شاید تصور اینکه 20 سال پیش اینترنت یک پدیده نوظهور بیش نبوده است، کمی برای ما که بیشتر زمان خود را در دنیای مجازی در حال گشت و گذار هستیم، سخت به نظر برسد. اما واقعیت همین است. اینترنت، پدیده بسیار جوانی است که زندگی و کسب و کار بسیاری از انسان ها را تحت سیطره خود در آورده است. در دنیای مجازی اینترنت، می توان بهترین مقاله ها و کتاب ها را از همه جای دنیا پیدا کرده، به صورت آنلاین خریداری یا آنها را دانلود نمود. دنیای بزرگ ما با وجود اینترنت، یک دهکده کوچک جهانی است که قوم و نژاد خاصی سرش نمی شود و همه با هم پیوند خورده اند. مطالب آموزشی، کتاب، مقالات تحقیقاتی، موسیقی، فیلم، سرگرمی و هزاران چیز دیگر در این دنیا، برای انواع سلیقه ها و نیازها وجود دارند.
هیچ کدام از سرویس های اینترنتی از ابتدا به همین شکل نبوده اند. به طور مثال، ایمیل فقط در دانشگاه ها و یا با داشتن حساب کاربری از طریق نخستین سرویس های ارایه کننده اینترنت (ISPs) همچون پرودیگدی (Prodigy) و آمریکن آنلاین (America Online) به دشورای قابل دسترس بود.
اما از سال 2009 میلادی همه چیز تقریبا شکل امروزی خود را پیدا کرد. البته در آن زمان، برای هر دقیقه استفاده از اینترنت باید پول پرداخت می کردید و هیچ گزینه دیگری نیز وجود نداشت. ولی از آنجا که فناوری به سرعت در حال رشد و پیشرفت است، هزینه های اینترنت نیز کمتر و دسترسی به آن آسان تر شد. اینترنت نیز در فناوری های جدید غرق و روز به روز بهتر شد. یکی از بهترین پیشرفت های آن را می توان ارتباطات دیجیتال بی سیم یا همان وای فای دانست.
این روزها، تقریبا در همه کافی شاپها، رستورانها، کتابخانه، فرودگاه، نمایشگاهها و ... اینترنت بی سیم ارایه می شود. کافی است اسمارت فون، تبلت یا لپ تاپ داشته باشید تا از سرویس های آنلاین بهره ببرید. استفاده روزانه از اینترنت جزو جدانشدنی زندگی بسیاری از ما شده است. به ویژه خدمات بی سیم ارتباطی، این استفاده را بیش از پیش گسترش داده است. وای فای، فناوری همین دهه پیش است. یعنی کاملا نوپا، ولی همه گیر و محبوب است.
متاسفانه اینترنت با همه مزایایش، مشکلاتی نیز دارد. که می توان به استفاده از وای فای دیگران بدون اجازه آنها اشاره کرد. اگر شما نیز جزو افرادی هستید که تصور می کنند افرادی بدون اجازه از وای فای آنها استفاده می کنند، این مطلب حتما به دردتان خواهد خورد.
در این مطلب، راه هایی برای تشخیص اینکه آیا از وای فای شما سوءاستفاده می شود، معرفی می کنیم. هنگامی که دزدهای اینترنت، از وای فای شما استفاده می کنند، پهنای باند اینترنت را کاهش می دهند و همچنین ترافیک ماهیانه شما را به اتمام می رسانند. از همه بدتر اینکه می توانند اطلاعات فردی شما را از کامپیوتر شخصیتان بیرون بکشند یا آن را به ویروس های مخرب آلوده کنند. خیلی نگران نباشید. در اینجا راه های مقابله با این دزدها را در اختیار شما قرار می دهیم. ابتدا، برای اینکه بتوانید کنترل شبکه وای فای را به دست بگیرید، اجازه دهید با آن آشنا شویم.
در مورد شبکه وای فای بیشتر بدانیم
پیش از اینکه کشف کنید کسی بدون اجازه از سیگنال های وای فای شما استفاده می کند یا خیر، باید چیزهایی در مورد شبکه وای فای بدانید.
شبکه وای فای در واقع اتصال اینترنتی پرسرعتی است که از مودم های DSL، کابلی یا ماهواره ای گرفته می شود. کاربر، مودم را به روترهای بی سیم که نقش پخش سیگنال و ایجاد شبکه را دارند، وصل می کند. یا اینکه برخی مودم های DSL یا ADSL خود دارای قابلیت پخش بیسیم سیگنال هستند. این چیزی است که به آن LAN – شبکه داخلی – گفته می شود. شبکه داخلی جایی است که شما دستگاه های خود، همچون لپ تاپ یا دسک تاپ را به آن وصل می کنید. در این حالت روتر شما چیزی به نام DHCP به معنای «پروتکل دینامیک مشتری-میزبان» خواهد داشت. به طور خلاصه، جدول DHCP در واقع فهرستی از همه تجهیزات کامپیوتری است که به آنها اجازه دسترسی داده شده است. هر کدام از این دستگاه ها، آدرس کنترل دسترسی به رسانه های(MAC Address) ویژه خود را دارند.
آدرس های MAC را شرکت های سازنده کارت های شبکه تعیین می کنند. روتر از این آدرس ها برای مشخص کردن پروتکل اینترنت یا آدرس آیپی برای هر کدام از دستگاه های موجود در شبکه استفاده می کند. MAC و آدرس های آیپی دستگاه ها بیشتر زمانی کاربرد دارند، که بخواهیم در مورد اینکه کسی بدون اجازه از وای فای ما استفاده می کند، اطلاع کسب کنیم.
پیدا کردن دزدهای وایرلس
آیا شبکه بی سیم اینترنت شما کند کار می کند؟ آیا به طور مداوم اتصال شما به اینترنت قطع می شود و دلیل آن را نمی توانید پیدا کنید؟ به احتمال قوی، کسی از سیگنال های وای فای شما بدون اجازه استفاده می کند و شما نمی دانید. البته اگر این مشکلات به طور دایمی برایتان پیش می آید، شاید مشکل از شبکه اینترنتی باشد. اما اگر گاهی وسط استفاده از اینترنت سرعت به طور ناگهانی کم یا بدون دلیل اتصال به وایفای قطع می شود، احتمال دارد که مورد هجوم یک دزد وایفای قرار گرفته باشید. به ویژه اگر این قطعی ها یا کاهش سرعت ها روزانه و در ساعات مشخصی رخ بدهند، باید مطمئن شوید که فرد دیگری نیز به شبکه وای فای شما وصل است و از آن استفاده می کند.
در این گونه موارد، نخستین و آسان ترین کاری که باید بکنید، چک کردن شبکه وای فای و اطمینان از امنیت آن است. هنگام نصب روتر، از شما خواسته می شود رمزی برای مودم یا روتر بی سیم خود تعیین کنید. در واقع این عبارت، رمزعبور برای دسترسی به شبکه وای فای اختصاصی شما است. اگر رمزی برای آن تعیین نکرده باشید، یعنی یک شبکه بی سیم باز ساخته اید که هر فردی به راحتی می تواند به آن وصل و از اینترنت شما استفاده کند.
نداشتن رمزعبور برای شبکه وای فای به این معناست که به راحتی به هکرها و دزدهای اینترنتی اجازه استفاده رایگان از اینترنت خود را داده اید. آنها حتی می توانند از این طریق از شما سوءاستفاده کنند. شاید حتی شبکه شما را هک کنند.
حتی اگر برای شبکه وای فای خود رمزعبور یا همان کلید WEP نیز تعیین کرده باشید، باز توفیری ندارد. زیرا همسایه شما می تواند با کمی تلاش، رمز آن را به دست بیاورد. برای اینکه بدانید آیا افراد دیگری از اینترنت تان استفاده می کنند، باید ثبت وقایع (log) شبکه بی سیم را چک کنید. برای این منظور، به منوی استارت در ویندوز بروید، گزینه My Network Places را انتخاب کنید. سپس روی گزینه View Entire Network کلیک کنید. اگر دستگاه هایی غیر از دستگاه هایی که شما به آنها اجازه دسترسی داده اید از شبکه استفاده کرده اند، یعنی شما دزد اینترنت دارید.
روش مشابه دیگری نیز برای تعیین تعداد کاربران وای فای، چک کردن جدول کلاینت های DHCP روتر است. این فهرست نیز همچون قسمت ثبت وقایع ویندوز، همه دستگاه هایی که از شبکه وای فای استفاده می کنند را برایتان فهرست می کند. اگر متوجه شدید دستگاه هایی غیر از دستگاه های خود شما در شبکه وجود دارند، یعنی صددرصد کسی بدون اجازه از وای فای شما استفاده می کند.
مسلما هیچ کس دوست ندارد مورد سوءاستفاده قرار بگیرد. همچنین هیچ کس دوست ندارد موارد و اطلاعات غیرقانونی از شبکه وای فای او ارسال یا دریافت بشوند. به همین دلیل باید به امنیت شبکه اینترنتی بی سیم خود بهای بیشتری بدهید. برای این منظور باید از سوءاستفاده و دزدی، پیشگیری کنید.
مقابله با دزدی های دیجیتال
نخستین گام برای پیشگیری از دزدی و سوءاستفاده های راحت، تعیین کلید WEP یا همان رمزعبور برای اتصال به شبکه وای فای است. البته این رمزگذاری شاید برای افرادی که به طور گذرا قصد اتصال به شبکه وای فای شما را دارند، مفید باشد. اما برای افرادی که مصرانه قصد نفوذ و استفاده از اینترنت شما را دارند، همچون یک همسایه سمج، چندان گزینه امنی به شمار نمی رود. در این حالت، می توانید برای رمزنگاری از پروتکل های امنیتی همچون «دسترسی حفاظت شده وایفای» (WPA) استفاده کنید. این کانال امنیت بیشتری نسبت به کلید WEP دارد. اما باز ممکن است مورد هدف و حمله دزدهای وای فای قرار بگیرد.
همچنین می توانید برای امنیت بیشتر از DHCP استفاده کنید. برای این منظور، تنظیمات DHCP روتر خود را به حالت دستی دربیاورید و برای هر کدام از کامپیوترهای خود، به صورت دستی آدرس های فیزیکی یا مک آدرس آنها را وارد کنید. این کار باعث می شود شبکه اینترنتی شما محدود شود و روتر فقط آن کامپیوترها را تشخیص بدهد و به کامپیوترها و ابزارهایی که مک آدرس آنها ثبت نشده اجازه استفاده داده نشود.
اگر استفاده از کانال DHCP برای شما به عنوان یک کاربر عادی که علم کامپیوتری چندانی ندارید، مشکل به نظر می رسد، می توانید از ساخت فهرست دسترسی آدرس های MAC استفاده کنید. این فهرست، اصولا توسط رابط کاربری روتر در مرورگر ساخته می شود. متاسفانه، دزدهای حرفه ای وای فای به راحتی می توانند فهرست نشانی های MAC را نیز به اصطلاح دور بزنند و به شبکه وای فای کاربر دسترسی پیدا کنند. البته اگر این روش، با روش امنیتی دیگری به طور همزمان اجرا شود، برای امنیت یک شبکه خانگی کافیست.
نرم افزار مانیتورینگ اینترنت نیز گزینه مناسبی به شمار می رود. نرم افزار مانیتورینگ یا بازبینی، روشی بسیار ساده برای تحت کنترل داشتن امنیت شبکه وای فای برای افرادی است که به استفاده از روش های یاد شده در بالا علاقه چندانی ندارند. این نرم افزارها معمولا استفاده آسان و رابط کاربری ساده ای دارند. بعلاوه، این نرم افزار به کاربر کمک می کند تا اتفاقاتی که در شبکه وای فای می افتد را نیز کنترل کند. بعضی از روترهای وای فای ممکن است نرم افزار داخلی برای تحت نظر گرفتن شبکه را داشته باشند. برای دانستن اینکه روتر شما نیز این امکان را دارد، باید به قسمت راهنمای کاربر بروید و ببنید آیا گزینه برای توضیح استفاده از آن وجود دارد یا خیر!
در آخر، SSID رادیویی روتر خود را خاموش کنید. این باعث می شود شبکه وای فای شما در جستوجوهای وای فای نمایش داده نشود. در این حالت، دزدیدن سیگنال های وای فای بسیار دشوار خواهد بود. زیرا دیگران شبکه وای فای شما را در جستجو از طریق ابزارهای خود نمی بینند.