عید فطر در مصر از جمله اعیادی است که برای مصریها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و مردم این کشور برای گرامیداشت این عید از روزها قبل خود را آماده میکنند.
عید فطر، عیدی است که پس از یک ماه روزهداری مسلمانان جهان در مبارک رمضان از راه میرسد و این روز، «روز جایزه» هم نامیده شده است، چون خداوند یک ماه روزهداری بنده خود را با این عید به وی پاداش میدهد.
شادی و سرور در مصر
با فرارسیدن عید فطر سراسر مصر را شادی و سرور فرامیگیرد و مصریها شب عید خود را با سرودههای خوانندگان و ترانهسرایان قدیمی کشور خود سپری میکنند، از جمله «ای شب عید امید را بار دیگر در دل ما زنده کردی» و اشعار و سرودههای زیبای دیگری که در وصف عید سروده شدهاند، مانند سروده «صفا ابو السعود» که میگوید: «عید خوشحالی و سرور بزرگی است» و سرودههای بسیار زیبای دیگر که در مصر بسیارند.
مردم مصر طول شب عید را بیدار هستند و در این میان کسانی هستند که برای خرید مایحتاج عید به بازارها میروند تا از عید استقبال کند. این عید اولین عید از اعیاد اسلامی مسلمانان جهان به شمار میآید و اولین روز از ماه «شوال» را شامل میشود، پس از آن عید قربان است که برای مسلمانان از اهمیت بسزایی برخوردار است که در ماه «ذی الحجة» است [و البته برای ما شیعیان هم یک عید بسیار بزرگ به نام عید «غدیر» نیز وجود دارد].
به هر روی عید فطر پس از یک ماه روزهداری مسلمانان در ماه رمضان از راه میرسد و به همین دلیل بر آن نام فطر گذاشته شده است و روزه گرفتن در این روز تحریم شده است. مدت زمان عید فطر از لحاظ شرعی یک روز است نه 3 روز که در برخی از کشورهای اسلامی متداول شده است.
در صبح روز عید فطر مسلمانان برای ادای فریضه نماز عید به مساجد یا اماکن وسیع و گسترده میروند و پس از ادای نماز به دیدن دوستان و آشنایان رفته و صله رحم به جا میروند. در این روز همچنین هر فرد مسلمانی به دیدن دوستان و همسایگان خود میرود و به فقرا کمک میکند. در برخی از کشورهای اسلامی رایج و متداول است که مسلمانان در این روز خرما و شیرینی مخصوص عید را میخورند که آمیخته به خرماست.
چرا «عید» به این نام نامگذاری شده است
وجه تسمیه «عید» را باید در معنای این کلمه جستجو کرد که در عربی به معنای «بازگشت و عودت» است و منظور از آن بازگشت و عودت هر ساله سرور و شادی است.
عید فطر هم در این راستا نامگذاری شده است، چون روزهداران پس از یک ماه روزهداری در آن افطار میکنند و نماز عید از سنتهای موکد و سفارش شده است که دو رکعت است و از زمان طلوع آفتاب در روز عید تا غروب خورشید میتوان آن را به جا آورد و گفته شده که بهتر آن است که اجازه داد آفتاب به طور کامل طلوع کند و قابل رویت باشد، همچنین گفته شده که بهتر است، به جماعت خوانده شود، اگرچه خواندن فرادای آن نیز مجاز است.
تبریکات عید
به طور معمول در این روز مسلمانان در برخورد با یکدیگر جملاتی از قبیل «هر سال زنده باشید» و «طاعتهایتان قبول باشد» و «عیدتان مبارک» را با هم رد و بدل میکنند.
عادات و آداب و رسوم روز عید
عید در اسلام تنها معنای زنده کردن خاطرات گذشته یا دیدگاهها و مواضع بزرگان و رهبران در برخی موضوعات معنا نمیدهد، بلکه عید برای مسلمانان به معنای صله رحم و تجدید حیات و زندگی است و آنچه در عید از دید و بازدید و صله رحم رخ میدهد، در واقع تجلی بسیاری از دیدگاههای اسلامی در ابعاد اجتماعی و انسانی است، در عید قلبها به یکدیگر نزدیک میشوند و افراد متمول جامعه به یاد فقرا و مستمندان میافتند تا این مناسبت را بهانهای برای کمک به دیگران بیابند و بیتردید یکی از فلسفههای "صدقه فطره" همین است.
همچنین عید یک بعد انسانی دیگر نیز دارد و آن خوشحالی و سرور همه مسلمانان و شرکت در این شادی است و این موجب تقویت روابط فکری و روحی و اجتماعی افراد میشود و پیامبر اسلام (ص) به مسلمانان اجازه داده تا شادی و سرور خود را در چارچوب اصول و قواعد شرعی در این روز اظهار کنند.
آداب و رسوم عید فطر
آداب و رسوم بسیاری برای روزهای عید از جمله عید فطر موجود است، از جمله غسل روز عید و تکبیر گرفتن و ستایش خدای متعال است و مستحب است که روزهداران در مساجد و مصلیها و حتی منازل خود تکبیر روز عید را بگویند.
مسلمانان آداب و رسوم و سنتهای بسیاری در عید فطر دارند، از جمله اینکه در نماز عید شرکت میکنند.
همچنین در این روز و به میمنت آن مردم به خرید روی میآورند، به همین دلیل شاهد شلوغی خیابانها و مغازهها و دکانها در روزهای عید هستیم.
همان طور که گفته شد، مردم مصر در شب و روز عید به دیدن هم میروند، «محمد الشرقاوی»، کارمند مصری در اینباره میگوید که وی شب عید را با دوستان و بستگانش در خانه با پذیرایی از آنها و صحبت و گفتوگو و یادآوری خاطرات گذشته به ویژه خاطرات کودکی سپری میکند.
«لیلى رمضان»، خانهدار نیز تاکید میکند که روز عید فطر برای او بسیار مهم و گرامی است و او از چند روز قبل شروع به مرتب کردن و تمیز کردن خانه برای پذیرایی از مهمانان میکند و این روز یکی از بهترین روزهای زندگی اوست.