بیگ بنگ/ شاید ده سال پیش دانشمندان اصلا تصورش را نمی کردند که تعداد سیارات “زمین مانند” اینقدر در کهکشان ما زیاد باشد. “زمین مانند” یعنی اینکه ساختار سیاره مورد نظر به جای اینکه مثلا از گاز باشد، از صخره و سنگ تشکیل شده باشد.
شرطی که یک سیاره برای قرارگیری در دسته سیارات زمین مانند نیاز دارد این است که مدار گردشش به دور ستاره مرکزی، در ناحیه گلدیلاکس (Goldilocks) یا ناحیه زندگی قرار داشته باشد. در این ناحیه دما به اندازه ای است که آب می تواند در آن به صورت مایع یافت شود. شرایط ذکر شده برای پیدا کردن حیات ضروری میباشد.(توجه کنید منظور از حیات، یعنی آن شکل از حیاتی که ما می شناسیم. یعنی شکلی که برای تداومش به آب نیاز داشته باشد. تصور کنید که شاید شکل آشنای حیات برای ما، تنها یکی از اشکال موجود در کیهان باشد!)
امروزه دانشمندان با استفاده از تلسکوپ فضایی کپلر توانسته اند هزاران سیاره زمین مانند را پیدا کنند. اما مشکلی وجود دارد: کسی تاکنون این سیارات را از نزدیک ندیده است! احتمالا می دانید که برای کشف یک سیاره از چه روشی استفاده می شود: دانشمندان با استفاده از تلسکوپ کپلر به جای نگاه کردن به سیاره، ستاره آن را مورد بررسی قرار می دهند. آنها بررسی می کنند که آیا در نور ستاره به واسطه عبور اجرامی که به دورش می گردند، تغییری هر چند کم ایجاد می شود یا خیر؟ با اندازه گیری این تغییرات ایجاد شده می توان حدس زد که آیا یک سیاره باعث این تغییر شده یا نه. و در صورت مثبت بودن پاسخ، می توان اطلاعاتی درباره بزرگی و فاصله آن از ستاره مرکزی بدست آورد.
احتمالا متوجه شده اید که اطلاعاتی که از این طریق به دست می آید اطلاعاتی نیست که با آن بتوان فهمید که آیا روی سیاره آبی وجود دارد یا خیر؟ یا آیا جو سیاره برای رشد و نمو حیات مناسب است یا نه؟ پس باید به دنبال راه بهتری برای فهمیدن اینگونه سوالات بود: عکس برداری! با اینکه این روش واقعا چالش برانگیز است، دانشمندان مصمم اند که با استفاده از تکنولوژی های جدید، زمینه اکتشافات سیارات فرازمینی “زمین مانند” را یک مرحله به جلو برند.
دانشمندان می خواهند بدانند که آیا تمام سیارات یافته شده مانند مریخ، سرزمین هایی بایرند یا واقعا آنقدر پر آب هستند که بتوانند زایشگاه حیات باشند؟ البته چیزی که واضح است، این میبشد که عکس هایی ثبت شده از سیارات، نمی توانند به پرسش های اساسی بالا پاسخ دهند. اما به هر حال می توانند اولین سرنخ های معمای جستجوی حیات در پهنه گیتی را تا زمان پیشرفت های تکنولوژیکی بعدی، به ما بدهند. دانشمندان انتظار دارند با بررسی نور بدست آمده در ناحیه مرئی، پیش بینی کنند که آیا سیاره دارای جو است. همچنین با استفاده از رنگ تصاویر می توان ترکیبات موجود در جو سیارات را حدس زد. برای مثال می توانیم ببینیم آیا سیاره مورد نظر مانند زمین خودمان دارای اکسیژن و هیدروژن هست یا خیر.
با استفاده از این عکس ها همچنین می توانیم جرم سیاره را اندازه گیری کنیم که در فهم اجزای تشکیل دهنده آن به ما کمک می کند. و حتی می توانیم با اندازه گیری خاصیت انعکاس سیاره درباره آب و هوای آن نظر دهیم. و در آخر به کمک این تصاویر می توانیم بفهمیم که سطح سیاره چه شکلی دارد.
این پروژه، “پروژه آبی” نام دارد، چرا که امیدوار است که سیاره ای آبی را در منظومه های ستاره ای همسایه کشف کند. رنگ آبی می تواند نشانگر وجود آب و در نتیجه وجود حیات باشد. اگر بتوان “نقطه آبی رنگ” دیگری را در پهنه کیهان پیدا کرد، آنگاه مساله تبدیل می شود به اینکه تلسکوپ های بزرگتر و قوی تری بسازیم تا بالاخره بتوانیم با در کنار هم قرار دادن سرنخ های متعدد، برادر و خواهرهای سیاره مان را پیدا کنیم. می توانید در کیک استارتر از پروژه آبی حمایت کنید.
ترجمه: ابراهیم دبیری
منبع: space.com
