حفاظت از رمزهای عبور

رمزهای عبور، روشی به منظور تائيد کاربران بوده و اولين لايه امنيتی بين کاربر و اطلاعات موجود بر روی يک کامپيوتر می باشند . مهاجمان با بکارگيری برنامه های متعدد نرم افزاری ، قادر به حدس رمز های عبور و يا اصطلاحا" "کراک" نمودن آنان می باشند . با انتخاب مناسب رمزهای عبور و نگهداری ايمن آنان ، امکان حدس آنان مشکل و بالطبع افراد غير مجاز قادر به دستيابی اطلاعات شخصی شما نخواهند بود .
چرا به يک رمز عبور نياز است ؟
انسان عصر اطلاعات در طی مدت زمان حيات خود و متناسب با فعاليت های روزانه خود نيازمند استفاده از رمزهای عبور متفاوتی می باشد . بخاطر سپردن شماره کد دستگاه موبايل خود ، شماره کد دستگاههای متفاوتی نظير دستگاهای ATM برای دريافت پول ، شماره کد لازم به منظور ورود به يک سيستم کامپيوتری ، شماره کد مربوط به برنامه های کامپيوتری نظير برنامه های پست الکترونيکی ، امضای ديجيتالی درون يک بانک Online و يا فروشگاههای مجازی و موارد بسيار ديگر ، نمونه هائی در اين زمينه می باشند . نگهداری اين همه عدد ، حرف و شايد هم ترکيب آنان، کاربران را مستاصل و گاها" نگران می نمايد . مهاجمان با آگاهی از رمز عبور شما قادر به برنامه ريزی يک تهاجم بزرگ و دستيابی به اطلاعات شما می باشند .
يکی از بهترين روش های حفاظت از اطلاعات ، حصول اطمينان از اين موضوع است که صرفا" افراد مجاز قادر به دستيابی به اطلاعات می باشد . فرآيند تائيد هويت و اعتبار کاربران در دنيای سايبر شرايط و ويژگی های خاص خود را داشته و شايد بتوان اين ادعا را داشت که اين موضوع بمراتب پيچيده تر از دنيای غيرسايبر است . رمزهای عبور يکی از متداولترين روش های موجود در خصوص تائيد افراد می باشد . در صورتی که شما رمزهای عبور را بدرستی انتخاب نکرده و يا از آنان بدرستی مراقبت ننمائيد ، قطعا" پتانسيل فوق جايگاه و کارآئی واقعی خود را از دست خواهد داد . تعداد زيادی از سيستم ها و سرويس ها صرفا" بدليل عدم ايمن بودن رمزهای عبور با مشکل مواجه شده و برخی از ويروس ها و کرم ها با حدس و تشخيص رمزهای عبور ضعيف ، توانسته اند به اهداف مخرب خود دست يابند .

چگونه می توان يک رمزعبور خوب را تعريف کرد ؟
اکثر افراد از رمزهای عبوری استفاده می نمايند که مبتنی بر اطلاعات شخصی آنان می باشد ، چراکه بخاطر سپردن اين نوع رمزهای عبور برای آنان ساده تر می باشد . بديهی است به همان نسبت ، مهاجمان نيز با سادگی بيشتری قادر به تشخيص و کراک نمودن رمزهای عبور خواهند بود . به عنوان نمونه ، يک رمز عبور چهار حرفی را در نظر بگيريد . ممکن است اين عدد ارتباطی با تاريخ تولد شما داشته و يا چهار شماره آخر شماره دانشجوئی و يا کارمندی و شماره تلفن باشد . اين نوع رمزهای عبور دارای استعداد لازم برای حملات از نوع "ديکشنری " ، می باشند . مهاجمان در اين نوع از حملات با توجه به کلمات موجود در ديکشنری ، سعی در حدس و تشخيص رمزهای عبور می نمايند .
با اين که تايپ نادرست برخی کلمات نظير daytt در مقابل استفاده از date ممکن است مقاومت بيشتری در مقابل حملات از نوع ديکشنری را داشته باشد ، يک روش مناسب ديگر می تواند شامل استفاده از مجموعه ای کلمات و بکارگيری روش هائی خاص به منظور افزايش قدرت بخاطر سپردن اطلاعات در حافظه باشد . مثلا" در مقابل رمز عبور "hoops" ، از "IITpbb" ، استفاده نمائيد. ( بر گرفته شده از کلمات عبارت : I Like To Play Basketball ) . استفاده از حروف بزرگ و کوچک و ترکيب آنان با يکديگر نيز می تواند ضريب مقاومت رمزهای عبور را در مقابل حملات از نوع "ديکشنری" تا اندازه ای افزايش دهد . به منظور افزايش ضريب مقاومت رمزهای عبور ، می بايست از رمزهای عبور پيچيده ای استفاده نمود که از ترکيب اعداد ، حروف الفبائی و حروف ويژه ، ايجاد شده باشند .
پس از تعريف يک رمز عبور مناسب ، برخی از کاربران از آن به منظور دستيابی به هر سيستم و يا برنامه های نرم افزاری استفاده می نمايند.( کليد جادوئی ! ) اين نوع از کاربران می بايست به اين نکته توجه نمايند که در صورتی که يک مهاجم رمز عبور شما را حدس و تشخيص دهد ، وی به تمامی سيستم هائی که با اين رمز عبور کار می کنند، دستيابی پيدا می نمايد . به منظور تعريف رمزعبور ، موارد زير پيشنهاد می گردد :

• عدم استفاده از رمزهای عبوری که مبتنی بر اطلاعات شخصی می باشند . اين نوع رمزهای عبور به سادگی حدس و تشخيص داده می شوند .
• عدم استفاده از کلماتی که می توان آنان را در هر ديکشنری و يا زبانی پيدا نمود .
• پياده سازی يک سيستم و روش خاص به منظور بخاطرسپردن رمزهای عبور پيچيده
• استفاده از حروف بزرگ و کوچک در زمان تعريف رمزعبور
• استفاده از ترکيب حروف ، اعداد و حروف ويژه
• استفاده از رمزهای عبور متفاوت برای سيستم های متفاوت

نحوه حفاظت رمزهای عبور
پس از انتخاب يک رمزعبور که امکان حدس و تشخيص آن مشکل است ، می بايست تمهيدات لازم در خصوص نگهداری آنان پيش بينی گردد . در اين رابطه موارد زير پيشنهاد می گردد :

• از دادن رمز عبور خود به ساير افراد جدا" اجتناب گردد .
• از نوشتن رمز عبور بر روی کاغذ و گذاشتن آن بر روی ميز محل کار، نزديک کامپيوتر و يا چسباندن آن بر روی کامپيوتر ، جدا" اجتناب گردد . افراديکه امکان دستيابی فيزيکی به محل کار شما را داشته باشند ، براحتی قادر به تشخيص رمز عبور شما خواهند بود.
• هرگز به خواسته افراديکه ( مهاجمان ) از طريق تلفن و يا نامه از شما درخواست رمز عبور را می نمايند ، توجه ننمائيد .
• در صورتی که مرکز ارائه دهنده خدمات اينترنت شما ، انتخاب سيستم تائيد را برعهده شما گذاشته است ، سعی نمائيد يکی از گزينه های Kerberos, challenge/response,و يا public key encryption را در مقابل رمزهای عبور ساده ، انتخاب نمائيد .
• تعداد زيادی از برنامه ها امکان بخاطر سپردن رمزهای عبور را ارائه می نمايند ، برخی از اين برنامه ها دارای سطوح مناسب امنيتی به منظور حفاظت از اطلاعات نمی باشند . برخی برنامه ها نظير برنامه های سرويس گيرنده پست الکترونيکی ، اطلاعات را به صورت متن ( غيررمزشده ) در يک فايل بر روی کامپيوتر ذخيره می نمايند . اين بدان معنی است که افراديکه به کامپيوتر شما دستيابی دارند، قادر به کشف تمامی رمزهای عبور و دستيابی به اطلاعات شما خواهند بود . بدين دليل ، همواره بخاطر داشته باشيد زمانی که از يک کامپيوتر عمومی ( در کتابخانه ، کافی نت و يا يک کامپيوتر مشترک در اداره ) ، استفاده می نمائيد ، عمليات logout را انجام دهيد . برخی از برنامه ها از يک مدل رمزنگاری مناسب به منظور حفاظت اطلاعات استفاده می نمايند . اين نوع برنامه ها ممکن است دارای امکانات ارزشمندی به منظور مديريت رمزهای عبور باشند .