مولانا؛ ديروز تا امروز شرق تا غرب
دکتر فرانکلین لویس، کتاب "مولانا؛ دیروز تا امروز شرق تا غرب" را در پنج بخش و ۱۵ فصل تالیف و منتشر کرده است. نویسنده در این کتاب بر آن است طرحی نو از دیدگاههای مولانا ارائه دهد که با کتابهای دیگر متفاوت باشد. وی تصمیم ندارد که صرفاً به مسائل معنوی مولانا بپردازد بلکه وی بر آن است تا بداند که نویسندگان گذشته که بیشتر شبیه منقبت نویس و سرگذشت نامه نویس بودند تا چه اندازه نظراتشان با حقیقت مطابقت دارد . همچنین مؤلف در نظر دارد چهرهای که در غرب و خصوصاً در آمریکا درباره مولانا وجود دارد را نشان دهد چراکه چهره مولانا در مراکز پژوهشی و عامه مردم بسیار متفاوت است. فرانکلین با مطالعه کتابهای معتبر محققانی مانند : فروزانفر، زرین کوب، موحد، نیکلسون، آربری، شیمل و چیتیک، از راه تجزیه و تحلیل انتقادی، زندگی مولانا را از بدو تولد تا درگذشت مورد بررسی قرار داده است. کتاب موضوعات مختلفی را در بر دارد: پیران معنوی مولانا، فرزندان و اخیان(فتیان) مولانا، منابع مورد مطالعه مولانا، درباره مولویان، مولانا در جهان غرب.
از مشخصات دیگر کتاب میتوان به این موضوع اشاره کرد که مولف و مترجم با یکدیگر ارتباط و همفکری داشتند و این کار بستر مناسبی برای ترجمه دقیق فراهم کرده است. دکتر بهزاد سالکی، استاد فلسفه موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، ویراستار این کتاب هستند. متن اصل کتاب ۶۸۶ صفحه است که در ترجمه فارسی بالغ بر هزار صفحه گردیده است.
فهرست مطالب
بخش اول: پیران جلال الدین
فصل 1: بهاءالدین ولد سلطان علما
فصل 2: سید برهان الدین محقق ترمذی
فصل 3: مولانا جلال الدین به تنها
فصل 4: شمس الدین تبریز
بخش دوم: فرزندان مولانا و اخیان
فصل 5: از شمس تا پسر
فصل 6: مولانا در پرده حکایات
بخش سوم: متون و معارف
فصل 7: درباره شرح حال مولانا
فصل 8: اشعار
فصل 9: معارف مولانا
بخش چهارم: مولانا و مولویان در جهان اسلام
فصل 10: سلسله مولویان
فصل 11: مولانا د جهان اسلام
بخش پنجم: مولانا در غرب، مولانا در کشورهای دیگر دنیا
فصل 12: آغاز آشنایی غرب با مولانا
فصل 13: تاریخ مولاناپژوهی
فصل 14: ترجمه ها، انتقال ها، بازنویسیها، روایتها و تقلیدها
فصل 15: مولانا بر صفحه چندین رسانه
سر نی
دکتر عبدالحسین زرینکوب این کتاب را در بین سال های 1360 – 1362 در پاریس نوشته است. دکتر زرین کوب در مقدمه این کتاب اشاره می کند که درست است که این کتاب شرح مثنوی در مفهوم عادی و بر مبنای توالی ابیات متن نیست، اما ضمن تقسیم طبقهبندی مباحث مثنوی ، آنچه را در آن کتاب از باب لفظ یا معنی حاجت به شرح و تفسیر دارد به اجمال تقریر شده است. با این حال نویسنده آن را نه شرح مثنوی تلقی میکند ونه نقد و تحلیل آن. بلکه آن را بحثی در مثنوی میداند با سعی در فهم آنچه لطایف و رموز آن محسوب میشود و بیش از این هیچ دعوی دیگری ندارد. نویسنده کوشیده است در شرح و نقد مباحث مثنوی غیر از آثار خود مولانا و یاران و معاصرانش ، از آثار کسانی از متقدمان که به احتمال قوی مولانا با افکار و اقوال آنها آشنایی داشته است، استشهاد نماید. البته گاه به اقوال متالهان و عرفاء متأخر نیز ارجاع داده است و از این طریق پیوند اقوال و افکار مولانا را با اعصار تالی نشان میدهد.
فهرست مطالب:
جلد اول گزارشنامه مقدمه
1. مثنوی در نی نامه
2. مولانا و یاران
3. با جمع مستمع
4. زبان بی زبانان
5. قافیه اندیشی
6. قصه نی
7. در قلمرو وحی
8. از مشکلات نبوت
9. مقالات و دلالات
10. عشق و معرفت
11. عالم در انسان
جلد دوم:
12. انسان در عال
13. با شمع شریعت
14. در جاده طریقت
15. مقصد حقیقت
16. سخن کوتاه:
خاتمه یادداشتها راهنمای ابیات مثنوی در متن شواهد از دیوان کبیر ابیات یادداشتها فهرست آیات و کلمات قرآنی، احادیث و سنن، اقوال و کلمات بزرگان، ابیات،مصرعها و امثال کتابنامه راهنمای یادداشتها استدراک
سفری بر آسمان کن
چاپ اول این کتاب در مرداد ماه 1391 از سوی انتشارات دوستان به انجام رسید. این مجموعه گزیده نیایش های مثنوی به همراه ترجمه انگلیسی اشعار، نثر امروزی اشعار، لغتنامه، تعلیقات، خلاصه نیایشها و مقدمهای در باب جایگاه نیایش نزد مولانا را دربردارد. مشخصات شناسنامه این کتاب به شرح زیر است.
در این طرح دکتر ایرج شهبازی گزینش نیایشها، نگارش مقدمه کتاب، ویرایش نثر امروزی اشعار، تعلیقات این کتاب را انجام دادهاند؛ و آقای محسن شعبانی برابرگذاری ترجمه نیکلسون، نگارش توضیحات ابتدای هر نیایش، نگارش نثر امروزی اشعار، و پیگیری روند اجرایی پروژه را به عهده داشتهاند. خانمها فاطمه ایزدجو و فریدا حصاری نیز نمایه و واژهنامه این کتاب را تنظیم نمودهاند.
