به گزارش پايگاه اطلاعرساني حوزه رياست، رئيس سازمان صداوسيما صبح امروز به عنوان مهمان ويژه چهل و نهمين اجلاس اتحاديه راديو و تلويزيونهاي آسيا و اقيانوسيه كه در سئول پايتخت كره جنوبي سخنراني كرد.
متن سخنراني رئيس رسانه ملي به اين شرح است:
سم الله الرحمن الرحيم
خانم ها، آقايان
از حضور در اين اجلاس مهم خوشوقتم و اميدوارم دستاوردهاي اين اجلاس موجب رشد و ارتقاي همكاريهاي دو جانبه و چند جانبه ميان شبكههاي راديو تلويزيوني آسيا و اقيانوسيه گردد.
صنعت رسانه به علت دگرگونيهاي اجتماعي، اقتصادي و سياسي از يك سو و توسعه فناوريهاي ارتباطي از سوي ديگر همواره در معرض تغيير و تحول بوده است. اين تغييرات سبب تحولاتي در ماهيت، مأموريت و رسالت رسانهها شده است. مديران رسانههاي نوين، بايد همواره با آينده نگري، محيط رسانهاي (media ecosystem) خود را به خوبي مورد تجزيه و تحليل قرار دهند و از روندها و تغييرات پيش رو اطلاع دقيق حاصل كنند تا بتوانند براي منطبق كردن سياستها و راهبردهاي سازمان خود با شرايط آينده برنامه ريزي كنند.
شاخصهاي اساسي رسانههاي نوين بطور خلاصه عبارتند از:
- ديجيتالي شدن (diztalization)
- تعاملي بودن (interactivity)
- شخصي سازي (personalization)
- آني بودن (immediacy)
- مستقيم بودن (directness)
- همگرا شدن (convergence)
پيشرفتهاي صنعت ديجيتال منجر به تغيير بنيادين در شيوههاي توليد، توزيع و نگهداري محصولات و نيز كاهش هزينههاي توليد شده است. رواج دوربينهاي ديجيتال ارزان قيمت و تجهيزات ويرايش تصوير موجب ارائه خروجيهاي با كيفيت بر روي خبرگزاريها شده است. فناوري ديجيتال راه را براي ارائه تركيبهاي پيچيده تر كالاها و خدمات دو سويه و چند سويه رسانهاي (multimedia) هموار كرده است.
براي مثال در صنعت نشر اخبار، توانايي سايتهاي خبري در جستجو و ارائه خبري خاص منجر به توسعه خدمات جديد جستجو شده است كه دو سويه و با هدف برآورده سازي نيازهاي مشتريان به طور انفرادي و براساس حوزه علاقه و نياز آنهاست.
تعاملي بودن (interactivity) رسانههاي نوين، مديران رسانهها را به راحتي و بصورت لحظهاي در جريان نظر و سليقه مخاطب قرار ميدهد و موجب ميشود بصورتي هوشمند متناسب با خواست مخاطب، محتواي مورد نياز او را در اختيار وي قرار داد.
بنابراين به موازات تعاملي بودن، شخصي سازي (personalization) نيز به يك ويژگي كليدي رسانههاي نوين تبديل شده است.
محتواي ديجيتال به همراه بسترهاي نوين توزيع و عرضه، سبب افزايش حضور زنده رسانهها (immediacy) در رويدادهاي خبري در جوامع مختلف شده است.
رسانههاي نوين با مخاطب تماس مستقيم برقرار ميكنند به نحوي كه فرد احساس ميكند مخاطب اين رسانه دقيقاً خود اوست. ويژگي مستقيم بودن (directness)، قابليت منحصر به فردي را در اختيار مدير رسانه نوين قرار ميدهد. زيرا ميتوان با در اختيار داشتن اطلاعات كامل از گرايشها و تمايلات مخاطب با او دقيق و سنجيده برخورد كرد.
ابزارهاي هوشمند نظير موبايل، تبلت و تلويزيون هوشمند (smart TV) ابزارهاي مناسبي براي برقراري چنين ارتباطي با مخاطب است.
و بالاخره همگرايي (convergence) رو به گسترش بين رسانههاي مختلف، شاخص مهم ديگري از رسانههاي نوين است. همگرايي در شبكه، تجهيزات و محتوا نقش مهمي در صنعت رسانه نوين را بوجود آورده است. همگرايي در شبكه برودكست (broadcast) و برودبند (broadband)، شبكههاي تلفن بي سيم و با سيم، سيستمهاي تلفن همراه و اخيراً واي مكس (WiMax) همگرايي در ارتباطات را رقم زده است.
در آيندهاي نزديك ما با جهاني كاملاً هوشمند مواجه خواهيم بود كه در آن ارتباط انسان با اشياء به ارتباط اشياء با اشياء تبديل خواهد شد. اشيائي كه داراي هوش مصنوعي بوده و در يك شبكه عصبي به مثابه يك انسان عمل خواهند كرد. از اين رو رصد تحولات فناوريهاي در حال ظهور و روند هوشمند تر شدن محيط زيست ما و به تبع آن ايجاد تحول در مأموريت و نقش رسانهها از جمله الزامات مديريت هوشمند در اين زمينه است.
اين مديريت هوشمند ميبايد معطوف به موضوعات مهم زير باشد:
- گسترش بازار رقابت
- تنوع در سليقه و خواست مشتري
- ارائه محصولات شخصي سازي شده
- تغيير در راهبردهاي بازاريابي
- ورود بازيگران جديد
- توجه به گروههاي خاص مخاطبان
- توليد محتوا بر روي پلت فرمهاي مختلف (اعم از تلويزيون، راديو، اينترنت، موبايل، تبلت)
- بهره برداري از محتواي توليد شده توسط كاربرUGC (User Gernerated Content)
سازمان صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران با توجه به اين واقعيات در مأموريت، نوع شبكهها و محتواي خود تحول اساسي بوجود آورده است. از جمله حركت به سوي ديجيتالي شدن را در سطح ملي شتاب بخشيده و شبكههاي سراسري راديويي و تلويزيوني خود را براساس نياز مخاطبان توسعه داده است. ايجاد شبكههاي تخصصي در ارتباط با موضوعات خاص نظير سلامت، خبر، اقتصاد، آموزش، ورزش، معارف اسلامي، تجارت و بازار، و فيلم و سريال و نيز شبكههاي اختصاصي مربوط به گروههاي خاص مخاطب نظير كودك، نوجوان، جوانان، و خانواده و نيز راه اندازي سرويسهاي جديد تعاملي نظير IPTV از جمله اقدامات مهم IRIB در چند سال اخير است.
از آنجا كه در دعوت ABU از اينجانب خواسته شده بود تا من به موضوع رسانههاي اسلامي اشاراتي نيز داشته باشم. اجازه دهيد در اين قسمت از سخن، نكاتي را در اين باره به اجمال به عرض برسانم.
حادثهاي كه در بيش از سه دهه گذشته در گستره وسيع جغرافيايي جهان اسلام از تنگه جبل الطارق در اقيانوس اطلس تا جزاير اندونزي در اقيانوس آرام رخ نموده، موضوعي است كه ما از آن به بيداري اسلامي تعبير ميكنيم. اين نهضت از ايران شروع شد و در چند سال اخير در ديگر كشورهاي اسلامي در منطقه خاورميانه و شمال آفريقا بروز و ظهور يافت. مشخصه اصلي اين نهضت در همه اين كشورها بازگشت به اسلام و معنويت، رهايي از استبداد داخلي و قطع وابستگي به قدرتهاي مسلط جهاني و احياي مجد و عظمت گذشته تمدن اسلامي با تكيه بر مردمسالاري و دموكراسي است.
در اين رنسانس اسلامي، مسلمانان در رجوع به اسلام و پيروي از پيامبر گرانقدر خود بدنبال علم و آگاهي، احياي ارزشهاي اخلاقي، معنويت و آرامش روحي، صلح و همزيستي، عدالت و رفع تبعيض و فقر هستند.
به موازات اين رنساس عميق سياسي، اجتماعي و فرهنگي در منظومه وسيع جهان اسلام، ما امروز در سپهر رسانهاي جهان، با پديدة جديدي بنام ظهور و رشد رسانههاي اسلامي مواجه هستيم. در حال حاضر صدها شبكه راديويي و تلويزيوني بر مبناي آموزههاي اسلامي در سطح جهان و به خصوص منطقه خاورميانه اقدام به توليد و پخش برنامه ميكنند.
به علت برخورداري مكتب اسلام از ظرفيتهاي عميق فرهنگي، تربيتي و اجتماعي، اين شبكهها تلاش دارند تا برخلاف بسياري از شبكههاي امپراطوري رسانهاي حاكم بر جهان كه بناي حركت خود را بر ترويج خشونت و سكس قرار دادهاند، با الهام از آموزههاي اسلامي مروج معنويت، صلح، همزيستي مسالمت آميز و ترويج محبت و تحكيم پايههاي خانواده در جامعه باشند. اين حركت هويت ويژهاي را براي اين رسانهها بوجود آورده است كه ما از آن به رسانههاي پاك تعبير ميكنيم.
بطور خلاصه ميتوان برخي از اهداف مشترك رسانههاي اسلامي را به شرح زير بيان نمود:
1- مبارزه با توليد رو به گسترش محتواي رسانهاي ناسالم در زمينه ترويج سكس و خشونت
2- مقابله با جريان يكسويه خبري تحميلي از سوي امپراطوري رسانهاي نظام سلطه
3- دسترسي آسانتر، سريع تر و دقيق تر به اطلاعات، اخبار تحليلها و تصاوير رويدادهاي خبري از كشورهاي عضو بصورت مستقيم و بدون عبور از فيلترهاي رسانههاي كشورهاي شمال
4- ترويج عدالت و صلح و همزيستي جهاني و مبارزه با فقر و تبعيض
در چند سال گذشته اتحاديه راديو تلويزيونهاي اسلامي با بيش از 260 شبكه از كشورهاي مختلف جهان تشكيل شده است و در حال حاضر جمهوري اسلامي ايران دبير كلي اين اتحاديه را برعهده دارد. علاوه بر اين شبكهها IRIB با در اختيار داشتن 160 شبكه راديويي و تلويزيوني به زبانهاي مختلف توانسته است الگوهاي موثر و سازندهاي را در اختيار شبكههاي راديو تلويزيوني جهان و بويژه كشورهاي اسلامي قرار دهد.
با توجه به نياز مخاطبان جهاني به دريافت اطلاعات و اخبار با نگاهي متفاوت به رويدادها، مسائل و چالشهاي جهاني، IRIB اقدام به تأسيس شبكههاي خبري العالم براي مخاطبان عرب زبان، پرس تي وي براي مخاطبان انگليسي زبان و هيسپان تي وي براي مخاطبان اسپانيولي زبان نموده است. راه اندازي شبكه فيلم و سريال IFilm به زبان عربي و راه اندازي شبكه انگليسي زبان IFilm در ماههاي آينده از ديگر اقدامات IRIB است. با استفاده از ابزارهاي رسانهاي نوين در اين شبكههاي برون مرزي، سعي شده است تا اين شبكهها تصويري جديد و برداشتي نو و متفاوت نسبت به محتواي خبري نظام رسانهاي كشورهاي شمال به مخاطبان جهاني ارائه كنند.
بديهي است به موازات توسعه اين حركت در ميان مسلمانان و پژواك هر چه بيشتر نداي اسلام در جهان، قدرتهاي سلطة جو به تكاپو افتاده و با حركتي معارض، بر شدت و دامنه اسلام هراسي افزودهاند.
در حال حاضر تلاشهايي وجود دارد تا با حذف اين نوع شبكهها از ماهوارهها و شبكههاي كابلي كشورهاي غربي از انتشار اين صداي نو و متفاوت جلوگيري نمايند، غافل از آنكه دوران سانسور و جلوگيري از نشر اطلاعات ديگر سرآمده است. در دوران رسانههاي مدرن امكان از دور خارج كردن شبكههايي نظير پرس تي وي و العالم وجود ندارد و هم اينك دهها ميليون نفر به سايتهاي اين دو شبكه مراجعه ميكنند و به اخبار و اطلاعات جديد دسترسي پيدا ميكنند.
آنچه طنز تلخ روزگار ماست اينست كه نظام رسانهاي غرب كه تلاش بر سانسور پيام شبكههاي مستقلي همچون پرس تي وي دارد در قبال توهين بزرگي كه در ماه گذشته به مقدس ترين چهره جهان اسلام صورت گرفت سكوت كرده است و تحت عنوان پرهيز از سانسور مانع از پخش فيلم سراسر افترا و توهين به ساخت پيامبر بزرگ الهي حضرت محمد (كه درود خدا بر او باد) بر روي شبكه YouTube نميشود.
در حال حاضر جامعه بشري از نوعي فقر فرهنگي و سياسي و تمدني در بخشهايي از گستره وسيع خود رنج ميبرد و بايد حركت آگاهي بخش رسانهها در جهت زدودن اين نارساييها از سرعت و شتاب بيشتري برخوردار شود.
نقطه خلاء و آسيب جدي در مناسبات جهاني و در قوانين وضع شده از سوي سازمانهاي بينالمللي بويژه سازمان فرهنگي يونسكو اينست كه قوانين صريح، قاطع و بازدارندهاي برضد اين نوع تروريسم فرهنگي وجود ندارد. اين يك نياز و مطالبه اساسي است كه اصحاب خرد و انديشه بايد در جهت تحقق آن بپاخيزند.
من در همين فرصت از اتحاديه ABU و شبكههاي راديو تلويزيوني عضو اين اتحاديه درخواست ميكنم به منظور تقويت صلح و آرامش در جهان و نيز تقويت همزيستي مسالمتآميز ميان پيروان اديان بزرگ آسماني نظير آئين يهود و مسيحيت و اسلام به وظيفه خود در اين زمينه عمل نمايند،و منشوري را در ميان خود به تصويب رسانند كه هر نوع اهانتي به اديان و پيامبران- كه مقدس ترين امور در در نزد ما انسانها هستند- ممنوع شود و در جهت فرهنگ سازي و تنوير افكار عمومي در اين زمينه اهتمام ورزند.
