ازنظر رهبران کره شمالی پیوند نزدیک کره جنوبی با آمریکا و متحدان آسیاییاش اعلام جنگ با آنها است و درست به همیندلیل است که قدرت موشکی کره جنوبی خشم کره شمالی را برانگیخته است و لحن تهدیدآمیز آنها را شدیدتر کرده است.
کره شمالی در پاسخ به اعلام تقویت موشکی کره جنوبی از طرف آمریکا و افزایش برد موشکهای این کشور اعلام کرده است موشکهای دوربردی در اختیار دارد که میتوانند خاک آمریکا را مورد حمله موشکی قرار دهند. اینکه کره شمالی موشکهای دوربرد در اختیار دارد جای بحث وجود ندارد. برد موشکهای کره شمالی لااقل بخشهایی از آمریکا را پوشش میدهد ولی بحث این است که کره شمالی در چه شرایطی از این موشکها علیه آمریکا بهره خواهد گرفت.
اکنون بحث تکنولوژی موشکی در اختیار کره شمالی و جنوبی نیست. بحث اراده سیاسی و شرایط استفاده از موشکهاست.تصور براین است که کره شمالی و کره جنوبی درگیر جنگ تبلیغاتی شدهاند و شرایط تا بدان حد وخیم نیست که بروز جنگ را اجتنابناپذیر کند. اما تجربه نشان میدهد که جنگهای تبلیغاتی اگر تحت کنترل در نیایند از این ظرفیت برخوردارند که به جنگ واقعی منتهی شوند.
کره شمالی در موقعیت بسیار دشواری قرار دارد و در مقایسه با کره جنوبی از عقب ماندگیهای اقتصادی ـ سیاسی و اجتماعی رنج میبرد؛ اما در همان حال کره شمالی از یک نظم آهنین برخوردار است و به ارتش قدرتمند و مسلح به انواع سلاحها ازجمله موشکهای کوتاه برد، میانبرد و دوربرد مجهز است.
رهبران کره شمالی از انگیزه کافی برای استفاده از سلاحهای پیشرفته در اختیار خود در شرایط اضطراری برخوردارند؛ بنابراین علیالقاعده نه کره جنوبی در موقعیتی است که تن به ریسک خطرناکی بدهد و نه آمریکا تمایلی دارد که لانه زنبور را بههم برند، لذا پرسش این است که پس چرا قدرت موشکی دارد به رخ کشیده میشود.
هرچند ممکن است پاسخهای متفاوتی وجود داشته باشد ولی در یک واقعیت نباید تردید روا داشت و آن این واقعیت است که تضادها و رقابتها بین چین و آمریکا در حال افزایش است. پیوندهای کره شمالی با چین غیرقابل انکار است. همچنانکه کره جنوبی در پیوند راهبردی با آمریکا قرار دارد. بنابراین آیا قابل تصور نیست که آمریکا و چین در شبه جزیره کره در حال آزمودن اراده یکدیگر باشند؟ چنین احتمالی قوی است. از طرف دیگر باید توجه داشت که در بروز هرگونه جنگی در شبه جزیره کره بخش شمالی چیزی برای از دست دادن ندارد و این بخش جنوبی است که همه چیز برای از دست دادن دارد.
در واقع میتوان گفت نقطه ضعف اصلی کره جنوبی اقتصاد توسعه یافته و توان صنعتی این کشور است که در مقابل کره شمالی بسیار آسیبپذیر است و نقطه قوت کره شمالی این است که هیچ چیزی برای از دست دادن ندارد. بنابراین قدرت ریسک کردن آن بسیار بالا خواهد بود. راهحلی که کره جنوبی یافته است تا خطر را از خود دور کند برقرار کردن پیوند بسیار نزدیک با آمریکا ـ ژاپن و استرالیا است.
ظاهراً رهبران کره جنوبی فکر میکنند که این پیوند عامل بازدارنده مهمی در مقابل کره شمالی خواهد بود؛ اما در «پیونگیانگ» اینگونه فکر نمیشود. ازنظر رهبران کره شمالی پیوند نزدیک کره جنوبی با آمریکا و متحدان آسیاییاش اعلام جنگ با آنها است و درست به همیندلیل است که قدرت موشکی کره جنوبی خشم کره شمالی را برانگیخته است و لحن تهدیدآمیز آنها را شدیدتر کرده است.
با اینحال واقعیت این است که کره شمالی نیز خواهان جنگ نیست. چین متحد راهبردی کره شمالی نیز خواهان جنگ نیست. کره جنوبی و ژاپن نیز بروز هرگونه جنگی را به معنای توقف پیشرفت اقتصادیشان میدانند و طبعاً نمیخواهند درگیر جنگ ناخواستهای شوند. اما درعینحال جنگ تبلیغاتی و به رخ کشیدن توان موشکی و نظامی بهطرف مقابل برای همه طرفها منافعی دارد.
کره شمالی را از فشار تودههای فقر زده و محروم این کشور موقتاً هم که شده رها خواهد کرد و رهبران این کشور فرصت پیدا میکنند که همچنان طرحهای نظامی خود را پیگیری کنند و در مقابل کره جنوبی را که با خطر شورش بخش کارگری و توقف روند رشد اقتصادی بهدلیل وابستگی شدید اقتصاد این کشور به اقتصاد جهانی روبه رو است در موقعیت مساعدتری قرار میدهد که با عمده کردن خطر جنگ انسجام درونی و وحدت ملیاش را تقویت کند.
در جنگ تبلیغاتی دو کره که این روزها حول و حوش قدرت موشکی متمرکز شده است آمریکا و چین نیز بیبهره باقی نخواهند ماند. آمریکا به بهانه خطر بروز جنگ در شبه جزیره کره به تثبیت حضور نظامیاش مطابق با استراتژی نظامی قرن بیستویکمی خود در سواحل شرقی اقیانوس کبیر خواهد پرداخت و از گوشه و کنار جهان ناوهایش را به شرق آسیا خواهد رساند و به محاصره و مهار چین خواهد پرداخت تا ادعای صعود از نردبان قدرت جهانی و پایین کشیدن زودهنگام آمریکا از این نردبان را نداشته باشد.
چین نیز به نوبه خود با بهرهگیری از جنگ تبلیغاتی در شبهجزیره کره مسائل داخلیاش را پوشش خواهد داد و با تحریک ناسیونالیزم خاص چین، ملت چین را به کار و تولید هرچه بیشتر تشویق میکند تا پاسخ آمریکا را در بازار جهانی مصرف و تجارت بدهد. از این رو میتوان گفت رجزخوانیهای موشکی در شبهجزیره کره چندان نگرانکننده نیست مشروط بر آنکه باج کره شمالی به موقع پرداخت شود.
پیرمحمد ملازهی، کارشناس مسائل بینالمللی
منبع :موسسه ابرار معاصر تهران