وقتی ویندوز هنگ می‌کند آن هم وسط برنامه‌ای که در حال کار روی آن هستید بسیار آزاردهنده است. در این مقاله به‌طور خلاصه به بررسی ۱۵ روش جهت جلوگیری از ایجاد چنین مشکلاتی می‌پردازیم.
۱- جست‌وجوی مشکل
خیلی از مواقع نمی‌دانیم که واقعاً مشکل از کجا آب می‌خورد و پیدا‌کردن آن کار سختی است. WhoCrashed می‌تواند در تعیین علت (علل) چنین مشکلاتی به ما کمک کند. کافی است این برنامه رایگان را نصب و اجرا کنید و برنامه به شما می‌گوید که کدام درایور یا نرم‌افزار یا حتی قطعه سخت‌افزاری مسئول به‌وجود‌آمدن این مشکل بوده است (شکل ۱).
۲- به‌روزرسانی درایور
درایورهای معیوب سخت‌افزارهایتان می‌تواند سبب به‌وجود آمدن مشکلاتی از قبیل هنگ‌کردن سیستم شود. از این رو با به روزرسانی درایور ممکن است این مشکل تعدیل شود. از این رو برای به روزرسانی دستی درایور در مسیرStart>control panel>hardware and sound>device manager روی هر بخشی که مد نظرتان است دابل کلیک کنید تا باز شود. سپس روی آیتم موردنظر کلیک کنیدو گزینه Update Driver Software را انتخاب کنید. تمام شرکت‌های تولید کننده سخت‌افزار بخشی را جهت دانلود درایورها و به‌روزرسانی آن اختصاص می‌دهند که با مراجعه به سایت سازنده می‌توانید آن را دانلود و نصب کنید.
۳-بررسی ویروس و بدافزارها
یکی از مرسوم‌ترین علت‌هایی که مشکلات سیستمی را به‌وجود می‌آورند، آلودگی به بدافزارها (malware) است. این احتمال را به خاطر این‌که یک آنتی‌ویروس به روزرسانی شده دارید کاهش ندهید. به خصوص که در ایران بیشتر از آنتی‌ویروس‌های به اصصلاح قفل شکسته یا منقضی شده استفاده می‌شود. برای بررسی بدافزارها می‌توانید از نرم‌افزارSuperAntiSpywareاستفاده کنید. با دانلود نسخه free edition و اسکن این نرم‌افزار متوجه تهدیدهای جدیدی خواهید شد که از دید نرم‌افزارهای امنیتی‌تان پنهان مانده است (شکل۲).
۴- نشت حافظه
نشت حافظه وقتی اتفاق می‌افتد که یک برنامه (بیشتر مرورگرها) تقاضای RAM بیشتری را جهت انجام یک task خاص دارد اما قادر نیست بعد از انجام، آن را به ویندوز برگرداند. می‌توانید این مشکل را با بستن برنامه و بازکردن دوباره آن حل کنید. البته AVG Anti-Virus free 2012 به‌صورت اتوماتیک وقتی که مرورگرتان بیش از حد نرمال RAM مصرف کند این مشکل را به شما آلارم می‌دهد و به شما پیشنهاد می‌دهد که با ری‌استارت مرورگر عملکرد آن را بهبود بخشید.
۵- شناسایی بزرگترین منبع
بعضی از برنامه‌ها بیش از حد مجاز از حافظه یا قدرت پردازش استفاده می‌کنند. که این مسئله به خصوص اگر کامپیوترتان ضعیف باشد بیشتر مشهود خواهد بود. برای بررسی این‌که چه چیزی به سیستم‌تان فشار می‌آورد با راست کلیک روی taskar و انتخاب Start Task Manager و انتخاب زبانه Processes می‌توانید برنامه‌ها یا سرویس‌ها را براساس مصرف حافظه مرتب کنید. همان‌طور که در تصویر مشاهده می‌کنید آیتم‌های بالایی تصویر بیشترین مصرف را دارند. در این حالت ممکن است بخواهید از برنامه‌های دیگری که مصرف کمتری دارند به عنوان جایگزین استفاده کنید. همچنین می‌توانید مصرف پردازش CPU راهم مرتب کنید. برای بررسی عمیق‌تر مسئله روی زبانه Performance سپس روی دکمه Resource Monitor کلیک کنید تا اطلاعات کامل‌تری را از مصرف شبکه، حافظه و پردازنده خود داشته باشید (شکل۳).
۶- جلوگیری از گرم شدن بیش از حد کامپیوتر
گرما یکی از دشمنان اصلی اجزای کامپیوتر می‌باشد. اگر داخل کیس کامپیوترتان بیش از حد گرم شود ممکن است سیستم‌تان اصطلاحاً freeze کند و در بهترین حالت سیستم ممکن است ری‌استارت شود. بنابراین مطمئن شوید که فن‌های موجود سیستم‌تان (به خصوص فن پردازنده) به خوبی کار می‌کنند و در صورتی که درست کار نمی‌کنند آن‌ها را تعویض کنید. همچنین می‌توانید در صورت نیاز از یک فن اضافه جهت تهویه مناسب‌تر درون کیس استفاده کنید. در حالت استاندارد باید جریان هوا از جلوی کیس وارد و از پشت کیس خارج شود. در ضمن برای تهویه مناسب هوا حتماً در کیس بسته باشد.
۷- ارتقای منبع تغذیه
بیشتر منبع‌های تغذیه حداقل نیاز یک سیستم را برآورده می‌کنند. به هر حال اگر ازچندین هارددیسک و یک کارت گرافیک قدرتمند استفاده می‌کنید ممکن است نیاز به یک منبع تغذیه قوی‌تر داشته باشید در غیر این‌صورت ممکن است منبع تغذیه‌تان overload کند و این خود سبب تولید گرمای زیاد و در نتیجه آسیب به اجزای داخل کیس می‌شود. جهت انتخاب منبع تغذیه مناسب می‌توانید از این آدرس استفاده کنید.
۸- یافتن مشکلات رجیستری
در واقع رجیستری را می‌توان به عنوان بانک اطلاعاتی معرفی کرد که شامل اطلاعات و تنظیماتی است که برای تمام قطعات سخت‌افزاری، نرم‌افزاری، کاربران و تنظیمات مربوط به خود سیستم مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر زمان که کاربری تغییری در تنظیمات مربوط بهControl Panel یاFile Associations ،System Policies ایجاد کند یا برنامه نرم افزاری جدیدی را نصب کند، این تغییرات در رجیستری ویندوز ثبت شده و باقی می‌مانند. معمولاً پس از مدتی مشکلاتی از قبیل کند شدن سیستم یا بروز خطا سیستم را دچار اختلال می‌کند. این مشکلات می‌تواند به‌دلیل مشکلات رجیستری از قبیل وجود کلیدهای اضافی و نامشخص، برنامه‌هایی که از روی سیستم حذف شده‌اند و مقادیر رجیستری آن‌ها باقی‌مانده است به‌وجود آمده باشند. بنابراین برای حذف این خطاها از یک ابزار رجیستری به نام Wise Registry Cleaner Free ا استفاده می‌کنیم. این برنامه با اسکن رجیستری و اصلاح آن وضعیت سیستم را بهبود می‌دهد (شکل۴).
۹- بدسکتور هارددیسک
بدسکتورهای هارددیسک می‌تواند سبب مشکلاتی برای ویندوز و برنامه‌های دیگر شود. یکی از مشکلاتی که واقعاً جبران آن سخت است این است که اطلاعات روی بدسکتور نوشته می‌شود اما خوانده نمی‌شود. بعضی مواقع که بدسکتورها زیاد باشند باید هارددیسک تعویض شود. به هر حال، قبل از خرید یک هارددیسک بهتر است از Check Disk ویندوز برای تشخیص مشکلات هارد استفاده کنید. روی درایو موردنظر‌تان راست کلیک کنید سپس properties حالا در پنجره جدید از زبانه tools روی دکمه check now کلیک کنید فقط مطمئن شوید که گزینه‌های automatically fix file system errors و scan for and attempt and recovery of bad sectors انتخاب شده باشند (شکل۵).
۱۰- Undo تغییرات
اگر کامپیوترتان به‌طور ناگهانی هنگ می‌کند این می‌تواند مربوط به یکی از تغییرات اخیری باشد که روی کامپیوترتان اعمال کردید. اگر نرم‌افزار یا سخت‌افزار جدیدی نصب کردید به طور موقت از نصب خارج کنید و ببینید آیا مشکلتان برطرف می‌شود یا خیر. حتی می‌توانید آپدیت‌های اخیر ویندوز را نیز حذف کنید. برای این‌کار در مسیر start>control panel>programs> click view installed updates روی به روزرسانی موردنظر سپس روی دکمه uninstall کلیک کنید. اگر مشکل برطرف نشد می‌توانید از system restore ویندوز هم برای برگشت به یک بازه زمانی استفاده کنید.
۱۱- بررسی خطاهای سیستم
فایل‌های سیستمی از دست رفته یا خراب می‌توانند سبب ناپایدار شدن سیستم‌تان شوند. بنابراین سعی کنید نسخه های تازه‌ای از آن‌ها را با استفاده از system file checker نصب کنید. در مسیر start> cmd>run as administrator حالا در محیط خط فرمان دستور sfc /scannow را تایپ کنید و اینتر را بزنید. این فرآیند ممکن است کمی طولانی شود یا حتی نیاز به قراردادن دی‌وی‌دی ویندوز جهت نصب دوباره یک‌سری از فایل‌ها باشد (تصویر۶).
۱۲- شناسایی و حل مشکلات حافظه
مشکلات حافظه کامپیوتر می‌تواند مسئول خطاهای متعدد سیستمی و هنگ‌کردن سیستم شود. در ویندوز هفت و ویستا می‌توانید حافظه را با استفاده از windows memory diagnostic بررسی کنید. کافی است در منوی استارت در باکس جست‌وجو عبارت memory را تایپ کنید تا نام windows memory diagnostic ظاهر شود. حالا کافی است دستورالعمل‌های داده شده را دنبال کنید (شکل۷).
۱۳- مشکلات startup
اگر تعداد زیادی برنامه دارید که با بالاآمدن ویندوز اجرا می‌شوند این می‌تواند سبب هنگ کردن سیستم‌تان شود. یک روش ساده استفاده از برنامهccleaner می‌باشد. در این برنامه در مسیر tools > startup تمام برنامه‌ها را از انتخاب خارج کنید بعد ببینید مشکل پابر‌جا است یا خیر. سپس برنامه‌ها را یکی یکی فعال کنید و رفتار سیستم‌تان را بررسی کنید. در ضمن می‌توانید schedule taksها را نیز حذف کنید (شکل۸).
۱۴- ری‌استارت برنامه‌ها
اگر برنامه‌ای دارید که مدام freeze می‌کند یک راه‌حل موقت به نام Restarter وجود دارد که به این مشکل به‌صورت موقت خاتمه می‌دهد. کاری که این برنامه انجام می‌دهد به این صورت است که برنامه‌ای را که مدام فریز می‌کند را به‌صورت اتوماتیک ری‌استارت و راه‌اندازی می‌کند. به هر حال این یک روش موقتی است و باید مشکل را پیدا و برطرف کنند (شکل۹).
۱۵- مبارزه با PC freezing با Antifreeze
برنامه ا Antifreeze یک emergency task manager می‌باشد که می‌توانید از آن برای وقتی که سیستم‌تان پاسخگو نیست و دیگر گزینه‌ها نیز از کار افتادند استفاده کنید. این برنامه بیشتر فرآیند‌ها را غیرفعال و گزینه‌هایی مانند kill برنامه‌ای که سبب توقف ویندوز شده را در اختیارتان قرار می‌دهد (شکل۱۰).
