|
گروه انديشه: رئيس همايش «نگاه معرفتی قرآن به موجودات» با تأكيد بر اهميت توجه به تدبر در قرآن كريم در كنار قرائت آن گفت: جهت بيان عظمت و جامعيت قرآن كريم در مبانی علمی، نياز به تدبر در آن است.
حسن نيلی، رئيس همايش «نگاه معرفتی قرآن به موجودات» در تشريح اهميت برگزاری چنين همايشی در دانشگاه‌ها و مراكز علمی كشور گفت: در زمانی‌كه دنيا به سمت مادی‌گرايی روی آورده است، وقتی قرآن كريم وارد محیط دانشگاه می‌شود قطعاً مفهوم دیگری دارد.
وی افزود: قرآن كريم هم در مباحث طبيعی و موجودات وارد بحث می‌شود و هم در مباحث انسان و روحيات او كه هر كدام را به‌صورت جامع بيان می‌كند.
نيلی تصريح كرد: طبق آيات و روايات تأكيد شده است كه قرائت قرآن كريم همراه با تدبر باشد چنان‌چه كه حضرت علی(ع) فرمودند كه هيچ خيری در قرائت قرآن نيست كه در آن تدبر وجود نداشته باشد و اين سؤال مطرح می‌شود كه چرا تدبر تا اين حد ضروری است.
استاد دانشكده دامپزشكی دانشگاه شيراز به اقدامات اخير دشمنان اسلام و آتش زدن قرآن كريم اشاره كرد و گفت: در عصر تكنولوژی جهت مبارزه با يك كتاب، تنها روش را بر سوزاندن آن دانستند و اجرا كردند و اين بيانگر عظمت اين كتاب الهی است چراكه ما تنها بخشی از قابليت‌های اين كتاب را به دنيا ارائه داديم كه اين‌گونه دنيا به وحشت افتاده و اگر بخواهيم به‌طور كامل آن را انجام دهيم، چه می‌شود كه تمامی اين‌ها نيازمند تدبر در قرآن كريم است و جهت بيان عظمت و جامعيت قرآن كريم در مبانی علمی، نياز به تدبر در آن است.
وی در ادامه سخنان خود با اشاره به آياتی از قرآن كريم پيرامون ارتباط انسان با حيوانات گفت: اولين ارتباط انسان با حيوانات در قرآن كريم رابطه‌ای است كه انسان در حوزه شاگرد و حيوان استاد اوست يعنی فرزند بشر چالشی ايجاد می‌كند و خداوند راه‌حل او را به حيوانی آموزش می‌دهد، حال اين سؤال مطرح می‌شود كه چرا خداوند به خود فرزند بشر راه‌حل را آموزش نداد و اكنون نيز اين‌گونه است و بسياری از روش‌های حيوانات در زندگی، روش‌های بهينه است و خود درسی برای بشر است.
نيلی با بيان اينكه در رفتارهای حيوانات از جزئی‌ترين تا كلی‌ترين رفتار، نوعی همگنی وجود دارد، افزود: در آيات قرآن كريم نيز آيات فراوانی پيرامون رفتار حيوانات بيان شده است.
عضو هيئت علمی دانشگاه شيراز خاطرنشان كرد: در داستان اصحاب كهف در قرآن كريم بيان شده است، بحث عميقی معرفتی در آن نهفته است و بيان می‌شود كه سگ همراه اصحاب كهف نيز همراه صالحان شد.
وی گفت: در نقاط مختلف قرآن كريم، خداوند حيوانات را آيتی از خود می‌داند، مثلاً در آيه 73 سوره اعراف «وَإِلَى ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُواْ اللّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ قَدْ جَاءتْكُم بَيِّنَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ هَذِهِ نَاقَةُ اللّهِ لَكُمْ آيَةً فَذَرُوهَا تَأْكُلْ فِي أَرْضِ اللّهِ وَلاَ تَمَسُّوهَا بِسُوَءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ و به سوى [قوم] ثمود صالح برادرشان را [فرستاديم] گفت اى قوم من خدا را بپرستيد براى شما معبودى جز او نيست در حقيقت براى شما از جانب پروردگارتان دليلى آشكار آمده است اين ماده شتر خدا براى شماست كه پديدهاى شگرف است پس آن را بگذاريد تا در زمين خدا بخورد و گزندى به او نرسانيد تا [مبادا] شما را عذابى دردناك فرو گيرد» خداوند شتر ماده را نشانه خود معرفی می‌كند.
نيلی ادامه داد: اين نگاه يك نگاه فراگير به موجودات هستی است و مراتب آن متفاوت می‌باشد و خداوند در قرآن كريم در نقاط بسياری از ما می‌خواهد كه به اين نكات توجه كنيم.
رئيس همايش «نگاه معرفتی قرآن به موجودات» گفت: در سوره مباركه طه كه با داستان حضرت موسی(ع) آغاز تا داستان امام عصر(عج) ادامه دارد، سؤالی كه مطرح می‌شود اين است كه خداوند چه تدبری را می‌خواهد بيان كند و در پاسخ آن بايد گفت كه خداوند می‌خواهد يك زوايه ديگر از زندگی را به انسان نشان دهد و اين بحث سير آفاقی است، مثلاً در آيه 17 سوره طه «وَمَا تِلْكَ بِيَمِينِكَ يَا مُوسَى؛ و اى موسى در دست راست تو چيست» خداوند از حضرت موسی(ع) سؤال می‌پرسد كه چه چيزی در دست اوست، در حالی‌كه خود خوب می‌داند كه چيست و عصای موسی است اما خداوند به‌وسيله اين پرسش می‌خواهد يك فرآيندی را به موسی(ع) نشان دهد كه جلوی ما نيز وجود دارد و از ديد متفاوتی به موجودات بنگرد و سپس به او می‌فرمايد كه عصا را پرتاب كن و عصا تبديل به افعی می‌شود و يك سازه فيزيكی به يك سازه بيولوژيكی تبديل می‌شود.
وی اظهار كرد: ملت ايران نيز در دوران ستمشاهی مانند يك چوب خشك بودند و به دست امام راحل(ره) تبديل به يك اژدها شدند و توانستند به پيروزی دست يابند.
نيلی با تأكيد بر اينكه اقدامات و رفتارهای بشر كه از مبانی قرآن گرفته نشده است، چالش‌های آن يكی يكی بروز می‌كند، گفت: مثلاً امروزه در مورد ارتباط ما با حيوانات يك ارتباط نامتوازن برگرفته از مبانی نظری غلط كه برگرفته از مكتب‌های مادی‌گرايی است، می‌باشد.
اين استاد دانشگاه با اشاره به آيه 27 سوره مؤمنون «فَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِ أَنِ اصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا فَإِذَا جَاء أَمْرُنَا وَفَارَ التَّنُّورُ فَاسْلُكْ فِيهَا مِن كُلٍّ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ وَأَهْلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيْهِ الْقَوْلُ مِنْهُمْ وَلَا تُخَاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا إِنَّهُم مُّغْرَقُونَ؛ پس به او وحى كرديم كه زير نظر ما و [به] وحى ما كشتى را بساز و چون فرمان ما در رسيد و تنور به فوران آمد پس در آن از هر نوع [حيوانى] دو تا [يكى نر و ديگرى ماده] با خانوادهات بجز كسى از آنان كه حكم [عذاب ] بر او پيشى گرفته است وارد كن در باره كسانى كه ظلم كردهاند با من سخن مگوى زيرا آنها غرق خواهند شد» گفت: در اين سوره خداوند داستان كشتی حضرت نوح(ع) را بيان می‌كند كه در آن به‌دليل خطای انسان‌ها، حيوانات نيز دچار عذاب الهی می‌شود و خداوند جهت نجات نسل حيوانات به نوح(ع) دستور می‌دهد كه از هر حيوان يك جفت همراه خود سوار كشتی كن.
وی خاطرنشان كرد: اكنون كه به پهنه هستی نگاه می‌كنيم بسياری از رفتارهای ما، نظام هستی خسارت آن را می‌دهد يعنی مدل توسعهای كه انسان‌ها برای خود در پيش گرفتند به نظام هستی آسيب می‌رساند يك نمونه آن حادثه فوكوشيما.
نيلی با تأكيد بر اينكه در اين مقطع و بعد از انقلاب اسلامی توجه به قرآن كريم افزايش يافته است، گفت: موظفيم كه در مراكز علمی اين كتاب را مورد مداقه قرار دهيم.
استاد دانشگاه شيراز تأكيد كرد: قرآن كريم مدل توسعهای را به ما معرفی می‌كند كه جامع است و مانند نگاه ما تك بعدی نیست، بلكه تمام موجودات زنده را شامل می‌شود و ما نسبت به آن بی‌توجهيم چراكه نگاهمان تك بعدی است.
نيلی گفت: وقتی به قرآن كريم نگاه می‌كنيم اسامی برخی سوره‌ها به نام پيامبران است و برخی به نام حيوانات و برخی ديگر موضوعات اجتماعی، سؤالی كه مطرح می‌شود اين است كه چه سنخيتی ميان اين اسامی وجود دارد.
وی با تأكيد بر اينكه فراگيری كه قرآن می‌خواهد ما را از نگاه تك بعدی به نظام هستی بيرون آورد و در جای جای آن وجود دارد، گفت: اگر مراكز علمی ما بر اساس مبانی دينی و اسلامی طی طريق كنند، موفقيت حاصل می‌شود.
نيلی در پايان ابراز اميدواری كرد: در اين دهه‌ا‌ی كه در پيش‌رو داريم با بهره‌گيری از مبانی نظری قرآن مدل‌های توسعهای طراحی كنيم كه توسعه ما توسعه كاريكاتوری و نامتوازن نباشد و در حوزه‌های مختلف سياسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... بر روی مسيری كه قرآن كريم پيش‌روی ما نهاده است، حركت كنيم.
|
