دیسک های سخت افزاری دیگر آن اشیا های عجیب و غریب و پر رمز و راز دهه های ۱۹۸۰ نیستند . حافظه های ذخیره سازی پا به پای سرعت سرسام آور فناوری پیش آمده اند و اکنون به یکی از رکن های اساسی هر دستگاهی تبدیل شده اند . امروزه با اینکه ذخیره سازی ها بیشتر به سمت الکترونیکی شدن پیش میرود اما اکثریت قریب به اتفاق افراد ،کارت های جامد ذخیره سازی را ترجیح میدهند . درایو های حالت جامد ( solid-state drives ) یا همان SSD ها خیلی زود توانستند جایگزین مناسبی برای هاردهای HDD باشند . از آنجایی که مزایای استفاده از SSD فلش قابل توجه هستند، به لحاظ قیمت نیز با هاردهای معمولی کاملاً متفاوتند. این نوع درایوها گران قیمت هستند و طبعاً لپ تاپهای مجهز به SSD گرانتر از لپ تاپهای مبتنی بر HDD هستند. علی‌رغم آن، SSD هم به لحاظ سرعت عملکرد و هم از نظر میزان مصرف انرژی به مراتب بهتر از HDD است. SSD هم سرعت عملکرد بیشتری دارد و هم از انرژی، برق کمتری مصرف می‌کند که بدنبال آن موجب افزایش عمر باتری لپ تاپ نیز می‌گردد. با این حال از نظر میزان ذخیره سازی داده‌ها نسبت به HDD ظرفیت کمتری دارد. درحقیقت اگرچه SSD سرعت بالا و افزایش عمر باتری را برای کاربر به ارمغان می‌آورد اما به لحاظ حجم داده‌هایی که ذخیره می‌کند کمتر است. علی‌رغم آن، بازار رایانه‌های همراه در راستای بهره گیری از مزایای SSD گام برمی دارد و از آنجاییکه SSD فلش عملکرد بهتر و بطور بالقوه عمر باتری را افزایش میدهد، ارزش هزینه کردن دارد.
مرحله اول : فضای مصرفی خود را مشخص کنید ؟
این یک ویژگی مشترک میان انسان هاست که برای خرید یک قطعه کامیپوتری کمی مردد باشند . اما وقتی موضوع بر سر خرید یک کارت ذخیره سازی SSD باشد این شک و مردد شدن دو چندان میشود . زیرا SSD ها قیمت پایینی ندارند . به طور مثال یک کارت Adata SX900 حدود ۱,۲۵۵,۰۰۰ تومان در ایران قیمت دارد . و یا قیمت کارت دیگری از همین مارک به نام Adata XPG SX910 حدود ۱,۵۶۹,۰۰۰ تومان است . پس قبل از هزینه کردن این مبلغ ها ، اول مقدار فصایی را که صرف میکنید مشخص کنید تا به اصطلاح ” فضای تلف شده ” نداشته باشید .
مرحله دوم : چه مقدار فضای ذخیره سازی نیاز دارید ؟
همانطور که در بالا اشاره شد قیمت کارت های SSD به طرز سرسام آوری در حال افزایش است .پس خیلی مهم است که مقدار فضای ذخیره سازی مورد نیاز خود را مشخص کنید . توجه داشته باشید که مقدار فضای ذخیره سازی به مقدار مقدار فضای مصرفی متفاوت است و این دو کاملا جدا از هم هستند و باید بصورت جداگانه به بررسی آن ها بنشینید . برای اینکه یک کارت ذخیره سازی مقرون به صرفه و متناسب با بودجه ی خود بخرید ، ابتدا مقدار فضای خود را مشخص کنید و بسنجید که کدام برنامه ها برای شما ضروری تر هستند . مبحث بعدی برای خرید یک کارت ssd ، نوع کاربرد آن است . یعنی اگر شما یک گیمر هستید و اغلب بازی هایی با گرافیک سنگین را اجرا میکنید ، باید مبلغ بیشتری را برای تامین نیاز خود بپردازید . در اینجا فقط یک نکته قابل توجه است و آن اینکه یک کارت ذخیره سازی ۲۵۶ گیگابایتی ، هیچوقت ظرفیتی معادل ۲۵۶GB ندارد و ممکن است ۲۴۰GB و یا کمتر ظرفیت داشته باشد . این مورد در انوع درایو ها بسته به نوع کاربردشان متفاوت است .
SATA II, SATA III و I
همه مصرف کننده های دیسک های سخت از سریال (ATA (SATA استفاده می کنند . دو نسخه متفاوت از SATA وجود دارد: SATA II، که نرخ انتقال ۳Gbps را ارائه میدهد ، و SATA III، که قابلیت انتقال داده تا سرعت ۶Gbps را نیز دارد . زمانی که شما میخواهید یک کارت ssd بخرید ، سرعت باید برای شما در اولویت باشد . پس بنابراین SATA III در صورتی که سخت افزار شما پشتیبانی اش کند ، بهترین گزینه است .
عامل شکل و اندازه
اکثریت قریب به اتفاق SSD ها در سایز ۲٫۵ اینچ تولید میشوند .این به این معنی است که SSD ها می تواند تقریبا به راحتی در لپ تاپ ها جای بگیرند . در عمل، تقریبا تمام درایوها اجازه ی نصب اس اس دی هایی با سایز ۳٫۵ اینچ را نیز میدهند اما این نوع ذخیره ساز ها معمولا بصورت سفارشی برای گیمر ها و یا کاربران فوق حرفه ای ساخته میشوند . اغلب SSD ها بین ۷mm و ۹٫۵mm ضخامت دارند و ضخامت بعضی ها نیز تا ۱۲mm می رسد .
کارایی و عمکلرد
SSD هایی که قیمت و سرعت پایینی دارند ، لزوما عمکلرد بدی ندارند . اما این به آن معنا نیست که همه درایوهای برابرند. حتی دو هارد SSD، که اگر هر دوی آنها از نسخه های مشابهی از SATA استفاده کنند ، می توانند شدیدا در عملکرد متفاوت باشند .علت این اختلاف عمکلرد نیز ، کنترل کننده SSD، و یا تراشه هایی است که مدیریت حرکت داده ها را بر عهده دارند . برخی از کنترل کننده ها در مقابل دیتا های مختلف ، عمکلرد مختلفی نیز دارند و میتوانند یک دیتای خاص را با سرعت بیشتری پردازش کنند .
پشتیبانی از TRIM
احتمالا شنیده باشید که زمانی که یک فایل را حذف میکنید ، در واقع شما فقط آن را بصورت فیزیکی حذف کرده اید و مانع از پیدا کردن ان توسط درایو میشوید و اصل این فایل هنوز در سیستم شما موجود است . اگر این موضوع برای مدت های طولانی ادامه پیدا کند ، میتواند نقشی جدی در تخریب عملکرد SSD شما داشته باشد . پشتیبانی TRIM یکی از نکات بسیار اساسی در کارت های ذخیره سازی است که در هنگام خرید باید به آن توجه داشته باشید . اکثر SSD های امروزی از این قابلیت پشتیبانی می کنند .
طول عمر و گارانتی :
SSD ها طول عمری محدود دارند و حافظه های فلش تنها می توانند به تعداد معینی مورد استفاده قرار گیرند . عمل یکپارچه سازی یا defragment نیز که برای حافظه های ذخیره سازی انجام دهید بای جلوگیری از فرسوده شدن سریع این حافظه هاست . اگاهی از تعداد عملیات هایی که SSD میتواند انجام دهد ، یکی از عوامل بسیار موثر در خرید است . بسیاری از SSD ها نیز با ضمانت گسترده (به مدت سه سال یا بیشتر) ارائه میشوند که این امر میتواند آرامش خاطر بیشتری برای شما به ارمغان بیاورد .
MLC یا SLC
زمانی که برای خرید SSD میروید ممکن است با دو نوع مختلف از تکنولوژی حافظه فلش روبرو شوید . MLC و SLC یا ” سلول چند سطحی” دو نوع مختلف از این تکنولوژی ها هستند . دو نوع نام برده شده معمولا قیمت کمتری دارند اما هر قیمت کمتر بی دلیل نیست ، زیرا از تعداد کمتری بازنویسی پشتیبانی می کنند .
توصیه ما
SSD ها امروزه نقش بسیار مهمی در زندگی روزمره ما دارند . مهم ترین توصیه ی ما این است که قبل از خرید یک حافظه ی دخیره سازی ، نکات بالا را به دقت بخوانید . اگر به حافظه ی زیادی نیاز ندارید ، دلیلی ندارد که هزینه ی بیشتری را بپردازید . برای استفاده های معمولی یک ذخیره ساز ۱۲۸GB مناسب به نظر میرسد . اما از کاربران حرفه ای هستید ، همانطور که در بالا نیز گفته شد بهتر است از SATA III با سرعت انتقال ۶Gbps استفاده کنید . SATA III یکتعادل کلی از قیمت و امنیت و عملکرد است که باید آن را تجربه کرد .
