وقتی خدای مهربان انسان را آفرید، برای همهی نیازهای ریز و درشت او تدارک کامل دید. مثل یک میزبان تمام عیار که مهمان عزیز خود را حمایت و پذیرایی میکند.
از آداب میهمانی این است که مهمان، به حرف صاحبخانه گوش کند؛ هر جا او گفت بنشیند، هر چه او فراهم کرد بخورد، و از هر چه نهیش نمود، خودداری کند.
زینتهای خدادادی و رزق پاک و حلال، همان چیزی است که خداوند برای بندگان خود تدارک دیده است و میخواهد که آنها به خوبی از آن بهره ببرند و گاهی امر میکند که از آنچه روزیتان کرده است، بخورید: "و کلوا ممّا رزقکم الله حلالاً طیباً"[1] "و از نعمتهای حلال و پاکیزهای که خداوند به شما روزی داده بخورید".
امام صادق (علیه السلام) فرمود: خدای عزوجل وقتی به بندهاش نعمتی بدهد، دوست دارد آن نعمت را در بندهاش ببیند.[2]
نادیده گرفتن زینتها و رزق طیب، یا حرام شمردن چیزهایی که خدا حلال دانسته، در منطق قرآن یک خط قرمز است. به همین دلیل با لحنی عتاب آمیز میفرماید: "قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللّهِ الَّتِیَ أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالْطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ " "[اى پیامبر] بگو: «زیورهایى را كه خدا براى بندگانش پدید آورده، و [نیز] روزیهاى پاكیزه را چه كسى حرام گردانیده؟» "[3]
این سۆال خدا، نوعی اعتراض است. اعتراض به تفکری که استفاده از نعمتها و زینتها را آلودگی به دنیا معنا میکند. اعتراض به مۆمنانی که به خیال رسیدن به خدا و پرداختن به آخرت، دنیا و نعمتهایش را بر خود حرام میکنند؛ غافل از این که اتفاقاً زینتهای الهی در دنیا برای مۆمنان آفریده شده است: "قُلْ هِی لِلَّذِینَ آمَنُواْ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا خَالِصَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ " " و: «این [نعمتها] در زندگى دنیا براى كسانى است كه ایمان آوردهاند و روز قیامت [نیز] خاصّ آنان مىباشد.» [4]
در شیوهی زندگی اهل بیت عصمت (علیهم السلام)، استفاده از زینتها و نعمتها، الگوی ماست. وقتی سفیان ثوری در مسجدالحرام قدم میزد، امام صادق (علیه السلام) را دید که لباسهای زیبا و گرانبها پوشیده بود. گفت به خدا سوگند میروم و ملامتش میکنم! نزدیک رفت و انتقاد خود را بیان کرد؛ حضرت فرمود: سزاوارترین مردم به استفاده از نعمتها، ابرار و نیکاناند. ما از هرکس دیگری به استفاده از دادههای پروردگار سزاوارتریم.[5]
امام صادق (علیه السلام) فرمود: خدای عزوجل وقتی به بندهاش نعمتی بدهد، دوست دارد آن نعمت را در بندهاش ببیند. نادیده گرفتن زینتها و رزق طیب، یا حرام شمردن چیزهایی که خدا حلال دانسته، در منطق قرآن یک خط قرمز است. به همین دلیل با لحنی عتاب آمیز میفرماید: "قل من حرّم زینة الله التی أخرج لعباده و الطیبات من الرزق" "بگو چه کسی زینتهای الهی را که برای بندگان خود آفریده و روزیهای پاکیزه را حرام کرده است؟"
امام حسن مجتبی (علیه السلام) هنگامی که به نماز برمیخواست، بهترین لباسهای خود را میپوشید. از ایشان سۆال کردند چرا بهترین لباس را میپوشید؟ فرمود: "ان الله جمیل یحب الجمال فاتجمل لربی و هو یقول خذوا زینتکم عند کل مسجد " "خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد؛ به همین دلیل من لباس زیبا برای راز و نیاز با پروردگارم میپوشم زیرا او دستور داده است: زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد برگیرید."[6]
اما...
صاحبخانهی مهربانی که همه جوره هوای مهمان خود را دارد، نگران است مبادا خطری او را تهدید کند؛ نکند با زیادهروی به خودش آسیب برساند. پس به او هشدار میدهد:
"وَلاَ تَعْتَدُواْ إِنَّ اللّهَ لاَ یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ [7] "از حد تجاور نکنید؛ خداوند متجاوزان را دوست ندارد".
"یَا بَنِی آدَمَ خُذُواْ زِینَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وكُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ "[8] "ای فرزندان آدم! زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد با خود بردارید وبخورید و بیاشامید و اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمیدارد".
پس...
برای خوشبختی، امنترین و زیباترین راه، زندگی روی خط خداست. نه این طرفتر ، نه آنطرفتر.
پی نوشت ها:
[1] - سوره مائده، 88
[2] - فروع کافی، ج6، ص 443 به نقل از تفسیر المیزان ج8 ص 116
[3] - سوره اعراف، 32
[4] -همان
[5] - فروع کافی، ج6، ص 443 به نقل از تفسیر المیزان ج8 ص 115
[6] - وسائل الشیعه ج3 ابواب احکام الملابس به نقل از تفسیر نمونه ج 6 ص 151
[7] - مائده، 87
[8] - اعراف، 31
