حفره‌هاي عظيم درون ابرها كار بشقاب‌پرنده‌هاست يا ... ؟
 |
عبور هواپیما، مانند جرقه‌ای در ابرها، فرایندی را به راه می‌اندازد که می‌تواند تا ساعت‌ها بعد از گذر هواپیما ادامه داشته باشد و حفره‌هایی به بزرگی یک شهر در ابرهای بسیار بزرگ به وجود بیاورد.
|
عبور هواپيما، مانند جرقه‌اي در ابرها، فرايندي را به راه مي‌اندازد كه مي‌تواند تا ساعت‌ها بعد از گذر هواپيما ادامه داشته باشد و حفره‌هايي به بزرگي يك شهر در ابرهاي بسيار بزرگ به وجود بياورد.
ده‌ها سال است كه مردم شاهد شكل‌گيري حفره‌هاي بزرگ در ابرهاي بلند و نازكي بوده‌اند كه از آب بسيار فوق‌سرد تشكيل شده‌اند، قطره‌هاي مايعي كه تا دماي پايين‌تر از نقطه انجماد سرد شده‌اند اما به دليل فقدان هر ذره‌اي در اطراف، نتوانسته‌اند بلورهاي يخ بسازند.
در نبود غبار، قطره‌هاي سازنده ابر تنها در دماي كم‌تر از 40- درجه سانتي‌گراد مي‌توانند يخ بزنند. در آن دما، قطرات آن‌قدر كند مي‌شوند كه خودبخود منجمد مي‌شوند.
دانشمندان پيش از اين مي‌دانستند كه بال‌ها، پروانه و توربين هواپيما، هوا را در مسير خود به سرعت منبسط مي‌كنند،. اين كار به حدي محيط را سرد مي‌كند كه قطرات آب به سرعت يخ بزنند. به گزارش نشنال‌جئوگرافيك،به نظر مي‌رسد همين عامل، باعث مي‌شود در ابرها حفره‌هاي بزرگ به وجود بيايد.
در اين ويدئو مي‌توانيد تصاويري ماهواره‌اي از حفره‌هاي دايره‌اي يا ايكس‌شكل را ببينيد كه در ابرهاي بسيار سرد بالاي اركانزاس، لوييزيانا، تگزاس و اوكلاهما در ژانويه 2007 / دي 1385 شكل گرفته‌اند.
وقتي آب يخ مي‌زند، تغيير حالت آب، مقداري انرژي آزاد مي‌كند، ولي نقش اين انرژي كه به صورت گرما آزاد مي‌شود (گرماي نهان) براي دانشمندان مشكوك بود! دانشمندان در ابتدا فكر مي‌كردند اين گرما اهميت چنداني ندارد، اما به تازگي متوجه شده‌اند كه همين گرماي نهان، كل چرخه را به راه مي‌اندازد كه گاهي تا ساعت‌ها بعد از عبور هواپيما ادامه دارد. به همين دليل گاهي حفره‌ها به اندازه مساحت شهرها بزرگ مي‌شوند!
فرضيه دانشمندان اين بود كه با بالا رفتن گرماي نهان، قطراتي كه تازه يخ زده‌اند و طبيعتا بايد رو به پايين شناور شوند، وارد ابر مي‌شوند. در آن‌جا، قطرات بسيار سرد آب به آن‌ها مي‌پيوندند و چرخه‌اي از شكل‌گيري يخ به راه مي‌افتد. در نهايت يخ خيلي متراكم مي شود و به شكل برف از ابر فرو مي‌ريزد.
براي بررسي اين كه آيا در واقعيت، واقعا گرماي نهان سهمي دارد يا نه، دانشمندان دو شبيه‌سازي را با گرماي نهان و بدون گرماي نهان طراحي كردند. آن‌چه در واقعيت اتفاق مي‌افتد، درست مانند روندي است كه در شبيه‌سازي با گرماي نهان ديده مي‌شد و روند شبيه‌سازي ديگر هيچ شباهتي به روند واقعي كه در طبيعت مي‌بينيم نداشت.
بنابراين بايد هواپيماها را يك عامل تاثيرگذار در آب‌وهوا بدانيم (كه پيش از اين هم تاثير آن شناخته شده بود) البته اين تاثير آن‌قدر زياد نيست كه باعث شود در اطراف فرودگاه‌ها برف زيادتري ببارد!
يك سوال مهم د ر مورد اين مطالعه، اين است كه دانشمندان پروازهاي بسياري براي اندازه‌گيري ميزان تاثير احتمالي و تغييراتي كه اتفاق مي‌افتد انجام دادند. گاهي، وقتي چيزي را بارها اندازه مي‌گيريد، خود به نوعي روي آن تاثير مي گذاريد! اين ترديد وجود دارد كه اين پروازها روي نتيجه به دست آمده موثر بوده باشند، اما محققين مي‌گويند اين تاثير نبايد آن‌قدر زياد بوده باشد، اما بايد در مدل‌سازي‌هاي آينده به آن توجه كرد.
منبع: خبرآنلاين
نويسنده: بهنوش خرم روز
