یک تیم بین‌المللی متشکل از محققان بیش از ۵۰ موسسه پژوهشی و گروه‌های تحقیقاتی شامل دو اخترفیزیکدان ایرانی( دکتر “سهراب راهوار” استاد و عضو گروه کیهان‌شناسی دانشکده فیزیک و دکتر “صدیقه سجادیا” دانش آموخته دکتری دانشگاه صنعتی شریف و عضو هئیت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان) توانستند با استفاده از اثر اختلاف منظر در ریز همگرایی گرانشی، یک سیاهچاله‌ تنها را در راستای مرکز کهشان راه شیری شناسایی کنند.

تغییرات نوری ستاره‌های دور که از میدان گرانشی سیاهچاله عبور می‌کردند به محققان اجازه دادند تا بتوانند این سیاهچاله را شناسایی کنند و جرم آن را بدست بیاوردند. جرم این سیاهچاله ۷ برابر جرم خورشید است و  این باعث می‌شود که افق رویداد آن در حدود ۴۲ کیلومتر وسعت داشته باشد.

«سیاهچاله‌های ستاره‌وار» را تنها تحت شرایط خاص می‌توان رصد کرد؛ مثلاً وقتی که نور اجرام دوردست را دور خود خم می‌کنند یا گازها و ستاره‌های اطراف خود را می‌بلعند یا وقتی که با جرم دیگری برخورد می‌کنند و امواج گرانشی را آزاد می‌کنند.

انحراف نور و همگرایی گرانشی از پیش‌بینی‌های نظریه نسبیت عام است. همگرایی گرانشی هم‌اکنون دهه‌های متوالی است که ابزار رصدی منجمان برای فهم کیهان و مشاهده اعماق آسمان‌ها شده است. «ریز همگرایی گرانشی» هنگامی رخ می‌دهد که نور یک جسمِ درخشانِ دوردست، در مسیرش تا رصدگر، از نزدیکی جسم پرجرم دیگر مثل سیاهچاله بگذرد و به خاطر اثر گرانشی آن جرم، نورش خمیده شود.

ریزهمگرایی گرانشی یکی از پیشروترین تکنیک‌های رصدی برای کشف ویژگی‌های لنزگرانشی از ستاره تا سیارات فراخورشیدی است. دانشمندان با رصد متوالی رویداد OGLE-۲۰۱۱-BLG-۰۴۶۲/MOA-۲۰۱۱-BLG-۱۹۱ که از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ توسط تلسکوپ‌های زمینی و تلسکوپ هابل تحت نظر بود، توانستند این سیاهچاله را کشف نمایند.

به گفته “کایلاش ساهو” سرپرست این پژوهش از موسسه علمی تلسکوپ فضایی، این سیاهچاله با سرعت ۴۵ کیلومتر بر ثانیه حرکت می‌کند؛ این امر باعث می‌شود که آن نه یک سیاهچاله قدیمی بلکه یک «سیاهچاله فراری و متحرک» باشد. علت حرکت این سیاهچاله نیز ناشی از ضربه انفجار ستاره در حال مرگ بوده است، اتفاقی که می‌توانسته تا ۱۰۰ میلیون سال پیش نیز رخ داده باشد. این کشف راهگشای کشف‌های جدیدی برای کشف سیاهچاله‌های تنها در خانه ما کهکشان راه شیری است. جزئیات بیشتر این پژوهش در وبسایت arxiv.org منتشر شده است.

سایت علمی بیگ بنگ / منابع: sciencealert.com  , scientificamerican.com