«اماس» بیماری ترسناكی است. مرگبار نیست اما از آنجایی كه در صورت درمان دیرهنگام یا نامناسب باعث عوارض بسیار زیادی میشود و میتواند فرد را كاملا از كار بیندازد، بیماری ترسناكی جلوه میكند. اطلاعات عمومی درباره این بیماری چندان زیاد نیست اما با خواندن این مطلب میتوانید اطلاعات خود را درباره این بیماری بالا ببرید.
وقتی بدن با خودش میجنگد
1- بدن علیه خودش
بیماری مولتیل اسكلروزیس (MS) یك بیماری اتوایمون (یعنی بیماری كه در آن بخشی از بدن علیه بخشی دیگر وارد عمل میشود) است كه حالت پیشرونده دارد. این بیماری مغز و دستگاه عصبی نخاع را درگیر میكند. تا این لحظه هنوز درمان قطعی برای این بیماری كشف نشده است و درمانهای فعلی صرفا جلوی پیشرفت بیماری را میگیرد یا علائم آن را بهبود میبخشد.
سفیدها بیشتر، سیاهها سختتر
2- زنها بیشتر از مردها درگیر میشوند
بیمار مولتیل اسكلروزیس میتواند هر فردی را از هر جنسیت و سنی درگیر كند، اما در كل زنان 5/2 برابر مردان به این بیماری مبتلا میشوند. به طور معمول بیشتر بیماران دیدهشده بین 20 تا 40 سال سن دارند. در میان تمام نژادها و رنگ پوستها نژاد سفید بیشتر به این بیماری دچار میشود، اما نكته جالب این است كه بیماری در افراد سیاهپوست سریعتر پیشرفت میكند و علائم بیماران با پوست تیره وسیعتر است.
وقتی سلولهای عصبی محافظ خود را از دست میدهند
3- آسیب لایه میلین
آسیب رسیدن به بافت پوشاننده ترونهای عصبی (به این پوشش میلین میگویند) علت بروز بیماری «اماس» است. زمانی كه لایه محافظ آسیب میبیند (در این بیماری به دلیل التهاب ناشی از اینكه سلولهای ایمنی بدن به اشتباه علیه آنها وارد عمل میشوند) ایمپالسهای عصبی یا كند میشوند یا متوقف. در این بیماری التهاب آسیب رساننده به لایه میلین ممكن است در نخاع، مغز، عصب چشمی و... رخ دهد.
شاید ژنتیک بیتقصیر باشد
4- چرا بعضیها اماس میگیرند بعضیها نه؟
هنوز دانشمندان به پاسخ این سؤال نرسیدهاند كه چرا بعضی افراد به «اماس» مبتلا میشوند و برخی نه. شایعترین و مورد طرفدارترین تئوری این است كه یك عفونت ویروسی یا نقصی ژنتیك علت ابتلای گروهی از افراد به این بیماری است. این بیماری ارثی نیست و ارتباط خانوادگی میان مبتلایان دیده نمیشود اما گاهی برخی مطالعات نشان داده كه این بیماری میتواند با ژنتیك انسانی مرتبط باشد.
اگر ساكن مناطق سردسیر هستید
5- مناطق سرد خطرناكتر است
فاكتورهای محیطی هم میتواند در ابتلای افراد به «اماس» نقش داشته باشد. بعضی مطالعات نشان داده كه در یك كشور مردمی كه در مناطق سردسیر زندگی میكنند بیشتر از آنهایی كه در همان كشور در مناطق گرمتر زندگی میكنند در معرض ابتلا به «اماس» قرار دارند. اما این مسئله هنوز ثابت نشده است و مطالعات روی آن ادامه دارد.
این بیماری از طول عمر نمیكاهد
6- این بیماری طول عمر را كم نمیكند
ابتلا به بیماری «اماس» روی طول عمر افراد تاثیر خاصی نمیگذارد. حدود 45درصد از مبتلایان به این بیماری به فرمهای غیرشدید آن مبتلا میشوند و افرادی هم كه به نوع شدید مبتلا میشوند، كاهش طول عمر ندارند. البته درباره «اماس» یك قانون مشخص وجود دارد و آن هم اینكه بیماری هیچ فردی شبیه بیماری دیگری نیست و حالت هر بیماری ممكن است با دیگران فرق داشته باشد و نمیشود درباره شدت بیماری و تاثیر آن روی طول عمر از قوانین كلی حرف زد.
حمله، بهبود، حمله
7- هر بیمار ممكن است علائم متفاوتی داشته باشد
غیرقابل پیشبینی بودن این بیماری به آن معناست كه هر بیمار ممكن است علائم متفاوتی داشته باشد و شدت وخامت بیماری در او متفاوت باشد حتی در یك فرد ممكن است حملههای مختلف بیماری در مناطق مختلف بدن و به اشكال متفاوت رخ دهد. هر حمله بیماری ممكن است كوتاه باشد (حداكثر چند روز) و ممكن است طولانی باشد (چند هفته تا چند ماه). گاه ممكن است بیمار در فواصل حملات هیچ علامت و هیچ مشكلی نداشته باشد و حتی ممكن است فرد یكبار دچار حمله شود و دیگر به بیماری دچار نشود، اما حالت شایع بیماری عود، خاموش و سپس عود مجدد است. در گروه كمی هم بیماری با یك حمله شروع میشود و بدون دورههای بهبود سریعا به سمت بدتر شدن میرود.
گرما حمله میآفریند
8- عوامل خطر
بر اساس مطالعات انجام گرفته در نقاط مختلف جهان بیماریهایی كه موجب تب در بدن میشوند، حمام با آبداغ، قرار گرفتن در معرض نور خورشید و اضطراب و استرس عواملی است كه میتواند باعث بروز حمله اماس در بیماران یا تشدید علائم در گروهی از بیماران شود.
ظاهر بیمار ندارند، اما...
9- همه بدن ممكن است درگیر شود
اصلیترین علامت بیماری «اماس» خستگی مزمن و زود خسته شدن است. هرقدر كه بیماری پیشرفت كند این حالت شدیدتر میشود. خستگی معمولا بعدازظهرها بیشتر از صبحهاست. در ضمن ممكن است تمام عضلات یا ارگانهای بدن به این بیماری مبتلا شوند مثلا فرد دچار ضعف، گزگز و خواب رفتن اندامها شود یا دچار مشكل در برقراری ارتباط جنسی شود، شنواییاش كاهش یابد یا دچار مشكل بینایی شود.همچنین فرد ممكن است به سختی توان صحبت كردن داشته باشد یا بلع برایش مشكل باشد. حتی ممكن است فرد دچار مشكلات ذهنی شود، اما در كل باید گفت كه از ظاهر یك فرد مبتلا به «اماس» نمیتوان به بیماری او و شدت آن پی برد.
اهمیت شروع سریع درمان
10- درمان قطعی وجود ندارد، اما...
هنوز هیچ درمان قطعیای برای این بیماری پیدا نشده است اما در زمینه درمان بیماری گامهای بزرگی برداشته شده است. در حال حاضر تشخیص زودهنگام و شروع درمان صحیح قدم حیاتی در زمینه متوقف كردن رشد بیماری و جلوگیری از بروز عوارض آن است. اگر بیماران تحت درمان قرار نگیرند، حدود 50درصد آنها از فرم اولیه (حمله، بهبود، حمله) پس از 10 سال به فرم شدید بیماری دچار خواهند شد و یكسوم آنها پس از 20سال مجبور به ادامه زندگی روی ویلچر خواهند بود.