ولي گروه برنامهساز «شگفتيهاي آفرينش» ثابت كرد ميتوان علم را به زبان ساده روايت كرد تا مخاطبان اطلاعات بيشتر درباره فيزيولوژي بدن كسب كنند، برنامهاي كه ساختار و محتواي آن به گونهاي است كه بيننده را خسته نميكند.
ويژگيهاي برنامه شگفتيهاي آفرينش كه از شبكه چهار سيما در حال پخش است ما را بر آن داشت تا درباره جزئيات آن با مريم فيروزي تهيهكنندهاش كه تهيه برنامههايي مانند ارديبهشت، طلوع، پرتو و... را دارد همصحبت شويم.
استفاده از انيميشن و نمايش
مريم فيروزي، تهيهكننده برنامه شگفتيهاي آفرينش در پاسخ به اين سوال كه اين برنامه چه ويژگيهايي داشت كه شما را براي تهيه آن ترغيب كرد، گفت: من از سال 1374 تاكنون مشغول برنامهسازي براي تلويزيون هستم. علاقه شخصي من حوزه بهداشت و سلامت است. به همين دليل در 17 سال برنامهسازي تلاش كردم برنامههاي تخصصي براي گروه دانش شبكه چهار تهيه كنم. در واقع از ابتداي راهاندازي شوراي سياستگذاري سلامت سيما، برنامههاي متنوعي در اينباره توليد كردم و نسبت به اين مقوله آشنايي دارم.
وي ادامه داد: معمولا برنامههايي كه در حوزه بهداشت و سلامت تهيه ميشود به علائم و نشانههاي بيماري و درمان آن اختصاص دارد و كمتر برنامهاي به نحوه كاركرد و وظايف اندامهاي بدن ميپردازد تا مخاطبان با ساختار بدن بيشتر آشنا شوند.
فيروزي افزود: وقتي شهرام كجوري، مدير گروه دانش كه خودش هم پزشك است پيشنهاد تهيه برنامهاي را با موضوع اندامهاي بدن به من داد، خيلي خوشحال شدم و احساس كردم موضوع جذاب و تازهاي براي بينندگان شبكه چهار خواهد بود.
تهيهكننده برنامه شگفتيهاي آفرينش درباره چگونگي توليد برنامه علمي به زبان ساده گفت: دشواريهاي خودش را داشت. اتفاقا يكي از گرفتاريهاي بزرگ ما در اين برنامه، روايت علم به زبان ساده بود تا تمام مخاطبان اين شبكه موضوع برنامه برايشان قابل درك باشد. به هر حال خيلي از آدمها زيستشناسي نخواندند و فهميدن مسائل زيستشناسي برايشان دشوار است. به همين دليل ما تلاش كرديم اين برنامه براي مخاطبان كاملا قابل فهم باشد.
فيروزي درباره بخشهاي نمايش و انيميشن برنامه شگفتيهاي آفرينش گفت: به دليل اينكه ميخواستيم درك موضوع برنامه براي مخاطبان راحت شود، بخش نمايش و انيميشن را طراحي كرديم. بنابراين در پنج دقيقه اول برنامه نمايشي پخش ميكنيم تا مخاطبان با وسايل و ابزارهاي پزشكي آشنا شوند.
وي در ادامه افزود: به عنوان مثال براي نشان دادن يك سلول، قلعهاي را با وسايل خانهسازي درست كرديم و سلول را به قلعه تشبيه كرديم يا براي نشان دادن چگونگي كار كليه علاوه بر تجهيزات پزشكي، صندلي و دستگاه دياليز را به برنامه آورديم و نشان داديم اين دستگاه با آن كه نسبت به كليه خيلي بزرگ است، اما فقط 10 درصد از كار كليه را انجام ميدهد و به مخاطبان گوشزد كرديم بايد مراقب كليههايشان باشند. همچنين براي قابل فهم بودن مسائل از انيميشنها هم استفاده كرديم تا به درك مساله كمك كند.
دعوت از هنرمندان، هدفمند است
اين تهيهكننده در پاسخ به اين سوال كه چرا در اين برنامه از هنرمنداني دعوت ميشود كه در دورهاي مبتلا به يك بيماري بودند يا هستند، گفت: خواستيم هنرمندان از طريق صحبت كردن درباره بيماريهايشان، مخاطبان را به موضوع نزديك كنند. در مجموع هدف از تهيه برنامه شگفتيهاي آفرينش به فكر واداشتن مخاطبان است. دليل اينكه ماه رمضان هم انتخاب كرديم به اين خاطر بود كه در اين ماه مردم اوقات فراغتشان بيشتر بوده و ماه عبادت است. فكر كردن، عبادت محسوب ميشود، بنابراين تلاش كرديم با تهيه اين برنامه مخاطبان درباره عظمت آفرينش فكر كنند.
فيروزي: هميشه يكي از دغدغههايم اين بود كه چرا مسائل علمي به زبان شيوا بيان نميشود تا براي مخاطبان جذابيت داشته باشد و خوشحالم که مخاطبان، جذب برنامه شگفتيهاي آفرينش شدهاند
تهيهكننده برنامه شگفتيهاي آفرينش اشاره كرد: معمولا هنرمندان به صرف ذات هنرمند بودنشان به برنامههاي تلويزيوني دعوت ميشوند و خيلي برنامهسازان از دعوت آنها هدف خاصي را دنبال نميكنند، اما ما يك هدف تخصصي از آوردن آنها به برنامه شگفتيهاي آفرينش داريم. خوشحالم آنها دعوت ما را پذيرفتند و ما توانستيم اين برنامه را با يك محتواي غني تهيه كنيم و علم را در سطح فراگير مطرح كنيم تا مورد توجه مخاطبان قرار بگيرد. در واقع با اين برنامه به زبان علمي توكل به خدا را مطرح كرديم.
وي افزود: به همين دليل ما در برنامه شگفتيهاي آفرينش علاقهمند بوديم همه مخاطبان اين شبكه درگير برنامه شوند. من از دوران كودكي علاقهمند به مسائل علمي بودم و هميشه يكي از دغدغههايم اين بود كه چرا مسائل علمي به زبان شيوا بيان نميشود تا براي مخاطبان جذابيت داشته باشد. خوشحال هستم مخاطبان عام كه برنامههاي ديگر شبكهها را دنبال ميكند و خيلي مخاطب شبكه چهار نيستند، جذب برنامه شگفتيهاي آفرينش شدهاند و اين برنامه را تماشا ميكنند.
فيروزي يادآور شد: ما تلاش كرديم در قالب نمايش و انيميشن و توضيحات قابل هضم در زمينه پزشكي بستهبندي مناسبي از فيزيولوژي بدن به مخاطبان ارائه كنيم. حالا كه خودم انيميشنهاي اين برنامه را ميبينم ميگويم اي كاش زماني كه درس ايمنشناسي را پاس ميكردم چنين انيميشنهايي ميديدم تا مطالب راحتتر به خاطرم سپرده ميشد!
تجهيزات پزشكي در تلويزيون
تهيهكننده برنامه شگفتيهاي آفرينش در پاسخ به اين سوال كه معمولا تهيه برنامههاي پزشكي هزينهبر است، براي تامين هزينههاي اين برنامه چه راهكاري داشتيد، گفت: بله، همانطور كه اشاره كرديد هزينه برنامههاي پزشكي بالاست بويژه برنامهاي كه 30 قسمت 60 دقيقهاي باشد. ما براي برنامه شگفتيهاي آفرينش به اندازه تجهيزات يك بيمارستان ابزار پزشكي به برنامه آورديم. مسلما آوردن اين تجهيزات به برنامه هزينهبر است، اما من تلاش كردم از طريق ارتباطاتي كه با دوستان در بيمارستانها دارم، اين دستگاهها را به برنامه بياورم.
وي افزود: همچنين مولاژهاي پزشكي (اسكلت انسان) هم يكي از شركتهاي تجهيزات پزشكي در اختيارمان گذاشت. در مجموع اتاق كنار استوديوي برنامه پر از تجهيزات پزشكي است. ما تلاش كرديم هر دستگاهي را كه برنامه لازم دارد حتما بياوريم. يكي از نقدهايي كه به برنامههاي حوزه بهداشت وارد است، اين كه در اين برنامه فقط از مجري به جاي مجري ـ كارشناس استفاده ميشود، اما برنامه شگفتيهاي آفرينش هم از مجري و هم از مجري ـ كارشناس بهره برده است.
تهيهكننده شگفتيهاي آفرينش درباره انتخاب مجري و مجري ـ كارشناس توضيح داد: ابتدا ميخواستيم برنامه فقط مجري كارشناس داشته باشد تا هم نسبت به موضوع شناخت داشته باشد و هم اينكه بلد باشد چگونه يك برنامه را هدايت كند، ولي وقتي متنهاي برنامه را ويرايش ميكردم، احساس كردم واژههايي كه ممكن است براي من، مجري ـ كارشناس برنامه و كساني كه زيستشناسي خواندهاند قابل فهم باشد براي مخاطبان عام دشوار باشد و متوجه اين واژهها نشوند، به همين دليل تصميم گرفتم در كنار مجري ـ كارشناس، يك مجري هم داشته باشيم تا نقش مخاطب را بازي كند و سوالاتي را كه براي مخاطب پيش ميآيد از مجري ـ كارشناس بپرسد.
وي افزود: به همين دليل سيدمهدي ميرباقري را به عنوان مجري برنامه انتخاب كرديم. او فوق ليسانس رشته نقاشي و معماري است؛ واژهها را خيلي ساده بيان ميكند و دكتر سيامك عليزاده هم مجري ـ كارشناس برنامه است.
فيروزي درباره اينكه توليد اين برنامه باز هم ادامه خواهد داشت يا نه،گفت: به احتمال زياد اين برنامه با نام ديگري به صورت هفتگي پخش ميشود. اول شهريور هم يك برنامه زنده 10 ساعته به مناسبت روز پزشك خواهيم داشت. همچنين قرار است براي گروه فرهنگي ـ اجتماعي شبكه چهار يك برنامه با عنوان «پاياننامه» با موضوع تزهاي دكتري تهيه كنم.