در حقيقت ويراني‌هاي جنگ جهاني اول و دوم بود كه رهبران كشورهاي خارج از دو بلوك شرق و غرب را گردهم آورده و بين آنها همبستگي ايجاد كرد. هدف اين گروه در مرحله اول كناره‌گيري از دو بلوك رقيب و در پيش گرفتن سياست مستقل بود.
در حال حاضر جنبش عدم تعهد، نه‌تنها بيش از يكصد كشور را دربرمي‌گيرد؛ بلكه جنبشي بين‌المللي است كه براي تامين صلح عادلانه، آزادي همه ملل و نظام نوين و عادلانه اقتصادي بين‌المللي مبارزه مي‌كند. اعضاي عدم تعهد دوسوم اعضاي سازمان ملل متحد را تشكيل مي‌دهند.
تعداد كشورهاي تشكيل‌دهنده اين جنبش، جمعيت و مساحت آنها اين قدرت را به وجود آورده كه جنبش غيرمتعهدها بر روند امور بين‌المللي تاثيرگذار باشد.
جواهر لعل نهرو، نخست‌وزير هند
اصطلاح عدم تعهد نخستين بار توسط جواهر لعل نهرو، نخست‌وزير هند طي نطقي در 28 آوريل 1954 در كلمبو مطرح شد و پس از آن با تلاش رهبران آسيايي ـ آفريقايي و بنيانگذاران جنبش عدم تعهد، اين جنبش شكل گرفت.
نهرو از رهبران جنبش استقلال هند و كنگره ملي هند بود و به عنوان اولين نخست‌وزير هند پس از اعلام استقلال در ۱۵ آگوست ۱۹۴۷ (۲۳ مرداد ۱۳۲۶) انتخاب شد.
بسياري بر اين باورند كه به دليل اين‌كه اولين اجلاس عدم تعهد كمي بعد از استقلال هند رخ داد، اين اجلاس تا اندازه‌اي تحت تاثير جهان‌بيني مهاتما گاندي نيز قرار داشت.
وي تا پيش از استقلال هند، مدت ۱۰ سال از عمرش را به شكلي نامنظم در زندان‌هاي استعماري انگليس گذراند و پس از استقلال هند، به عنوان اولين نخست وزير اين كشور انتخاب شد و تا زمان مرگ، به مدت 17 سال رهبري بلامنازع هند را به‌عهده داشت.
نهرو در اين مدت در صحنه سياست بين‌المللي نيز درخشيد و همواره به عنوان يك شخصيت برجسته و صلح‌دوست مورد احترام مجامع جهاني بود.
وي بنيادهاي سياسي و اقتصادي هند را پايه‌گذاري كرد و از يك كشور استعمارزده و بلاديده و دستخوش تفرقه، قدرت يكپارچه‌اي را در جنوب آسيا پديد آورد.
احمد سوكارنو، رهبر استقلال اندونزي
احمد سوكارنو، اولين رييس‌جمهور اندونزي پس از استقلال اين كشور در سال 1949 بود. اندونزي به رهبري وي از هلند و ژاپن استقلال يافت.
سوكارنو با آغاز دوران رياست جمهوري تلاش كرد آثار استعمار را از چهره اندونزي زدوده و به عمران و حل مشكلات كشور بپردازد.
او در داخل كشور دموكراسي ارشادي را شيوه كار خود قرار داد و مدت 15 سال بر احزاب مختلف كمونيست، ملي و... حكمراني و از آزادي عقيده و آزادي‌خواهي دفاع كرد.
سوكارنو در مجامع بين‌المللي و در كنفرانس آفريقايي و آسيايي سال 1995 كه در باندونگ تشكيل شد، شركت كرد و در جهان سوم شهرت فراوان داشت.
از جمله اقدامات او در دوره رياست جمهوري، تاسيس جنبش عدم‌تعهد بود. سوكارنو عقيد داشت حضور در اين جنبش مانع ورود شركت‌هاي اصطلاحا چندمليتي به اندونزي مي‌شود؛ چراكه اين شركت‌ها عملادست به استثمار كشورها مي‌زدند.
بعلاوه سوكارنو از حزب كمونيست اندونزي كه از احزاب كمونيست بزرگ اين كشور بود، حمايت مي‌كرد و اين عمل او براي غرب قابل تحمل نبود.
سرانجام سال 1965 عوامل سيا كودتايي خونين به راه انداختند و پس از به قدرت رسيدن سوهارتو از طريق اين كودتا، سوكارنو مقامي تشريفاتي يافت و عملا در حصر خانگي ماند.
جمال عبدالناصر، رييس‌جمهور مصر
جمال عبدالناصر يكي از مهم‌ترين شخصيت‌هاي سياسي در تاريخ مدرن جهان عرب، آفريقا و كشورهاي در حال توسعه در قرن بيستم است.
او كه دومين رييس‌جمهور مصر پس از انقلاب 1952 اين كشور بود، اصلاحاتي را انجام داد كه موجب محبوبيت او در كشورش شد.
سياست‌هاي ملي‌گرايانه او كه به ناصريسم مشهور است، هواداران زيادي در دهه‌هاي ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ در جهان عرب داشت و ملي كردن كانال سوئز محبوبيت بيشتر او را فراهم كرد.
جمال عبدالناصر سال 1958 ميلادي طرح وحدت اعراب را پيش كشيد و در همان سال دو كشور مصر و سوريه متحد شده و جمهوري عربي متحده را ايجاد كردند، اما مدتي بعد به دليل بروكراسي شديد مصر، سوري‌ها از اين اتحاديه خارج شده و جمهوري عربي متحده منحل شد.
او همچنين نقش محوري در تلاش‌هاي ضدامپرياليستي در جهان عرب و آفريقا داشت. در صحنه بين‌المللي، ناصر سال 1955 ميلادي سياست «بي‌طرفي مثبت» در مقابل بلوك شرق و غرب را مطرح كرد كه اين سياست در آوريل 1955 در كنفرانس باندونگ در اندونزي تائيد و موجب تشكيل جنبش غيرمتعهدها شد.
اين سياست باعث شد جمال عبدالناصر بسرعت به رهبر محبوب و آرماني جهان عرب تبديل شود. دومين اجلاس سران كشورهاي غيرمتعهد از 5 تا 10 اكتبر 1964 در قاهره پايتخت مصر تشكيل شد.
ژنرال تيتو، رهبر يوگسلاوي سابق
يوسيپ بروز تيتو معروف به ژنرال تيتو، نخستين قائم مقام جنبش عدم تعهد بود كه در دوران جنگ جهاني دوم و پس از جنگ، رهبري يوگسلاوي را به‌عهده داشت.
او رهبر اتحاديه كمونيست‌هاي اين كشور بود و دولتي كه خود پس از جنگ جهاني دوم تاسيس كرد، كمونيست مي‌ناميد.
با وجود اين پس از تثبيت قدرت خود از شوروي سابق و بلوك شرق كناره‌گيري كرد و سياست تكروي در برابر اين بلوك را در پيش گرفت و با اين اقدام خود مورد انتقاد و حملات تبليغاتي آنها قرار گرفت.
وي كه به دليل اعتقادات ايدئولوژيك خويش نمي‌توانست به گروه غرب بپيوندد، تلاش كرد در چنين وضعيتي براي حفظ خود راه سومي را برگزيند.
مراودات او با رهبران آسيايي و آفريقايي از جمله نهرو و جمال عبدالناصر، وي را بر آن داشت تا پيشنهاد ميزباني نخستين گردهمايي سران كشورهاي عضو جنبش عدم‌تعهد در بلگراد را مطرح كند.
به اين ترتيب با تلاش وي و ديگر بنيانگذاران جنبش عدم‌تعهد، نخستين اجلاس رهبران اين جنبش در دسامبر 1961 با حضور رهبران 25 كشور در شهر بلگراد، پايتخت يوگسلاوي برگزار شد.
قوام نكرومه، رهبر غنا
قوام نكرومه، باني استقلال كشور غنا و اولين رييس‌جمهور و نخست‌وزير اين كشور است.
غنا در عهد استعمار به ساحل طلا مشهور بود و پس از اعتراضات مردمي در سال ۱۹۵۷ ميلادي، ساحل طلا با نام تازه غنا استقلال يافت.
به دنبال استقلال غنا انتخابات عمومي برگزار شد كه در اين انتخابات قوام نكرومه رهبر حزب ملي خلق به نخست وزيري رسيد.
در ماه ژوئيه ۱۹۶۰ نوع حكومت اين كشور به همت قوام نكرومه تبديل به جمهوري شد و خود نكرومه قدرت را در دست گرفت.
رهبر كاريزماتيك غنا تلاش كرد با راهكارهايي سريع اين كشور را صنعتي كرده و در طول يك نسل آن را مرفه و ثروتمند سازد. در دوران نكرومه، آزادراه‌ها، كارخانه‌ها، دانشگاه‌ها، مدرسه‌ها، بيمارستان‌ها و ساختمان‌هاي اداري باشكوه ساخته شد.
نكرومه به عنوان يكي از مبارزان نامي آفريقا، در تجديد حيات اين قاره سهم بزرگي داشت و در تحكيم قدرت سازمان وحدت آفريقا، تلاش فراواني از خود نشان داد.
ديدگاه استقلال‌طلبانه نكرومه باعث شد وي با حضور در كنفرانس باندونگ اندونزي در زمره پايه‌گذاران غيرمتعهدها باشد.
وي سال ۱۹۶۶، بهدنبال يك كودتاي نظامي هوادار غرب، از قدرت خلع شد، سپس به گينه رفت و تا پايان عمر خود در آن كشور ماند.
