به مدت چند دهه، رقابت بین ابرقدرت شرق و غرب، منجر به حوادث عجیبی می‌شد، یکی از آنها جاسوسی صنعتی و نظامی و مهندسی معکوس و به صورت صریح‌تر کپی‌برداری و دزدی بود.
در این مورد حتی برنامه‌های جاسوسی نظام‌مند و برنامه‌ریزی‌شده‌ای وجود داشت، شوروی به خصوص در دهه اول بعد از انقلاب اکتبر، فاصله زیادی از نظر فناوری با غرب داشت و چاره‌ای جز وارد کردن این فناوری نداشت. این شیوه تقریبا تا زمان فروپاشی شوروی ادامه داشت.
در این پست موارد جالبی را با هم مرور می‌کنیم که در آنها، شوروی سابق آشکارا از فناوری‌های غربی تقلید کرده بود.
البته همه اینها به معنی عقب‌مانده بودن شوروی در عرصه علوم پایه و نظری و فناوری نسبت به غرب نبود، آنها هم در این مدت ابداعات بسیار قابل توجهی داشتند، دانشمندان شوروی بارها برنده جایزه نوبل شدند و ابزارهای خارخ‌العاده علمی و نظامی هم ساختند.
۱- توپولف Tu-4، این هواپیما بین سال‌های ۱۹۴۹ تا ۱۹۵۲ ساخته می‌شد و با مهندسی معکوس از روی بویینگ B-29 ساخته شده بود.
بویینگ B-29
توپولف Tu-4
در سال ۱۹۴۴، بویینگ B-29 یکی از سه بمب‌افکنی بود که وادار به فرود در بندری در شرق شوروی به نام ولادیوستوک شد، هواپیما سپس به ۱۰۵ هزار قطعه سازنده‌اش تقسیم شد و تحت نظارت آندری توپولف کپی‌برداری شد!
۲- تلاش شوروی برای ساختن یک دوربین عکسبرداری خوب، منجر به کپی‌برداری از دوربین Hasselblad و تولید دوربینی به نام Salyut شد. (به ترتیب عکس اول و دوم) نسخه پیشرفته این دوربین روسی زنیت ۸۰ نام داشت.
۳- خودروی Packard Super Eight آمریکایی تبدیلی به خودروی ZIS-110 شد. خودروی اصلی بین سال‌های ۱۹۳۹ تا ۱۹۵۱ تولید می‌شد و نسخه کپی آن بین سال‌های ۱۹۴۶ تا ۱۹۵۸٫ (به ترتیب عکس اول و دوم)
۴-کپی‌برداری از پی‌سیZX Spectrum
… و تولید Dubna 48K.
5- کپی‌برداری از وسیله بازی پرتابل نینتندو
… و تولید سری Electronika IM
6- کپی‌برداری از دوربین Zeiss Contax II که نخستین دوربینی بود که منظره‌یاب و فاصله‌یاب را در یکجا داشت
… و تولید دوربین Kiev II
7- کپی‌برداری از خودروی فورد پرفکت که در شعبه انگلیس فورد تولید می‌شد
… و تولید KIM 10-50
8- کپی‌برداری حتی از شاتل فضایی و تولید شاتل بوران Buran
شاتل بوران فقط یک مأموریت فضایی بدون سرنشین انجام داد و تنها سه ساعت در فضا باقی ماند. برنامه بوران در سال ۱۹۹۳ متوقف شد. ۴ شاتل فضایی دیگر هم به صورت ناقص توسط شوروی تولید شده بودند که هر یک سرنوشتی پیدا کردند، یکی تقریبا کامل شده بود، دیگری ۳۰ تا ۵۰ درصد تکمیل شد و سال‌ها در فضای باز قرار گرفت، دو تای دیگر اوراق شدند و حتی قطعات یکی از طریق اینترنت به فروش رسید!
۹- کپی‌برداری از موشک V-2 آلمان‌ها
… و تولید موشک R-1
10- کپی‌برداری از جنگنده‌های هریر Hawker Siddeley Harrier
… و تولید Yakovlev Yak-38
مزیت هریرها صعود و فرود عمودی بود، جنگنده روس‌ها هم می توانست همین کار را بکند، اما به خاطر طراحی بد، نمی‌توانست موشک‌های زیادی با خود حمل کند، موتورش اشکال داشت و کنترل آن می‌توانست به آسانی از دست خلبان خارج شود!
۱۱- و این یکی البته کپی فناوری نیست و کپی فرهنگی است: مصادره کردن وینی خرسه توسط فئودور خیتروک. هر سه قسمت وینی خرسه روسی را می‌توانید در یوتیوب ببینید!
منبع
