هرچقدر هم از کاربران حرفه ای کامپیوتر باشید، در صورت عدم تجربه قبلی کار با لینوکس مطمئنا این سوال برای شما ایجاد می شود که «کدام توزیع لینوکس برای شما مناسب تر است؟» لینوکس به دلیل بازمتن بودن، دارای توزیع ها یا نسخه های زیادی است که هر کدام از ویژگی های خاصی برخوردار هستند. برخی برای شروع راحت و برخی دیگر حتما نیازمند داشتن دانش کار با لینوکس هستند.
ما در این مطلب دو لینوکس محبوب Ubuntu و Mint را برای مبتدیان کار با لینوکس انتخاب کرده ایم و این دو را با هم از جهات مختلف بررسی می کنیم. این دو، از پر طرفدارترین توزیع های لینوکس اند و همیشه به تازه کارانی پیشنهاد می شوند که می خواهند کار خود را با لینوکس شروع کنند.
توزیع مینت در واقع بر پایه اوبونتو ساخته شده است، اما این دو کمی جدا از هم رشد کرده اند. هرچند هر دو به صورتی طراحی و ساخته شده اند که کاربران مبتدی نیز توانایی کار با آنها را داشته باشند. هدف ما در این مقاله نشان دادن نقاط ضعف و قدرت هرکدام از این دو توزیع و قرار دادن آنها در مقابل علاقه مندان جهت انتخاب است.
به چه فردی کاربر مبتدی لینوکس گفته می شود؟
هنگامی که افراد به دنبال "بهترین توزیع مبتدی" لینوکس می گردند، معمولا در یکی از دو این دسته قرار می گیرند:
* اولین دسته گروهی از کاربران حرفه ای کامپیوتر هستند که برای بار اول در پی تجربه لینوکس هستند و به دلیل رایگان و بازمتن بودن این سیستم عامل، در آن احساس قدرت می کنند.
* و دسته دوم افرادی هستند که هیچ چیزی نسبت به لینوکس نمی دانند. شاید شما در حال تلاش برای نصب لینوکس در یک رایانه قدیمی برای افزایش سرعت هستید و یا قصد دارید مشکلاتی نظیر پاک کردن ویروس را با آن حل کنید. اما دسته دوم در واقع هیچ اطلاعات خاصی از لینوکس ندارند و حتی شاید اهمیت خاصی هم به کارکرد آن ندهند و تنها دنبال یک تجربه کامپیوتری جدید هستند.
قبلا هم گفتیم که مینت و اوبونتو هر دو از توزیع های مبتدی لینوکس هستند. بنابراین روی سخن ما با هر دوی این دسته افراد است. در نظر داشته باشید توزیعی که برای شما مناسب باشد، لزوما برای شخص دیگری مناسب نیست. شما باید نیازهای خود و یا فرد مبتدی که از شما درخواست راهنمایی می کنند را بشناسید و با توجه به آنها، توزیع مناسب را انتخاب کنید.
تفاوت های اوبونتو و مینت
در ابتدای مقاله گفته شد که مینت در واقع بر پایه اوبونتو ساخته شده است. اما در طی سالیان متوالی دچار تفاوت هایی شدند. هر کدام نسخه های مختلف خود را دارند. اما امروز ما به بررسی دو نسخه اصلی آنها یعنی اوبونتو با ظاهر Unity برای کامپیوترهای خانگی و لینوکس مینت با ظاهر Cinnamon برای سیستم های خانگی بسنده می کنیم.
ظاهر کلی
در حالی که اوبونتو و مینت در برخی عناصر رابط کاربری مشترک هستند، وجود پوسته های جدا از هم، باعث ایجاد تفاوت های بسیاری می شود. این طور مثال می زنیم که اوبونتو از نظر ظاهر به سمت Mac OS X رفته درحالی که مینت بیشتر شبیه ویندوز است.
در صفحه اصلی اوبونتو یک نوار ابزار در سمت چپ با آیکون های بزرگ می بینیم که شما می توانید نرم افزارهای مورد علاقه خود را در آنجا قرار دهید و کاملا آنجا را ویرایش و مدیریت کنید. در نوار ابزار بالای صفحه، منوی نرم افزار اجرایی مانند File, Edit و غیره ظاهر می شود که با تغییر نرم افزار، آنها نیز عوض می شوند. همچنین تنظیمات Wi-Fi، بلوتوث و دیگر تنظیمات سریع نیز در همان نوار ابزار در دسترس شما است.
شما با فشردن آیکون Dash (آیکون دارای لوگوی اوبونتو در بالای نوار ابزار چپ) می توانید به تمامی نرم افزارها دسترسی داشته باشید. همچنین امکان تایپ اسم نرم افزار و یا فایل دلخواه را برای دسترسی راحت تر در این صفحه دارید. به غیر از این می توانید با موس هم به نرم افزارها دسترسی داشته باشید.
ولی به دلیل مخفی بودن برخی نرم افزارها پشت منوهای باز شونده و آیکون های کوچک، این کار برای کاربران مبتدی کمی با سختی همراه است و این بدان معنا است که جستجو در نرم افزارهای نصب شده و یافتن آیکون های تنظیمات برای کاربر مبتدی در این توزیع کمی ناخوشایند خواهد بود.
در رابط کاربری مینت یک نوار وظیفه در پایین صفحه است که با کلیک روی آن لیست بسیاری از برنامه ها و تنظیمات را خواهیم دید. چیزی که ما را به یاد دکمه شروع ویندوز می اندازد. نرم افزارهای نصب شده در دسته بندی های مختلف در همین بخش وجود دارند که با موس به راحتی به آنها دسترسی خواهید داشت و با اجرای هر نرم افزار درست همانند ویندوز، شما آیکون کوچکی از نرم افزار را در نوار وظیفه (Taskbar) خواهید دید. همچنین می توانید نرم افزارهای مورد علاقه خود را در این قسمت ذخیره کنید.
هر دوی این توزیع ها مزایا و معایت خود را در رابطه با سادگی کار دارند. استفاده از بخش نوار ابزار سمت چپ اوبونتو بسیار آسان است. اما وقتی وارد صفحه Dash می شویم همه چیز کمی پیچیده تر می شود. در طرف دیگر استفاده از منوی مینت بسیار آسان تر است و همه چیز مخصوصا مرور نرم افزارها به چشم شما آشنا می آید. اما استفاده از کلیدهای میانبر در این بخش کمی سخت تر می شود. ولی چیزی که برای مبتدیان مهم است، راحتی در استفاده است که در این زمینه مینت حرف اول را می زند. هرچند در هر دو توزیع در صورتی که بدانید دنبال چه چیزی می گردید، همه چیز آسان تر می شود.
قدرت
بدون شک لینوکس مینت در قدرت حرف اول را می زند. سرعت کار با اوبونتو در نسخه های جدید بالاتر از قبل شده. ولی مینت همیشه بسیار سریع تر بوده (حداقل در مقایسه با اوبونتو). و حتی روی کامپیوترهای قدیمی با سرعت مناسب نیازهای شما را برآورده می سازد. بنابراین در صورتی که قصد راه اندازی لینوکس در یک کامپیوتر قدیمی را دارید و یا سرعت از معیارهای شما است، مطمئنا مینت به شما تجربه بهتری را ارائه می دهد.
استفاده و نصب نرم افزار
اوبونتو و مینت هر دو مجموعه ای از از نرم افزارهای اولیه مورد نیاز شما را از پیش نصب دارند: مجموعه آفیس، یک مرورگر وب، پخش کننده فایل های صوتی و تصویری و چند اپلیکیشن دیگر. از نظر ما انتخاب نرم افزارهای مینت نسبت به اوبونتو بهتر بوده. به عنوان مثال به جای نرم افزار ضعیف Empathy اوبونتو در مینت شاهد نرم افزار Pidgin هستیم. یا وجود پخش کننده قدرتمند VLC به جای Banshee. در هر صورت این موضوع آنچنان اهمیتی ندارد. چرا که شما همیشه امکان نصب نرم افزارهای جدید را دارید.
هر دوی این توزیع ها مرکز اختصاصی نصب نرم افزارهای خود را دارند، تا کاربران مبتدی به راحتی نرم افزارهای مورد نیاز خود را در آن جستجو و نصب کنند. جستجو در مرکز نرم افزارهای اوبونتو کمی راحت تر و بهتر است. شما در اوبونتو شاهد یک مرکز نرم افزاری حرفه ای با آیکون مشخص "زنبیل خرید" خواهید بود. توضیحات، امکان امتیاز دادن، تصاویر مربوط به نرم افزارها و همچنین دسته بندی های مناسب از نکات مثبت آن هستند.
اما مرکز نرم افزار مینت آنچنان که باید در دسترس کاربران نیست و مخصوصا انتخاب یک آیکون پکیج قهوه ای رنگ و نامی نامشخص، پیدا کردن آن را سخت تر کرده است. به طوری که بیشتر شبیه به آیکون یک بخش سیستمی مینت است تا مرکز نرم افزار. ظاهر کلی آن بسیار ابتدایی بوده و وجود دسته بندی های محدود در صفحه اصلی از نکات منفی آن است. اما با این حال هر دو توزیع در این بخش نیاز شما را برآورده می کنند و کار کردن با آنها راحت است.
شخصی سازی
لینوکس ها قابلیت بسیاری در شخصی سازی و بهبود دارند. شما از کلید های میانبر گرفته تا سایز منوها و نحوه کار پنجره ها را می توانید شخصی سازی کنید. اما اخیرا اوبونتو کمی از این ویژگی لینوکسی دور شده است. با این حال همچنان امکانات شخصی سازی خاصی را در خود نگه داشته است.
شخصی سازی های اوبونتو بیشتر در ظاهر خلاصه شده است. در حالی که مینت در شخصی سازی ها به افزایش سرعت هم دقت داشته و امکانات بیشتری را لحاظ کرده. اما بسیاری از مبتدیان به این شخصی سازی ها اهمیتی نمی دهند. اما اگر شما از کاربرانی هستید که اهل شخصی سازی های این چنینی هستید، مطمئنا مینت به شما حس رضایت بیشتری می دهد.
آزمایش: آیا همه مبتدی ها مثل هم هستند؟
ما می توانیم در تمام روز به مقایسه این دو توزیع بپردازیم، اما بهترین راه پیدا کردن توزیع مناسب برای کاربران مبتدی، خصوصا افرادی که تجربه زیادی ندارند، این است که خود آنها هر دو توزیع را امتحان کنند.
شما می توانید از دوستان و اقوام خود دعوت کنید تا در مقابل هر دو توزیع بنشینند و آنها را به انجام کارهای ساده مشغول کنید. کارهایی همچون باز کردن مرورگر وب، یافتن پوشه اسناد و مدارک، حرکت در بین نرم افزارها و غیره. عملکرد آنها در این گونه کارها نتیجه نهایی و توزیع بهتر را نشان می دهد.
در توزیع مینت یافتن پوشه خانگی بسیار راحت تر از توزیع اوبونتو گزارش شده و دلیل آن، وجود پوشه های اصلی در میزکار مینت است. اما در برخی موارد هم گزارش شده که در پایان با وجود سختی های لینوکس اوبونتو، افراد اوبونتو را به مینت ترجیح دادند. سختی کار با اوبونتو تنها در ابتدای راه وجود دارد و پس از آن، کار کردن با اوبونتو به راحتی کار با مینت خواهد شد و ظاهر زیباتر اوبونتو باعث انتخاب خیلی از کاربران مبتدی خواهد بود. بنابراین نمی توان به قطع گفت کدام توزیع برای مبتدیان بهتر است.
پیشنهاد نهایی کاربران نیمه حرفه ای: مینت
اگر شما از جمله کاربرانی هستید که از مبارزه با سیستم عامل و شخصی سازی های آن لذت می برید، به شما مینت را پیشنهاد می کنیم. توزیعی بسیار محبوب و معروف که قابلیت بسیار بالایی در شخصی سازی دارد. به نحوی که شما از هر آنچه که در ظاهر مینت راضی نبودید قادر به تغییر آن خواهید بود.
پیشنهاد نهایی کاربران مبتدی: انتخاب با شماست
انتخاب یک لینوکس مبتدی برای کاربران مبتدی واقعا کار مشکلی است و انتخاب آن تنها به خود افراد بستگی دارد. با توجه به نکاتی که ما گفتیم تنها راه انتخاب تجربه کار با آنها است.
خوشبختانه هر دو لینوکس دارای قابلیت تست در محیط سیستم عامل قبل از نصب با Live CD هستند. بدین صورت که با بوت کردن CD هر توزیع، شما می توانید به محیط آن دست پیدا کنید و به سادگی قبل از نصب، آنها را امتحان کرده تا نهایتا به انتخاب نهایی خود برسید.
اوبونتو و مینت تنها توزیع های لینوکس نیستند. حتی شاید توزیع های بهتری هم برای مبتدیان وجود داشته باشد. اما هر دوی آنها بسیار محبوب و با پشتیبانی قوی هستند و همچنین هر دو به طور خاص برای جذب قشر غیر لینوکسی طراحی شده اند. به طوری که به یک مکان بسیار خوب برای شروع تبدیل شده اند.