4- شناخت دوستان فرزندتان
شما، به عنوان والدین، بايد تلاش کنید با دوستان فرزندتان ارتباط برقرار کنید. دوستان فرزندتان در طول زندگی تاثیر زیادی بر انتخاب های او می گذارند. دوستان فرزندتان می توانند در گرایش او به رفتارهای پر خطر موثر باشند.
به خاطر داشته باشید:
دانستن آن که دوستان فرزندتان چه کسانی هستند به شما کمک خواهد کرد تا خود را برای مقابله با مشکلات ایجاده شده آماده کنید.
در ادامه می توانید با مطالعه و اجرای توصیه های زیر دوستان فرزندتان را بهتر بشناسید و فرزندتان را در ارتباطات دوستانه یاری کنید:
- از فرزندتان درباره دوستان اش سوال کنید. به عنوان مثال بپرسید:" از رضا، دوست جدیدت، چه خبر؟ " یا " سرگرمی مورد علاقه حسين چیست؟"
- در میهمانی هایی که فرزندتان در خانه ترتیب می دهد با دوستان اش گفت و گو کنید و از والدین اش و قوانینی که در خانه وضع کرده اند بپرسید. چنین کاری به شما کمک می کند تا فرزندتان را در مواجه با مشکلات احتمالی بهتر راهنمایی و کمک کنید. اگر دوستان فرزندتان مخدر مصرف می کنند یا الکل می نوشند به او اعلام کنید که باید از آنها فاصله بگیرد.
- هنگام گفت و گو با فرزندتان اهمیت داشتن دوست خوب و حمایت از او را بگویید. به عنوان مثال، یک دوست خوب، فردی با مشخصات زیر است:
- وفادار است.
- بهترین ها را برای تان می خواهد.
- از منافع تان حمایت می کند.
- موفقیت های تان را جشن می گیرد.
اطلاعاتی که درباره دوستان تان و همسایگان دارید - روابط، علایق، نوع شخصیت، خصوصیات مثبت و منفی و ... - را با فرزندتان در میان بگذارید.
- در گفت و گو با دوستان فرزندتان و والدین شان درباره قوانین ضد مواد مخدر و الکلی که در خانه وضع کرده اند بپرسید و تغییرات را به دقت بررسی کنید. اگر تغییر قانون ضد مواد مخدر و الکل به حدی است که آنها می توانند الکل بنوشند و مخدر مصرف کنند، باید وارد عمل شوید تا قوانین آنها را اصلاح و از مصرف مواد مخدر و نوشیدن الکل جلوگیری کنید.
5- نظارت، حمایت، وضع و اجرای قوانین محدود کننده
نتایج بررسی های دانشمندان نشان داده والدین می توانند با نظارت کردن بر فعالیت های فرزندان و حمایت کردن از آنها و وضع و اجرای قوانین محدود کننده، خطر اعتیاد آنها به مواد مخدر و الکل را کاهش دهند.
برای نظارت بر فرزندتان
- از محل حضور فرزندتان مطلع شوید.
- از فعالیت های خارج از مدرسه فرزندتان آگاه شوید
- عملکرد تحصیلی فرزندتان را بررسی کنید. مطالعات دانشمندان نشان داده مشکلات تحصیلی از علایم و نشانه های اعتیاد به مواد مخدر و الکل است.
برای حمایت از فرزندتان
- از شرکت فرزندتان در میهمانی ها و گردهمایی های گوناگون مطلع شوید. به گونه ای رفتار کنید که او حضور شما را در میهمانی و گردهمایی حس کند.
- فرزندتان را در انجام تکالیف و پروژه های تحصیلی کمک کنید.
وضع و اجرای قوانین محدود کننده
- دلایل وضع و اجرای قوانین محدود کننده را برای فرزندتان تشریح کنید.
- به فرزندتان اعلام کنید مصرف مواد مخدر و الکل را تحمل نخواهید کرد.
- قوانین دشوار و معقولی وضع کنید. درباره تبعات زیر پا گذاشتن قوانین با فرزندتان گفت و گو کنید.
6- ارائه اطلاعات و گفت و گوی مداوم درباره مواد مخدر و الکل
ارائه اطلاعات و گفت و گوی مداوم درباره مواد مخدر و الکل با فرزندان می تواند به ایجاد رابطه سالم کمک کند. این کار می تواند به شما و فرزندتان کمک کند تا از بحران هایی که در دوران نوجوانی و جوانی ایجاد و افزایش می یابند دور باشید.
توصیه های مفید برای گفت و گو با فرزندان
- با فرزندتان درباره خطرات مصرف مواد مخدر و نوشیدن الکل گفت و گو کنید.
- جلوگیری از نوشیدن الکل توسط کودکان، احتمال اعتیاد آنها به مواد مخدرو الکل را در نوجوانی و جوانی کاهش می دهد.
- به جای سخنرانی کردن، به فرزندتان اجازه دهید درباره خطرات مصرف مواد مخدر و نوشیدن الکل سخن بگوید. جوانانی که به مضرات مصرف مواد مخدر و نوشیدن الکل واقف هستند کمتر به این مواد وابسته می شوند.
- اگر احساس می کنید گفت و گو با فرزندتان درباره مواد مخدر و الکل به نتیجه نمی رسد با این سوال تغییر ایجاد کنید:" تا به حال دوستانت پیشنهاد مصرف مخدر و نوشیدن الکل به تو داده اند؟ "
درباره موارد زیر گفت و گو کنید:
- چرا برخی از افراد مخدر مصرف می کنند و الکل می نوشند.
- احساس فرزندتان درباره مضرات مصرف مواد مخدر و نوشیدن الکل
- دلایل پرهیز از مواد مخدر و نوشیدن اکل
- مهارت های رد کردن پیشنهاد مصرف مواد مخدر و نوشیدن الکل
به خاطر داشته باشید که همواره باید با فرزندتان درباره مدرسه، تحصیل، تفریحات، علاقه مندی ها، دود کردن سیگار و ... گفت و گو کنید.
هفت مهارت گفت و گو با فرزندان جوان
آماده کردن اطلاعات مناسب
مطمئن شوید اطلاعاتی که به کودک می دهید با سن و سالش هماهنگ است. وقتی کودک شش هفت ساله دندان اش را مسواک می زند می توانید بگویید " کارهای زیادی مثل مسواک زدن وجود دارد تا سلامتی ات را حفظ کنی. اما کارهایی مثل دود کردن سیگار و مصرف دارو بدون تجویز پزشک هنگامی که بیمار نیستی می توانند صدمه جدی به بدنت بزنند."
اگر همراه کودک تلویزیون تماشا می کنید و از حشیش اسم برده شد می توانید بگویید " می دانی حشیش چیست؟ ماده مخدری است که ضرر خیلی زیادی به بدن وارد می کند."
اگر کودک سوالات بیشتری کرد به او پاسخ دهید. حرف های کوتاه و ساده تاثیر گذار تر هستند. می توانید به کودکی که تازه به نوجوانی قدم گذراده همان پیغام را بدهید، فقط باید اطلاعات دقیق تری درباره مواد مخدر و الکل به پیغام اضافه کنید. برای مثال، می توان به کودک 12 ساله ماهیت حشیش و کرک و تاثیرات شان بر روح و روان را شرح داد.
شنونده خوبی باشید
مطرح کردن موضوع مواد مخدر و الکل و گفت و گو درباره آن بسیار مهم است. موضوع حائز اهمیت در این گونه گفت و گو ها شنونده بودن والدین و تکیه بر پرهیز از مصرف مواد مخدر و نوشیدن الکل است.
هرگز گفت و گو را به جایی نکشانید که به سخنران تبدیل شوید. به یاد داشته باشید که شنیدن بهتر از بحث کردن است. مطالعات دانشمندان نشان داده وقتی والدین به حرف های فرزندانشان گوش می کنند، آنها راحت تر درباره مشکلات شان، مواد مخدر و الکل حرف می زنند.
صادق باشید
فرزندان به والدینی که صادقانه و با آرامش و مهربانی رفتار می کنند بیشتر احترام می گذارند.
یکی از اولین مسائلی که فرزندان به آن فکر می کنند این است:" پدر و مادرم درباره مصرف مواد مخدر و الکل چه نظری دارند؟ "
اگر فرزندان در گفت و گو با والدین درباره مواد مخدر و الکل واکنش مناسبی ببینند خطر مصرف مخدر و الکل توسط آنها به شدت کاهش می یابد.
ایجاد اعتماد به نفس
کودکانی که حس خوبی نسبت به خود دارند نسبت به هم سالانشان که این گونه نیستند در بزرگسالی کمتر به مواد مخدر و الکل معتاد می شوند. والدین باید از روش های زیر برای ارتقا اعتماد به نفس فرزندان استفاده کنند:
- کودک را پس از انجام کاری مثبت تشویق کنید.
- کار منفی کودک را نقد کنید نه شخصیت اش را. اگر پسرتان مسئله ریاضی را درست حل نکرد بهتر است بگویید " به نظرم جواب مسئله درست نیست. دوباره سعی کن."
- به کودک بگویید " دوستت دارم ". این کلمه بهتر از هر چیزی به او حس ارزشمند بودن می دهد.
خودتان را برای پاسخ دادن به سوالات آماده کنید
خودتان را آماده پاسخ دادن به سوالاتی درباره مواد مخدر و الکل کنید. به سوالات گوناگونی مانند " تا حالا مخدر مصرف کرده ای؟ " فکر کنید.
اگر مخدر مصرف کرده اید، باید درباره پاسخ تان فکر کنید تا غافلگیر نشوید. درباره متوقف کردن مصرف مواد مخدر و نوشیدن الکل بگویید تا فرزندان از شما تبعیت کنند.
" نه " گفتن را بیاموزید
حتی اگر فرزندان تان علاقه ای به مصرف مواد مخدر و نوشیدن الکل ندارند به سختی می توانند با فشار هم سالانشان برای مصرف مخدر و نوشیدن الکل مقابله کنند.
شما می توانید از فرزندتان بخواهید اعلام کنند اگر در محلی قرار گیرند که مواد مخدر و الکل وجود داشته باشد چه می کنند.
اگر از پاسخ خوشتان آمد اعلام کنید. در غیر این صورت می توانید درباره پاسخ های مناسب گفت و گو کنید.
اگر فرزندتان متقاعد نشد از او بخواهید پیشنهادات اش را ارائه دهد.
موضع تان را مشخص کنید
از هر فرصتی برای تکرار اینکه از وجود و مصرف مواد مخدر در خانه حمایت نمی کنید استفاده کنید.
وقتی برنامه تلویزیونی، ترانه ای، شعری یا فیلم سینمایی درباره مضرات مصرف مواد مخدر و نوشیدن الکل می گویند احساس فرزندتان را بپرسید.
از جر و بحث، نزاع و خشونت کردن بپرهیزید
آرام باشید و فرزندتان را تشویق کنید تا به راحتی و بدون نگرانی با شما گفت و گو کند.
هر فردی باید فرصت بیان احساسات اش را داشته باشد. اگر گفت و گو ها شدت گرفت شما با آرام کردن فضا می توانید گفت و گو را به حالت عادی بازگردانید. همیشه به یاد داشته باشید که حفظ آرامش و دوری از نزاع و خشونت کلید موفقیت شماست.
توصیه هایی عمومی برای والدین
- وقتی فرزندان مخدر مصرف می کنند والدین خشمگین می شوند و صدای شان را بالا می رود. ما نیاز داریم درباره مصرف الکل، دخانیات، داروهای تجویز شده توسط پزشک و ... اطلاعات مان را به روز کنیم. باید آگاه باشیم که خانه می تواند منبع بسیاری از مخدرها باشد. باید مراقب باشیم فرزندان این مواد را مصرف نکنند.
- باید نشان دهید که به مسائل فرزندان علاقه مند هستید. برای این کار باید در فعالیت های فرزندتان مشارکت کنید. قدم اول آن است که با آنها گفت و گو کنید و از نصیحت کردن بپرهیزید.
- می توانید مسئولیت پذیری را به فرزندتان بیاموزید. برای این کار باید اظهار نظر کردن، تصمیم گیری و " نه " گفتن را تمرین کنید. در موقعیت ها و شرایط مختلف به آنها مسئولیت دهید تا تصمیم گیری صحیح را بیاموزند. باید مطمئن شوید فرزندان می دانند چرا برخی از کارها را می توانند و برخی کارها را نمی توانند انجام دهند. قوانین و مقررات خانواده برای نوجوانان و جوانان اهمیت زیاد دارد. وقتی سن فرزندان افزایش می یابد، آنها را ترغیب کنید مسئولیت رفتار و گفتارشان را بر عهده بگیرند. این کار روندی طولانی مدت دارد که انجام صحیح آن اعتماد را میان فرزند و والدین تحکیم می کند.
- در کلیه مراحل سنی فرزندان والدین باید در فکر این باشند که چگونه می توانند زمان بیشتری با فرزندان شان بگذرانند. برای این کار می توانید شام را همراه خانواده میل کنید یا با فرزندان گفت و گو کنید و به مراکز تفریحی بروید.
- اگر کودکان و والدین سرگرمیهای مختص به خود داشته باشند به احتمال زیاد گرفتار مصرف مواد مخدر نمی شوند. می توانید فرزندان تان را به مشارکت در فعالیت های اجتماعی، هنری، ورزشی و ... تشویق کنید.
- می توانید با رشد توانایی های فرزندتان علاوه بر شاد کردن آنها اعتماد به نفس و عزت نفس شان را ارتقاء دهید.
- می توانید با دوستان فرزندتان آشنا شوید و خانه را به محیطی مناسب برای حضور آنها تبدیل کنید.
- می توانید به حرفها، ایده ها و نظرات فرزندتان گوش کنید. اگر چنین کنید آنها بهتر می توانند مسائلی را به ما بگویند که نمی خواهیم بشنویم، اما لازم است که بشنویم.
- لزومی ندارد به حرف های فرزندتان پاسخ دهید. تنها به او بگویید که از شما و دیگران در مواقع لزوم کمک بخواهند.
- تا آنجا که امکان دارد به سوالات فرزندتان صادقانه پاسخ دهید تا ابهامات شان از میان برود. گفت و گوی روشن و واضح با فرزندان درباره مواد مخدر بسیار اهمیت دارد. برای آغاز گفت و گو می توانید از برنامه های تلویزیونی که درباره مواد مخدر و الکل سخن می گویند استفاده کنید.
- فرزندانی که می دانند والدین شان آنها را دوست دارند احساس خوبی پیدا می کنند. نشان دادن عشق و علاقه تان به فرزندان اهمیت ویژه ای دارد.
به خاطر داشته باشید:
1- تلاش کنید راه های گفت و گو با فرزندان همیشه باز باشد.
2- سعی کنید فرزندان را به مشارکت در فعالیت های مثبت و موثر ترغیب کنید.
منبع : پیشگیری نوین
