بیوگرافی و زندگینامه
عيسي صديق در سال ۱۲۷۳ ش. در تهران متولد شد. پدرش ميرزاعبدالله شاملو ملقب به صديق التجار اصفهاني از نوادگان ميرزا مهدي خان استرآبادي بود. وي تحصيلات ابتدايي متوسطه را در مدارس ادب، کماليه و دارالفنون فرا گرفت. در سال 1290 جزو اولين گروه از دانشجويان اعزامي به خارج در دورة بعد از مشروطيت بود كه عازم فرانسه شد. در سال 1297 دورة دانشسراي ورساي را به پايان رساند و از دانشگاه پاريس دانشنامة رياضيات گرفت. پس از چندي در انگلستان ضمن مطالعه و تدريس در دانشگاه كمبريج به عنوان دستيار پروفسور ادوارد براون مستشرق و ايرانشناس معروف و معاشرت با دانشمندان و فلاسفه غربي نظير برتراند راسل، به تجربيات و آگاهيهاي بيشتري دست يافت. دوران تحصيل وي در فرانسه و انگلستان مصادف با اشغال ايران از طرف قشون بيگانه و مداخلة مامورين دولت روسية تزاري در امور مملكت شد. اين حادثه او را بر آن داشت تا اوضاع رقت بار ايران را به گوش جهانيان برساند. بنابراين به نگارش سلسة مقالاتي در روزنامههاي اومانيته ارگان حزب سوسياليست و تايمز چاپ انگلستان پرداخت و از اين راه و با كمك دوستاني نظير برتراندراسل و ادوارد براون نسبت به عمليات سپاهيان بيگانه در ايران اعتراض و اين عمليات ستمگرانه را تقبيح كرد. مقالات مذكور آن چنان تاثيري منفي بر حيثيت دولت روسية تزاري در محافل آزاديخواه اروپا نهاد كه موجب شد سفير كبير روسيه در لندن به سرادواردگري وزير خارجة انگليس اعتراض كند و خواستار توقف انتشار چنين مقالات تحريكآميزي شود. بنابراين وزير امور خارجه انگليس به دكتر صديق كه در آن هنگام22سال داشت اخطار كرد كه اينگونه فعاليتها موجب تيرگي روابط دولت انگليس با متحدانش و ادامة نگارش مقالاتي از اين قبيل موجب اخراج وي از خاك انگليس خواهد شد. عيسي صديق در سال 1297 به ايران مراجعت كرد و به سمت بازرس مدارس منصوب شد. چندي نيز رئيس فرهنگ گيلان، رئيس تعليمات عالي،معلم مدرسة حقوق،دارلفنون و دارالمعلمين مركزي، رئيس دفتر فوائد عامه،نمايندة ايران در مجمع بينالمللي آموزش و پرورش در ژنو و رئيس دفتر وزارت عدليه بود. در سال 1304 به هنگام تشكيل مجلس مؤسسان، نمايندة اين مجلس بود.علاوه بر مشاغل دولتي و فرهنگي، در طول اين سالها مدتي نيز مدير داخلي روزنامة مرد آزاد بود كه امتياز آن را علي اكبر داور داشت. زماني هم كه علي اكبر داور حزبي به نام حزب راديكال تآسيس كرد، دكتر صديق در آن حزب به عنوان قائم مقام با وي همكاري كرد. در سال 1309دكتر صديق بنا به دعوت دانشگاه كلمبيا براي مطالعه و تحقيق به آمريكا رفت و موفق به اخذ درجة دكترا در فلسفه از دانشگاه مذكور شد. همزمان با تحصيل در دانشگاه كلمبيا، بنا به درخواست عبدالحسين تيمورتاش وزير دربار پهلوي، اقدام به تهيه و تنظيم طرح تاسيس دانشگاه (دارلفنون) تهران كرد. اوبراي اولين بار واژة دانشگاه را به جاي دارالفنون به كار برد. دكتر صديق در سال 1310به ايران بازگشت و مامورتأسيس دانشگاه تهران شد. ابتدا به سمت رياست دارالمعلمين عالي انتخاب شد و سپس آن را هستة مركزي دانشگاه قرار داد. پس از تأسيس دانشگاه تهران تا سال 1319رياست و استادي دانشسراي عالي دانشكدة علوم را عهدهدار بود. در سال 1319 ادارة كل انتشارات و تبليغات و راديو را تاسيس كرد و به رياست آن منصوب شد. بعد از استعفاي رضاشاه و تشكيل كابينة فروغي نيز اين سمت را حفظ كرد. هرچند كه يك بار به دستورشاه كم مانده بود از اين سمت كنار گذاشته شود. دكتر صديق در كابينة فروغي كه در 30 شهريور سال 1320تشكيل شد، براي اولين بار به وزارت فرهنگ منصوب شد و براي بار دوم دركابينة علي سهيلي كه در 23 آذر 1322تشكيل شد، به اين سمت انتخاب شد. در كابينة سهام السلطان بيات نيز كه در 4 آذر1323تشكيل شد، ودر كابينة 19شهريور 1326 قوام السلطنة هم اين سمت را حفظ كرد. مدتي رئيس دانشگاه تهران و استاد دانشگاه نيز بود. در سال 1328 به نمايندگي مجلس مؤسسان برگزيده شد. در مهر 1339براي ششمين بار در كابينة شريف امامي به وزارت فرهنگ منصوب شد. پنج دوره سناتور انتخابي تهران بود و در تمامي ادوار نمايندگي، رياست كميسيون فرهنگ و هنرسنا را عهدهدار بود. دكتر عيسي صديق در 15 آذر ماه 1357 در تهران درگذشت. برخي آثار علمي او عبارت است از : « اصول تدريس حساب و حل مسائل فكري اصول تعليم و تربيت «اصول علمي علم تربيت «تاريخ فرهنگ اروپا از آغاز تا عصر حاضر «تاريخ فرهنگ ايران تاريخ مختصر فرهنگ ايران «حقوق بينالملل «دورة مختصر تاريخ فرهنگ ايران «روش نوين در تعليم و تربيت «سير فرهنگ در ايران و مغرب زمين «شرح حال و شخصيت و آثار فردوسي «صد مسئله حل شده حساب «صنايع ايران در گذشته و آينده «چهل گفتار مشهودات چهل ساله در فرهنگ، نه كنفرانس در خصوص تعليمات عمومي «يادگار عمر (۴ جلد