این کتاب سه بخش اصلی را داراست. در بخش اول، ترجمه کوتاه شده ای از کتاب انگلیسی سید حسین نصر با عنوان "مولانا جلال الدین رومی، شاعر و عارف عالی مقام ایرانی"، گزیدهای از ترجمههای ویلیام جونز، ویلیام ردهاوس، وینفیلد، پالمر، ادوارد براون، رینولد نیکلسون و آربری از مثنوی و رباعیات مولانا ارائه شده است. دومین متن، اثری از آنهماری شیمل و ترجمه مطلبی از وی با عنوان "مولانا :
دیروز، امروز و آینده" است. شیمل در این مقاله به گوشههایی از تعالیم و عرفان مولانا اشاره میکند و در ضمن به نقش و جایگاه کسانی چون شمس، صلاحالدین زرکوب، حسام الدین چلبی و فرزند ارشد مولانا یعنی "سلطان ولد" میپردازد و به تأثیرات مولانا در طول قرون و اعصار اشاراتی میکند. متن سوم بخش اول نیز ترجمه کامل کتابی از ویلیام چیتیک با عنوان "مقدمهای بر عرفان مولوی" است که طی چهار فصل "تصوف و اسلام"، "خدا و جهان"، "ماهیت انسان" و "تصوف و عرفان عملی" میکوشد تصویری کلی از تعالیم عرفانی و اندیشه معنوی مولانا ترسیم کند. چیتیک در این اثر برای بیان و شرح اندیشههای مولوی گاه از کلام ابن عربی استفاده کرده است. دومین متن بخش اول، اثری از آنه ماری شیمل و ترجمه مطلبی از وی با عنوان "مولانا : دیروز، امروز و آینده" است.
شیمل در این مقاله به گوشههایی از تعالیم و عرفان مولانا اشاره میکند و در ضمن به نقش و جایگاه کسانی چون شمس، صلاح الدین زرکوب، حسام الدین چلبی و فرزند ارشد مولانا یعنی "سلطان ولد" میپردازد و به تأثیرات مولانا در طول قرون و اعصار اشاراتی میکند. متن سوم بخش اول نیز ترجمه کامل کتابی از ویلیام چیتیک با عنوان "مقدمهای بر عرفان مولوی" است که طی چهار فصل "تصوف و اسلام"، "خدا و جهان"، "ماهیت انسان" و "تصوف و عرفان عملی" میکوشد تصویری کلی از تعالیم عرفانی و اندیشه معنوی مولانا ترسیم کند.
چیتیک در این اثر برای بیان و شرح اندیشههای مولوی گاه از کلام ابن عربی استفاده کرده است. بخش دوم کتاب که هسته اصلی آن را تشکیل میدهد گنجینه معنوی مولانا نام دارد که منتخبی از مثنوی به قلم "ژولیت می بی" است. بخش سوم نیز متن کامل انگلیسی کتاب "مولانا جلالالدین رومی شاعر و عارف عالی مقام ایرانی" به قلم سیدحسین نصر است.
آفتاب معنوی بخش اول مولانا جلال الدین رومی،شاعر و عارف عالی مقام ایرانی مولانا، دیروز، امروز و آینده مقدمهای بر عرفان مولوی
بخش دوم متن دو زبانه به همراه توضیحات متن فارسی بخش سوم مولانا جلالالدین رومی، شاعر و عارف عالی مقام ایرانی.
بهاءولد، زندگی و عرفان او
تلاش نویسنده در این کتاب به گونهای بوده است که تا جای ممکن بگذارد بهاء حرف بزند، از یک طرف به دلیل اینکه بهاء هیچگاه به درستی مهلت حرف زدن نیافته و از طرف دیگر به این دلیل که موثق بودن این تحقیق اقتضا میکرد که نویسنده سخن درباره پیوندهای تاریخ روحی را تا جای ممکن کوتاه کند.
تاثیر بهاء بر پسرش مولانا جلال الدین رومی پیش از این موضوع پژوهشهای شرقی بوده است و برای خود حوزهای است که باید از میدان پسر آغاز گردد و شناختی از مولانا را میطلبد که نویسنده در اختیار نداشته است. آنچه به این کتاب اهیمت میبخشد این است که از عرفان اسلامی کاملاً تازهای پرده بر داشته است که تاکنون در جای دیگری دیده نشده است. صحبت از عرفانی است که در یک کلام، فاصله میان خدای در همهجا حاضر و خدای متعال را از میان برمیدارد. و در عین حال یک وجه دینی برای ماده و جسم قائل است. عرفانی که جسم را به روشهای زاهدانه در فشار قرار نمیدهد بلکه میخواهد آن را با تمام اجزایش به دنبال زندگی با خدا بکشاند.
فهرست مطالب:
یادداشت مترجم
مقدمه نویسنده
معارف بهاء ولد
بهاء ولد و خوارزمشاه
سفر به غرب
بهاء ولد در خانواده و اجتماع
بهاء در مقام عالم و مدرس
آیا بهاء صوفی است؟
تغییراتی درباره مفهوم خدا
بهاء و معتزله
ثنویت و سلسله مراتب
درباره مکان خدا
افعال و صفات خدا
علیت غیر مستقیم
درباره معیت ذهنی در علم کلام و عرفان
معیت ذهنی از نظر بهاء
سه "احساس بنیادین" دینی
بیفایدگی تعقل
دینداری شیء و ذره
مزه
بهشت و حوریان
پارهای از ملاحظات بها پیرامون روح و پیرامون ادراک
آثار صفات خدا و محسوس بودن آنها
عرفان اسماء الهی
ازدواج قدسی
حجاب خدا
امکان وصال
معیت مهرآمیز
نگاه کلی
حواشی و تعلیقات
علائم اختصاری
نمایه اعلام و الفاظ
