البته نبايد فراموش كنيم كه باورهاي نادرست هميشه و درباره همه موضوعات وجود داشته و دارد، اما وقتي اين اشتباهات به سلامت نوزاد و مادر مربوط مي‌شود، نبايد نسبت به آن سكوت كرد و بي‌تفاوت ماند بنابراين بايد با شناخت باورهاي غلط و آگاهي از واقعيت‌هاي تغذيه نوزاد، بيشتر و بهتر از شير مادر استفاده شود.
دكتر نسترن خسروي، فوق‌تخصص نوزادان در اين‌باره به جام‌جم مي‌گويد: يكي از باورهاي نادرست درباره آغوز است؛ برخي تصور مي‌كنند بهتر است آغوز دور ريخته شود، چراكه آن را عاملي براي زردي نوزاد مي‌دانند؛ در حالي كه بايد بدانيد آغوز نه‌تنها موجب زردي نمي‌شود، بلكه بهترين شيوه براي كاهش زردي نوزادان، تغذيه با آغوز است.
علاوه بر اين، آغوز بسيار مغذي بوده و مصرف آن براي كودكان بسيار مفيد است و مي‌تواند از آنها در برابر بيماري‌هاي گوناگون محافظت كند.
گروهي هم تصور مي‌كنند اگر شير در سينه‌هاي مادر باقي بماند، فاسد مي‌شود. اين پزشك متخصص ضمن اشتباه دانستن چنين طرز فكري توضيح مي‌دهد: تخليه نشدن شير باعث كاهش توليد شير شده و همچنين موجب بروز احتقان (گرفتگي غدد شيرساز) مي‌شود بنابراين اگر به هر دليلي كودك نتواند شير مادر را مصرف كند، بهتر است مادر شيرش را بدوشد.
خانم‌ها نگران تغيير شكل سينه‌ها نباشند
خيلي از مادرهاي جوان نگران تغيير ظاهرشان هستند و تصور مي‌كنند اگر به نوزاد شير ندهند، وضع بهتري خواهند داشت.
دكتر خسروي در اين زمينه يادآور مي‌شود: در دوران بارداري، سينه‌ها بزرگ‌تر شده و تغيير شكل مي‌دهد. بنابراين به ياد داشته باشيد قبل از شيردهي، تغيير شكل سينه‌ها رخ داده و شيردادن عامل تغيير نيست.
به گفته وي، در دوران بارداري مقداري چربي اضافه در بدن مادر ذخيره مي‌شود و هنگامي كه پس از تولد نوزاد، مادر شروع به شيردهي كند، اين چربي‌هاي ذخيره، مصرف خواهد شد و اين كار حتي مي‌تواند به تناسب اندام مادر كمك كند.
شير شما هم خوب است
خيلي از خانم‌ها مي‌گويند ما خانوادگي نمي‌توانيم به بچه‌ها شير بدهيم و به صورت ارثي با اين مساله روبه‌رو هستيم؛ در حالي كه اين هم باور اشتباهي است كه دكتر خسروي در مورد آن مي‌گويد: بيشتر مادران براحتي مي‌توانند به نوزاد شير بدهند و اين مساله فقط به دفعات شيرخوردن و تقاضاي شيرخوار بستگي دارد؛ در واقع مكيدن مكرر سينه توسط شيرخوار باعث زياد شدن شير مي‌شود و آشاميدن مقدار زياد مايعات تاثيري در اين مورد ندارد. همچنين آرامش مادر و نداشتن استرس نيز عامل مهمي است كه مي‌تواند در افزايش شير موثر باشد.
دكتر خسروي با تاكيد بر اين‌كه نبايد رنگ و غلظت شير مادر را با ساير شيرها مقايسه كرد، خاطرنشان مي‌كند: بعضي از خانم‌ها مي‌گويند شيرشان آبكي و رقيق است، در حالي كه تركيب شير در ابتدا و انتهاي هر وعده شيردهي متفاوت است و تغيير مي‌كند؛ در ابتداي شيردهي، شير حاوي مقدار زيادي املاح و پروتئين است و آبكي به نظر مي‌رسد و در انتها شير مادر چربي بيشتري دارد و به همين دليل كودك را سير مي‌كند بنابراين توصيه مي‌شود كودك در هر وعده از يك سينه و براي مدت بيشتري شير بنوشد تا هم از قسمت اول شير استفاده كند و هم از قسمت چرب.
وي مي‌افزايد: شيردهي ارتباطي به اندازه سينه ندارد و در اثر مكيدن‌هاي مكرر سينه توسط شيرخوار و ترشح هورمون پرولاكتين توليد شير بيشتر مي‌شود. علاوه بر اين، مادراني كه بچه‌هاي دوقلو دارند فكر مي‌كنند شيرشان كافي نيست، ولي بايد بدانيد مادران بچه‌هاي سه قلو هم مي‌توانند به آنها شير بدهند و مشكلي ندارند.
به گفته وي، روابط جنسي و عادت ماهانه هم تاثيري بر شير مادر ندارد و تنها ممكن است در دوران عادت ماهانه شير كمي شورتر شود.
از همان ابتدا به نوزاد شير بدهيد
دكتر خسروي با اشاره به خانم‌هايي كه چند روز پس از تولد نوزاد با تصور كم‌شدن شيرشان، به او شير نمي‌‌دهند تا وضع بهتر شود، مي‌گويد: فراموش نكنيد هرقدر شروع تغذيه با شير مادر تاخير داشته باشد، جريان شير هم ديرتر اتفاق مي‌افتد. به همين دليل توصيه مي‌شود ظرف 30 دقيقه اول پس از تولد، نوزاد با شير مادر تغذيه كند.
همچنين وقتي شيرخوار در طول شب بيدار مي‌شود يا زود به زود گريه مي‌كند، اطرافيان مي‌گويند حتما گرسنه است و شير مادر سيرش نمي‌كند. اما آيا واقعا گريه‌هاي نوزاد نشانه گرسنگي و ناكافي بودن شير مادرش است؟
اين فوق‌تخصص نوزادان در پاسخ به اين سوال مي‌گويد: چون شير مادر براحتي قابل هضم است و پروتئين آن با پروتئين شير گاو تفاوت دارد، زودتر هضم شده و در نتيجه معده شيرخوار خيلي سريع‌تر تخليه مي‌شود و او احساس گرسنگي مي‌كند.
دكتر خسروي به مادراني كه فرزندشان بيمار است نيز توصيه مي‌كند: تصور نكنيد هنگام بروز بيماري‌هايي مانند اسهال، تب و... تغذيه با شير مادر بايد قطع شود. در واقع تغذيه با شير مادر به بهبود شيرخوار كمك كرده و همچنين آب از دست رفته بدن را جبران مي‌كند.
به گفته وي، مادرها تصور مي‌كنند هنگامي كه شيرخواران زير شش ماه در هواي گرم قرار مي‌گيرند، حتما بايد آب بياشامند، در صورتي كه اين كودكان به هيچ‌وجه به آب اضافه نياز ندارند و به غير از شير مادر و قطره‌هاي ويتاميني لازم نيست چيز ديگري مصرف كنند.
اين عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران با تاكيد بر اين‌كه تماس شيرخوار با بدن مادر مي‌تواند نياز به مهر و محبت را برطرف كرده و با شنيدن صداي قلب مادر كودك احساس آرامش و امنيت مي‌كند، مي‌گويد: نبايد با تصور اين‌كه ممكن است نوزاد بغلي شود، اين محبت را از كودك دريغ كنيد.
شير دادن برنامه نمي‌خواهد
خيلي‌ها فكر مي‌كنند بايد سر ساعت خاصي به نوزاد شير بدهند و در اين مورد برنامه‌اي دقيق داشته باشند؛ در حالي كه متخصصان مي‌گويند كودكي كه از شير مادر استفاده مي‌كند اصلا نبايد در زماني خاص و با فاصله معين، شير بنوشد و هر وقت نياز داشت، مادر بايد به او شير بدهد.
دكتر خسروي به مادراني كه مي‌خواهند به كودكشان شير بدهند، توصيه مي‌كند: لازم نيست قبل از هر مرتبه شيردادن به نوزاد سينه‌ها با صابون شسته شود و اگر فقط يك‌بار در روز سينه‌ها را با آب بشوييد، كافي است. چون استفاده مكرر از صابون مي‌تواند موجب تحريك و ترك خوردن سينه شود.
به گفته وي، در صورتي كه شير مادر قطع شده باشد، نبايد تصور كنيد كه شيردهي ديگر ممكن نيست؛ در واقع توليد شير جرياني عصبي ـ هورموني است كه مي‌تواند برگشت‌پذير باشد و در اثر مكيدن مكرر شيرخوار، لمس و نگاه كردن به او امكان دوباره شيردادن وجود دارد.
مادران شاغل هم مي‌توانند به كودك شير بدهند
مادران شاغل هميشه نگران تغذيه فرزندشان هستند و نمي‌دانند چطور بايد به او شير بدهند.
دكتر خسروي ضمن تاكيد بر اين‌كه شيردوشيده شده را مي‌توان حدود چهار تا هشت ساعت در دماي اتاق و تا 48 ساعت در يخچال نگهداري كرد، مي‌گويد: در ماه‌هاي اول بايد سعي كنيد كنار شيرخوار بمانيد و كار كردن خارج از خانه را ديرتر آغاز كنيد. همچنين بايد يكي دو ماه قبل از برگشتن به محل كار، ذخيره مناسبي از شير در فريزر فراهم كنيد. در محل كار هم هر سه تا چهار ساعت بايد شير را دوشيده، در يخچال بگذاريد و آن را روي يخ به خانه برگرداند تا روز بعد به كودك داده شود. چنانچه مقدار شير كافي نبود، مي‌توان با استفاده از فنجان، قاشق يا استكان از ذخيره داخل فريزر به نوزاد شير داد.
