تحول در فرماندهی

مقاله حاضر به منظور آشنایی خوانندگان گرامی با تلاش و كوشش نیروهای اسلام در مقاطع زمانی قبل از نبردهای بزرگ به تشریح این عملیاتها و بررسی نتایج حاصل از آنها پرداخته است.

 شرح اجمالی عملیات های محدود ابتدای جنگ و نقش آن در اجرای نبردهای آزادسازی مناطق.

اشاره

پس از هجوم سراسری ارتش عراق به خاك ایران و اشغال بخشهایی از آن چند عملیات كلاسیك به فرماندهی بنی صدر جرا شد كه با موفقیت همراه نبود و كشور با بحرانی سیاسی ـ نظامی مواجه شد. در پی آن با ورود سپاه و بسیج به  عرصه جنگ استراتژی نظامی تغییر كرد و با تحول در فرماندهی جنگ اجرای عملیات های محدود در دستور كار قرار گرفت و با هماهنگی بین سپاه و ارتش روند جنگ به گونه ای پیش رفت كه زمینه اجرای عملیات های بزرگ به منظور آزادسازی مناطق اشغالی فراهم شد.

از آنجایی كه عملیاتهای محدود به رغم اهمیت آنها كمتر مورد توجه و بررسی قرار گرفته است مقاله حاضر به منظور آشنایی خوانندگان گرامی با تلاش و كوشش نیروهای اسلام در مقاطع زمانی قبل از نبردهای بزرگ به تشریح این عملیاتها و بررسی نتایج حاصل از آنها پرداخته است .

اجرای عملیات محدود

در ادامه روند جدید جنگ در مجموع 25 عملیات محدود از اسفند 1359 تا مهر1360 اجرا شد كه نقش تعیین كننده ای در سیر تحولات جنگ داشت در این عملیات ها ضمن هماهنگی نیروهای ارتش و سپاه نیروهای انقلابی در طرح ریزی فرماندهی و اجرا نقش محوری را برعهده داشتند.

الف) مرحله اول این عملیات ها كه از اسفند 1359 تا 21 خرداد 1360 ادامه داشت هم زمان با خلع بنی صدر از فرماندهی كل قوا و اوج گیری بحران سیاسی در داخل كشور بود . در این مرحله 14 عملیات محدود در محورهای مختلف به شرح ذیل اجرا شد :

1 ـ عملیات كلینه در منطقه دشت ذهاب در 14 اسفند 1359 ; این عملیات به منظور آزادسازی روستای سیدصادق و كلینه و با استعداد یك گردان اجرا شد . در این عملیات روستای كلینه آزاد شد و 64 تن از نیروهای دشمن به اسارت درآمدند.

2 ـ عملیات روی ارتفاعات چغالوند در منطقه گیلان غرب در 24 اسفند 1359 ; این عملیات برای آزادسازی ارتفاع چغالوند و با تركیب نیروهای سپاه و ژاندارمری انجام گرفت . آزادسازی ارتفاع چغالوند و اسارت 16 تن از عراقی ها ازجمله دستاوردهای این عملیات بود.

3 ـ عملیات امام مهدی (عج ) در غرب منطقه سوسنگرد در 26 اسفند 1359 ; در این عملیات نیرویی در حد یك گردان مانوری تقویت شده با استعداد 350 تن توانستند به نیروهای دشمن كه شامل یك گردان پیاده یك گروهان تانك و دو گروهان مكانیزه بودند حمله كنند و ضمن انهدام دشمن 70 تن از آنها را به اسارت درآورند.

4 ـ عملیات قوچ سلطان در منطقه مریوان در اول فروردین 1360 ; این عملیات به منظور آزادسازی ارتفاع قوچ سلطان و روستاهای اطراف آن و با استعداد دو گردان از سپاه و ارتش اجرا گردید. در این عملیات نیروهای خودی ضمن آزادسازی ارتفاع یادشده و روستاهای اطراف آن 87 تن از نیروهای دشمن را به اسارت درآوردند.

5 ـ عملیات در ارتفاعات ذیل در منطقه ایلام در 14 فروردین 1360 ; این عملیات ایذایی و هدف آن انهدام سنگر و نیروهای دشمن بود. نیروهای عمل كننده در این عملیات یك دسته از سپاه ایلام بودند.

6 ـ عملیات حضرت مهدی (عج ) در منطقه غرب دزفول در 15 فروردین 1360 ; این عملیات به منظور تصرف كانال ال (هندلی ) و تپه چشمه و با استعداد دو گروه گشتی ـ رزمی از ارتش و یك گردان از سپاه و بسیج عشایر اجرا گردید كه تنها تپه چشمه آزاد و تلفاتی بر دشمن وارد شد.

7 ـ عملیات امام مهدی (عج ) در منطقه شوش در 25 فروردین 1360 ; این عملیات برای تصرف بلندی های زغن و شلیبه و با استعداد یك گروهان تقویت شده از نیروهای سپاه و 18 تن داوطلب از لشكر 21 حمزه انجام شد كه در مراحل اولیه موفق بود ولی با افزایش فشار دشمن نیروهای خودی به مواضع خود عقب نشینی كردند. اسارت 24 تن از عراقی ها انهدام 22 دستگاه تانك و نفربر و یك فروند هلی كوپتر بخشی از نتایج این عملیات بود .

8 ـ عملیات بازی دراز در منطقه سرپل ذهاب از دوم تا دهم اردیبهشت 1360 ; این عملیات برای آزادسازی ارتفاعات بازی دراز و تسلط بر مواضع دشمن در منطقه سرپل و قصرشیرین و با استعداد دو گردان از سپاه و دو گردان از ارتش اجرا گردید . شناسایی اولیه منطقه را برادران سپاه انجام دادند . در این نبرد قله های 850 900 1000 1100 از ارتفاعات بازی دراز آزاد شد و بیش از 700 تن از عراقی ها به اسارت درآمدند . در این عملیات هلی كوپتر خلبان شهید شیرودی پس از حماسه آفرینی های بی نظیر مورد اصابت قرار گرفت و ایشان به شهادت رسید.

9 ـ عملیات آزادسازی تنگه حاجیان در منطقه گیلان غرب در 12 اردیبهشت 1360 ; این عملیات 10 روز پس از عملیات بازی دراز و به منظور آزادسازی تنگه حاجیان و بازشدن جاده مواصلاتی گیلان غرب به جبهه شیشه راه و سرپل و با شركت 900 تن از نیروهای سپاه انجام گرفت . آزادسازی تنگه حاجیان و اتصال جاده مواصلاتی جبهه های گیلان غرب به سرپل ذهاب و اسارت بیش از 100 تن از نیروهای دشمن ازجمله نتایج این عملیات بود.

10 ـ عملیات شیخ فضل الله نوری در منطقه آبادان در 25 اردیبهشت 1360 ; این عملیات به منظور آزادسازی تپه های مدن و با استعداد دو گروهان 60 نفره از نیروهای ارتش و سپاه اجرا گردید . سپاه در طرح ریزی و اجرای این عملیات نقش محوری را برعهده داشت . تپه های مدن در این عملیات آزاد و 22 دستگاه تانك و نفربر دشمن منهدم شد و 70 تن از نیروهای عراقی نیز به اسارت درآمدند .