مراقبتهاي سلامتي پايهاي در بسياري از كشورهاي پيشرفته دنيا سالهاست كه اساس نظام درمان و پيشگيري را تشكيل ميدهد.
به اين ترتيب مراكزي با حضور پزشك، پرستار، ماما و... در تمام نقاط ايجاد شدهاند و هر يك از افراد جامعه، زيرگروه يكي از اين مراكز هستند و تمامي امور مربوط به سلامتي و بيماري آنان در اين مراكز و با مسووليت پزشك آن مركز انجام ميشود.
هدف اصلي اين است كه وقتي فردي دچار كسالت يا بيماري ميشود، دغدغهاي جز همان بيماري نداشته باشد و با رساندن خود به اين مراكز كه در نزديكترين فاصله از محل زندگي او قرار دارد، تمامي امور مربوط به بيماري او يا در همان مركز اوليه يا با تمهيدات كاملي در مراكز تخصصيتر انجام شود.
با يك مثال، تفاوتهاي اساسي اين شكل سرويسدهي با نظام سلامتي فعلي خودمان را روشنتر بيان خواهم كرد.
فرض كنيم يك فرد امروز صبح كه از خواب برميخيزد، احساس سردرد شديد و تهوع بسيار شديدي دارد. نخستين پرسش اين است كه به چه پزشكي بايد مراجعه كند؟ چهزماني؟ كجا؟ و اين پزشك چه آزمايشها و عكسهاي راديولوژي خواهد خواست؟ چقدر هزينه دارد؟
جواب اين پرسشها در نظام سلامتي فعلي ما بسيار مشكل و عذابآور است، ولي در نظام سلامتي بسياري از كشورهاي پيشرفته پاسخ اين پرسش اين است: شما همين الان به مركز درماني مربوط به خود و به تيم پزشكي خانواده خودتان مراجعه كنيد و آنها تمام اين مشكلات را برطرف خواهند كرد.
به اين ترتيب، اين فرد با مراجعه به مركز سلامتي مربوط به خودش- كه مكانش مشخص و از صبح تا شب باز است- براحتي به پزشك خانواده خود دسترسي خواهد داشت.
پزشك خانواده كه تحصيلات تكميلي يعني تخصص مربوط به تشخيص اوليه تمام بيماريها را گذرانده، بخوبي فرق يكسردرد شديد را كه مربوط به تومور مغزي يا مننژيت است، از يك سردرد كه مربوط به خستگي، بيخوابي يا هيجانات است ميشناسد و اگر لازم باشد، آزمايشها و عكسهايي را درخواست ميكند و با آدرس و راهنمايي كامل شما را به آنجا ميفرستد.
حال اگر تشخيص دهد كه نياز به بررسيهاي تخصصيتر داريد، بسرعت شما را به يك متخصص اعصاب با نامه كامل و هماهنگي معرفي ميكند و اگر شما قادر به پرداخت هزينهها نباشيد، خودش ترتيبي ميدهد كه از تخفيف كاملي نيز برخوردار شويد.
به اين ترتيب روشن است كه براي اجراي صحيح چنين نظامي عواملزيادي لازم است كه هفته آينده درباره آنها توضيح خواهيم داد.