در اين دوره هم شرايط چندان فرقي نكرده و هنوز هم مشكلات زيادي در كمين پشت ميزنشين‌هاست؛ مشكلاتي كه اگر ناديده گرفته شود، دردسرساز خواهد شد، ولي با رعايت نكاتي ساده مي‌توان از ايجادشان پيشگيري كرد.
دكتر سيدمنصور رايگاني، استاد دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي و متخصص طب فيزيكي و توانبخشي با اشاره به اين‌كه مردم در طول روز مدت زمان زيادي را در حالت نشسته به سر مي‌برند، در گفت‌وگو با جام‌جم چنين توضيح مي‌دهد: با توجه به اين‌كه اغلب فعاليت‌هاي ما وقتي انجام مي‌شود كه روي مبل يا صندلي نشسته‌ايم، خوب است نكاتي را براي حفظ سلامت بدانيم تا با رعايت آنها از بروز عوارض ناشي از نشستن‌هاي طولاني مدت پيشگيري شود.
وي با تاكيد بر اين‌كه داشتن بدن سالم، يكي از مهم‌ترين موارد جهت پيشگيري از بروز مشكلات مختلف است، يادآور مي‌شود: انجام فعاليت‌هاي ورزشي منظم و پيوسته، تغذيه مناسب و همچنين دوري از استرس و فشارهاي عصبي نكات ساده‌اي است كه باعث مي‌شوند، فرد آمادگي لازم براي انجام فعاليت‌هاي روزانه از جمله نشستن را داشته باشد.
تا به حال دقت كرده‌ايد از صبح تا شب، در مكان‌هاي مختلف و هنگام انجام فعاليت‌هاي روزانه روي چه صندلي‌هايي مي‌نشينيد؟ اگر به نظرتان اين مساله چندان مهم نيست، خوب است بدانيد متخصصان مي‌گويند حتما بايد به محل نشستن‌تان دقت كنيد و به هيچ وجه براي مدتي طولاني روي صندلي نامناسب ننشينيد.
دكتر رايگاني با اشاره به اين‌كه محل نشستن بايد مناسب و استاندارد باشد، چنين توضيح مي‌دهد: اگر فرد در مكان نامناسبي بنشيند و بخصوص وقتي كه مدتي طولاني در اين وضع قرار گيرد، به طور حتم با عوارض متعددي روبه‌رو خواهد شد.
اين متخصص طب فيزيكي و توانبخشي درباره استانداردهاي صندلي مناسب مي‌گويد: ارتفاع، اندازه و عمق محل نشستن بايد متناسب با بدن فرد تنظيم شود؛ به اين معنا اگر صندلي خيلي كوتاه يا كوچك بوده و عمق و پشتي مناسبي نداشته باشد، مي‌تواند دردسرساز شود. علاوه بر اين، قسمت بالاي گردن و پشت سر هم بايد محل مناسبي براي استقرار داشته باشد تا از ايجاد درد سر و گردن پيشگيري شود.
به گفته وي، بهترين وضع نشستن روي صندلي حالتي است كه زاويه ميان ران و ساق پا و همچنين زاويه بين ران و ستون فقرات 90 درجه باشد. همچنين صندلي بايد پشتي مناسبي داشته و به كمك آن، گودي طبيعي كمر پر شود بنابراين اگر صندلي شما چنين شرايطي را ندارد، حتما بايد براي كاهش مشكلات، با استفاده از يك بالشتك كوچك گودي كمر را بپوشانيد.
چنانچه كار شما به چرخش و دوران نياز ندارد و ناچار هستيد مدتي طولاني روي صندلي بنشينيد، بايد به دسته‌هاي صندلي هم دقت كنيد؛ دسته‌هاي صندلي بايد طوري تنظيم شود كه دست براحتي روي آن مستقر شده و ارتفاع آنها هم بايد به گونه‌اي باشد كه زاويه ميان ساعد و بازو 90 درجه بوده و دست و ساعد هم موازي زمين باشد.
دكتر رايگاني با اشاره به اين‌كه جنس صندلي هم مهم است و بايد مورد توجه قرار گيرد، مي‌گويد: صندلي بايد پوشش نرم و راحتي داشته و بهتر است انعطاف‌پذير هم باشد. همچنين اگر بتوان جنسي طبيعي براي پوشش صندلي انتخاب كرد، به دليل تعريق مناسب‌تر وضع بهتر خواهد شد.
بهترين ميز براي بهترين صندلي
همان‌طور كه گفته شد صندلي يا نيمكتي كه قرار است روي آن بنشينيد و كارهايتان را انجام دهيد، بايد شرايط خاصي داشته باشد؛ اما نبايد از وضع آنچه جلوي صندلي قرار مي‌گيرد هم غافل شويد؛ به عنوان مثال اگر قرار است ميزي جلوي صندلي باشد، حتما بايد نكات مربوط به آن را نيز در نظر بگيريد و براساس آن ميز را تهيه كنيد.
دكتر رايگاني در اين‌باره يادآور مي‌شود: ميزي كه جلوي صندلي است، حتما بايد در فاصله‌اي مناسب قرار گيرد تا زماني كه مي‌خواهيد كارهايتان را انجام دهيد، محل استقرار دست‌ها و ميز موازي هم باشد. هنگام كار با كامپيوتر هم بايد دقت داشته باشيد آرنج در مكاني راحت و قابل انعطاف قرار گيرد. البته مچ دست هم همين شرايط را دارد و بايد روي سطحي نرم و انعطاف‌پذير باشد.
به گفته وي، زاويه ميان دست و مچ هنگام كار با كامپيوتر حتما بايد صفر درجه باشد؛ به اين معني كه مچ نبايد بيش از حد به سمت بالا يا پايين خم شود.
نور از كدام طرف بتابد؟
در دوران كودكي و نوجواني، معمولا درباره صحيح نشستن و درس خواندن در شرايط ايده‌آل صحبت مي‌شود، اما متاسفانه اين موضوع كم‌كم فراموش شده و به همين دليل كمتر كسي است كه اين مسائل را هنگام كار هم به خاطر بسپارد.
دكتر رايگاني در اين زمينه توضيح مي‌دهد: براي افرادي كه با دست راست كارها را انجام مي‌دهند، بهتر است نور از سمت چپ محل كار بتابد و به اندازه كافي نيز محيط را روشن كند تا فرد مجبور نباشد براي بهتر ديدن، دائم سرش را خم كرده و به كامپيوتر نزديك شود. صفحه نمايش هم بايد در فاصله مناسب و همچنين در مكاني قرار گيرد كه براي ديدن آن سر به سمت بالا يا پايين خم نشود.
نشستن طولاني‌مدت خطرناك است
خيلي‌ها هنگام كار فراموش مي‌كنند چند دقيقه‌اي از جاي خود بلند شوند و وضع خود را تغيير دهند، اما متخصصان تاكيد مي‌كنند حتما هر چند دقيقه يك‌بار بايستيد و كمي راه برويد.
دكتر رايگاني نيز با اشاره به اين‌كه در حال انجام هر كاري كه باشيد، حتما هر 15 تا 20 دقيقه يك‌بار بايد از جاي خود بلند شده و كمي راه برويد، خاطرنشان مي‌كند: راه رفتن و ايستادن پس از چند دقيقه نشستن، يكي از مهم‌ترين اصولي است كه نه تنها به حفظ سلامت سيستم اسكلتي ـ عضلاني كمك مي‌كند، بلكه براي جلوگيري از مرگ‌هاي ناگهاني هم توصيه مي‌شود؛ در واقع ثابت شده، نشستن‌هاي طولاني مدت يكي از مهم‌ترين عوامل مرگ‌هاي ناگهاني است و به همين دليل لازم است حتما پس از 15 دقيقه نشستن از جاي خود بلند شويد و اگر راه رفتن ممكن نيست، حداقل كمي بايستيد. در ضمن، اگر مي‌توانيد خوب است كارهايتان را به صورت ايستاده و در حال حركت انجام دهيد تا مدت زمان نشستن كاهش يابد.
اين استاد دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي مي‌افزايد: نشستن‌هاي طولاني مدت موجب گرفتگي عضلات، كاهش جريان خون و درد و التهاب استخوان نشيمنگاه مي‌شود. همچنين گاهي به علت قرار دادن كيف پول در جيب پشت شلوار، شاهد گرفتگي اعصاب سياتيك نيز هستيم كه به همين دليل توصيه مي‌شود حتما قبل از نشستن، كيف را از جيب‌تان خارج كنيد.
به گفته وي، هنگام نشستن به هيچ وجه نبايد قوز كنيد و براي بهبود وضع خود مي‌توانيد شرايط بدني مناسب را رعايت كرده و از ورزش‌هاي كششي عضلات كتف و شانه استفاده كنيد.
اين متخصص طب فيزيكي توصيه مي‌كند: پس از اتمام كار به مدت پنج دقيقه مشغول فعاليت‌هاي ورزشي ساده‌اي مانند نرمش‌هاي درجا و كشش‌هاي عضلاني شويد و هنگام كار هم مصرف مايعات كافي، بخصوص آب يا چاي كمرنگ را فراموش نكنيد.
نيلوفر اسعدي‌بيگي
