محققان توانستهاند پلیمر سنتزی به پروتئینهای خونی اضافه كنند كه باعث میشود این پروتئین برای رساندن اكسیژن به ماهیچهها، دیگر نیازی به آب نداشته باشد. بنابراین، شاید زندگی روی سایر سیارات بدون آب هم امكانپذیر باشد.
یكی از مولفههایی كه در جستوجوی حیات در نقاط دیگر جهان به طور معمول در نظر گرفته میشود، وجود آب است. در واقع، تصور بر این است كه حیات، دستكم به شكلی كه ما میشناسیم، بدون آب امكانپذیر نیست. اما شاید باید دید خود را تغییر بدهیم. به نظر میرسد محققان كلید تازهیی برای دستیابی به حیات یافتهاند، امكانی جدید بدون نیاز به آب.محققان بر پایه مطالعات جدید خود چنین عنوان میكنند كه لازم نیست از این به بعد، وقتی در سایر سیارهها به دنبال آثاری از حیات میگردیم، وجود آب را شرطی اساسی و لازم بدانیم. به گفته آنها، پروتئینی كه اكسیژن را به ماهیچه میرساند، میتواند بدون آب و با استفاده از یك پلیمر سنتزی به جای آن، این كار را انجام دهد.
ادام پریمن از دانشگاه بریستول واقع در انگلستان، در مطالعه جدید خود، پروتئین میوگلوبین (پروتئینی در خون كه اكسیژن را منتقل میكند) را از مولكولهای آب آن جدا كرد و به جای آن، یك ماده سنتزشده قرار داد. این ماده پلیمری، مانند یك پوشش عمل میكند و به نوعی پروتئینها را مرطوب میكند و تودهیی مایع از آنها میسازد. این تغییر در حالی اتفاق میافتد كه هیچ حلال یا مایع دیگری وجود ندارد كه آنها را بپوشاند یا به آنها در حركت كمك كند. به نظر میرسد كه این پروتئین میتواند در غیاب پوشش آبی كه حالت چسبندگی خود را از آن میگیرد، باز هم به فعالیت طبیعی خود ادامه دهد.
پریمن در این باره میگوید: «پروتئینها خودشان مایع لازم هستند.»
وی به اتفاق همكارانش به مشاهده پروتئینهای تغییر یافته پرداخت و به این نتیجه رسید كه آنها در واقع خیلی هم خوب عمل میكنند، به همان خوبی كه پروتئینها در حضور آب عمل میكنند. حتی در این حالت، اتصال خود با اكسیژن را هم حفظ میكردند، قابلیتی كه برای عملكرد میوگلوبین ضروری است.
اما از ماجرای موجودات بیگانه و حیات فرازمینی كه بگذریم، برای زندگی ما، چه اهمیتی دارد كه پروتئین بدون آب داشته باشیم؟ به گفته محققان، از پروتئین تغییریافته میتوان برای بستن جراحتها استفاده كرد تا اكسیژن به پوست برسد. البته این یافته به این معنا نیست كه حیاتی كه ما میشناسیم، كلا بدون آب دوام میآورد، چون پروتئین به این شكل هرگز در طبیعت دیده نشده است. اما آیا ممكن است بتوانیم از این یافته برای تولید پروتئینهای خونی بدون آب استفاده كنیم كه برای انتقال آسانتر باشند؟ در واقع خون مصنوعی همین حالا هم وجود دارد، اما شاید نسخههای آینده آن دیگر نیازی به آب نداشته باشد.
از طرف دیگر، یكی از بزرگترین موانع زندگی در سیارات دیگر، فقدان آب و هزینههای بسیار گزاف انتقال آب به آن نقاط است. اما شاید انسانهای آینده با خون حاوی پلیمر و فاقد آب، بتوانند بدون آب روی كرات دیگر دوام بیاورند.