ضرورت كمك های نقدی برای زلزله زدگان؛ حالا نوبت خیرین و پولدارهاست تبریز - زلزله زدگان آذربایجان شرقی، از ارائه كمك ها به این شكل راضی نیستند، آنها به كمك نقدی نیاز دارند تا در كنار تسهیلات بلاعوض دولتی و وام بانكها، خانه هایشان را پیش از شروع فصل سرما بسازند و با ترمیم خرابی ها، پایه های درآمدی و معیشتی خود را احیا كنند.

در زلزله شهرهای آذربایجان ، مردم مردانه به میدان آمدند. هنوز در محورهای اهر، هریس و ورزقان ، هزاران وانت و كامیون و حتی خودروهای شخصی حامل انواع كمك های مردمی بدون وقفه به سمت مناطق و روستاهای زلزله زده سرازیر است.

حجم كمك ها نیز كم نیست و به گفته مسوولان هلال احمر، انبارهای این نهاد در استان نیز به میزان كافی اقلام و وسایل مورد نیاز را داشته و هنوز هم دارد و به دلیل ناهماهنگی ها، بعضا حجم گسترده برخی اقلام اهدایی آنقدر زیاد می شود كه مسوولان را دچار مشكل ساخته و حتی بیم فاسد شدن و خرابی، بویژه در مواد غذایی هم وجود دارد.

زلزله زدگان، حالا ضمن قدردانی از مردم خوب كشور خود، بویژه هم استانی هایشان، انتظار دارند، بجای كمك های جنسی، كمك نقدی كنند، چرا كه بازسازی خانه ها، به دلیل فرارسیدن زود هنگام فصل سرما در این استان، بسیار بسیار با اهمیت تر از هرچیزی است.

آنها انتظار دارند با كمك نقدی بتوانند محل های نگهداری احشام و گوسفندان خود را بازسازی كنند تا از نظر اقتصادی و معیشتی دوباره احیا شوند و زندگی شان روال عادی خود را بیابد.

علاوه بر اینها، مردم با غیرت این منطقه، تمایلی به اینگونه كمك ها ندارند و آن را در شان خود نمی دانند. حق هم دارند. چرا كه به خوردن نان بازو و كار و تلاش عادت دارند، ضمن آنكه برخی ها برغم داشتن نیت خیر، اما به خاطر عدم آموزش لازم ، به گونه ای برخورد می كنند كه زیبنده این مردم مصیبت دیده نیست.

براساس گزارش های خبرنگاران ایرنا از سطح منطقه، اولویت های اساسی و اصلی مردم در مناطق زلزله زده را كه یا از طریق سرمایه گذاری مستقیم و یا اهدای كمك های نقدی، سریع الوصول تر است، می توان به شرح زیر مورد توجه قرار داد:

1- سرویس بهداشتی و دفع زباله

از جمله مهمترین نیازهای مردم زلزله زده در هر نقطه از جهان، سرویس بهداشتی است. اولین خطر فقدان یا نبود این سرویس ها كه منجر به ایجاد توالت های صحرایی و غیر استاندارد توسط خود مردم می شود، بیماری های واگیر ، بویژه وباست.

از همین حالا مسوولان بهداشتی و امدادی حاضر در منطقه، نسبت به شیوع بیماری وبا در روزها و هفته های آینده هشدار می دهند.

دكتر شجیعی قائم مقام سازمان امداد و نجات كشور ، این مساله را با صراحت عنوان كرده و به خبرنگار ما گفت: اصلا این مساله منحصر به یك منطقه خاص نیست و وقوع وبا پس از زلزله، بویژه در فصل تابستان امری طبیعی است و ما باید آماده باشیم.

دكتر شجیعی، تاكید دارد كه ساخت سرویس های بهداشتی در مناطق زلزله زده یك ضرورت است و نباید در ایجاد آن تاخیر كرد.

دكتر عزیز نوری مدیرعامل جمعیت هلال احمر آذربایجان شرقی و دیگر كارشناسان و دست اندركاران امدادی نیز بر این امر تاكید داشتند و جالب اینكه زلزله زدگانی كه در چادرها اسكان موقت داده شده اند نیز هر بار كه خبرنگاری را می بینند، بر این مساله تاكید می كنند.

البته آنطور كه گفته می شود براساس مصوبات و قوانین كارگروه ستاد مدیریت بحران، ساخت دستشویی و سرویس های بهداشتی در حوزه وظایف سازمان شهرداری ها و دهیاری هاست.

2- رسیدگی های پزشكی و بهداشتی

متاسفانه در هفته اول، تعداد پزشكانی كه به این مناطق رفته اند، زیاد نبوده و علاوه بر این زلزله زدگان می گفتند كه پزشكانی هم كه به منطقه سركشی كرده اند، دارو و تجهیزات لازم را همراه نداشته اند.

یكی از زلزله زدگان می گفت، 'پزشك می آید و هر مشكلی را بیان می كنی، مسكن برایت می نویسد. خب اینكه نشد!'

همچنین، از تبعات زلزله برخی مشكلات روحی و روانی، بویژه در حوزه زنان و كودكان است كه در این خصوص نیز ضرورت دارد اقدام جدی صورت بگیرد.

3- ساخت و ترمیم محل های نگهداری احشام

دامداری از مشاغل اصلی و مهم منطقه است و متاسفانه زلزله اخیر ، آغل ها و محل های نگهداری احشام را در این مناطق نابود كرده است.

از طرفی هم با توجه به اینكه محیط زیست به بهانه ایجاد منطقه حفاظت شده ، اخیرا تعدادی گرگ در این مناطق رها كرده است، هیچ امنیتی برای احشام مردم وجود ندارد.

شعبانی یكی از روستاییان حومه ورزقان می گفت: ترابخدا به مسوولان و دولتمردان بگویید احشام ما از خطر گرگ هایی كه در این منطقه رها شده اند، در امان نیستند. زودتر فكری كنند.

4- آغاز فوری بازسازی ساختمان ها و بناهای مسكونی

واقعیت این است كه استان آذربایجان شرقی از جمله مناطق سردسیر كشور است كه فصل سرد آن عملا از 15- 20 مهر آغاز می شود. از نیمه های آبان نیز زندگی در چادرهای اسكان موقت ممكن نیست. در همین هفته اول پس از وقوع زلزله شب ها هوا آنقدر سرد می شد كه حتی در پایگاههای امداد و با پتوهای معمولی، امدادگران دچار مشكل می شدند.

در حقیقت به دلیل طبیعت منطقه، در صورت حل نشدن مشكل مسكن زلزله زدگان، این احتمال وجود دارد كه خیلی ها روستاهای خود را ترك كرده و راهی شهرها شوند.

مردم زلزله زده منطقه، در همان یكی دو روز اول ، از اینكه مبادا تجربه زلزله بم و نحوه رسیدگی و سرانجام كار زلزله زدگان - كه شایعه هست هنوز خانه های خیلی از اهالی این شهر ساخته نشده و آنان در كانكس های صحرایی زندگی می كنند- در شهرهای اهر، هریس و ورزقان تكرار شود، ابراز نگرانی می كردند.

مسوولان امدادی مستقر در منطقه ، از جمله دكتر عزیز نوری مدیرعامل جمعیت هلال احمر آذربایجان شرقی، دكتر شجیعی قائم مقام سازمان امداد و نجات و بسیاری دیگر از دست اندركاران عملیات نجات و امداد از ما خواستند تا به موضوع اسكان دائم و بازسازی یا ساخت خانه های تخریب شده بیشتر بپردازیم، چرا كه مساله سرما، خیلی جدی است!

** از تجربه های اندوخته مان استفاده كنیم

به هرحال، تجربه كشورمان كه بر روی نوار زلزله قرار دارد، در حوادث همین یكی دو دهه اخیر كم نیست. زلزله منجیل و رودبار در 31 خرداد 1369 با بزرگی 4/7 ، زلزله بم در 5 دی ماه 1382 به بزرگی 6/6 و تعداد زیادی زمین لرزه های دیگر از جمله در استان های اردبیل و خراسان جنوبی و ... كه تجربه كمی نیست.

در تمام زلزله های گذشته نیز تجربه خوبی در خصوص جمع آوری و ارسال كمك های غیرنقدی نداشته ایم. بطوری كه بعدها مجبور شده ایم بخشی از مواد غذایی را كه در انبارها فاسد شدند، نابود كنیم. حتی برخی اقلام از كمك های خارجی نیز مانند لباس و كفش دست دوم برای كمك به زلزله زدگان ارسال شده كه قابل استفاده نبوده است.

'اسدی' یكی از اهالی روستاهای حومه ورزقان نیز در گفت وگو با خبرنگاران ایرنا، درباره نحوه توزیع هدایا و كمك های غیرنقدی ، می گفت: بنویسید برای ما لباس دست دوم نفرستند، ضمن آنكه 'چرا ارائه و اهدای كمك های مردمی، توسط اشخاص و بصورت خصوصی انجام می شود. هر كس از راه می رسد بسته ای همراه دارد و معلوم نیست در منطقه چه می كند؟'

راستش زلزله زده ها اعتقاد دارند كه این كمك ها باید به هلال احمر تحویل شود و توزیع اقلام از یك كانال و مجاری صورت بگیرد.

جالب اینكه در همین چند روز گذشته، در انبارهای هلال احمر در تبریز و ورزقان و اهر و هریس، انبوه نان اهدایی ذخیره شده كه نهایتا 24 تا 36 ساعت قابل نگهداری است. مشاهدات خبرنگاران ایرنا نیز حاكی از آن است كه مقادیر زیادی نان به دلیل نبود فضای كافی و استاندارد نگهداری، بیات و فرسوده شده و یا به دلیل پارگی بسته های پلاستیكی، بخش زیادی از آن هدر می رود.

شاید به همین دلیل است كه یك بازنگری جدی و اساسی در كیفیت و روال كمك به آسیب دیدگان ضرورت خود را به رخ می كشد.

به نظر می رسد، حالا كه خیرین قصد دارند آستین ها را برای كمك به زلزله زدگان بالا بزنند و در امر خیر و انسانی كمك به هموطنان مصیبت زده مشاركت جدی كنند، جهت و شكل كمك ها را به 'سرمایه گذاری مستقیم و نقدی' تغییر دهند.

برخی ها شاید بتوانند در ایجاد سرویس های بهداشتی مشاركت كنند. برخی نیز می توانند در امر بازسازی محل های نگهداری احشام شركت كرده و نیز آحاد مردم برای ساخت و احداث بناهای تخریب شده ، كمك های نقدی كنند و برای این كار نیز شماره حساب های مشخص اعلام شود تا جلوی سوء استفاده نیز گرفته شود.

گزارش از محمد حیدری هایی