شهرستان خاش با 75000 جمعیت در شمال استان سیستان و بلوچستان و 180 کیلومتری جنوب زاهدان

دارای آثار تاریخی و طبیعتی بکر و آب و هوایی معتدل می باشد .

اولین منطقه دیدنی شهرستان کازرون

امام زاده سيد حسين

امام زاده سيد حسين بن امير بن ابراهيم بن زين العابدين (ع) مهمترين امام زاده شهرستان كازرون هست كه در كنار روستاي سيد حسين در 23كيلومتري جاده كازرون به شيراز و در شمال شهرتاريخي  بيشاپور قرار گرفته . اين روستا به خاطر وجود چشمه سار پر آب و زيباي « سرآب شير»،‌ درختان سرسبز و سر به فلك كشيده، باغ هاي مركبات بسيار كه آب هاي روان چشمه مزبور هميشه در آنها جريان دارد، ‌موقعيتي ممتاز داشته و يكي از مكان هاي تماشايي و زيارتي ، سياحتي قابل توجه در استان فارس مي باشد. امام زاده سيدحسين در حال بازسازي است و در طرح جامع آن مكان هايي  چون سالن اجتماعات، آمفي تأتر، درمانگاه ، زائر سرا، ساختمان اداري، پارك، زمين ورزش، چاپ خانه و فضاي سبز در نظر گرفته شده است.

دومین جاذبه گردشگری شهرستان کازرون

یکی از جاذبه های دیدنی و نیز آثار تاریخی کازرون (( باغ نظر )) کازرون است.

وجه تسمیه باغ نظر این است که اگر نظر را به حروف ابجد تبدیل سازیم سال ساخت این باغ بدست می آید یعنی سال 1150.

خواجه علی قلی خان افشار، در سال 1150 هجری قمری، در جنوب غربی شهر کازرون و به فاصله ی کمی از شهر، باغی احداث کرد که چون تاریخ آن با کلمه ی ((نظر)) مطابقت داشت، به ((باغ نظر)) موسوم و معروف گردید.

((باغ نظر)) به واسطه ی زیبایی و خرمی اش در فصول سال، محل استراحت و پذیرایی و خواب گاه بسیاری از شاهان و شاه زادگان و حکام و بزرگان و دیگر رجال ایران و فارس و کشورهای خارجی بوده است، که به محض ورود به کازرون، به باغ نظر وارد می شده اند، و به همین جهت این باغ خاطرات تاریخی زیادی دارد که در ادامه ی همین مطلب به برخی از آنها اشاره می کنیم. باغ نظر، دارای چهار خیابان است که در یک تقاطع به صورت چهارراه، همدیگر را قطع می کنند.

کاخ چهلستون اصفهان

ميدان نقش جهان (ميدان امام) اصفهان     

عمارت عالي قاپو اصفهان

مناطق ديدني تهران:

کاخ گلستان:
 

شمس العماره :

کاخ سرخه حصار (ياقوت ):

کاخ صاحبقرانيه:

بر فراز آسمان شهر دررود

بعضي مناطق ديدني آذربايجانشرقي:

قلعه بابک (کلیبر)

مسیر قلعه بابک از نقطه ای در 8 کیلومتری کلیبر در جاده کلیبر به اهر شروع می شود. در این مکان هتل بابک قرار دارد . قلعه بابک در 60 کیلومتری شمال شهرستان اهر در ارتفاعات غربی شعبه ای از رود بزرگ قره سو و در سه کیلومتری جنوب غربی کلیبر واقع است .اطراف این قلعه را دره های عمیق 400 تا 600 متری فرا گرفته است و تنها از یک سوی قلعه راهی باریک وجود دارد.

کندوان روستایی تاریخی و کم نظیر است که در فاصله 22 کیلومتری جنوب شرقی اسکو در میان دره ای سرسبز و با صفا و کنار رودخانه پرآب قرار گرفته است. فاصله روستای کندوان تا نبریز 62 کیلومتر است. این روستا چشمه آب معدنی مهمی به همین نام دارد که برای درمان بیماران کلیوی نقش به سزایی دارد.

روستای کندوان با خانه های هرمیش در دل صخره های سنگی و سخت کوه سهند و با پنجره های کج و کوله و رنگیش پیشینه ای 800 ساله دارد. روستایی که در طی قرنها مامن فرهادان گمنام کوه کنی بوده که بی نام و نشان این کوه های سر به فلک کشیده سهند را با دستانی خالی تراشیده اند تا امروز برای ما ایرانیان مظهر افتخاری به حساب آید که صاحب یکی از شگفتیهای دنیا هستیم. 

ايل گلي  (شاهگلی سابق)

شاه گلی سابق (استخرشاه) که امروز ایلی گلی نامیده می شود از گردشگاههای زیبا و دلکش تبریز است در 7 کیلومتری جنوب شرقی تبریز بر دامنه تپه ای واقع شده است.

عمارت بسیار زیبای شهرداری تبریز در سال 1314 در محل گورستان متروک نوبر با نظارت مهندسان آلمانی در زمان شهرداری حاج ارفع الملک جلیلی بنا گردید.

نمای خارجی شهرداری از سنگ تراشیده شده و نقشه ساختمان آن مطابق با ساختمان های کشور آلمان قبل از جنگ جهانی دوم است

و کل نقشه به شکل عقاب در حال پرواز را دارد.

این بقعه(عون بن علی)  يا كوه عينالي در زمان ایلخانان مغول بر فراز بلندترین قله کوه سرخاب بنا شده است. اصل بنا مقبره و مسجد است، شامل 6 گنبد که 9 اتاق در جهات شرقی، غربی و جنوبی با پوشش گنبدی و طاق آهنگ سه طرف آن را فرا گرفته است.

یکی از جالب ترین و دیدنی ترین آثار تاریخی تبریز مربوط به دوره صفویه برج اجری بسیار زیبایی است که در کنار مهران رود (لیقوان چایی) در شرق تبریز آز توابع روستای کرکج بنا شده است.
برج خلعت پوشان برج آجری منشورشکل بلندیست که دارای یک قاعده کثیرالاضلاع 16 ضلعی است که قطر قاعده آن 5/9 متر می باشد.برج دارای دو طبقه است ،سقف طبقه اول گنبدی و سقف طبقه دوم ریخته و بعدا با تیرآهن پوشش شده است.

برج آتش نشانی نبش خیابان خاقانی و خیابان بهادری تبریز واقع شده و تاریخ بنای آن مربوط به اواخر دوره ی قاجاریه است . این برج آجری 23 متر ارتفاع دارد و پلان آن در داخل برج،دایره شکل است . یک رشته راه پله ی حلزونی به قسمت فوقانی برج راه می یابد.

این پل(پل آجی چای) از قدیمی ترین آثار منطقه می باشد. تبریز از زمانیکه هنوز آبادی کوچکی بیش نبوده است جاده و مسیر ارتباطی تمدن های شرق و غرب از این مسیر میگذشته و این پل نقش مهمی در ارتباط بین تمدنهای دو طرف داشته است.

گرچه چندين نقش موزون داشت در هر گوشه اي

زين عمارت شد بلند آوازه ي نقش جهان

(صائب تبريزي)

اصفهان بعد از قتل عام تيمور و خرابيهايي كه به آن راه يافت از حشمت و ابهت سابق افتاد تا قرن 11 هجري كه شاه عباس اول آنجا را به پايتختي خود انتخاب نمود و دستور ساختن كاخها و مساجد و خيابانها و پلهاي آن را داد و اين انتخاب حدود سالهاي 1000 تا 1006 هجري صورت گرفته است و بسط و توسعه و تزئين شهر با ميادين و عمارات و مساجد و پلها تا آخرين سال سلطنت اين شهريار صفوي ادامه داشته و جانشيان او نيز به وي تأسي كرده اند.
از شهر و توصيف كاملي كه سياحان اروپايي در دوره شاه عباس مانند "پي يترو دولا واله" ايتاليايي و "شاردن" سياح معروف فرانسوي داده اند به اعتبار و عظمت اين شهر مي توان پي برد.

ميدان نقش جهان يا ميدان امام
يش از آن‌ که شهر اصفهان به پايتختي ايران صفوي برگزيده شود در اين ميدان باغي گسترده وجود داشته ‌است بنام نقش جهان. در کتاب تاريخ عالم آراي عباسي ، ذکري از ميدان نقش جهان آمده‌ است. به هر حال پيش از احداث ميدان به شکل فعلي ، حداقل بخشي از باغ نقش جهان به نام ميدان معروف بوده‌ است ولي به هرحال در سال ۱۰۰۴ قمري ، جايگاهي به نام ميدان نقش جهان در بخشي از باغ وجود داشته ‌است.

اين ميدان در سدهٔ يازدهم هجري قمري (سدهٔ هفدهم ميلادي) يکي از بزرگ‌ترين ميدان‌هاي جهان بوده ‌است و در دوره شاه عباس و جانشينان او محل بازي چوگان ، رژهٔ ارتش ، چراغاني ، و محل نمايشهاي گوناگون بوده‌است. يکي از اولين مراسم رسمي که در اين ميدان برگزار شده‌ است ، بازگشت پيروزمندانه امامقلي خان از فتح جزيره هرمز به پايتخت (اصفهان) بوده‌ است.

شاردن نوشته است : اين ميدان يكي از زيباترين ميدانهاي جهان است كه شكل مربع مستطيل دارد به طول 440 قدم و عرض 160 قدم (طول اين ميدان از شمال به جنوب بالغ بر 507 متر و عرض آن حدود 165 متر است). اطراف ميدان نهري است كه با آجر و آهك سياه كه از سنگ سخت تر است ساخته شده اين نهر به عرض 6 پا و ازاره هاي آن از سنگ سياه است و پياده رو هاي آن به اندازه 1 پا بلندتر است. عرض سنگها به اندازه اي است كه چهار نفر به آساني مي توانند روي آن پهلوي يكديگر حركت كنند. بين اين نهر و اتاقهاي اطراف ميدان فضايي به عرض 20 پا وجود دارد. در اطراف ميدان 200 اتاق است كه همه به يك اندازه و به يك سبك و دو طبقه ساخته شده است. اتاقهاي طبقه زيرين هر يك عبارت است از 2 دكان كه يكي رو به ميدان و ديگري به طرف بازار است. طبقه بالا نيز عبارت است از 4 اتاق كه 2 تاي آن به طرف ميدان و 2 تا در عقب واقع است. هر يك اتاقهاي رو به ميدان ايواني دارد و جلوي آنها طارمي هايي است كه با آجر و گچ به رنگ سبز و قرمز ساخته شده و بي اندازه به چشم زيبا مي آيد. هر يك از اتاقهاي به طرف بازار راههايي دارد كه در موقع تابستان بسيار خنك مي باشد.

غير از اين اتاقها در اطراف ميدان بناهاي بزرگي است كه عبارتند از "درقصر سلطنتي" يعني عمارت عالي قاپو و "در حرمسرا" در سمت مغرب و "مسجد صدر" يعني مسجد شيخ لطف الله و يك عمارتي كه ماشينهاي متعددي در آن قرار دارد و آنرا ساعت سازي مي نامند در طرف مشرق (عمارت ساعت که به کلي تخريب و بناي مسجد شيخ لطف الله بجاي آن ساخته شد). در جنوب ميدان مسجد جامع عباسي و در شمال آن بازار واقع شده (سر در قيصريه). ميدان داراي دوازده مدخل عمده و چند مدخل كوچك است. در مركز ميدان دكل بزرگي بوده است به بلندي 120 پا كه در روزهاي رسمي براي نشانه زدن به كار مي رفته (که امروزه به کلي از ميان رفته‌است). در شمال و جنوب ميدان به فاصله 35 پا از نهر 2 ستون سنگي واقع شده كه دروازه هاي بازي چوگان است.

ورامین :

مناطق ديدني شهر تبريز:

نمای سراسری از تبريز








شهرک رشديه 




پل كابلي تبريز




تبریز، فيروزه جهان اسلام
گؤي مچيد (مسجد كبود)




تبريز بهشت عدن




كندوان اولين سكونتگاه انسان




عمارت شهرداری تبریز
اولین شهرداری کشور




نمای خانه امیر نظام ـ موزه قاجار
تبریز نمونه کامل خانه های قدیمی




پارک شاه گلی (ائل گلی)



تبريز شهر كهن تاريخ




تبریز شهر اولین ها
دانشگاه ربع رشیدی ـ اولین دانشگاه بین المللی



ارک استوار





بازار زیبای تبریز



تفرجگاه کوه عینالی (عون بن علی تبریز)



قاری کورپوسی (پل قاری)



تله کابین کوه عینالی تبریز

مقبره الشعرای تبریز در خيابان ثقه الاسلام و در ضلع شمالي بقعه سيد حمزه واقع است. بناي يابود زيبايي با تأسيسات توريستي به نام مقبر الشعرا در اين محل ايجاد گرديده که آرامگاه یکی از بزرگترين شاعران معاصر کشورمان (شهريار) در اين محل قرار دارد.

معروفترین آرمیدگان مقبره الشعرا به شرح زیر می باشند:
اسدی طوسی، قطران تبریزی، مجیرالدین بیلقانی، خاقانی شیروانی، ظهیرالدین فارابی، شاپور نیشاپوری، شمس الدین سجاسی، ذوالفقار شروانی، همام تبریزی، مانی شیرازی، شکیبی تبریزی و سید محمد حسین شهریار.

ز دیگر نقاط دیدنی شهر تبریز، می توان موزه این شهر را نام برد. این موزه در مساحتی قریب به 3000 متر مربع از سال 1341 مورد بهره برداری قرار گرفته و مشتمل بر 3 سالن نمایش است که در آنها 2300 قطعه شیء ثبت شده وجود دارد. آثار به نمایش گذاشته شامل اشیاء باستانی از دوران های مختلف تاریخی، آثار مردم شناسی و آثار مشروطیت می باشد.

اسکلت زن و مرد در موزه تبریز؛ تبریز














 

مسجد كبود(گـُـی مسجد) بنا به کتیبه سردر آن؛ به سال 870 هجری قمری و در زمان سلطان جهانشاه، مقتدرترین حکمران سلسله "قره قویونلویان" که فردی زیبا پسند و شاعر بوده، بنا شده است. تنوع و ظرافت کاشی کاری و انواع خطوط به کار رفته در آن و همچنین زیبایی و هماهنگی رنگ ها سبب شده که به "فیروزه اسلام" شهرت یابد. کتیبه ها به وسیله "نعمه الله البواب" خوشنویس مشهور قرن نهم کتابت شده و سرکاری آن با "عزالدین قاپوچی" بوده است.

مسجد کبود تبریز؛ تبریز

زلزله سال 1193 ه. ق. سبب فرو ریختن گنبدها و خرابی آن شده است. تعمیرات و دوباره سازی مسجد به منظور حفاظت بخش های باقیمانده، شامل طاق ها و پایه ها از سال 1318 شروع شده است. مسجد کبود تبریز با توجه به قدمت آن و نظر به اینکه از معدود بناهایی می باشد که در زمین لرزه های بزرگ شهر تبریز به طور کامل تخریب نشده است و هنوز بخشهایی از آن پا برجاست بسیار پر اهمیت است. در زمان بازدید آنوبانینی از این بنا قسمت های مختلف آن در حال بازسازی بود که امید است با  بازسازی بیشتر آن عظمت این اثر تاریخی بیشتر برای گردشگران مشخص گردد.

ايل گلي(شاه گلي) از گردشگاه هاي زيباي تبريز است كه در جنوب شرقي تبريز بر دامنه تپه اي واقع شده. ايل گلي استخري بزرگ به شكل مربع به مساحت 54 هزار و 675 متر مربع است و در جنوب آن تپه اي وجود دارد كه آنرا از بالا تا پايين، همسطح استخر، پله بندي كرده و نهر آبي از آن به سمت پايين روان است. در مركز استخر، عمارتي به شيوه  سنتي در دو طبقه ساخته شده و اطراف استخر به صورت پارك بسيار زيبا و فرح بخشي درآمده كه يكي از زيباترين جاذبه هاي گردشگري آذربايجان شرقي به شمار مي رود.

كندوان در 50 كيلومتري جنوب غربي تبريز؛ يكي از روستاهاي دهستان سهند مي باشد كه در 18 كيلومتري جنوب اسكو، در دامنه سرسبز سلطان داغي واقع شده است. اين روستا طبق سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال 1375، 137 خانوار و 750 نفر جمعيت دارد كه به كار كشاورزي و دامداري و صنايع دستي اشتغال دارند. آنچه به كندوان هويت باستاني داده وجود 117 خانوار و منزل مسكوني در درون توده هاي مخروطي و هرمي شكل صخره اي است. روستاييان كندوان داخل اين توده ها براي خود خانه مسكوني، آغل، انبار و كارگاه ايجاد كرده اند.
معماري صخره اي، حاكي از صحنه هاي مبارزه و جدال انسان با طبيعت و در خدمت گرفتن صخره هاي طبيعی است. در معماري معمولي، به وسيله مصالح ساختماني گچ، آهك و خشت، هيئت اصلي بنا را به وجود می آورند، در صورتي كه در معماري صخره‏اي فضاي مورد نظر در درون توده سنگ هويدا مي گردد و سنگ، مانند كالبدي، قشري مستحكم در اطراف اين فضا ايجاد مي كند.

نقاط دیدنی شهرستان بروجرد

مسجد جامع بروجرد : این بنا در خیابان جعفری شهر بروجرد واقع شده‌است.

ایوان جنوبی و گلدسته‌های مسجد جامع بروجرد

مسجد جامع بروجرد که به مسجد جمعه (با گویش بروجردی مچد جمه maččed jomma ) نیز شناخته می‌شود، مسجدی تاریخی و از بناهای معماری سرشناس در شهر بروجرد است. مسجد جامع بروجرد یکی از نخستین مسجدهای ساخته شده در ایران است که در قرن دوم تا سوم هجری در شهر بروجرد بنا نهاده شده است. این مسجد زیبا در دل یکی از محله‌های تاریخی شهر نام دو دانگه واقع شده و به لحاظ معماری و قدمت، از بناهای منحصر به فرد استان لرستان و شهر بروجرد است.

تاریخچه

سنگ نوشته‌ای از دوران شاه عباس صفوی بر سر در غربی مسجد

مسجد جامع بروجرد در اصل بر روی یک آتشکده بنا نهاده شده است. مسلمانان در بسیاری از شهرهای ایران ناگزیر از ساختمان های پابرجا (یا نیمه ویرانی که بازسازی شده) برای نماز و نیایش پروردگار یکتا بهره گرفتند. مسجد جامع بروجرد آتشگاهی نیمه ویران بوده که به مسجد تبدیل شده.  بین سال‌های ۱۵۰ تا ۲۲۶ قمری که و در زمان حکومت ابودلف بر غرب ایران، بنای مسجد جامع بروجرد با حضور وزیر وی با نام حمویه یا حموله آغاز شد. شبستان شمالی مسجد نیز اندکی دیرتر و در قرن چهارم ساخته شد. با توجه به تاریخ طولانی (دوازده قرن) این مسجد، آسیب‌های متعددی بر آن وارد شده و بارها مورد بازسازی قرار گرفته است. شواهد و کتیبه‌های گوناگون، از بازسازی مسجد در دوره‌های سلجوقی، صفوی و قاجار خبر می‌دهند. محوطه سازی مسجد در قرون چهار و پنج هجری و نیز الحاقات و تعمیرات آن بر طبق کتیبه‌های موجود، در سال‌های ۱۰۲۲، ۱۰۶۹، ۱۰۹۲ و ۱۲۰۹ قمری صورت گرفته است.

معماری

نمای داخلی ساختمان غریب خانه مسجدجامع

معماری مسجد جامع بروجرد بسیار منحصر بفرد و یکی از شاهکارهای تاریخی معماری ایران می‌باشد که هم ویژگی های معماری اسلامی و هم معماری باستانی ایران (ساسانیان) را در خود جای داده است. بخش قدیمی تر بنا، گنبدخانه آن است که در ضلع جنوبی قرار گرفته است و به اعتقاد مردم محلی و نیز بر اساس شواهد معماری، پیش از تبدیل این بنا به مسجد، آتشکده‌ای بزرگ بوده است. معماری این بخش، مشابه چارطاق های دوران ساسانی است . مسجد دارای دو درب غربی و شرقی است که به صورت غیر مستقیم به صحن اصلی باز می‌شوند. در جنوب صحن، گنبد و ایوان اصلی مسجد که قدیمی ترین بخش آن است قرار دارد و در ضلع شمالی نیز شبستان مسجد با ارتفاعی کمتر از سایر بخش‌ها قرار گرفته که در تابستانها فضای خنکی را ایجاد می‌کند. ایوان جنوبی دارای دو گلدسته است که بعدها به مجموعه افزوده شده است.

بنای‎ اولیه‎‎ این‎ مسجد به صورت‎ مجموعه‌ای‎ شامل‎ مسجد، حمام‎، آب‎ انبار، ساختمان‎‎ غـریب‎ خانه‎، میدان و سایر متعلقات‎ بوده‎‎‎ که امروزه بعضی‎ از این‎ آثار از بین‎ رفته‎ است‎. بنای‎ مسجد جامع‎ از نظر شکل‎ از نوع مساجد تک ایوانی اسـت‎ کـه‎ دارای‎ دو در ورودی‎‎ در قسمت‎‎های شرقی‎‎ و غربی است. بنا شامل‎ یک‎ حیاط مرکزی،‎ ایوان‎، فضای‎‎ گنبدخانه‎ و شبستانهای اطراف‎ آن‎ و یک‎ شبستان‎ وسیع‎ زمستانی‎ در طرف‎ شمال‎ حیاط مرکزی است. بنابر شواهد موجود، صفویان، زندیان و قاجار تعمیرات بنیادی در مسجد انجام داده‌اند و بخش‌هایی به آن افزوده.اند..

منبر مسجد

یکی از دیدنی‌های اصلی این مسجد منبر چوبی نه پله آن است و حکاکی روی آن، تاریخ هزار و شصت و هشت هجری قمری را نشان می‌دهد. سازنده آن، یارمحمد نجار بوده است. در بین اهالی بروجرد شایع است که حسن مجتبی دومین امام شیعیان سفری به بروجرد داشته و بر بالای این منبر سخنرانی کرده است که با توجه به تاریخ ساخت منبر و نبودن اطلاعات کافی، امری نادرست می‌نماید.

تخریب

مسجد جامع بروجرد در جریان بمباران هواپیماهای عراقی در خلال جنگ ایران و عراق خسارات شدیدی دید و بخش‌هایی از شبستان شمالی آن ویران شد. همچنین زمین لرزه‌های متعدد و بارندگی‌های شدید، آسیب‌های جدی بر آن وارد آورده است. آخرین بار در اثر زمین لرزه سال ۱۳۸۵ موجب فرو ریختن گلدسته‌ها و آسیب دیدن پنجاه درصدی مسجد شد.

نقاط دیدنی شهر بروجرد (قسمت دوم)

مسجد سلطانی بروجرد : ازجمله آثار ارزنده معماری دوره اسلامی در لرستان مسجد امام بروجرد (سلطانی سابق)است.

مسجد سلطانی که امروزه با نام مسجد امام شناخته می‌شود یکی از بناهای تاریخی دیدنی شهر بروجرد است که در مرکز شهر و در کنار راسته بازار بروجرد بنا نهاده شده است. این مسجد در زمان فتحعلی شاه قاجار بر روی ویرانه‌های یک مسجد بسیار قدیمی ساخته شد و یکی از بزرگ‌ترین مسجدهای تاریخی کشور می‌باشد. دو نمونه نسبتاً مشابه در همان زمان در شهرهای قزوین و تهران ساخته شدند که هر سه این مسجدها در دوره پهلوی تحت نام مسجد شاه شناخته می‌شدند. معماری مسجد سلطانی بروجرد برگرفته از معماری مسجد شاه تهران است .  مسجد سلطانی بروجرد به لحاظ فرم معماری از نوع مساجد چهار ايواني است و پلان آن همانند مسجد امام تهران و مسجد النبی قزوین است اما از آنها بزرگتر و قدیمی تر است. مسجد سلطانی بروجرد با بیش از ۷۰۰۰ متر مربع وسعت، بزرگترین مسجد تاریخی غرب ایران است.

تاریخچه

بروجرد بر اساس کتاب های تاریخی دارای دو مسجد جامع عتیق و حدیث بوده است. یکی از آنها (جامع عتیق) مسجد جامع فعلی است که تاریخی طولانی دارد و پیش از اسلام آتشکده بوده است. مسجد جامع حدیث نیز به احتمال زیاد در محل مسجد سلطانی قرار داشته است. در دوره زندیه بنای مسجد جامع حدیث تخریب و مسجد جدیدی بر روی آن پایه گذاری شد که نهایتا این مسجد در زمان فتحعلی شاه قاجار به پایان رسید و به همین دلیل نام سلطانی بر آن نهاده شد. بنابر کتیبه ایوان غربی، دو ایوان غربی و شرقی مسجد در سال ۱۲۰۹ قمری تکمیل شده اند .

مشخصات مسجد

مسجد سلطانی بروجرد متشکل از بخش های متعددی است که مهمترین آنها عبارتند از: گنبدخانه، شبستان جنوب غربی، شبستان جنوب شرقی، شبستان شمال غربی، شبستان شمال شرقی، شبستان زمستانی در زیر شبستان جنوب غربی، حجره‏‌های فوقانی محل اسکان و تحصیل طلاب علوم دینی، برف‎انداز، قاضی شرف و شبستان جدید غربی که با عنوان مصللای بروجرد ساخته شده است و دارای دو طبقه است . مسجد سلطانی دارای چهار طاق و ایوان بزرگ در چهارگوشه است. صحن بزرگ مسجد دارای ابعاد ۶۱ در ۴۷ متر است و حوض بزرگی در وسط آن صحن قرار دارد. مسجد دارای سه درب است که درب غربی به خیابان صفا، درب شمالی به خیابان جعفری و درب شرقی به بازار دواتگرها باز می‌شود. در اطراف صحن، حجره‌هایی برای طلاب علوم دینی ساخته شده است که تعداد آنها به ۶۱ حجره می‌رسد. مسجد سلطانی از مدرسه‌های و حوزه‌های معتبر دینی است و بویژه در زمان سکونت آیت‌الله بروجردی در این شهر از رونق بسیاری برخوردار بوده است.

کتیبه‌ها

در ایوان غربی این مسجد کتیبه‌ای قرار دارد که بیان می‌دارد فتحعلی شاه مالیات خبازان این شهر را بخشیده است.

کتیبه ایوان غربی مسجد سلطانی

گچبری و کاشیکاریهای ایوان شمالی مسجد سلطانی

تخریب

مسجد سلطانی در زمین لرزه فروردین ۱۳۸۵ خسارت زیادی دید و بخش‌های زیادی از ایوانهای جنوبی و شمالی آن فرو ریخت.

نقاط دیدنی شهر بروجرد

امامزاده جعفر بروجرد :

اين بناي مذهبي وتاريخي در قسمت شرقي شهر بروجرد واقع شده است به استناد كتيبه هاي موجود امام زاده جعفر (ع) فرزند امام موسي كاظم (ع) است اما برخي از  منابع و متون تاريخي با پنج (5) واسطه نسبت اين امام زاده را به امام سجاد(ع) مرتبط مي سازند ساختمان گنبد هرمي شكل اين آرامگاه نمونه اي بسيار زيبا از هنر و معماري عهد سلجوقي مي باشد. داخل حرم هشت ضلعي است ودروسط آن معجري از چوب و ورشوساخته شده است اين معجر روي قبري كه شش پله پايينتر از حرم است قرار دارد .طبقات بقعه غير از مخروط انتهايي 18 طبقه است.

تاريخ وفات امام زاده جعفر 525 هـ .ق است اندازه كلي زير بناي مقبره 22*20 و ارتفاع آن 20 متر است سقف آن روپوش و نماي بيروني آن هرمي شكل با مصالح آجر و كاشي و داخل بنا آينئه كاري است برروي درب كنده كاري شده آن آياتي از قرآن كنده كاري شده است . اين مقبره در سال 1208 به فرمان تقي خان حاكم آن زمان بروجرد تعمير و مرمت  شده است .در محوطه اين امامزاده پنجاه اصله درخت موجود است كه دو اصله آن چنار و يكي از آنها 380 سال قدمت دارد . بناي مذكور مربوط به دوره سلجوقي (717هق) وبه شماره 1855 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است

بقعه امامزاده جعفر یکی از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی شهر بروجرد است که در انتهای خیابان جعفری قرار دارد. کتیبه‌های موجود در این بنا، فرد مدفون را جعفر، فرزند موسی کاظم، هفتمین امام شیعیان می‌دانند. اما در برخی کتابها و منابع تاریخی، جعفر با پنج واسطه، فرزند سجاد، چهارمین امام شیعیان ذکر شده است.

معماری

بنای آرامگاه امامزاده جعفر بروجرد از بناهای جالب توجه معماری اسلامی در استان لرستان و غرب ایران است. گنبد هرمی شکل این آرامگاه با بیش از هزار سال قدمت، در دوره سلجوقیان ساخته شده است و از نمونه‌های معماری سلجوقی به حساب می‌آید. این گنبد منحصر به فرد، بصورت مخروطی مخروطی بلند و پلکانی با ۱۸ پله ساخته شده است. نمونه اینگونه گنبدها، در غرب ایران کمتر دیده می‌شود اما در مناطق جنوبی تر (خوزستان)، آثار مشابهی مانند آرامگاه دانیال نبی در شوش گسترش بیشتری دارند.

افراد مدفون

آیت الله سید محسن شریعتمداری فقیه و امام جماعت مسجد جامع بروجرد در داخل امامزاده جعفر (بروجرد) زاویه بالا سر مدفون است.