هخامنشیان در آسمان چه می دیده اند ؟

تصور این که هخامنشیان چه صورت های فلکی و ستارگان زیبایی را می توانستند ببینند جالب است ولی هم اکنون برای اهالی همان مناطق تماشای آن صورت ها ی فلکی و ستارگان آرزویی شده است . نکته ای که کمتر به ذهن علاقه مندان به ستاره شناسی خطور می کند آن است که زمین علاوه بر حرکت وضعی و حرکت انتقالی حرکت تقدیمی نیز دارد که همین حرکت باعث آثاری می شود که چندی از آنان را ذکر می کنیم : از جمله اثرات حرکت تقدیمی زمین جابجا شدن محور زمین به جاهای دیگر آسمان است که همین امر سبب می شود جایگاه قطب شمال آسمان تغییر کند . که مدت چرخش کامل محور زمین در اثر حرکت تقدیمی حدود 25800 سال می باشد . اما یکی دیگر از اثرات حرکت تقدیمی زمین جابجا شدن مکان برج های دوازده گانه است . از آن جا که طالع بینی بر اساس برج های سال به هزاران سال قبل باز می گردد و در زمان هخامنشیان برج حمل اولین برج بوده است ( معادل فروردین ماه ) امروزه نیز به اشتباه این برج را برج اول سال می پندارند ، در حال که در اولین روز سال ( دوره کنونی ) خورشید در برج حوت یا همان ماهی دیده می شود و اگر قرار باشد طالع کسی بر اساس ماه تولدش گرفته شود می بایست بر اساس واقعیت حاضر ، برج را در نظر گرفت یعنی به ترتیب زیر : حوت (ماهی ) ، حمل ( بره ) ، ثور ( گاو ) ، جوزا ( دو پیکر ) ، سرطان ( خرچنگ ) ، اسد ( شیر ) ، سنبله ( دوشیزه ) ، میزان ( ترازو ) ، عقرب ( کژدم ) ، قوس ( کمانگیر ) ، جدی ( بز ماهی ) و دلو ( آبریزان ) همچنین نقطه ی اعتدال بهاری نیز هر سال 50 ثانیه ی قوسی به سمت غرب حرکت می کند و طی این 2500 سال نزدیک به 35 درجه جابجا شده است و از صورت فلکی حمل به حوت آمده است . و اما آنچه که سبب شد مقاله ی فوق نوشته شود تغیرات منظره ی رصدی مناطق مختلف به دلیل حرکت تقدیمی زمین بود که برای مثال آنچه که هخامنشیان می دیده اند و ما هم اکنون آن ها را در تخت جمشید نمی بینیم را جهت نمونه ذکر کرده ایم . (( کلیه ی بعد هایی که در ادامه ذکر می شوند همگی متعلق به 2500 سال قبل هستند )) اگر به 2500 سال قبل بازگردیم متوجه می شویم که به دلیل حرکت تقدیمی زمین ستاره ی قطبی از مکان خود که بعد 23h بوده ( بعد 23 در آن زمان ) و میل 75 درجه ( میل 75 در آن زمان ) به مکان حاضر یعنی قطب شمال آسمان تغییر مکان داده است ( البته می دانیم که این محور زمین بوده که تغییر مکان داده ) و اختلاف مکان 2500 سال قبلش با حال حاضر چیزی حدود 14 درجه است و چون جابجایی به ظاهر بروی بعد 23h بوده ( بعد 23 در آن زمان ) و محور زمین 14 درجه به سمت بالا رفته (جایگاه ستاره قطبی در این دوره ) پس از آن طرف ( قطب جنوب آسمان ) نیز 14 درجه به پایین انتقال یافته است . یعنی محور شمال نسبت به 2500 سال قبل به سمت بالای افق شمالی حرکت کرده و به نزدیکی ستاره قطبی رسیده است . در این بین جابجایی بروی ابعاد 23h و 11h بیشترین مقدار را داشته ( 14 درجه ) . این تغییر میل در ستارگان و صورت های فلکی جنوبی نزدیک به بعد 11h سبب شده ستارگان پر فروغی همچون آلفا و بتا قنطورس و ستارگان صلیب جنوبی بخاطر نزدیکی به این بعد در افق مرودشت (تخت جمشید ) با عرض جغرافیایی حدودا 29 درجه دیده شوند ( 2500 سال قبل ) برای مثال صورت فلکی صلیب جنوبی با 4 ستاره اش در حال حاضر و در حالت اوج ( از لحاظ ارتفاع ) نسبت به افق جنوبی با ارتفاعات 3 درجه ، 1 درجه ، 20 دقیقه و غیر قابل رویت دیده می شوند اما در گذشته ( سلسه هخامنشیان ) ستارگان نورانی این صورت فلکی در حالت اوج ( از لحاظ ارتفاع نسبت به افق جنوبی ) در ارتفاعات 17 درجه ، 15 درجه ، 14 درجه و 11 درجه دیده می شده اند . همچنین ستاره آلفا قنطورس و بتا قنطورس نیز در ارتفاعات 12 درجه و 13 درجه قابل رویت بودند در حالی که هم اکنون از مرودشت قابل رویت نمی باشند .  و بالعکس از آن طرف یعنی بعد 23h و ابعاد نزدیک هر چه در ارتفاعات پایین نسبت به افق کنونی ( جنوب ) دیده می شود (ستارگان و صور فلکی )مثل ستاره درخشان آخر النهر ، در آن زمان ( 2500 سال قبل ) قابل رویت نبوده اند ولی هم اکنون این ستاره در ارتفاع 3 درجه ای در حالت اوج ارتفاع نسبت به خط افق جنوبی دیده می شود . اگر بخواهیم یک نمودار برای آن چه از نقشه های کنونی قابل رویت بوده و نبوده را رسم کنیم به نمودار زیر می رسیم .در این نمودار آنچه بالا خطوط بویژه قرمز دیده می شود همان نهایت رویت پذیری ستارگان در بالای افق جنوبی است و آنچه که زیر خطوط از جمله خط قرمز دیده می شود ستارگانی هستند که در آن زمان رویت نمی شدند .   این نکته را نیز ذکر کنم که هیچ نقطه ای از آسمان بعد از این سال ها بدون تغییر نمانده و همگی جابجا شده اند . و همچنین مطلبی قابل توجه است و آن این که چرا همیشه در کتب مختلف فقط جابجا شدن نقطه ی اعتدال بهاری و قطب شمال آسمان را به خوانندگان گوشزد می کنند در حالی که ما بعد از 2500 سال صورت فلکی صلیب جنوبی را دیگر نمی توانیم ببینیم ( در عرض های جنوبی همچون تخت جمشید )

 

قدیمی ها با امکانات کم چقدر می دونستن