محمدهاشم پسران اقتصاددان ایرانی کاندیدای جایزه نوبل اقتصاد در نشست تخصصی اقتصاد که در وزرات امور اقتصادی و دارایی برگزار شد، با اشاره به چالشهای پیشروی اقتصادی ایران اظهار داشت: در اقتصاد ایران نفت تحریم و موضوع چند نرخی از جمله این چالشها است و نوسان درآمدهای نفتی بیش از قیمت نفت برای ایران بوده که تاثیر آن در اقتصادی خیلی زیاد است.
پسران افزود: نخستین کاری که باید در این راستا صورت گیرد، نظام تک نرخی پول است که میگوییم نرخ رسمی با ارز بازار یکی نیست و ارز رسمی حوالهای است که باید از دیگر پولهای رایج به دلار تبدیل شود، البته این موضوع نیز هزینه دارد و به همین دلیل قیمت رسمی بیش از قیمت بازار پایینترمیشود و طبیعی است.
به گفته کاندیدای جایزه نوبل اقتصاد هنوز ارز تک نرخی حاصل نشده، اما اکنون اختلاف این دو اصل زیاد نیست و اختلاف آن به خاطر تحریم است که باید هزینه تبدیل حواله ارز به دلار را دلیل این اختلاف موجود با بازار آزاد حساب کرد.
پسران با تاکید بر اینکه مسئله تک نرخی شدن ارز آن قدر هم که گفته میشود مهم نیست تصریح کرد: اگر تورم متوسط ایران 18 درصد در سالهای 1979تا 2013 بوده بیان داشت: اگر نرخ ارز نسبت به ریال به دلار 17.3 درصد باشد تورم آمریکا حدود 3.6 درصد است.
وی تاکید کرد : بر اساس معیار برابری قدرت خرید یا ppp حدود دو درصد میان تغییر نرخ ارز و تورم وجود دارد و نرخ ارز بیش از 2 درصد افزوده شده که نسبت به تورم این موضوع مربوط به تحریم و انزوای اقتصاد و عدم کارایی اقتصاد در نظام اقتصادی داخلی است.
پسران با اشاره به بالا بودن اثرات شوکهای اقتصادی در ایران عنوان کرد: این شوکها در اقتصاد ایران سریع میکند و حدود سه سال است، در حالی که این شوکها برای کشورهای اروپایی 7 سال است و این موضوع به ویژگیهای ساختاری ایران برمیگردد و نیز با وجود تورم بالا در ایران سازمانهای پولی و مالی موثر نداریم که از این شوکها جلوگیری کند و به نوعی آنها را جذب کنند و در حال حاضر نظام پولی کاملا به نظام بانکی وابسته است.
این اقتصاددان ایرانی دانشگاه کمبریج با اشاره به اینکه تورم و ارز و روابط آن علت و معلول ندارد، تصریح کرد: این که گفته میشود تورم را باید از طریق ارز حل کرد، درست نیست، اگر میخواهیم نرخ ارز به طور عمده تغییر نکند، باید تورم ایران حدود 4 درصد شود.
کاندیدای جایزه نول اقتصاد یادآور شد، پایین آوردن نرخ تورم نیاز به کار مستمر دارد و باید از تجربه کشورهای دیگر استفاده کرد.
به گفته پسران صندوق توسعه ملی باید به حساب ذخیره ارزی تبدیل شود و به نوعی باید این حساب احیا شود، زیرا صندوق مصرف ارز دارد و نمیتواند از تلاطم ارزی جلوگیری کند.
