آیا پول دادن به مداحانی که با مدرک صحیح نقل مطلب نمی کنند جایز است؟
با اشاعه فرهنگ عاشورا، مكتب اسلام از گزند تاریكی و افول و تحریف و همسویی با ظالمان و ستمگران مصون، و روحیه جهاد با استعمارگران در مردم زنده و جاویدان باقی میماند.
و به نظر میرسد ثوابهای زیادی كه درباره برپایی مجالس و مراسم عزاداری مطرح شده بیشتر ناظر به جنبههای سیاسی و اجتماعی این اعمال است و به جنبه فردی و عبادی محض آن كمتر نظر دارد.
در این مقاله به بررسی یکی از شبهه های مطرح شده در باب عزاداری برای امام حسین علیه السلام می پردازیم:
آیا عزاداری برای امام حسین بدعت گذاری است؟
این اشكال كه عزاداری سالار شهیدان و اصحاب بزرگواری، از مسائل مبتدعه است و برانجام مراسم عزاداری حكم حرمت مترتب میگردد، هیچ اساس و پایهای در نظر عقل و سیره عقلا و سنت و قرآن مجید ندارد. زیرا بدعت، مفهومی در مقابل سنت است.
مستحدثاتی كه در دین ایجاد شده و مخالف كلیات قرآن و سنت است، بدعت شمرده میشود. آیا این مفهوم بر برپایی عزاداری و گریستن بر امام حسین (علیه السلام) و اصحاب وی صدق میكند؟
طبق نقل تاریخ نگاران و محدثین اهل سنت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در شهادت عموی گرامیش حضرت حمزه و جناب جعفربن ابی طالب و در سوگ فرزند عزیزش ابراهیم و در كنار مزار شریف مادرش و جز آن گریسته و عزاداری فرمودند که برای اثبات مطلب با صرف نظر از متن روایت به بعضی اسناد روایات در این رابطه اشاره می کنیم:
- روایت گریستن پیامبر بر فرزند گرامیش ابراهیم : (صحیح بخاری، ج 2، ص 556). این روایت به صراحت به جواز حزن و گریستن در فراق اولیاء الهی دلالت میكند.
این اشكال كه عزاداری سالار شهیدان و اصحاب بزرگواری، از مسائل مبتدعه است و برانجام مراسم عزاداری حكم حرمت مترتب میگردد، هیچ اساس و پایهای در نظر عقل و سیره عقلا و سنت و قرآن مجید ندارد. زیرا بدعت، مفهومی در مقابل سنت است
- روایت تشویق و ترغیب پیامبر (صلی الله علیه و آله) بر گریه بر حضرت حمزه: (طبقات ابن سعد، ج 2، ص 44).
این روایات و بسیاری از روایات دیگر دلالت بر جواز و ترجیح گریه بر اولیاء الهی و تشویق دیگران برای این منظور میكند. و این عیناً همان كاری است كه شیعه درباره امام حسین علیه السلام و برگزاری مراسم عزاداری در حق ایشان مینماید.
با توجه به روایات فوق و نظیر آنها كه فراوان است میتوان به منطق سیره رسول اللَّه (صلی الله علیه و آله) در جواز عزاداری برای امام حسین (علیه السلام) پی برد. مضافاً آنكه طبق روایات فریقین شخص پیامبر (صلی الله علیه و آله) بارها از شهادت امام حسین (علیه السلام) خبر دادند و در اندوه و مظلومیت وی گریستند. (ر. ك: مقتل خوارزمی، ج 1، ص 87؛ الجامع الصحیح، ج 13، ص 193؛ المجمع الزوائد، ج 9، ص 188» ).
بنابراین برگزاری مراسم عزادری از نظر سنت نبوی اشكالی ندارد و سیره صحابه صدر اسلام نیز بر مشروعیت و جواز آن دلالت و اشاره دارد.
در ادامه این نوشتار چند پرسش و پاسخ را در باب عزاداری سالار شهیدان مطرح می کنیم:
سوال: تشبه به اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ در نمایش و تعزیه و... چه حكمى دارد؟
جواب: اگر هتك احترام نشود، مانعى ندارد.
آیة الله بهجت(ره)
سوال: بعضی عزاداران به خود گِل میمالند و یا اینكه با پای برهنه راه میروند. این نحوه عزاداری چه حكمی دارد؟
جواب: این گونه امور كه در محلّی طبق مرسوم آن محل بوسیله آن اظهار حزن و عزا نسبت به سالار شهیدان علیهالسلام بنمایند چنانچه ضرر معتد به (قابل اعتنا) برای جسم و جان نداشته باشد مانعی ندارد.
آیة الله صافی گلپایگانی(مد ظله)
سۆال: آیا پول دادن به مرثیه سرایانى كه در لابه لاى اشعار و سخنان خود بعضى از مصائب بى مدرك یا ضعیف السّند را نقل مى كنند و یا با غنا مى خوانند جایز است؟ آیا نقل این گونه مطالب به عزادارى ضربه نمى زند؟
جواب: پول را در برابر كارهاى مشروع آنها بدهند و نسبت به كارهاى خلاف، نهى از منكر كنند.
آیة الله مکارم شیرازی(مدظله)