به نحوي كه اكنون و با
وجود فناوريهاي پيشرفته اكتشافات فضايي همچون موشكهاي فالكون 9 اسپيس
ايكس، ناوگان پيشرفته فضايي شركت ويرجين گالاكتيك در قالب گردونه تيزروي
مسافربري اسپيس شيپ 2 و ناو هواپيمابر مادر آن، سكونتگاههاي مداري قابل
اتساع جنسيس 1 و 2 و ديگر تجهيزات و امكانات پيشرفته حوزه ايمني، بقا و
محافظت مسافران فضايي در مقابل مخاطرات احتمالي يا پيشبيني نشده اقليم فضا
و همچنين آخرين نسل پوشاك پيشرفته فضايي و رباتهاي دستيار فضايي بايد
پذيرفت كه به مفهوم داشتن يك نظام حمل و نقل فضايي بيش از هر زمان ديگري در
حال نزديك شدن هستيم و اين پروژهها جان دوبارهاي را به سرفصل تور واقعي
گردشگري فضايي خصوصي و تحقق رزرو كردن بليت سفر و محل اقامت از نوع فضايي
بخشيدهاند.
فضا، مقصدي متفاوت و
مخاطرهآميز
خيز غولآساي بعدي انسان
براي پرش از سكوي زمين به سرزمينهاي ماوراي سياره چه نام خواهد داشت،
مريخ يا اختروارهاي در كرانههاي دوردست؟
زماني حول و حوش سال
2025 يا شايد بيشتر از آن كه فضانوردان يا مسافران فضا شروع به اكتشاف و
جستجوي مقاصد دوردست ميكنند، بيشك آغاز مصاف رودررو و واقعي بشر با شرايط
اقليمي بسيار سخت و جهنمي فضا كليد خواهد خورد؛ شرايط اقليمي فوقالعاده
سختي كه توفانهاي خورشيدي سهمگين و قطرات يا لكههاي تشعشعي پرانرژي كه
خورشيد به درون فضا پرتاب ميكند تنها نمونههاي شاخص و بيشتر شناخته شده
آن از ميان تعداد پرشمار پارامترهاي نامساعد و ناآشناي جو حاكم بر فضا به
شمار ميروند. اين شرايط ميتوانند ماهوارهها را زمينگير و فلج كرده و
احتمالا به طور بالقوهاي انسانها را به كشتن بدهند.
در همين رابطه و با هدف
محافظت فضانوردان از چنين تركشها و رگبارهاي انفجاري مرگآفرين، افراد
زيادي ازجمله محققان پيشروي تحقيقات فضايي و سفرهاي فضايي طرحها و
ايدههاي مختلفي را مطرح كردهاند. در اين ميان راجر داب، اختر فيزيكدان
همكار ناسا نيز در زمينه بازنگري، اصلاح و تقويت اساس و ساختار سامانههاي
هشداردهنده فضايي ناسا كارهايي صورت داده است. اين دانشمند فضايي با اصلاح و
بازنويسي الگوريتمهاي پيشبينيكننده روي ماهوارههاي موجود كه وظيفه
پايش و كنترل دادههاي سطح و اتمسفر خورشيد را به عهده دارند، معتقد است
ميتواند مدت زمان هشدار را از 30 دقيقه به 3 روز افزايش دهد. زمان قابل
ملاحظه و زيادي كه به فضانوردان امكان اعاده وضعيت ايمني و محافظت از
فضاپيمايشان را فراهم ميكند.
در اين ميان هر چند
توفانهاي خورشيدي روي مريخ در حكم نسيمهاي ملايم تابستاني هستند، اما با
شرايط و جو حاكم بر تعدادي از حدود 400 يا افزونتر سيارات خارجي ناشناخته
قابل قياس به شمار ميرود. با اين حال بد نيست به گروهي از بدلها يا
جانشينهاي دوردست زمين كه ممكن است روزي در آينده انسان طي مسافرتهاي
فرازميني خويش با آنها روبهرو شود نظري بيفكنيم و با مراجعه به راهنماي
تورهاي مسافرتي كهكشاني از نزديك با چگونگي اوضاع و احوال سرزمينهاي
دوردست و نحوه مصاف مسافران زميني با آب و هواي سرزمينهاي ناشناخته آشنايي
مختصري پيدا كنيم.
تور مسافرتي فضاي نزديك
فضانوردان كه با عنوان
كيهاننورد نيز شناخته ميشوند، افرادي هستند كه براي خدمت در فضا و در
فضاپيما تعليم ميبينند. اين واژه غالبا براي دانشمندان و ساير كساني كه به
فضا سفر ميكنند اما فضانورد حرفهاي نيستند نيز استفاده ميشود. خود ناسا
ترجيح ميدهد براي متمايز كردن فضانوردان از گردشگران فضايي، از عبارت
شركتكنندگان يا همراهان پروازهاي فضايي استفاده كند.
به رغم مترادف بودن
معناي واژههاي فضانورد و كيهاننورد، به طور سنتي از فضانوردان روسي با
عنوان كيهاننورد ياد شده است. نخستين گروه فضانوردان براي ناسا در سال
1959 و از ميان نظامياني كه بيشترشان خلبانان آزمايشكننده هواپيما بودند
انتخاب شدند.
شركتهاي مختلف به موازات برنامههاي كلان
كشورها تلاش ميكنند با برنامههاي كوتاهمدت در جهت روياي سفر به خارج از
مرزهاي زمين گام بردارند
در طول اين سالها ناسا و
ساير آژانسهاي فضايي دولتي پيش نيازهايي ازجمله محدوديت قد، تحصيلات و
تجربه را براي گزينش فضانوردان توسعه بخشيدهاند كه البته اين نيازمنديها
براي مراتب مختلف ازجمله فرمانده، خلبان، متخصص بار مفيد سفينه و متخصص
ماموريت فرق ميكند.
آنها همچنين تحت تعاليم
سنگيني كه مستلزم تجربه شرايط بيوزني و نيز حضور در هواپيماهاي ويژه و
شبيهسازهاي پرواز در شاتل فضايي واقعي است قرار ميگيرند. تا سال 2009،
505 فضانورد از 38 كشور مختلف به فضا رفتهاند.
تعريف رسيدن به فضا، دست
يافتن به مرز حداقل 100 كيلومتري يا بيشتر در جو است كه البته براي
فضانوردان آمريكا تنها رسيدن به مرز 80 كيلومتري كفايت ميكند. تاكنون فقط
24 نفر عملا به آن سوي مدار پايين زمين سفر كردهاند. كليه پروازهاي شاتل
فضايي و مأموريتهاي ايستگاه فضايي در محدوده مدار پايين زمين و
ماموريتهايي به ماه و همچنين پروازهاي تحت مداري برنامه فضايي عطارد آن
سوي مدارهاي پايين زمين بودهاند.
ترمينال مسافرت به فضا
زماني كه تأسيسات 9290
متر مربعي مربوط به مركز نخستين فرودگاه فضايي تجاري تكمنظوره تكميل شود،
در نقش پايگاه عملياتي و بهرهبرداري مقدماتي خطوط فضايي تحت مداري شركت
ويرجين گالاكتيك به رهبري سر ريچارد برانسون و همچنين به عنوان مركز
فرماندهي فرودگاه فضايي نيومكزيكو خدمت خواهد كرد. اين ترمينال و تاسيسات
آشيانهاي آن همچنين مكاني را براي هواپيما، فضاپيما و امكانات بهرهبرداري
از جمله تسهيلات پيش پروازي، پس پروازي، دفاتر اجرايي و استراحتگاهها
فراهم ميكند. آشيانه وسيع و جا دار تعمير و نگهداري فرودگاه فضايي
ميتواند ميزبان دو ناو هواپيما بر مدل «شواليه سفيد2» و همچنين پنج يگان
از ناو هوايي مدل «
2