نام کتاب: تحرير‌الفاو
نویسنده: عبد‌حميد محمودالخطاب
ناشر: وزارت فرهنگ و اطلاع‌رساني عراق - دارالشئون‌الثقافيه
چاپ اول: بغداد 1997م (1376ه.ش)
"فاو" شبه جزيره‌اي كوچك در منتهي‌اليه جنوبي عراق و مصب اروند‌رود است كه در تاريخ 20/11/1364 به تصرف نیروهای ایرانی درآمد و به مدت دوسال و دوماه در دست آنان باقي‌ماند. از نخستين لحظاتي كه اين منطقه به دست رزمندگان اسلام افتاد، رژیم بعثی عراق تمام همّ و غمّ خود را اعم از زير نظر‌گرفتن دقيق تحركات و نيز تشجيع ملت عراق به نبرد با ايران و ... به كار گرفت تا اين جزيره را بازپس گيرد، که سرانجام در فرورین ماه سال 1367 موفق شد این شبه جزیره را از نیروهای ایرانی بازپس بگیرد.
در ابتداي كتاب "تحرير‌الفاو" که به مناسبت بازپس گیری شهر فاو از دست نیروهای ایرانی، منتشر شده، اسامي سي‌تن از فرماندهاني را كه بنابر اظهار مؤلف، از فرماندهان شركت‌كننده در بازپس‌گيري فاو هستند، منتشر شده است و در كنار آن نيز تصويري از صدام به اتفاق فرماندهان شركت‌كننده در عمليات در كنار پسران صدام "عدي" و "قصي"، و همچنين مؤلف كتاب، ديده مي‌شود.
نويسنده، كتاب را به شش فصل مجزّا تقسيم كرده است كه در هر فصل به نوعی به موضوع بازپس‌گيري فاو مي‌پردازد.
كتاب فوق، به بيان مراحل بازپس‌گيري فاو از مرحله شناسايي و آموزش نيروها تا عمليات ميداني پرداخته است و شرح مفصل و دقيقي را از عمليات ارائه مي‌دهد.
در مورد سنديت اين كتاب بايد گفت: مؤلف گاهاً مطالبي غلوّآميز در مورد عقب‌نشيني نیروهای ایرانی و پيشروي نيروهاي عراقي نوشته كه البته از شخصي چون او، جز اين انتظار نمي‌رفته است.
نویسنده کتاب - بنابر بيوگرافي ای كه در پشت كتاب به چاپ رسانده - خود از فرماندهان گارد رياست جمهوري ارتش عراق بوده، از سال 1980م (1359ه.ش) تا سال 1991م (1370ه.ش) محافظ شخصي صدام و پس از آن نیز منشي او بوده است.
او که كتاب خود را با آيه "انّا فتحنا لك فتحاً مبينا" آغاز كرده، در مقدمه كتاب، به پيشينه نزاع های مرزي ايران و عراق طی دهه های گذشت و همچنين اهميت استراتژي فاو در طول تاريخ و بالاخص در تعيين روند جنگ ايران و عراق، پرداخته است.
در فصل اول كتاب، جزئياتي از تصرف فاو توسط ایران درج شده كه به عمليات غافلگيرانه و برق‌آساي "والفجر 8" پرداخته و در فصل دوم و سوم، عكس‌العمل عراق و كشورهاي منطقه در برابر تصرف فاو را بازگو نموده و اشاراتی به كسب آمادگي و تجديد قواي عراق در بسيج و هماهنگي ميان سطوح سياسي و تبليغاتي و نظامي دارد.
مؤلف در قسمتي از كتاب خود آورده است:
"پس از گذشت 42 روز از تصرف فاو توسط ايران، رهبري سياسي عراق پي برد كه ادامه اين وضع موجب افتادن ارتش عراق در دام ايراني‌ها مي‌شود و نتيجه‌اي جز آزادي چند متر از خاك فاو را ندارد. پس همه پي بردند كه باید شرايط مناسبي به منظور آزادسازي فاو فراهم آيد. صدام‌حسين با چند سخنراني كه در جمع فرماندهان ميداني انتخاب شده براي اين نبرد ايراد كرد، لزوم آموزش نيروهاي گارد رياست جمهوري را بر طبق شرايط شرايط فيزيكي منطقه گوشزد كرد."
در فصل چهارم، موضع جهان بين‌الملل در مواجهه با تصرف فاو و تلاش عراق در قبال اقناع دو ابرقدرت شرق و غرب براي كمك به عراق، مورد توجه قرار گرفته است.
نويسنده، در فصل پنجم كتاب به مراحل طراحي و انجام عمليات بازپس‌گيري فاو پرداخته و به اهتمام و برنامه‌ريزي‌ها راجع به جمع‌آوري اطلاعات راجع به دشمن و منطقه و در نتيجه مديريت نبرد بازپس‌گيري و نقش صدام‌حسين در طراحي و مديريت این نبرد مي‌پردازد.
در فصل ششم و انتهايي كتاب نيز به نتايج و انعكاس عمليات بازپس گیری فاو در سطح ايران، عراق و جهان عرب پرداخته شده است. در انتهاي كتاب نيز تعدادي ضميمه به چاپ رسيده است كه شامل بيانيه‌ها و سخنان مسئولين ايران راجع به جنگ ايران و عراق و همین طور اقدامات بين‌المللي به منظور اتمام جنگ از آن جمله مي‌باشد. در ضمائم ديگري كه در كتاب به چاپ رسيده است، دست‌خط‌هاي شخصي صدام به فرماندهان در مورد بكارگيري توپخانه در نابودسازي مواضع پدافندي نیروهای ایرانی، در لحظات اوليه نبرد و نيز عباراتي در تشجيع ملت عراق به جنگ با ايران، آمده است. پس از دست‌خط‌ها، نقشه‌هاي تفصيلي و جزء جزء از مواضع نيروهاي ايران در منطقه فاو به چاپ رسيده است.
در بخش پاياني كتاب " تحرير‌الفاو " منابع مورد استفاده كه شامل كتب و نشريات لاتين و عربي و همچنين فارسي مي‌باشد، نگاشته شده است.
