پدربزرگ چند سال پیش زمین خورد و پایش شكست. این تجربه برای او آنقدر تلخ بود كه از آن پس از جای خود حركت نمیكند. او دچار اضافهوزن شده است و با این كه كمترین حركت را از خود نشان میدهد درد در مفاصل او روز به روز بیشتر میشود.
او پیشنهاد پزشك معالجش برای پیادهروی و كمكردن وزن را نمیپذیرد و میگوید: اینها میخواهند برای خودشان دكان باز كنند كه من بخورم زمین و دوباره كلی خرج كنم.شیوه زندگی پس از نقاهت او سبب شده است منزوی و تا حدی افسرده شود. اضافهوزن به سلامت او لطمهزده و چربی و فشارخونش را بالا برده است.
حركت به سمت سلامت
فعالیت بدنی در همه سنین موجب سلامت جسمی و عامل دوری از ابتلا به انواع بیماریها محسوب میشود. فعالیت فیزیكی موجب بهبود بهداشت روان، كنترل حركتی و فعالیتهای شناختی ذهنی میگردد.در صورتی كه افراد مسن چنین سبكی را برای زندگی انتخاب كنند، هم از جنبه جسمی سلامت خود را حفظ میكنند و هم در ارتباط اجتماعی خود با سایرین موفق میشوند.
به این ترتیب فعالیت بدنی باعث میشود انسان از بیماریهای قلبی و سكته مغزی نجات پیدا كند، به فشار خون و عوارض آن دچار نشودو از بیماری قند به ویژه نوع دوم آن دور بماند.با خوردن غذای خوب و مناسب و تحرك، چاقی سراغ شما نمیآید و به بیماری پوكی استخوان یا نرمی استخوان مبتلا نمیشوید.این سلامت سبب میشود با دیگران ارتباط بهتری داشته باشید و رابطه تان مثل دو انسان مشابه باشد نه یك بیمار یك عیادت كننده.
زندگی تازه
نسترن ـ الف، بانوی 74 ساله شاید یكی از سالم ترین بانوان مسن باشد كه من سراغ دارم.او بعد از اینكه مقداری اضافهوزن پیدا كرد دچار زانو درد شد و برای فیزیوتراپی یك دوره درمانی در بیمارستان را آغاز كرد.اما بعد از پایان دوره درمانی خود دستورالعملی از پزشك معالجش دریافت كرد كه سر لوحه زندگیاش شد.
ورزش مستمر روزانه، كنترل مواد غذایی كه مصرف میكند و دریافت ریز مغذیهای مورد نیاز بدنش از جمله مواردی بود كه به دستور پزشك خود در برنامه روزانهاش گنجاند.امروز او شرایط خود را چنین توصیف میكند: «سرحال و با نشاط. انگار زمان متوقف شده است و روند پیری را كندتر كردهام. دردهای گاه و بیگاهی كه سراغم میآمد كمتر شده است و احساس سبكی میكنم.»
هرچه عمر میگذرد، اهمیت سلامت جسمی بیشتر نمایان میشود. انجام تمرینهای منظم و هدفمند و داشتن نشاط بدنی بهترین راه ممكن برای دوری از انواع بیماریهاست، بیماریهای گوناگونی كه معمولا عموم اشخاص در سنین بالا به آن دچار میشوند و گاهی انجام این تمرینها منجر به رفع عوارض بیماریهای قبلی نیز میشود.بهبود انعطافپذیری، حفظ تعادل عضلانی میتواند در پیشگیری از افزایش بسیاری از علل ناتوانی در بین سالمندان كمك كند. تحقیقات علمی ثابت كرده است شیوع بیماریهای روانی در بین مردمی كه دارای فعالیتهای بدنی بیشتر هستند، كمتر مشاهده میشود.
فعالیتهای فیزیكی مفید حتی اگر درسنین بالا نیز شروع شود، بسیار لذت بخش و مفید است و در رفع بیماریهای شایع سالمندان نظیر بیماریهای قلبی و عروقی، آرتریت، استئوپروز و فشارخون بالا و... كمك موثری میكند.اگر تمرینها و فعالیتهای فیزیكی به طور مرتب و منظم انجام گیرد، به بهبود و تسكین دردها و ناتوانیهای همراه با این بیماریها منجر میشود و حتی اگر از سنین پایین شروع شود، میتواند پیشگیریكننده باشد.
فعالیتهای فیزیكی در پیشگیری از ابتلا به بعضی اختلالات روانی مانند افسردگی و بیماری آلزایمر بسیار موثر است.فعالیتهای ورزشی سازمان یافته برای رفع هیجانات فردی مناسب بوده و به طور مثال قدمزدن برای فرد این فرصت را ایجاد میكند تا به جامعه نزدیكتر شود و سبب كاهش احساس تنهایی، دلتنگی و سرخوردگی اجتماعی شود.
تحرك و مبارزه با پیشرفت بیماری
یكی از بیماریهایی كه با افزایش سن گریبانگیر بسیاری از سالمندان میشود آرتریت است. این بیماری سبب محدودیت فیزیكی در سالمندان میشود، اما فعالیتهای فیزیكی در كنترل التهاب و درد مفاصل وارد عمل میشوند و عواقب این بیماریها را روز به روز كاهش میدهند.به همین خاطر سالمندان باید فعالیتهای فیزیكی مورد علاقه خود را انجام دهند و در صورتی كه دارای شرایط خاص مثل ناتوانیهایی در تحرك باشند با مراجعه به پزشك حدود تحرك خود را مشخص كنند.
به طور كلی فعالیتهایی نظیر قدم زدن، شنا كردن، حركات كششی، باغبانی و دوچرخه سواری برای میانسالان مفید است.از آنجا كه جمعیت سالمندان بالای 60 سال در20 سال آینده دو برابر خواهد شد كاهش و به تاخیر افتادن ناتوانی مربوط به سن، شاخص مهم بهداشت عمومی محسوب شده و فعالیت فیزیكی نقش مهمی در حفظ و پایداری سلامت در تمامی سنین بازی میكند.
حداقل 30 دقیقه فعالیت فیزیكی ساده و منظم نظیر قدمزدن به كاهش خطر مرگ زودرس، كاهش 50 درصدی خطر پیشرفت بیماریهای قلبی و انواع سرطانها بخصوص سرطان روده، دیابت نوع دوم و پیشگیری یا كاهش فشارخون كمك میكند. همچنین با ورزش منظم پوكی استخوان كاهش یافته و كمردرد پیشرفت نخواهد كرد.
تحرك و ارتقای روحی
تحقیقات نشان میدهد تحرك بخصوص وقتی جنبه دستهجمعی پیدا میكند سبب كاهش استرس و احساس تنهایی و افسردگی میشود.همچنین رفتارهای پر خطر و مصرف دخانیات را نیز با این روش میتوانید كم كنید.این امكان وجود دارد فردی كه هر روز با نرمش جسمش را سرحال و شاداب میكند، نسبت به كسی كه ده یا20 سال از او كوچكتر است، اما اهل نرمش و ورزش نیست، خیلی بهتر و راحتتر زندگی كند و حتی بیشتر از او هم زنده بماند.
در مورد ورزشهایی نظیر شنا، دوچرخه سواری و پیادهروی باید روزانه ده دقیقه به زمان تمرین خود اضافه كنید تا اینكه مجموع زمانی كه فعالیت فیزیكی انجام میگیرد، به 60 دقیقه برسد.هر نوع فعالیتی كه شرایط مناسب را برای سلامت جسمی و روحی فراهم آورد مفید است. قدمزدن آهسته و تند، نظافت منزل، باغبانی، دوچرخهسواری، كوهپیمایی و… در سلامت و شادابی مؤثر است.
انجام حداقل 30 دقیقه فعالیت متوسط در اغلب روزهای هفته یا ترجیحا هر روز كه تعداد آن بین حداقل و حداكثر فعالیت روزانه باشد برای سلامت سالمندان بسیار ضروری است و منجر به كاهش اثرات و كندی روند پیری میگردد.در صورت انجام فعالیتهای شدید توصیه میشود قبلا با پزشك خود مشورت كنید.