دانشجويان اجرا شد. پژوهش از نوع همبستگي و جامعه آماري دانشجويان دانشگاههاي شهر بابل بودند که از بين آنها 300 نفر از رشته هاي مختلف (150 دختر و 150 پسر) به روش نمونه گيري تصادفي خوشه اي انتخاب شدند. ابزارهاي سنجش شامل فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره هاي ناسازگار اوليه (SF-YSQ) (يانگ، 2005) و پرسشنامه رضايت از زندگي (داينر و همکاران، 1985) بود. داده ها از طريق ضريب همبستگي پيرسون، تحليل رگرسيون چندگانه (شيوه گام به گام) و آزمون t گروههاي مستقل تحليل شد. يافته ها نشان داد بين محروميت هيجاني، انزواي اجتماعي، نقص / شرم، شکست، وابستگي/ بي کفايتي، آسيب پذيري نسبت به ضرر يا بيماري، اطاعت، از خودگذشتگي، بازداري هيجاني، معيارهاي سرسختانه / عيب جويي افراطي، خويشتن داري و خودانضباط ناکافي با رضايت از زندگي رابطه منفي معنادار وجود دارد (P<0.05 و P<0.01). تحليل رگرسيون نشان داد محروميت هيجاني، نقص/ شرم و وابستگي/ بي کفايتي با رضايت از زندگي داراي رابطه چندگانه معنادار هستند (P<0.01). آزمون t گروههاي مستقل نشان داد بين دانشجويان دختر و پسر در خرده مقياس هاي بي اعتمادي/ بدرفتاري، شکست، آسيب پذيري نسبت به ضرر يا بيماري و معيارهاي سرسختانه / عيب جويي افراطي تفاوت معناداري وجود دارد.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف بررسي نقش فشار ادراکي - عاطفي در توان پيش بيني ابعاد تعاملي بي عدالتي سازماني براي رفتارهاي انحرافي، ترک خدمت و رفتارهاي مدني - سازماني اجرا شد. پژوهش از نوع همبستگي و جامعه آماري، کارکنان مرد يک مجموعه صنعتي بودند که از ميان آنها، 216 نفر به شيوه تصادفي ساده انتخاب شدند. ابزارهاي سنجش، پرسشنامه محقق ساخته فشار ادراکي - عاطفي، پرسشنامه هاي بي عدالتي سازماني (کيم و ليونگ، 2007)، رفتارهاي انحرافي (بنت و رابينسون، 2000)، ترک خدمت (تپر و همکاران، 2009) و رفتارهاي مدني - سازماني (بخاري و علي، 2009) بودند. داده ها از طريق تحليل رگرسيون سلسله مراتبي تحليل شد. يافته ها نشان داد که: 1) در فشار ادراکي - عاطفي بي عدالتي توزيعي پايين، تعامل سه راهه بي عدالتي داراي توان پيش بين معنادار براي رفتارهاي مدني - سازماني است. 2) در فشار ادراکي عاطفي بي عدالتي رويه اي و تعاملي پايين نيز، جمله تعامل سه راهه بي عدالتي براي رفتارهاي مدني - سازماني داراي توانايي پيش بين معنادار بود. 3) در فشار ادراکي عاطفي بي عدالتي توزيعي پايين، جمله تعامل سه راهه بي عدالتي قادر به پيش بيني رفتارهاي انحرافي بود. 4) در فشار ادراکي عاطفي بي عدالتي تعاملي پايين نسبت به بالا، جمله تعامل سه راهه بي عدالتي داراي توان پيش بين بالاتري براي رفتارهاي انحرافي بود. 5) فقط در فشار ادراکي - عاطفي بي عدالتي توزيعي پايين، جمله تعامل سه راهه بي عدالتي قادر به پيش بيني تمايل به ترک خدمت بود.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف بررسي رابطه ويژگي هاي شخصيتي والدين و عملکرد خانواده با کنترل متابوليک (ميزان هموگلوبين گليکوزيله) در کودکان مبتلا به ديابت نوع اول اجرا شد. روش پژوهش همبستگي و جامعه آماري شامل والدين داراي کودکان مبتلا به ديابت نوع اول و عضو انجمن ديابت ايران، همچنين والدين داراي کودکان سالم بودند که از ميان آنها 211 نفر والدين کودکان مبتلا به ديابت نوع اول و 220 نفر والدين کودکان سالم، به روش نمونه گيري تصادفي ساده و خوشه اي انتخاب شدند. ابزارهاي سنجش شامل پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصيت (کاستا و مک کري، 1989)، پرسشنامه ارزيابي خانواده مک مستر (اپشتاين و همکاران، 1983) و سوالاتي در مورد کنترل متابوليک (ميزان هموگلوبين گليکوزيله) کودک بودند. داده ها از طريق تحليل رگرسيون چندگانه (گام به گام) و تحليل واريانس چندمتغيري تحليل شدند. يافته ها نشان داد که بين روان رنجورخويي مادران و اختلال عملکرد خانواده در بعد آميزش عاطفي و کنترل متابوليک (ميزان هموگلوبين گليکوزيله) در کودکان ديابتي رابطه مثبت معنادار وجود دارد (P<0.01). والدين کودکان ديابتي نسبت به والدين کودکان سالم از روان رنجورخويي بالاتر و برونگرايي پايين تري برخوردار بودند. همچنين والدين کودکان ديابتي در ابعاد ارتباط، نقش ها، همراهي عاطفي و آميزش عاطفي نسبت به والدين کودکان سالم داراي تفاوت معناداري بودند (P<0.01).

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف پيش بيني تعارض زناشويي (زوج هاي در معرض طلاق و زوج هاي عادي) از طريق ويژگي هاي شخصيتي، رواني و جمعيت شناختي اجرا شد. پژوهش از نوع همبستگي و پس رويدادي و جامعه آماري دو گروه زوج هاي در معرض طلاق و زوج هاي عادي بودند. از ميان زوج هاي در معرض طلاق، 60 نفر و از ميان زوج هاي عادي نيز 60 نفر به شيوه نمونه گيري خوشه اي دو مرحله اي انتخاب شدند. ابزارهاي سنجش شامل پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصيت (کاستا و مک کري، 1989)، فهرست نشانه هاي رواني (SCL-90) (دروگاتيس و همکاران، 1973) و پرسشنامه ويژگي هاي جمعيت شناختي محقق ساخته بود. داده ها از طريق آزمون t گروههاي مستقل و تحليل رگرسيون گام به گام (لوجستيک) تحليل شد. يافته ها نشان داد؛ زوج هاي عادي و در معرض طلاق در روان رنجورخويي، تجربه پذيري و وظيفه شناسي و در تمام نه خرده مقياس فهرست نشانه هاي رواني (SCL-90) با يکديگر تفاوت معنادار دارند (P<0.01). از بين کليه متغيرهاي شخصيتي، رواني و جمعيت شناختي، روان رنجورخويي، افسردگي، افکار پارانوئيدي، تعداد فرزندان، نوع ازدواج و ميزان درآمد داري توان پيش بين معنادار تعارض زناشويي بودند.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف بررسي تاثير آموزش حافظه فعال و آموزش فراشناخت بر عملکرد تحصيلي دانش آموزان دختر داراي ناتوان يادگيري رياضي اجرا شد. پژوهش از نوع آزمايشي و جامعه آماري شامل دانش آموزان دختر پايه سوم ابتدايي داراي ناتواني يادگيري رياضي بودند که از ميان آنها، 30 نفر به شيوه نمونه گيري تصادفي خوشه اي چندمرحله اي انتخاب و با روش تصادفي در گروههاي آزمايش (آموزش حافظه فعال و آموزش فراشناخت) و گواه قرار گرفتند. ابزارهاي سنجش شامل مقياس هوش کودکان وکسلر (شهيم، 1364)، آزمون ايران کي مت (محمداسماعيل و هومن، 1381) و آزمون عملکرد تحصيلي رياضي (فراهاني، 1386) بود. داده ها از طريق تحليل کواريانس بررسي شد. يافته ها نشان داد آموزش حافظه فعال و آموزش فراشناخت بر عملکرد تحصيلي رياضي دانش آموزان با ناتواني يادگيري رياضي موثر است (P<0.01). نتايج آزمون تعقيبي توکي نشان داد بين دو روش آموزش حافظه فعال و فراشناخت، در بهبود عملکرد تحصيلي رياضي دانش آموزان با ناتواني يادگيري رياضي تفاوت معناداري وجود ندارد (P>0.05).

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف بررسي نقش کنترل شغلي در رابطه گرانباري، ابهام و تعارض نقش با رفتارهاي مدني - سازماني، خلاقيت، عملکرد وظيفه، رفتارهاي انحرافي و تمايل به ترک خدمت اجرا شد. پژوهش از نوع همبستگي و جامعه آماري پژوهش کارکنان يک سازمان وابسته به وزارت نفت در بندرعباس بودند که از ميان آنها، 187 نفر به صورت تصادفي ساده انتخاب شدند. ابزارهاي سنجش شامل، پرسشنامه هاي ابهام و گرانباري نقش، تعارض نقش، عملکرد وظيفه و ترک خدمت (باباکاس و همکاران، 2009)، پرسشنامه کنترل شغلي محقق ساخته، پرسشنامه رفتارهاي مدني - سازماني (بخاري و علي، 2009)، پرسشنامه رفتارهاي انحرافي (بنت و رابينسون، 2000) و پرسشنامه خلاقيت (تايرني و همکاران، 1999) بود. داده ها از طريق ضريب همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون سلسله مراتبي تحليل شد. يافته ها نشان داد که: 1- کنترل شغلي رابطه ابهام و گرانباري نقش و تعارض نقش را با عملکرد وظيفه، ترک خدمت، خلاقيت و رفتارهاي مدني - سازماني تعديل نمي نمايد؛ 2- کنترل شغلي، رابطه بين تعارض نقش را با رفتارهاي انحرافي تعديل نمود. بدين معني که وقتي کنترل شغلي بالاست، بين تعارض نقش با رفتارهاي انحرافي رابطه منفي و معنادار (P<0.01) وجود دارد.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف مقايسه نشانه هاي روان شناختي افراد سيگاري، سيگاري خودمعرف براي ترک و افراد غيرسيگاري اجرا شد. پژوهش از نوع پس رويدادي و جامعه آماري سه گروه افراد سيگاري، غيرسيگاري و سيگاري خودمعرف براي ترک در شهر تهران بودند که از ميان آنها، 46 نفر سيگاري، 50 نفر سيگاري خودمعرف براي ترک و 50 نفر غيرسيگاري به روش نمونه گيري در دسترس انتخاب شدند. ابزار سنجش فهرست نشانه اي هوپکينز (دروگاتيس و همکاران، 1974) بود. داده ها با استفاده از تحليل کوواريانس چندمتغيري و آزمون تعقيبي شفه تحليل شد. يافته ها نشان داد ميان افراد سيگاري، سيگاري خودمعرف براي ترک و غيرسيگاري در جسماني سازي و اضطراب تفاوت معنادار وجود دارد (P<0.05). نتايج آزمون تعقيبي شفه نشان داد ميان دو گروه غيرسيگاري و سيگاري خودمعرف براي ترک در جسماني سازي (P<0.05) و ميان دو گروه سيگاري و غيرسيگاري در جسماني سازي (P<0.01) و اضطراب (P<0.05) تفاوت معنادار وجود دارد.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف مقايسه کارکردهاي اجرايي (استدلال، حافظه فعال و سازماندهي - برنامه ريزي) دانش آموزان پايه پنجم ابتدايي با اضطراب امتحان بالا و پايين اجرا شد. پژوهش از نوع پس رويدادي و جامعه آماري آن دانش آموزان پايه پنجم ابتدايي شهر تهران بودند که از ميان آنها 313 نفر به شيوه نمونه گيري تصادفي خوشه اي انتخاب شدند. ابزارهاي سنجش شامل آزمون آندره ري (آندره ري، 1942)، خرده آزمون هاي تشابه ها و حافظه عددي هوش آزماي وکسلر (وکسلر، 1949) و سياهه اضطراب امتحان (ابوالقاسمي و همکاران، 1375) بود. داده ها از طريق آزمون t گروههاي مستقل و آزمون يو مان ويتني تحليل شد. يافته ها نشان داد بين دانش آموزان با اضطراب امتحان بالا و پايين در کارکردهاي اجرايي استدلال و حافظه فعال تفاوت معنادار (P<0.001) وجود دارد، ولي در کارکرد اجرايي سازماندهي - برنامه ريزي بين دو گروه تفاوت معناداري به دست نيامد.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف بررسي رابطه ابتکار شخصي، جهت گيري مذهبي و سرمايه اجتماعي سازماني با عملکرد شغلي در کارکنان مراکز توليدي اجرا شد. روش پژوهش همبستگي و جامعه آماري پژوهش، کارکنان مراکز توليدي شهر اردبيل بودند که از ميان آنها 200 نفر از طريق نمونه گيري خوشه اي دو مرحله اي انتخاب شدند. ابزارهاي سنجش شامل مقياس ابتکار شخصي (رابينز چک، 1998)، پرسشنامه جهت گيري مذهبي (آلپورت، 1968)، مقياس سرمايه اجتماعي سازماني (لادردال، 1999) و پرسشنامه عملکرد شغلي (پترسون، 1963) بود. داده ها از طريق ضريب همبستگي پيرسون و رگرسيون چندگانه تحليل شدند. يافته ها نشان داد که ابتکار شخصي، سرمايه اجتماعي سازماني و جهت گيري مذهبي دروني با عملکرد شغلي همبستگي مثبت معناداري (P<0.01) دارند. اما بين جهت گيري مذهبي بيروني و عملکرد شغلي همبستگي معناداري به دست نيامد (P<0.05). رگرسيون چندگانه نشان داد که 34.3 درصد از واريانس عملکرد شغلي از طريق ابتکار شخصي، جهت گيري مذهبي و سرمايه اجتماعي سازماني تبيين مي شود.

 نسخه قابل چاپ

در اين پژوهش اثربخشي آموزش مهارت هاي ارتباطي بر اضطراب اجتماعي دانش آموزان پسر سال اول متوسطه ناحيه 4 آموزش و پرورش شهر اهواز بررسي مي شود. جامعه آماري اين پژوهش كليه دانش آموزان پسر سال اول متوسطه در سال تحصيلي 86-1385 بود و نمونه آن 60 دانش آموز از اين جامعه بود كه ابتدا به روش نمونه گيري خوشه اي چندمرحله اي انتخاب و به طور تصادفي به دو گروه 30 نفري آزمايش و گواه تقسيم شدند. طرح پژوهش از نوع طرح پيش ‌آزمون و پس آزمون با گروه گواه است كه پس از انتخاب تصادفي گروه هاي آزمايش و گواه، مداخله آزمايشي (آموزش مهارت‌ هاي ارتباطي) بر روي گروه آزمايش در 10 جلسه 70 دقيقه اي و 2 نوبت در هفته اجرا شد و پس از اتمام برنامه آموزشي از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. به منظور تجزيه و تحليل داده هاي جمع آوري شده، علاوه بر آمار توصيفي از آمار استنباطي مانند آزمون t گروه هاي مستقل و تحليل واريانس چندمتغيره استفاده شد. نتايج حاصل از تحليل داده ها نشان داد كه آموزش مهارت هاي ارتباطي باعث كاهش اضطراب اجتماعي (و مولفه هاي آن، يعني اجتناب و پريشاني اجتماعي و ترس از ارزيابي منفي) دانش آموزان گروه آزمايش در مقايسه با گروه گواه شده است (P<0.0001).

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف بررسي اثربخشي معنادرماني به شيوه گروهي بر افزايش اميد به زندگي و سلامت عمومي بيماران دختر نوجوان تالاسمي ماژور شهر اهواز صورت گرفت. جامعه آماري اين پژوهش کليه بيماران دختر تالاسمي ماژور 15 تا 18 سال مراجعه کننده به بيمارستان ابوذر در بهار سال 1388 بود که پيش آزمون بر روي 110 نفر از اين مراجعه کنندگان اجرا شد و از بين آنها 46 نفر از افرادي که پايين ترين نمره را در آزمون سلامت عمومي GHQ₂₈ که نمره 6 و پايين ترين نمره در آزمون اميد به زندگي ميلر که يک انحراف معيار زير ميانگين است، کسب کردند، به عنوان نمونه آماري انتخاب شدند. سپس افراد نمونه به صورت تصادفي ساده به دو گروه 23 نفري به عنوان گروه آزمايش و گواه جايگزين شدند. ابزار اندازه گيري اين پژوهش آزمون اميد به زندگي ميلر و سلامت عموميGHQ₂₈  بود و طرح تحقيق از نوع پيش آزمون و پس آزمون با گروه گواه و يک جلسه پيگيري بود. به گروه آزمايش طي 10 جلسه يک ساعته فنون معنادرماني آموزش داده شد. سپس پس آزمون براي هر دو گروه (آزمايش و گواه) اجرا گرديد. در مرحله بعد پس از 1 ماه آزمون پيگيري اميد به زندگي ميلر و سلامت عمومي GHQ₂₈ براي سنجش ماندگاري آموزش هاي داده شده اجرا گرديد. براي تجزيه و تحليل داده ها از روش تحليل واريانس (مانکوا) استفاده شد و نتايج تحقيق نشان داد که آموزش معنادرماني باعث افزايش اميد به زندگي و سلامت عمومي بيماران تالاسمي ماژور مي شود (P<0.0001). همچنين سنجش ماندگاري پژوهش نيز (P<0.0001) همين نتيجه را نشان داده است.

 نسخه قابل چاپ