مقالات روانشناسی

هدف اين پژوهش، بررسي رابطه نگراني از تصوير بدني، ترس از ارزيابي منفي و عزت نفس با اضطراب اجتماعي بوده است. براي اين منظور، 209 نفر از دانش آموزان دختر پايه دوم دبيرستان شيراز به پرسشنامه هاي نگراني از تصوير بدني (ليتلتون و همکاران، 2005) ترس از ارزيابي منفي (دلفي موسوي، 1380)، اضطراب اجتماعي (دلفي موسوي، 1380) وحرمت خود روزنبرگ (محمدي، 1384) پاسخ دادند. در اين تحقيق، از روش آماري تحليل رگرسيون چندگانه، به منظور تحليل داده ها استفاده شد که نتايج زيرا در پي داشت: 1- متغيرهاي عزت نفس و ترس از ارزيابي منفي، به ترتيب بهترين پيش بيني کننده اضطراب اجتماعي بودند، متغير نگراني از تصوير بدني، در پيش بيني متغير وابسته سهم معناداري نداشت و بنابراين از معادله حذف گرديد. 2- از بين دو خرده عامل نگراني از تصوير بدني، عامل نارضايتي از بدن، توانست به طور معناداري، اضطراب اجتماعي را پيش بيني کند. در مجموع، نتايج اين تحقيق، نشان داد که متغير عزت نفس بهتري پيش بيني کننده اضطراب اجتماعي در دختران نوجوان است.

 نسخه قابل چاپ

هدف اين پژوهش بررسي رابطه سرسختي روانشناختي، سبک هاي تفکر و مهارت هاي اجتماعي با پيشرفت تحصيلي دانش آموزان پسر مدارس متوسطه شهر اشنويه در سال تحصيلي 85-84 بوده است. جامعه آماري پژوهش حاضر را دانش آموزان مدارس متوسطه شهر اشنويه تشکيل مي دهند (N=1588) که از اين تعداد 210 نفر با روش نمونه گيري تصادفي ساده انتخاب شدند. براي جمع آوري اطلاعات مورد نياز از پرسشنامه محقق ساخته، آزمون هوشي ريون، اسناد و مدارک تحصيلي و پرسشنامه هاي سرسختي روانشناختي، سبک هاي تفکر و مهارت هاي اجتماعي استفاده شده است. هم چنين روش تحقيق، همبستگي بوده است. نتايج پژوهش نشان داد که بين متغيرهاي سرسختي روانشناختي (r=0.32)، سبک هاي تفکر (r=0.16) و مهارت هاي اجتماعي (r=0.12) با پيشرفت تحصيلي دانش آموزان رابطه مثبت معناداري وجود دارد. از سه متغير پيش بين تنها متغيرهاي سرسختي روانشناختي و سبک هاي تفکر قابليت پيش بيني پيشرفت تحصيلي دانش آموزان را دارد.

 نسخه قابل چاپ

بررسي ملاک هاي انتخاب رشته داوطلبان ورود به دانشگاه ها بيانگر آرمان ها و اهداف نسل جوان جامعه است که چالش پيش روي آنها را نيز نشان مي دهد. شناخت ملاک هاي داوطلبان اين امکان را براي تصميم گيران آموزش عالي کشور فراهم مي سازد تا در سياست گزاري هاي آموزش عالي از جمله تعيين ضوابط گزينش دانشجو، ملاک هاي مورد نظر داوطلبان را نيز مورد توجه قرار دهند. به همين منظور، اين پژوهش در صدد است تا ملاک هاي انتخاب رشته داوطلبان ورود به مراکز آموزش عالي را بررسي نمايد. جامعه آماري اين پژوهش، 18339 نفر از داوطلبان مجاز به انتخاب رشته در سال تحصيلي 82-81 در شهر اصفهان بوده اند که 1500 نفر آنان نمونه آماري پژوهش را تشکيل داده اند. روش پژوهش از نوع پيمايشي و ابزار آن پرسشنامه اي حاوي 36 سوال بسته پاسخ بر اساس طيف پنج درجه اي ليکرت بوده است. ملاک هاي مدنظر داوطلبان با مطالعه پيشينه پژوهش و استفاده از اسناد، مصاحبه با دانشجويان و ديدگاه هاي صاحبنظران تدوين شده است. با استفاده از روش هاي آمار توصيفي و استنباطي ملاک هاي انتخاب رشته مجموع داوطلبان تجزيه و تحليل شده است. علاوه بر آن، اين ملاک ها بر اساس تحصيلات پدر، رشته تحصيلي دوره دبيرستان، سن و دفعات شرکت در آزمون سراسري مورد بررسي و مقايسه قرار گرفته است.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي عوامل موثر بر خودباوري دانش آموزان، از 410 دانش آموز پسر مدارس متوسطه گوگان 200 دانش آموز به روش نمونه گيري طبقه اي به عنوان نمونه انتخاب شدند و اطلاعات مورد نياز با استفاده از پرسشنامه هاي ويژگيهاي فردي ـ خانوادگي، خودباوري (محقق ساخته)، شيوه هاي مقابله اي ايندلر و پاركر و ويژگيهاي شخصيتي نئو (NEOFFI) جمع آوري شد و تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از آزمونهاي آماري واريانس يك راهه، همبستگي پيرسون و رگرسيون گام به گام نشان داد دانش آموزان داراي فعاليتهاي ورزشي و هنري و برنامه ريزي منظم از خودباوري بالاتري در مقايسه با دانش آموزان فاقد فعاليتهاي ورزشي و هنري و برنامه ريزي برخوردارند. همچنين نتايج نشان داد به غير از اعضاي خانواده، رابطه ديگر متغيرها (شيوه هاي تربيتي، شيوه هاي مقابله، دلپذير بودن، برونگرايي، پيشرفت تحصيلي، ميزان تحصيلات والدين و درآمد) با خودباوري معني دار مي باشد و در بين متغيرهاي مورد بررسي متغيرهاي تعداد اعضاي خانواده و ميزان مطالعه متغيرهاي پيش بيني كننده در مدل رگرسيون نبودند.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش از نوع پژوهش هايي تجربي است و هدف آن بررسي الگوهاي فعاليت مغز در ارتباط با عواطف و شخصيت است. چهار گروه (n=10) از افراد برون گرا، درون گرا، نورزگرا و با ثبات هيجاني انتخاب شدند و در طي يک حالت پايه (بدون تحريک عاطفي) و چهار مرحله تحريک عاطفي (با استفاده از کليپ هاي کوتاه ويديويي)، از آنها EEG دوسويه به عمل آمد. محرک هاي ويديويي از گنجينه سينما و فيلم هاي مستند انتخاب و روايي آنها طي يک مطالعه مقدماتي تاييد گرديده بود. داده هاي EEG با استفاده از عمليات FFT از حوزه زمان به حوزه فرکانس تبديل شده و پس از تقسيم بردامنه آلفا با عمليات لگاريتم بر مبناي ده هنجارسازي شدند. سپس از داده هاي هر حالت در هر يک از قطعات پيشين و پسين راست و چپ ميانگين گيري شد. تجزيه و تحليل هاي آماري سپس بر روي ميانگين توان آلفاي قطعات مغز و پايگاه هاي مجزاي EEG متمرکز شد. داده ها با استفاده از آزمون t گروه هاي وابسته و رگرسيون خطي تحليل شدند. نتايج با بخشي از الگوي روي آوري- اجتناب همخوان بود و نقش فعاليت پيشاني راست را در ارتباط با عواطف منفي تاييد کرد. نواحي پسين راست (آهيانه راست) در جنبه برانگيختگي عواطف در همه گروه هاي شخصيت نقش داشتند، يک نقش تازه نيز براي ناحيه پسين چپ (آهيانه چپ) در ارتباط با عواطف منفي غير فعال در نورزگرايان به دست آمد.

 نسخه قابل چاپ

رفتارهاي نابهنجار نوجوانان امروزه مساله عمده اي در حوزه آسيب شناسي خانواده به شمار مي رود. خانواده، جايگاه مهمي را در چارچوب نهادهاي جامعه دارد و تنها نهادي است كه وظيفه دگرگون كردن ارگانيزم زيستي و تبديل آن به موجود انساني را برعهده دارد. خانواده از طريق پايه ريزي الگوهاي تربيتي و رفتاري خود و اجراي نقش هاي اجتماعي گوناگون و در يك كلمه از طريق شيوه هاي اجتماعي كردن، به درجات مختلف، همنوايي با هنجارهاي اجتماعي مورد پذيرش جامعه را در كودكان و نوجوانان دروني مي سازد. در صورتي كه خانواده ها به هر دليلي نتوانند هنجارهاي اجتماعي را به فرزندان خود انتقال و در آنها دروني سازند، احتمالا رفتار فرزندان مطابق با هنجارهاي جامعه نبوده و اين رفتار از نظر جامعه، نابهنجار تلقي مي شود. رفتارهاي نابهنجار را بايد مقدمه بزهكاري و انجام جرم تلقي نمود كه خود از مصاديق ناكارآمدي نظام اجتماعي به شمار مي رود. هدف اصلي اين تحقيق، تعيين رابطه بين رفتارهاي نابهنجار نوجوانان يا برخي از انواع خانواده (گسترده، هسته اي، ناقص، بي سازمان يا توخالي) مي باشد و رابطه برخي انواع خانواده ها با برخي متغيرهاي اجتماعي كردن نظير اقتدار، انضباط و نظارت والدين، ميزان دروني كردن هنجارها، پيروي از هنجارها و رفتار نابهنجار نوجوانان مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. نمونه آماري اين تحقيق 592 نفر از دانش آموزان پسر و دختر است كه با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي طبقه اي از بين 44939 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه نواحي پنجگانه آموزش و پرورش شهر تبريز در سال تحصيلي 83-1382 انتخاب شده اند. روش تحقيق پيمايش و ابزار جمع آوري داده ها، پرسشنامه كتبي است. در اين مطالعه بر اساس مدل نظري تحقيق و نتايج بدست آمده از انجام تحليل عاملي اكتشافي رفتارهاي نابهنجار نوجوانان در سه بعد رفتار ضد اجتماعي، رفتار ضد اخلاقي و ناسازگاري رفتاري تعريف شده است. نتايج بدست آمده از انجام آزمون هاي مختلف آماري از جمله، آزمون تفاوت ميانگين، آزمون آناليز واريانس و آزمون ضريب هميشگي پيرسون براي آ زمون وجود رابطه بين رفتارهاي نابهنجار نوجوانان و عوامل موثر بر آن حاكي از اين واقعيت است كه تقريبا در تمام موارد، رابطه معنادار بين اين متغيرها مشاهده مي شود. علاوه معني دار بودن مدل رگرسيوني برازش شده در اين مطالعه مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

يکي از موضوعاتي که امروز ذهن محققان را در حيطه روانشناسي سلامت به خود مشغول کرده است رابطه بين ويژگيهاي شخصيتي و ابتلا به بيماري کرونر قلبي است. در اين راستا پژوهش حاضربه بررسي رابطه بين تيپ شخصيتي D که مستعد بيماري کرونر قلبي است و سيستمهاي بازداري رفتاري و فعال ساز رفتاري مي پردازد تا فهم ما را از مکانيسمهاي زيربنايي نوروفيزيولوژيکي تيپ شخصيتي D افزايش دهد.
به اين منظور، 400 دانشجوي زن ومرد مقطع کارشناسي ارشد (259 مرد، 141 زن) به تصادف ازتعدادي از کلاسهاي کارشناسي ارشد دانشگاههاي دولتي شهر مشهد انتخاب و به وسيله پرسشنامه تيپ شخصيتي D و پرسشنامه شخصيتي گري ـ ويلسون ارزيابي شدند.
اطلاعات به دست آمده ازطريق آزمون همبستگي، تحليل رگرسيون چند متغيره تجزيه و تحليل شد.
نتايج نشان داد تيپ شخصيتي D به طورمعناداري با افزايش فعاليت سيستم بازداري رفتاري درکل نمونه و در آزمودنيهاي با بالاترين تيپ شخصيتي D همراه است. اما تيپ شخصيتي D به طور معناداري با کاهش فعاليت سيستم فعال ساز رفتاري در کل نمونه و در آزمودنيهاي با بالاترين تيپ شخصيتي D همراه نبود.

 نسخه قابل چاپ

در اين پژوهش تاثير سبک هاي دلبستگي بر ميزان رضايت زناشويي زوج ها مورد بررسي قرار گرفته است. بر اين اساس 356 نفر از دبيران متاهل زن سازمان آموزش و پرورش شهرستان تبريز به روش نمونه گيري تصادفي انتخاب و به همراه همسرانشان در اين پژوهش شرکت کردند.
براي سنجش متغير رضايت زناشويي از پرسشنامه رضايت زناشويي انريچ و براي تعيين سبک دلبستگي افراد از پرسشنامه «هازن» و «شيور» استفاده شد و نتايج نشان داد بين سبک هاي مختلف دلبستگي از لحاظ ميزان رضايت زناشويي تفاوت وجود دارد. افراد ايمن چه مرد و چه زن رضايت زناشويي بالاتري نسبت به سبک هاي ديگر دارند و زماني که هر دو زن و شوهر سبک دلبستگي ايمن دارند رضايت زناشويي بالاتر از زوج هايي است که يکي يا هر دو آنها نا ايمن (اجتنابي يا دوسوگرا) هستند. همچنين نتايج نشان داد زماني که سبک دلبستگي زن و شوهر متجانس است به عبارتي هر دو ايمن يا هر دو اجتنابي يا هر دو سوگرا هستند رضايت زناشويي آنها بالاتر از زوج هايي است که سبک دلبستگي غيرمتجانس دارند. در ميان سبک هاي مختلف دلبستگي پايين ترين رضايت زناشويي متعلق به زوج هايي بود که يکي از آنها سبک دلبستگي اجتنابي و ديگري سبک دلبستگي دوسوگرا داشت. از ديگر نتايج اين پژوهش اين بود که مردان نسبت به زنان رضايت زناشويي بالاتري دارند.

 نسخه قابل چاپ

با استفاده از مطالعات انجام شده در زمينه تاب آوري در طول سه دهه گذشته، عوامل موثر بر تاب آوري افراد در معرض خطر سو مصرف مواد مخدر مورد بررسي قرار گرفت. شرکت کنندگان در پژوهش 716 نفر (همگي مذکر) بودند که از محله هاي پرخطر 11 شهرستان استان فارس به روش قضاوتي (با توجه به دارا بودن شرايط خطرزا) انتخاب شدند. هـدف اصلي پژوهش تاثير متغيرهاي خانوادگي (سبکهاي دلبستگي و پيوند والديني) بر تاب آوري با واسطه گري متغيرهاي فردي (کانون کنترل، اعتماد به نفس، و مهارتهاي تطابقي) بود. بدين منظور از پرسشنامه هاي:1- آزمون كانون كنترل راتر 2- پرسشنامه سبكهاي دلبستگي 3-پرسشنامه پيوند والديني 4-مقياس تاب آوري كونور و ديويدسون 5-پرسشنامه مهارتهاي مقابله اي و 6-پرسشنامه عزت نفس كوپر اسميت، استفاده گرديد. پايايي پرسشنامه ها به روش آلفا کرونباخ و روايي آنها با استفاده از روشهاي تحليل عامل و همساني دروني احراز گرديد. يافته هاي پژوهش ضمن تاييد تاثير متغيرهاي خانوادگي و فردي بر تاب آوري، مويد نقش واسطه اي متغيرهاي فردي بين متغيرهاي خانوادگي و تاب آوري بود. نتايج حکايت از آن داشت که مسيرهاي تاب آوري گروههاي سالم، مصرف کننده و سوءمصرف کننده مواد متفاوت مي باشند. بحث تفصيلي پيرامون نتايج و توصيه هاي پژوهشي و مداخله اي در متن مقاله آورده شده است.

 نسخه قابل چاپ

هدف از اين مطالعه، بررسي  اعتبار و روايي مقياس باورهاي تجويزي پرخاشگر (NBAS) در كودكان، بوده است. بدين منظور، يك گروه نمونه 120 نفري (63پسر و 57 دختر) به تصادف از بين دانش آموزان پايه پنجم ابتدايي انتخاب گرديد. اين آزمودني ها به مقياس"باورهاي تجويزي پرخاشگر" (NBAS) پاسخ داده و والدين آنها نيز، "فهرست رفتاري كودكان" (CBCL) را کامل كردند. دراين تحقيق، به منظور بررسي اعتبار اين مقياس، از دو روش همساني دروني و دو نيمه سازي استفاده گرديد. نتايج تحليل داده ها نشان دادند که ضريب آلفاي کرونباخ  در کل مقياس و هر يک از عوامل بين 63/0 تا 89/0 متغير بوده است. نتايج دونيمه سازي مقياس نيز نشان داد که اعتبار اين مقياس مناسب برآورد شده و بين 60/0 تا 82/0 متغير است. روايي مقياس نيز از طريق روايي همزمان و همگرا محاسبه گرديد. نتايج نشان دادند که همبستگي مقياس NBAS با CBCL و هر يک از زير مقياس هاي آن، بين 21/0 تا 50/0 دامنه داشته است (p<0.01). نتيجه اين که، مقياس NBAS داراي اعتبار و روايي مناسبي است و مي تواند در موقعيت هاي پژوهشي مورد استفاده قرار گيرد.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

نظريه هاي شناختي اختلال هاي هيجاني اشاره بر اين دارند که سوگيري هاي پردازش اطلاعات نقشي تعيين کننده در تداوم و احتمالا شکل گيري اختلال هاي خلقي و اضطرابي دارند. پژوهش گران چهار نوع سوگيري شناختي را در افراد مضطرب شناسايي کرده اند که شامل سوگيري توجه، حافظه، قضاوت و تعبير مي باشد. بررسي سوگيري هاي پردازش اطلاعات در افراد مبتلا به هراس اجتماعي نشان داده که آنها نيز اين چهار نوع سوگيري شناختي را نشان مي دهند. در پژوهش حاضر اين فرضيه مورد آزمون قرار گرفت که افراد مبتلا به هراس اجتماعي فراگير در مقايسه با دو گروه کنترل غير بيمار و افراد مبتلا به اختلال هاي اضطرابي تمايل به تعبير منفي تر سناريوها با رويدادهاي اجتماعي مبهم که با تعبيرهاي مختلفي دنبال مي شود، دارند. به آزمودني ها 22 سناريوي مبهم ارايه گرديد که هر کدام به وسيله سه تعبير احتمالي مثبت، منفي و خنثي دنبال مي شدند. پانزده سناريو مرتبط با رويدادهاي اجتماعي و 7 سناريوي باقيمانده رويدادهاي غير اجتماعي بودند. از آزمودني ها خواسته شد تا سه تعبير مثبت، منفي و خنثي را، بر اساس اين که احتمالا در چنين موقعيتي به ذهن خودشان و به ذهن شخصي ديگر بيايد، رتبه بندي کنند. نتايج نشان داد که افراد مبتلا به هراس اجتماعي فراگير به طور معناداري (P<0.01) بيشتر از دو گروه کنترل تمايل داشتند تا تعبير منفي رويدادهاي اجتماعي، رويدادهاي مربوط به خود و رويدادهاي اجتماعي مربوط به خود را انتخاب کنند. نتايج پژوهش حاضر از اين فرضيه که ممکن است يک سوگيري تعبير منفي اختصاصي در تداوم هراس اجتماعي درگير باشد، حمايت مي کند.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي رابطه عامل هاي عمقي شخصيت با عملکرد و استعداد کارآفريني، 326 نفر از دانشجويان شش دانشکده دانشگاه تبريز (علوم انساني، فني و مهندسي، شيمي، رياضي، کشاورزي و علوم) جهت مطالعه به طور تصادفي انتخاب شدند. آزمودني ها از هر دو جنس و در ترم 5 و 6 مشغول تحصيل بودند. براي جمع آوري داده ها از آزمون شخصيتي 16 عاملي کتل، آزمون ضريب کارآفريني و آزمون عملکرد کارآفريني استفاده شد. يافته ها نشان دادند دانشجويان داراي عملکرد کارآفريني بالا فقط در سه عامل سلطه (E)، خق استوار (G)، ادواري خويي (H) و دانشجويان با استعداد در کارآفريني علاوه بر سه عامل مذکور در عامل هاي تخيل (M)، بي اعتمادي اضطراب آميز (O)، ظرافت کاري (N) با دانشجويان غيرمستعد تفاوت معني دار دارند. همچنين چهار عامل ادواري خوئي (H)، سلطه (E)، خلق استوار (G) و بي اعتمادي (O) پيش بيني کننده هاي مناسبي در استعداد کارآفريني و سه عامل ادوار خوئي (H)، خلق استوار (G) و تنش عصبي (Q4) پيش بيني کننده هاي مناسبي براي عملکرد کارآفريني محسوب مي شوند.

 نسخه قابل چاپ

گفتار دروني صدايي است ذهني كه تمام انسان ها به هنگام انجام فعاليت هاي روزمره همچون تفكر، حل مساله، يادسپاري و فعاليت هاي عملي مي شنوند. اين تحقيق با انتخاب گفتار دروني به عنوان يك متغيير مستقل، در صدد آن است كه تاثير قطع گفتار دروني را در الگوي امواج مغزي بررسي كند. به اين منظور 4 نفر آزمودني مرد مسلط به قطع گفتار دروني انتخاب شدند و به شيوه تك آزمودني مورد آزمايش قرار گرفتند. نتايج نشان داد، قطع گفتار دروني با افزايش توليد امواج آلفا، با چشم باز همراه است. هم چنين با پيدايش احساسات غير عادي در يكي از آزدموني ها ناهماهنگي شديدي ميان دو نيمكره در بخش خلفي مخ ايجاد شد.

 نسخه قابل چاپ

هدف پژوهش حاضر بررسي رابطه سبك هاي دلبستگي و احساس غربت در نمونه اي از دانشجويان شهرستاني دانشگاه تهران بود. يكصد و چهل و پنج دانشجو (84 دختر، 61 پسر) با پر كردن مقياس دلبستگي بزرگسال و پرسشنامه احساس غربت در اين پژوهش شركت كردند. براي تحليل داده هاي پژوهش از شاخص ها و روش هاي آماري شامل فراواني، درصد، ميانگين، انحراف معيار، ضرايب همسبتگي، آزمون t و تحليل واريانس استفاده شد. نتايج پژوهش نشان داد كه بين سبك هاي دلبستگي و ميزان احساس غربت رابطه معني دار وجود دارد. دانشجويان داراي سبك دلبستگي ايمن كمتر از دانشجويان داراي سبك هاي دلبستگي اجتنابي و دوسوگرا احساس غربت تجربه مي كنند. نتايج پژوهش همچنين نشان داد كه دانشجويان دختر بيش از دانشجويان پسر دچار احساس غربت مي شوند. سبك دلبستگي ايمن از طريق مكانيسم هاي «تنظيم عواطف، «ايمني بخشي» و «جانشين سازي» روابط و پيوندهاي عاطفي جديد به فرد كمك مي كند تا در مواجهه با اضطراب و استرس جدايي از خانواده سازش يافته تر عمل كند و كمتر دچار احساس غربت شود.

 نسخه قابل چاپ