منطقه گردشگری تنگه واشی به عنوان بارزترین جلوه اکوتوریسمی استان تهران را باید بهشتی گمشده در 130 کیلومتری پایتخت دانست که از کمبود امکانات زیرساختی رنج میبرد.
زمانی که داخل فضای محبوس خودرو و پشت ترافیک خیابانهای دودآلود و گرم تابستانهای تهران قرار گرفته و شمارش معکوس چراغهای رنگارنگ راهنمایی و رانندگی را مشاهده میکنید؛ هنگامی که در معابر شلوغ و تو در توی پایتخت از هیاهوی خودروهای سبک و سنگین و داد و فریاد این و آن حتی صدای نفر کناری خود را به سختی میشنوید؛ اوقاتی که تنفس در هوای تهران به حدی دشوار است که ادارات و مدارس تعطیل و شاخصهای کوتاه و بلند سامانههای سنجش آلودگی هوای نصب شده در گوشه و کنار شهر اعداد و ارقامی بیش از حدود استاندارد را نمایان میسازند؛ زمانی که حسرت فرار ولو چند ساعته از این بازار شام پرازدحام به دلتان مانده است؛ چه چیزی میتواند بیش از همه روح و روان شهرنشینانی مانند شما را در آن شرایط گاه غیرقابل تحمل تسکین دهد؟
بیشک، حضور در دامان طبیعت به عنوان مادر و مولد هستی با داشتههایی همچون دامنههای بکر، بلندیهایی سر به فلک کشیده، خنکای نسیمی وزان در میان صخرههایی ستبر، گذر رودخانهای خروشان با آبی زلال، آواز خوش پرندگان بهاری، دشتی وسیع و سرسبز، آسمانی عاری از انواع و اقسام آلایندههای شیمیایی، تنفس آب و هوایی روحبخش و مملو از اکسیژن ناب در هر بار دم و بازدم، مشاهده مخلوقاتی آزاد در دل طبیعت و خلاصه خطهای بهشتسان میتواند اسباب گذران آن روزهای پرمشغله را برای رسیدن به انتهای هفتهای دلانگیز همراه با خانواده و دوستان فراهم سازد.
شاید توصیفات چنین بهشت زیبا و فرحبخشی اذهان مخاطبان به ویژه اهالی تهران را به دلیل تبلیغات گسترده سایر کشورهای جهان پیرامون قابلیتهای گردشگریشان و البته ضعف ما در شناساندن توانمندیهای اکوتوریسمی، به یکی از هزار گوشه نقاط گردشگری جهان رهنمود سازد؛ اما جالب است بدانید که بهشت موصوف در 130 کیلومتری جهنم گرم تابستانهای تهران واقع است.
تنگه واشی به عنوان بارزترین جلوه اکوتوریسمی استان تهران در 15 کیلومتری شمال غربی شهرستان فیروزکوه قرار گرفته است.
برای رسیدن به تنگه واشی باید رنج مسافرتی 130 کیلومتری تا فیروزکوه را به جان بخرید؛ پس از رسیدن به میدان ورودی شهر فیروزکوه به عنوان دروازه این شهر با المان طاووسنشان -البته با شمایلی بیشتر شبیه به یک خروس عظیمالجثه مواجه شده و با بازگشت دو کیلومتری به سمت تهران، با تابلوی معرف بزرگی به نام "تنگه واشی" روبهرو میشوید.
اگر از هفتخان رسیدن به ابتدای مسیر دالان تنگه واشی که در گزارشهای آتی تحت عنوان "کاستیهای رفاهی" این نقطه گردشگری بدان پرداخته میشود، عبور کرده باشید، سفر پرخاطره شما در میان طبیعتی بکر آغاز میشود.
دروازه ورودی دالان تنگه واشی در انتهای سراشیبی نسبتاً تندی قرار گرفته است و در همان لحظه نخست خنکایی دلنشین صورت شما را نوازش خواهد کرد.
* 7 توصیه برای لذت بیشتر از تنگه واشی
به طور اختصار، سعی خواهیم کرد تا در خلال این گزارش ضمن توصیف زیباییهای تنگه واشی، هفت توصیه مهم و کلیدی برای تفرجی دلانگیزتر در میان طبیعت کمنظیر این مکان زیبا را نیز به شما ارائه دهیم.
پس چه بهتر که توصیه ابتدایی در همین وهله نخست بیان شود؛ تنگه واشی جای کت و شلوارپوشانِ اتو کشیدهِ خوش رنگ و لعابِ عطر و ادکلن زده نیست، که اگر این چنین است بهتر است در همان خیابانهای لوکس بالای شهر تهران بمانید.
برای ورود به دالان زیبای مملو از آب زلال رودخانه "ساواشی" باید پایین شلوار خود را چند لایی به سمت بالا تا بزنید تا کمتر خیس شوند.
دمپایی؛ بله به همین سادگی، دمپایی. همان پوششی که برای قدم زدن در حیاط منزل و یا احیاناً برای تهیه مایحتاج روزانه از مراکز خرید واقع در فواصل نزدیک خانه از آن استفاده میکنید، یکی از ملزومات حرکت در آب روان و گاه خروشان ساواشی شمرده میشود.
اگر از این وسیله ساده استفاده نکنید یا باید از کفشهای گرانقیمت یا از پاهای خود در این مسیر پر از بطریهای شیشهای شکسته و سنگهای برنده کف رودخانه خداحافظی کنید.
به همراه داشتن پیراهنی پاییزی توصیه دیگری بوده که البته برای افراد سرمایی کارآمدتر است؛ زیرا دالان تنگه واشی نسبت به محیط بیرونی خود دارای برودت دمای بیشتری است.
البته در این بین، برخی افراد از وسایل نقلیه طبیعی و قدیمی این دالان شامل چهارپایان خطی مسیر ابتدایی و انتهایی تنگه واشی نیز استفاده کرده و ابزار و یا خود را در طریق آن جابهجا میکنند و به طبع بهای ریالیش را نیز میپردازند.
* رازهای قجری در سینه تنگه واشی
در میانه مسیر دالان تنگه واشی ناگهان کاربری فعالیت توریستی شما علاوه بر طبیعتگردی با رنگ و روی تاریخی نیز گره میخورد.
کتیبهای کهن با نقش و نگاری زیبا که در آن شکارگاه دیروز خانواده سلطنتی قاجار و منطقه گردشگری امروز تنگه واشی به نمایش درآمده است.
البته به قول برخی موی سفید کردههای سالخورده روستاهای اطراف تنگه واشی، خانوداههای تنپرور قجری به طور ذاتی حال و حوصله شکار و یا اصولاً هیچ کار دیگری را نداشتند؛ بنابراین حیوانات زبانبسته توسط عمال خدماتی پس از اسارت به درختی بسته و توسط شاهزادگان سلطنتی آماج تیر و کمان قرار میگرفتند و به قول معروف به صورت همایونی شکار میشدند.
به هر روی، این کتیبه یکی از سه کتیبه قجری موجود در تهران است و دو اثر تاریخی دیگر در "چشمه علی" شهر ری و تونلی در محور هراز به دستور فتحعلی شاه قاجار حکاکی شدهاند.
این شاه سلسله قاجاریه، دوران پیش از پادشاهی خود را در شیراز گذراند و پس از جلوس بر مسند پادشاهی و الهام از آثار نقش برجسته این دیار، سه تن از حجاران مشهور آن روزهای ایران به نامهای "حجارباشی" ، "نقاش باشی" و "معمارباشی" را مامور به ساخت این سه کتبیه در تهران کرد.
کتیبه قجری تنگه ساواشی در ابعاد شش در هفت متر ساخته شده است و روایتگر وقایع دوران حکومت فتحعلی شاه قاجار است.
بارزترین نقش برجسته این کتیبه‌ها، منطقه شکارگاه با تصویر اسب، نیزه و شکارهایی که البته اصل ماجرایش را بارها نیز شرح دادهایم.
در این حجاری زیبا و هنرمندانه به دور از مضامین آن می‌توان شاهزادگانی قجری نظیر "عباس میرزا"، "علی قلی میرزا"، "علی نقی میرزا" و همچنین نوادگان آنها را در حال شکار دید.
کتیبه قاجاریه تنگه واشی با قدمتی دو قرنی چنان زیرکانه در دل کوه حکاکی شده است که از بارش باران و تابش آفتاب در امان بماند.
به طور قطع اسرار تاریخی بسیار و شاید هنوز سر به مهری در دل این اثر طبیعی وجود دارد که تنها خود او می‌توان بیانگر آنها باشد.
* پایان دالان تنگه واشی؛ آغاز بهشت ساواشی
با رسیدن به مقاطع پایانی تنگه واشی، آهسته آهسته سایه سرد بین دو صخره عظیمالجثه تنگه واشی جای خود را نوری شدید و در وهله نخست چشمآزار میدهد.
کسانی که برای بار نخست گام در مسیر انتهای تنگه واشی میگذارند، آن را به بهشتی کوچک بر روی زمین تشبیه کردهاند.
دشتی زیبا همراه با مزارعی پر برکت در حواشی رودخانهای خروشان و آسمانی به رنگ آبی که نظیر آن در تهران بیشتر به آرزویی دست نیافتنی شبیه است، همه خستگی مسیر تنگه را از بین میبرد.
پس از تنگه اول و عبور از مرغزاری زیبا به تنگه دوم ساواشی میرسید که این دالان نیز از طبیعتی بکر برخوردار است.
حسن ختام سفر شما به تنگه واشی، آبشار ساواشی است که غرش مهیب آن در میان صخرههایی مستحکم گویی با گردنکشی بشر ضعیف را به میدان نزاع میخواند.
حال در انتها ذکر چند توصیه دیگر برای گردشگران تنگه واشی خالی از لطف نیست؛ نخست آنکه از تنگه واشی آخرین ایستگاه بشری نیست، پس زبالههای خود را در آن رها نکنید.
استفاده از دوربین عکاسی و فیلمبرداری برای ثبت لحظات زیبا و شیرین سفر به تنگه واشی میتواند خوشایند باشد؛ البته مواظب نفوذ آب به این وسیله حساس باشید و آخرین توصیه اینکه صبح زود به سمت فیروزکوه حرکت کنید تا در ترافیک آن گرفتار نشوید.
این گزارش از سلسله گزارشهای خبرگزاری فارس به منظور نمایش توانمندیهای گردشگری و البته کاستیهای سختافزاری و فرهنگی بارزترین جلوه اکوتوریسمی استان تهران تهیه شده است.
در گام نخست سعی بر آن بود که زیباییهای تنگه واشی بیش از پیش شناسانده و توصیههایی برای لذتی بیشتر از حضور در آن ارائه شود؛ اما در گزارشهای بعدی زیرساختهای این منطقه تفرجگاهی مورد بررسی قرار میگیرد.
