دریاچه مالاوی بین سه کشور موزامبیک، مالاوی و تاتزانیا قرار دارد و به دلیل آب شیرین و تنوع گونههای زیستی و ماهیان منحصر بفردش بزرگترین دریاچه آب شیرین جهان نامیده شده است.
هنگامی که نام قاره "آفریقا" برده میشود، آنچه در اذهان تداعی میکند، گرسنگی، فقر، خشکسالی، گرما، بیابان است، در حالیکه این قاره زیباترین مناطق جهان را در خود نهفته دارد که بسیاری از آنها برای بشر هنوز ناشناخته است.
مطلب زیر و مطالب دیگری که از این دست به نظر خوانندگان خواهد رسید، تلاش دارد، نمایی دیگر از قاره سیاه را نیز به تصویر بکشد و در اولین مطلب از این مجموعه مطالب به "دریاچه ملاوی" خواهیم پرداخت که بزرگترین دریاچه آب شیرین دنیا به شمار میآید.
دریاچه مالاوی
"دریاچه مالاوی" در جنوب شرقی آفریقا بین سه کشور "تانزانیا"، "موزامبیک" و "مالاوی" قرار دارد. بگونهای که کرانه غربی و جنوبی آن به مالاوی، کرانه شمال شرقی آن متعلق به تانزانیا و بخش شرقی آن از آن موزامبیک است.
این دریاچه به دریاچه "نیاسا" هم معروف است که به زبان آفریقایی به معنای "دریاچه" است و دارای جزایر کوچکی نیز میباشد.
همچنین به علت شرحی که "دیوید لیوینگستن"، جهانگرد اسکاتلندی به عنوان نخستین اروپایی در سال 1859میلادی از این دریاچه زیبا نوشته است، گاهی از آن تحت عنوان دریاچه لیوینگستن نیز یاد میشود.
ویژگیهای جغرافیایی
دریاچه مالاوی 560 کیلومتر طول و 75 کیلومتر عرض دارد و بر این اساس باید گفت،دریاچه مالاوی دریاچهای دراز و کشیده است.
مساحت کل این دریاچه حدود 29604 کیلومتر مربع است و از حیث وسعت سومین دریاچه بزرگ آفریقا و دهمین دریاچه بزرگ دنیاست. سطح دریاچه مالاوی 472 متر فراتر از سطح دریای آزاد است .
آب 14 رودخانه دائمی به دریاچه مالاوی میریزد که بزرگترین آنها رودخانه "روهوهو" است.
میانگین عمق دریاچه مالاوی 292 متر و بیشترین عمق این دریاچه 704 متر گزارش شده است. دریاچه مالاوی از نقطه نظر عمق در بین دریاچههای آب شیرین دنیا جایگاه سوم را به خود اختصاص داده است و به بیان دیگر پس از دریاچه "بایکال" و دریاچه "تانگانییکا" عمیقترین دریاچه آب شیرین دنیاست.
دریاچه مالاوی همچنین یکی از قدیمیترین دریاچههای کره زمین است و طول عمر آن را حداقل 5 میلیون سال و قطر رسوبات کف دریاچه مالاوی در حدود 4 کیلومتر برآورد شده است.
اقتصاد
از لحاظ اقتصادی دریاچه مالاوی برای ساکنا اطراف این دریاچه بسیار با ارزش است و مهمترین محصول صادراتی آن سیکلیدهای مالاوی (یک نوع ماهی مخصوص این دریاچه) است. گزارش شده که سالیانه بیش از ده هزار تن ماهی از این دریاچه صید میشود.
دریاچه مالاوی دریاچه شگفتیهاست
تنوع زیستی این دریاچه بیش از هر دریاچه دیگری بر روی کره زمین است، به عبارت دیگر دریاچه مالاوی بیش از هر دریاچه دیگری بر روی این کره خاکی ماهیهای گوناگون را در خود جای داده است. به گونهای که بین 600 تا 200 گونه ماهی در این دریاچه گزارش شده است و نکته جالب توجه این است که 80% این ماهیان بومی دریاچه مالاوی هستند، یعنی فقط در این دریاچه میتوان آنها را یافت.
اکثر ماهیهای دریاچه مالاوی را سیکلیدها تشکیل میدهند و بیشتر سیکلیدهای این دریاچه بومی آن بوده و به طور طبیعی در سایر مناطق جهان وجود ندارند.
به غیر از "مبونا"ها و سیکلیدهایی که "هاپ" یا "هپ" نیز نامیده میشوند و "تیلاپیا"ها برخی سیکلیدهای غیربومی و برخی گونههای غیرسیکلید نیز در دریاچه مالاوی دیده میشوند.
به همین دلیل میتوان دریاچه مالاوی را بزرگترین، زیباترین و رنگارنگترین آکوآریوم آب شیرین جهان دانست. به غیر از ماهیان، حلزونها، عقابهای ماهیخوار و کروکودیلها نیز از مهمانهای دریاچه مالاوی به شمار میآیند .
همچنین در دریاچه مالاوی 3 نوع بستر به چشم می خورد که ادامه آنها در خارج از آب باعث به وجود آمدن 3 نوع کناره شده است: بخشی از این دریاچه قلوه سنگی بوده و زیستگاه اصلی سیکلیدهاست که به زبان محلی مبونا نامیده میشوند و ماهی "اوراتوس" از آن جمله است.
بخش دیگر آن پوشیده از ماسه است و بخش سوم که در اصل در دهانه رودخانههایی که به این دریاچه میریزند، تشکیل شده، دارای موقعیت گلی و بقایای گیاهان است.
آب دریاچه مالاوی بسیار زلال است، به طوریکه عمق قابل دید در آن به بیشتر از 15 متر میرسد و اگر شکوفایی جلبکی رخ ندهد، این عمق به 20 تا 25 متر نیز میرسد. این عمق در استخرهای پرورش ماهیان گرمابی این عمق به اندازه فاصله مچ تا آرنج انسان و کم و بیش 25 سانتیمتر میرسد، اما اگر از فراز دریاچه مالاوی به داخل آن نگاه کنید، حتی ماهیانی که در عمق 15 متری آن در حال شنا هستند، نیز قابل مشاهده می باشند و این یکی از شگفتیها جهان است.
دمای آب این دریاچه در بیشتر زمانها بین 23 تا 28 درجه در نوسان است، هر چند که در فصل گرما گاهی در سطح آب دما بیشتر میشود. P.H دریاچه مالاوی بین 7.8 تا 8.5 است که این گوناگونی با میزان CO2 حل شده در آب دریاچه بستگی دارد. معمولا در روزهایی که دریاچه مواج است و آب به خوبی هوادهی میشود، P.H بالاتر است و در زمانی که هوا آرام است آب دارای P.H کمتریست. فراموش نکنید که آب این دریاچه اسیدی نیست. از این گذشته آب دریاچه مالاوی آبی نسبتا سخت بوده و شاید دلیل قلیایی بودن آب آن نیز همین املاح آن باشد.