تغذیه نوزادان

 شیر دادن نوزاد در روزهای اول تولد

شروع شیر دهی

اولین باری که مادر در اتاق زایمان کودک خود را در آغوش می گیرد پستان خود را در دهانش می گذارد. در این مرحله شیر کامل هنوز تولید نشده و پستان ماده ای بنام آغوز یا کلستروم می سازد که نقش مهمی در ایمنی کودک در مقابل عفونت ها دارد. 
اگر به نظر می رسد که نوزاد در پیدا کردن نوک سینه و یا نگهداشتن آن در دهان مشکل دارد سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید. شیر دادن هنری است که نیاز به آرامش و تمرین دارد. 
هیچکس انتظار ندارد که شما در شروع همه چیز را بدانید بنابراین نگرانی بخودتان راه ندهید و اگر در بیمارستان هستید سعی کنید از پرستار اتاق زایمان یا بخش کمک بگیرید. (اگر کودک شما نارس بدنیا آمده باشد ممکن است نتوانید در ابتدا به او شیر دهید. به جای آن شما باید شیر خود را بدوشید و با کمک شیشه به نوزاد بدهید.) 
بخاطر داشته باشید که شیر دادن نباید دردناک باشد. دهان نوزاد باید قسمت بزرگی از منطقه تیره دور نوک پستان (areola) را بپوشاند و نوک پستان باید کاملاً در دهان نوزاد فرو رفته باشد. 
اگر مکیدن نوزاد باعث درد می شود نوک سینه را از دهانش خارج کنید (برای این کار انگشت کوچک خود را بین دهان نوزاد و نوک سینه فشار دهید) و دوباره سعی کنید. 
چند وقت یک بار باید شیر داد؟
تند تند. هر چه بیشتر شیر دهید شیر کامل زودتر ساخته می شود و شیر بیشتری نیز در پستان شما تولید می شود. شیر دادن به تعداد ۱۰ تا ۱۵ بار از هر پستان، ۸ تا ۱۲ بار در هر ۲۴ ساعت میزان مناسبی است. 
طبق آخرین توصیه های انجمن طب اطفال آمریکا، باید هر زمانی که نوزاد علائم گرسنگی را بروز می دهد به وی شیر داد. 
این علائم عبارتند از: 
افزایش هوشیاری یا فعالیت، تکان دادن لب ها و شکلک در آوردن، بدنبال سینه گشتن. گریه معمولاً دیرتر رخ می دهد. به عبارت دیگر شما باید قبل از اینکه نوزاد شروع به گریه کند به وی شیر بدهید. 
در چند روز اول شما ممکن است نوزاد خود را برای شیر دادن بیدار کنید و نوزاد ممکن است هنگام شیر خوردن بخواب برود. برای اینکه مطمئن شوید نوزادتان به اندازه کافی شیر می خورد اگر از آخرین باری که شیر خورده چهار ساعت گذشته است بیدارش کنید. 
زمانی که نوزاد بتواند مدت بیشتری هوشیار باشد می توانید یک رویه ثابت بصورت هر ۱ تا ۳ ساعت شیر دادن در نظر بگیرید (این فاصله شب ها که نوزاد وسط شیر خوردن خوابش می برد کوتاه تر است). 
شیر دادن راحت
از آنجا که شیر دادن گاهی ممکن است تا ۴۰ دقیقه هم طول بکشد یک جای مناسب را برای شیر دادن انتخاب کنید. نوزاد را در وضعیتی بگیرید که به دست و کمرتان فشار نیاید.
معمولاً نگهداشتن نوزاد بگونه ای که پشت سرش روی دستتان باشد بهترین حالت است ولی وضعیتی که نوزاد خود را نگه می دارید به راحتی شما بستگی دارد. 
اگر نشسته شیر می دهید یک بالش شیر دهی بسیار کمک کننده خواهد بود. به هر حال تا زمانی که خود و نوزادتان در وضعیت راحتی قرار ندارید شروع به شیر دادن نکنید چون این کار مدت زیادی طول می کشد و ممکن است خسته شوید. 
تغذیه در دوران شیر دهی
یک رژیم غذایی طبیعی و سالم تنهای چیزی است که در دوران شیر دهی به آن نیاز دارید. در گذشته توصیه می شود که مادران شیرده ۴۰۰ تا ۵۰۰ کالری اضافه در روز بگیرند ولی تحقیقات جدید نشان داده اند که نیازی به این کالری اضافه نیست. 
بهتر است از مصرف موادی مانند کافئین، شکلات، غذاهای تند، و دیگر مواد غذایی محرک که وارد شیر شده و ممکن است برای کودک ناراحت کننده باشند پرهیز کنید. سعی کنید مایعات زیاد مصرف کنید اکسی توسین ترشح شده از بدن شما هنگام شیر دادن باعث تشنگی شده و یادتان می اندازد که آب بخورید. 
بخاطر داشته باشید که هر چند شیر دادن عملی طبیعی است ولی ممکن است در روز های اول سخت باشد. سعی کنید از تجربه مادران دیگر کمک بگیرید. توصیه های آنها گاهی بسیار با ارزشند. 
مشکلات شیردهی
با اینکه قرنهاست که مادران کودکانشان را شیر می دهند ولی شیر دهی همیشه بی مشکل نیست. زنان زیادی در روز های اول دچار مشکل می شوند. مهمترین مشکلاتی که ممکن است در ۶ هفته اول شیر دادن رخ دهند عبارتند از: 
ـ تورم و التهاب پستان (وجود شیر بیش از حد در پستان)
ـ زخم شدن نوک پستان
ـ ماستیت (التهاب و عفونت پستان)
ـ در صورتیکه مشکل دارید و نمی توانید خوب شیر بدهید حتماً با پزشک خود تماس بگیرید .

 تقویت جیره نوزاد

اهمیت تغذیه نوزاد با شیر مادر بر هیچ کس پوشیده نیست، این در حالی است که کمتر راجع به نحوه تغذیه مادر جهت افزایش میزان شیر و بهبود کیفیت آن سخن گفته می شود. متخصصان بر این عقیده اند که تغذیه مادر در دوران شیردهی تأثیری مستقیم بر نوزاد و سلامت او دارد.

تأثیر برخی از مواد بر سلامت مادر و کودک کاملاً واضح است و از این روست که به مادر توصیه می شود از نوشیدن قهوه و نیز مصرف شکلات پرهیز کند اما گاهی اوقات مادران از تأثیرات برخی از مواد ناآگاه هستند. برای مثال پس از تولد نوزاد به دلیل نیاز شدید بدن به ویتامین ها و مواد معدنی، زنان اغلب به مصرف میوه و سبزیجات، حبوبات و.‎.‎. روی می آورند و این در حالی است که مصرف این مواد تأثیرات نامطلوبی بر نوزاد گذاشته و باعث بروز دل درد و کولیک در او می شود. یکی از بهترین مواد برای زنان شیرده، بادام است. بادام حاوی مقدار زیادی کلسیم است. علاوه بر این کالری بالایی داشته و مشکلی را برای نوزاد نیز به وجود نمی آورد. آووکادو نیز میوه ای بسیار مغذی و سرشار از ویتامین است. مصرف سالاد آووکادو به عنوان ناهار یا شام سبک بسیار مؤثر است، زیرا آووکادو حاوی نوعی چربی مفید است که این چربی در افزایش میزان شیر تأثیر دارد. 
یکی از راه های مصرف سبزیجات بدون ایجاد عوارض در نوزاد استفاده از آنها در تهیه سوپ است. علاوه بر این، سوپ در تولید شیر مادر مؤثر است. گوشت و مرغ باید حداقل در یک وعده غذایی مادر مورد استفاده قرار بگیرند، زیرا تأثیر بسزایی در افزایش شیر خواهند داشت.
ماده دیگری که شیر مادر را بطور چشمگیری افزایش می دهد جوی دو سر است که توصیه شده هر بار پس از شیردهی مورد استفاده قرار بگیرد. خوردن یک کاسه جوی دو سر گرم همراه کره یا شیر و کمی نمک و شکر می تواند انرژی از دست رفته را به مادر بازگرداند. جوی دو سر حاوی مقدار زیادی ویتامین بوده و برای سلامت قلب مفید است. از این رو به مادران توصیه می شود هنگام گرسنگی، جوی دو سر را در وعده صبحانه خود قرار دهند. برای آرام کردن کودک و کمک کردن به او برای داشتن خوابی بهتر و طولانی تر در شب توصیه می شود مادر بعدازظهرها یک فنجان چای گرم بنوشد. نوشیدن چای بابونه مفید است و اگرچه نوشیدن هر نوع چای در تولید بیشتر شیر مؤثر است، ولی چای بابونه خواب بهتری را برای مادر و کودک به ارمغان می آورد.

 انتخاب شیر خشک

اگر تازه مادر شده‌اید و به هر دلیل نمی‌توانید به کودک شیر مادر بدهید، لازم است یک نوع شیر خشک را انتخاب کنید.
در بحث با دکترتان در مورد انتخاب شیر خشک به این نکات توجه داشته باشید:
▪ آیا نوزادتان به شیر خشک غنی‌شده با آهن نیاز دارد، یا شیری که حاوی آهن اضافی نیست؟ 
▪ شیرهای خشک ساخته شده از شیر گاو یا سویا دو انتخاب موجود هستند.
▪ ممکن است نوزاد شما به هریک از این دو نوع آلرژی داشته باشد. اغلب پزشکان در ابتدا شیر خشک ساخته از شیر گاو را توصیه می‌کنند. 
▪ این شیرها ممکن است به سه شکل در بازار موجود باشند: آماده مصرف(نیاز به مخلوطکردن با آب ندارد)، مایع تغلیظ‌شده( مخلوط‌‌شده با آب) یا پودر (که باید با آب مخلوط شود).

 تغذیه نوزاد

والدین باید بدانند که نوزادشان به چه مواد غذایی نیاز دارد و چگونه باید او را تغذیه کنند، و چگونه این برنامه تغذیه نوزاد را با افزایش سن تغییر دهند.
برای تغذیه نوزادتان به این نکات توجه کنید:
▪ نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، باید هر یک تا سه ساعت یک بار انجام شود. 
▪ نوزادانی که شیرخشک می‌خورند، باید هر دو تا چهار ساعت تغذیه شوند، چرا که شیرخشک برای هضم شدن به مدت بیشتری نیاز دارند. 
▪ نباید به نوزاد زیر یکسال شیر گاو داد، زیرا هضم کردن آن برای نوزاد مشکل است. 
▪ تا قبل از چهار ماهگی نوزاد سعی نکنید به او غذاهای جامد بدهید، و ترجیحا این کار از شش ماهگی به بعد انجام دهید. 
▪ دادن غذاهای جامد را بین ۶ تا ۱۲ ماهگی شروع کنید، و در ابتدا با غذاهای له‌شده یا پوره شروع کنید و بعد به غذاهای جامدتر روی بیاورید. 
ی غذاهای جدید یکی یکی با فواصل زمانی برای نوزاد شروع کنید، و به طور دقیق علائم واکنش‌های آلرژی را دنبال کنید. امتحان غذاهای جدید را هنگامی نوزاد گرسنه است، آغاز کنید.

 چگونه به کودک شیر مادر بدهیم

بسیاری از مادرانی که از منافع دادن شیر مادر به نوزادشان آگاه هستند از انجام این کار باز می‌مانند.

برخی از شایع‌ترین علل متوقف‌کردن دادن شیر مادر ایجاد زخم یا شقاق در نوک پستان، تولید ناکافی شیر یا احساس مادر در مورد عدم ارضای نوزاد با شیر مادر است.
دادن شیر مادر علاوه بر اینکه منافعی مانند محافظت در برابر عفونت‌های تنفسی و گوش میانی و کاهش خطر چاقی کودکان، برای مادر هم سودمندی‌هایی دارد، از جمله تسریع در بهبودی پس از زایمان.
بررسی‌های اخیر نشان داده‌اند که مادران شیرده کمتر در معرض خطر بیماری‌هایی مانند سرطان پستان و دیابت نو ع ۲ قرار می‌گیرند.
▪ رعایت نکات زیر می‌تواند به شما کمک کند تا در دادن شیر مادر به نوزادتان موفق شوید:
ـ شیر دادن را یک کار "ذاتی" به حساب نیاورید: بر خلاف باور غلط رایج، شیر دادن مادر یک کار غریزی نیست که به طور خودکار صورت گیرد. مادرانی که تصمیم می‌گیرند به نوزادشان شیر مادر بدهند نیاز به آموزش و حمایت دارند. 
ـ در موقع مناسب کمک بگیرید: از پزشکتان در ابتدای بارداری‌تان در مورد شیر دادن با پستان اطلاعات بگیرید. این کار را به آخر بارداری واگذار نکنید، چون در آن هنگام باید به بسیاری چیزهای دیگر فکر کنید. 
ـ به کلاس‌های آموزشی بروید: از دکترتان در مورد اینکه آیا بیمارستان دارای این کلاس‌ها هست یا نه پرسش کنید. برخی از بیمارستان‌ها مشاورانی دارند که به مادران در این زمینه کمک می‌کنند. 
ـ شیردادن از سینه را به فوریت آغاز کنید: شیردادن از سینه به نوزاد به فوریت پس از زایمان و حتی قبل اینکه نوزاد تمیز شود، ترجیح دارد. 
ـ نوزاد را در بیمارستان حتی المقدور در کنار خود نگهدارید: نگهداشتن نوزاد در کنار مادر به جای اتاق نوزادان، به مادر و نوزاد این امکان را می‌دهد تا شیر دادن از سینه را تمرین کنند. 
ـ در بازگشت به خانه از دیگران کمک بگیرید: هنگام بازگشت به خانه از حمایت اعضای خانواده و دوستان استفاده کنید. به خصوص در ماه اول وجود کسی که کارهای خانه را انجام دهد یا از بقیه بچه‌ها مراقبت کند، به شما فرصت می‌دهد با خیال راحت به نوزادتان شیر بدهید.

 تغذیه از شیر مادر هوش کودک را زیاد می کند

دانشمندان می گویند ثابت کرده اند که هوش نود درصد از نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می شوند بیشتر از نوزادانی است که شیر مادر نخورده اند. 
تحقیقات قبلا نشان داده شیر مادر فواید زیادی برای کودکان دارد 
تحقیقات قبلا نشان داده است که شیر مادر فواید زیادی برای کودکان دارد مانند کاهش ابتلا به عفونت و اسهال. اما در مورد رابطه مستقیم میان تغذیه از شیر مادر و ضریب هوشی اختلاف نظر وجود داشته است. 
هدف از این تحقیق توضیح این رابطه بوده است. محققان با بررسی توان هوشی سه هزار کودک در بریتانیا و نیوزیلند متوجه شده اند که تغذیه از شیر مادر باعث بیشتر شدن ضریب هوشی اغلب آنها شده است.
اما هوشمندی همه کودکان به خاطر تغذیه از شیر مادر بهبود نشان نداده است. فقط آنهایی که نوع خاصی از یک ژن را داشته اند با خوردن شیر مادر از هوشمندی بیشتری برخوردار شده اند. 
این نوع خاص ژن به بدن کودک کمک می کند که اسیدهای چرب شیر مادر را بهتر جذب کند و بعد آن را به صورت مواد مغذی در اختیار مغز قرار دهد. 
محققان می گویند که نود درصد از کودکان این نوع خاص ژن را دارا هستند و تاثیر تغذیه از شیر مادر بر روی ضریب هوشی آنها قابل توجه است.
پرفسور تری موفی، از دانشگاه کینگز لندن و یکی از محققان این تحقیق جدید می گوید: "تحقیقات ما در بریتانیا و نیوزیلند نشان داد که کودکانی که این نوع ژن را دارند و از شیر مادر تغذیه شده اند به طور میانگین ۶ تا ۷ واحد ضریب هوشی بیشتری نسبت به کودکانی دارند که شیر مادر به آنها داده نشده است. این موضوع را می توان این گونه تعبیر کرد که اگر همه نوزادان از شیر مادر تغذیه شوند، شمار کودکان با استعداد ما دو برابر خواهد شد."
محققان می گویند از این تحقیق جدید به نتایج دیگری هم رسیده اند؛ برای مثال تاثیر تغذیه از شیر مادر در مورد همه نوزادانی که این نوع خاص از ژن را دارا هستند صرف نظر از طبقه اجتماعی یا ضریب هوشی مادر، یکسان بوده است. 
سال گذشته تحقیق مشابهی توسط محققان بریتانیایی صورت گرفت که نشان داد نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند ضریب هوشی بالاتری دارند چون مادر آنها هم باهوش بوده است. 
این تحقیق نشان داده بود که مادرانی که با شیر خود نوزادشان را تغذیه می کنند معمولا باسوادترند.

 اصولی كه باید در مورد تغذیه تكمیلی رعایت شوند

۱) مواد غذایی باید از نظر مقدار و نوع به تدریج به غذای شیرخوار اضافه شود. 
۲) ابتدا از یك نوع غذای ساده شروع و به تدریج مخلوطی از چند نوع غذا داده شود. 
۳) از مقدار كم شروع و به تدریج بر مقدار آن افزوده شود. 
۴) بین اضافه كردن مواد غذایی مختلف حدود ۷ـ۵ روز فاصله لازم است. زیرا شیرخوار باید به یك نوع غذا عادت كند و بعد غذای جدید اضافه شود. اضافه كردن یك به یك مواد سبب می‌شود اگر كودك ناسازگاری به یك ماده غذایی داشته باشد شناخته شود و بتوان آن را از غذا حذف كرد. همچنین دستگاه گوارش كودك فرصت پیدا كند تا به غذا عادت كند 
۵) ابتدا باید غذا رقیق تهیه شود به طوری كه غلظت آن كمی‌بیشتر از شیر مادر باشد. سپس به تدریج بر غلظت آن افزوده شود. سفت كردن تدریجی غذا سبب یاد گرفتن عمل جویدن می‌شود. 
۶) اگر در شروع غذای تكمیلی، شیرخوار به غذای خاصی بی‌میل بود، نباید در خوردن آن پافشاری كرد و می‌توان یك تا دو هفته آن غذا را حذف و سپس دوباره به او داد.

 شیر مادر ناجی جان نوزادان

تغدیه نوزادان با شیر مادر در نخستین ساعات‌ تولد، سالانه از مرگ یك میلیون نوزاد می‌كاهد اما این در حالیست كه بر اساس آمارهای موجود تنها ۵۵ درصد نوزادان ایرانی در نخستین ساعت تولد با شیر مادر تغذیه می‌شوند كه این امر هشداری جدی برای دست‌اندركاران بخش بهداشت و درمان و مهمتر خانواده‌های این نوزادان است، چرا كه با برقراری ارتباط نزدیك بین مادر و فرزند در نخستین ساعت تولد، می‌توان تا حدود زیادی از مرگ نوزادان كاهش داد؛ از طرفی طبق گفته پزشكان و كارشناسان آغوزی كه در شیر مادر وجود دارد از بسیاری از امراض جسمانی و عفونی كاسته و البته از نظر روحی و روانی كودك را در آینده در شرایط مطلوبی قرار خواهد داد. لذا فرهنگ‌سازی و ترویج تغذیه با شیر مادر سرمایه‌گذاری عظیمی است كه می‌تواند فرزندانمان را به شرایط عالی سوق دهد.

کودکان به مکمل های ویتامین D نیاز دارند

شیرخواران ، کودکان و نوجوانان باید از مکمل های ویتامین D بصورت قطره یا قرص برای سلامتی استخوانها استفاده کنند . بویژه شیرخوارانی که از شیرمادر استفاده می کنند بدلیل کم بودن میزان ویتامین D در شیر مادر دچار اختلال رشد می شوند . علائمی وجود دارد که نشان می دهد خیلی از کودکان قبل از بروز علائم راشی تیسم دچار کمبود طولانی مدت ویتامین D می باشند . راشیتیسم بیماری نرمی استخوان می باشد که بعلت کمبود دریافت ویتامین D ایجاد می شود . استخوانهای ضعیف شده در بچه های کوچک منجر به پاهای پرانتزی ، نرمی جمجمه و به تأخیر افتادن سینه خیز رفتن کودک می شود . 
متخصصین بر این عقیده می باشند که تعداد کودکان مبتلا به راشی تیسم افزایش یافته است . نور خورشید منبع عمده ویتامین D می باشد ، زیرا پوست می تواند این ویتامین را تولید کند . اگر چه تماس زیاد با نورخورشید برای کودکان کم سن خطرناک می باشد . بنابراین به والدین شیرخواران زیر ۶ ماه توصیه می شود از قرار دادن کودکان در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنند زیرا احتمال سرطان پوست به میزان زیادی افزایش می یابد . ضدآفتاب ها مانع از تولید ویتامین D توسط پوست می شوند ، اگر چه برای جلوگیری از سرطان پوست توصیه می شوند . بیشتر بچه هائی که از شیر خشک استفاده می کنند میزان کافی ویتامین D بدست می آورند زیرا در این شیرها میزان کافی ویتامین D اضافه شده است . 
اگر چه پزشکان جهت تقویت ایمنی نوزاد ، مادران را تشویق به شیردادن می کنند . اما این نگرانی وجود دارد که در طی روند رشد ،‌ کودک دچار کمبود ویتامین D شود . 
علائم ضعیف شدن استخوانها خفیف و مخفی می باشد . بنابراین ممکن است قبل از اینکه مشکلات تکاملی کودک پدیدار شود این صدمات ایجاد شده باشد . مولتی ویتامین به شکل قطره برای شیرخواران بدون نسخه در دسترس همگان وجود دارد . در چند ماه اول زندگی حداقل ۲۰۰ واحد بین المللی ویتامین D در روز تکامل مناسب کودک را تسریع می کند . این میزان دارو باید در تمام طول دوران کودکی و نوجوانی ادامه پیدا کند . در حقیقت در تمام طول زندگی باید روزانه ۲۰۰ واحد ویتامین D مصرف شود و بعد از ۶۵ سالگی ممکن است نیاز به میزان کمتری از ویتامین وجود داشته باشد . 
راشی تیسم در حقیقت مشکل اطفالی است که فقط با شیرمادر تغذیه شده اند . بخصوص اگر رنگ پوست آنها تیره باشد . اما وضعیت مادران شیردهی که قبل از زایمان ویتامین استفاه می کنند چگونه خواهد بود . آیا این ویتامین های مصرف شده وارد شیر آنها می شود ؟ 
بنظر می رسد پاسخ این سئوال مثبت باشد . میزان ویتامین در شیرمادران کاملاً متفاوت است . 
با توجه به میزان کم ویتامین D در شیرمادر ، مصرف خوراکی روزانه ۲۰۰ واحد برای شیرخوار خطرناک نخواهد بود .

 ترتیب آشنا كردن نوزادان با غذاهای مختلف

▪ ۴ تا ۶ماه، سریال برنج یا فرنی رقیق و به دنبال آن سریالهای دیگر مثل سریال گندم.
▪ ۵تا ۷ماه، آب سبزیجات و میوه‏های از صافی رد شده (بهتر است سبزیجات قبل از میوه باشد تا نوزاد به طعم آنها قبل از آشنا شدن با طعم شیرین عادت كند).
▪ ۶ تا ۸ماه، مواد پروتئین (زرده تخم مرغ، پنیر، ماست، حبوبات، گوشت قرمز و سفید، و ماهی)به صورت پوره.
▪ ۹ماه به بعد، گوشتهای چرخ كرده (كودك در این سن قادر به جویدن است) نان تست شده .
▪ ۱۰ تا ۱۲ماه، تخم مرغ همراه با سفیده (خطر آلرژی كمتر است)، شیر گاو.

 در چه زمانی نوزاد نباید شیر مادر مصرف كند؟

اگر مادر دچار یك مرض واگیردار مثل سل، یا هپاتیت باشد، این مرض می‏تواند از طریق مادر به نوزاد منتقل شود و مادر و نوزاد نباید تماس نزدیك با یكدیگر داشته باشند و همچنین اگر مادر دارو مصرف كند، این دارو می‏تواند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شود و باعث صدمه به او شود.
در این صورت مصرف شیر مادر توصیه نمی‏شود.مادران معتاد به مواد مخدر و الكل نیز نباید به نوزاد خود شیر بدهند، زیرا این مواد از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل خواهد شد.برخی از اوقات مادران در دادن شیر طبیعی خود به نوزادان تردید می‏كنند، زیرا كه شنیده‏اند كه مواد آلوده می‏تواند از محیط وارد شیرشان شده و به نوزاد منتقل شود. در اینجا با توجه به وجود آلودگیهای محیطی خاص، باید با مشورت یك پزشك متخصص و یا مشاور تغذیه این تصمیم گرفته شود.

 چند نكته درباره شیردهی با سینه

۱) پس از وضع حمل هر چه زودتر شیر دهی را آغاز كنید.
۲) از دكتر درباره دفعات و تكنیك شیر دهی سؤال كنید.
۳) در هر وعده از هر دو سینه به نوزاد شیر بدهید.
۴) از دادن آب یا شیر خشك به نوزاد خودداری كنید مگر با اجازه پزشك باشد. شیر مادر در حدود %۸۰آب است و در بیشتر مواقع نیاز مایعات نوزاد را تأمین می‏كند.
۵) دوشیدن سینه را در بیمارستان یاد بگیرید زیرا ممكن است در آینده در منزل به كار آید.
۶) عارق نوزاد را پس از هر وعده شیر دهی بگیرید تا نوزاد در هنگام خواب راحت باشد

 برای جلوگیری از ایجاد چاقی در نوزادان چه باید كرد؟

۱) به نوزاد به زور غذا ندهید. توجه به علامات سیری مثل عقب كشیدن صورت از قاشق و بستن دهان توجه داشته باشید.
۲) از اضافه كردن مواد غیر ضروری مثل شیرین كننده‏ها و یا چربی به غذای كودك خودداری كنید.
۳) به پرستار كودك نكات لازم درباره میزان، زمان بندی و تكرار غذاها یاد بدهید.
۴) غذا را با محبت كردن یكسان ندانید. به جای نشان دادن محبت به نوزادان با دادن آب نبات، بستنی و مواد پر چربی و شیرینی، محبت خود را با حرف زدن، بغل كردن و بازی كردن نشان دهید.
۵) برای دسر از آب میوه‏های طبیعی بجای دسرهای پر از شیرینی مثل پودینگ و ژله استفاده نمائید

 تغذیه با شیر مادر در دوقلوها

اساس رشد كودك در سال اول تغذیه با شیر مادر است. كودك در هر حالتی كه دوست دارد و راحت‌تر است شیر می‌خورد اما بهتر است برای حفظ سلامت او حتی‌الامكان مادر بطور نشسته و زیر سر كودك را با دست بالا گرفته و با یك دست سر سینه را باریك كرده در دهان كودك قرار دهد.دو قلوها می‌توانند همزمان از دو سینه مادر شیر بخورند. این روش در تداوم شیر دهی و افزایش میزان شیر مادر مؤثر است. هر كدام از دوقلوها به یك سینه و هر دفعه از یك سینه مادر در عین حال كه هر دو سر روی سینه مادر و تنه آنها زیر بغل مادر است می‌توانند شیر بخورند. در قسمت تغذیه با شیر مادر تا ۶ ماهگی هیچ غذای دیگری كودك نیاز ندارد مگر اینكه شیر مادر كافی نباشد یا مادر دارویی خاص که در دوران شیردهی ممنوع است را بالاجبار مصرف كند یا كودك بعلت اختلال اسكلتی صورت نتواند شیر بخورد. که حتماً با مشورت پزشك و با تعیین نوع شیر خشك كودك را باید شیر داد. تغذیه كمكی در كنار شیر مادر در سال اول تولد باید شروع شود.در سه قلوها و چهار قلوها ممكن است شیر مادر به تنهائی كفاف رشد كودكان را ندهد و یا مادر توان ادامه تغذیه با شیر خود را برای كودكان نداشته باشد.دو قلوها و سه قلوها و چهار قلوها از نظر رشدی در دوران جنینی و بعد از آن در دوران شیر خواری و كودكی از آسیب پذیری بالاتری برخوردارند. خطر عوارض بیماریهای عفونتها، سوء تغذیه و … در آنها بیشتر است.

 کودکانی که با شیر مادر تغذیه می کنند، کمتر به دیابت مبتلا می شوند

کودکانی که فقط با شیر مادر تغذیه می کنند، در دوران نوجوانی کمتر به دیابت نوع اول مبتلا می شوند.دکتر «سوسن پارسای» با بیان اینکه شیر مادر، حاوی ترکیباتی همچون اسیدهای چرب یونیک است، افزود؛ این کودکان از لحاظ ارتباطی و رفتاری واکنش های مطلوب تر و بهتری در مقایسه با سایر کودکان نشان می دهند.وی اظهار داشت؛ این ماده مقوی سبب افزایش ضریب هوشی، ایمنی و مقاومت کودکان در مقابل بسیاری از بیماری ها می شود.پارسای با تاکید بر اینکه شیر مادر تنها شیری است که در شرایط مختلف نوزاد می تواند از آن تغذیه کند، تصریح کرد؛ تغذیه با شیر مادر باعث افزایش ضریب هوشی کودک و جلوگیری از انواع بیماری ها می شود.
به اعتقاد وی سلامت جسمی و روحی مادر، باور درونی وی نسبت به شیردهی و اعتماد به نفس از دلایل موفقیت در امر شیردهی است.پارسای یادآور شد؛ فقدان حمایت خانواده به ویژه پدران از مادر و نیز آموزش ناکافی مادر در دوران بارداری و وزن گیری مناسب وی در این دوران می تواند تاثیر بسزایی در سلامت مادر و نوزاد داشته باشد.وی افزود؛ بسیاری از مادران در سه روز اول پس از زایمان به دلایل هورمونی به افسردگی خفیف دچار می شوند و در ۱۵ تا ۲۴ درصد موارد نیز افسردگی شدید است.پارسای تصریح کرد؛ قرار دادن کودک در آغوش مادر در اولین لحظات تولد و تماس پوستی با مادر سبب ترشح هورمون آندروفین یا ایجاد شادی در مادر می شود.