حدود شش درصد كودكان در سه سال ابتدايي زندگي اين نوع حساسيت را تجربه ميكنند، حساسيت بيشتر اين كودكان به پروتئين شير گاو، سپس تخم مرغ و بادامزميني است.
دكتر فريبا شيرواني، فوقتخصص بيماريهاي عفوني اطفال در گفتوگو با جامجم ميگويد: حساسيت به شير و تخممرغ در 50 درصد از كودكان طي سه تا پنج سالگي از بين ميرود، اما حساسيت به برخي مواد غذايي چون ماهي و بادام زميني ميتواند تا پايان عمر باقي بماند.
آغاز حساسيت غذايي از دوران جنيني
متخصصان اطفال تاكيد ميكنند: خوراندن زودهنگام غذاهاي متنوع و مختلف به نوزادان، پيش از شش ماهگي و حتي يكسالگي از عوامل بسيار مهم در بروز حساسيتهاي غذايي محسوب ميشود، چرا كه در اين سنين، هنوز مخاط رودهاي تكامل پيدا نكرده و به انواع مواد غذايي واكنش نشان ميدهد.
دكتر شيرواني با اشاره به اينكه حساسيت غذايي نوزاد حتي ممكن است از دوران جنيني نيز به دليل وجود ريشههاي حساسيتي در مادر وجود داشته باشد، ميافزايد: خانمهاي بارداري كه زمينه ابتلا به آلرژي را دارند، بايد طي بارداري ، مصرف مواد غذايي حساسيتزا چون تخممرغ، بادمجان، گوجهفرنگي و بادام زميني را به حداقل برسانند. همچنين دوري از اضطراب و هيجان براي مادران، در زمان بارداري ضروري است، چراكه استرس امكان بروز حساسيت را بيشتر ميكند.
مصرف لبنيات براي مادران ممنوع!
حساسيتهاي غذايي در بيشتر موارد زمينه ژنتيكي دارد، يعني از پدر يا مادر منتقل ميشود، اما مواجه نشدن با مواد غذايي حساسيتزا در كنترل اين عارضه موثر است.
دكتر شيرواني ميگويد: در برخي موارد حساسيت غذايي به طور سريع، با واكنشهاي شديد تنفسي و افت فشار خون همراه ميشود كه بسيار خطرناك است و درمان آن به مراجعه سريع به مراكز درماني وابسته است، اما به طور شايع اين نوع حساسيت به صورت واكنش پوستي يعني اگزما همراه با دلدرد، اسهال يا تحريكشدن سيستم تنفسي خود را نشان ميدهد، اما در نوزادان معمولا حساسيت به پروتئين شير گاو با دلدرد، استفراغهاي مكرر و ناآرامي كودك همراه است.
اين متخصص بيماريهاي عفوني كودكان اضافه ميكند: در چنين شرايطي ناگزيريم به مادر رژيمي بدهيم كه در آن از مصرف لبنيات منع ميشود. در كودكاني كه شير خشك ميخورند، تغيير نوع شير خشك و مصرف شيرهاي هيدروليزه ضروري است.
كهير؛ نشانه اصلي حساسيت غذايي
عمدهترين نشانه حساسيتهاي غذايي در كودكان، كهير يا ضايعات پوستي اگزمايي است كه ميتواند با مصرف ماهي، شكلات، مواد رنگي و افزودني، گوجهفرنگي، توتفرنگي، كيوي، بادمجان، تخم مرغ، بادام زميني و بادام هندي ايجاد شود.
دكتر شيرواني با تاكيد بر اينكه معمولا حساسيت غذايي در كودكان با واكنشهاي گوارشي و اختلال رشد همراه است، ميافزايد: يكي از خطرناكترين انواع حساسيتهاي غذايي، آلرژي به پروتئين گندم است كه معمولا به طور ارثي به كودك انتقال پيدا ميكند و با جلوگيري از مصرف مشتقات گندم قابل كنترل و درمان است. البته علائم حساسيت به برخي مواد غذايي به سرعت از بين ميرود، اما در برخي موارد مراجعه سريع به پزشك متخصص يا مركز درماني ضروري است.
آمادگي ابتلا به حساسيت
برخي از كودكان سابقه ارثي ابتلا به حساسيت دارند، پس از بروز نشانههاي پوستي، گوارشي و تنفسي نابهنگام در اين كودكان، والدين بايد بررسي جديتري براي يافتن نوع حساسيت كودك انجام دهند.
به گفته متخصصان اطفال، معمولا كودكاني كه آلرژي غذايي دارند نسبت به پروتئين موجود در مواد غذايي واكنش نشان ميدهند، اما در برخي موارد بروز نشانههاي پوستي و گوارشي حاد ميتواند دلايل ديگري بجز آلرژي داشته باشد. اين نكته نبايد ناديده گرفته شود كه حساسيت غذايي حتما بلافاصله پس از مصرف ماده حساسيتزا بروز نميكند، يعني ممكن است چند روز بعد يا حتي مدتي پس از مصرف ايجاد شود.
همچنين در برخي موارد پروتئين ماده غذايي كه در كودك ايجاد حساسيت ميكند، طي فرآيند پختهشدن ،اثر حساسيتزايياش را از دست ميدهد. يعني برخي كودكان به تخم مرغ حساسيت دارند، ولي غذاهايي را كه در آنها از تخم مرغ استفاده ميشود، براحتي مصرف ميكنند.
نگذاريد آلرژي آزاردهنده شود
به گفته دكتر شيرواني مهمترين اقدام كنترلي براي جلوگيري از بروز آلرژي در كودك بايد از دوران بارداري مادر آغاز شود. يعني مادر بارداري كه زمينه آلرژيك دارد، نبايد از مواد آلرژيزا استفاده كند.
همچنين استرس به خودي خود عامل بروز بسياري از بيماريهاي نهفته در جنين محسوب ميشود، پس داشتن آرامش براي مادر باردار ضروري است.
اين متخصص بيماريهاي عفوني اطفال اضافه ميكند: تغذيه نوزاد با شير مادر توصيه ميشود. مصرف شير خشك به عنوان يك ماده صنعتي احتمال بروز آلرژي را تشديد ميكند.
همچنين توصيه ميشود كه اولين غذاي كمكي كودك، غذاهاي آماده صنعتي چون «سرلاك» نباشد، بلكه تغذيه كمكي كودك با فرني خانگي آغاز شود. دادن غذاي ادويهدار نيز به كودكان توصيه نميشود.
آنچه از همه اين موارد مهمتر است، توجه و دقت والدين به واكنشهاي كودكي است كه به طور ارثي احتمال بروز آلرژي غذايي دارد، تا در صورت بروز علائم براي كنترل و درمان آن بسرعت اقدام شود.
پونه شيرازي
