آیا احداث نیروگاه برق آبی راغون تاجیكستان متوقف خواهد شد؟

دوشنبه - باوجود كاهش حجم گسترده ای ازعملیات ساخت وساز درمحل نیروگاه برق آبی دردست احداث راغون، مرخصی اجباری تعداد زیادی ازكارگران وانتشار شایعاتی مبنی براحتمال توقف ساخت این نیروگاه، 'گل شیرعلی' وزیر انرژی وصنایع تاجیكستان این اخبارراتكذیب كردوگفت: كار درمحل نیروگاه باجدیت ادامه دارد.

به گزارش ایرنا، نیروگاه راغون در 110 كیلومتری شمال شرق دوشنبه پایتخت تاجیكستان در دست احداث است كه ساخت آن در زمان اتحاد شوروی بر روی رودخانه وخش آغاز شد ولی پس از فروپاشی اتحاد شوروی سابق و استقلال تاجیكستان عملیات اجرایی این پروژه در سال 1991 میلادی نیمه تمام رها شد.

برای احداث كامل این نیروگاه افزون بر 5/2 میلیارد دلار اعتبار نیاز است

خبرگزاری'آسیاپلوس'در همین ارتباط گزارشی را تحت عنوان آیا ساخت نیروگاه برق آبی راغون متوقف خواهد شد؟ منتشر كرده و تاثیرات منفی متوقف كردن عملیات ساخت این نیروگاه را مورد بررسی قرار داده است.

این رسانه پرسیده است: در صورت متوقف شدن كار در این پروژه، وعده های دولت دوشنبه مبنی بر بهره برداری از دو توربین این نیروگاه در سال های 2013 تا 2014 و تامین استقلال تاجیكستان در زمینه برق مصرفی و همچنین سرنوشت 180 میلیون دلار سهام فروخته شده بابت این پروژه به مردم چه خواهد شد؟

این رسانه با بیان آنكه نشانه ها همه حاكی از به تعلیق درآمدن عملیات ساخت و ساز نیروگاه است، نوشت: سرگردانی تعداد زیادی از كارگران در بیرون محوطه و عدم دریافت بیش از سه ماه حقوق، رفتن به مرخصی اجباری و در نهایت عدم توزیع به موقع و به میزان كافی سیمان كه از اصلی ترین مصالح مصرفی نیروگاه است، برخی از دلایل توقف و یا كند شدن عملیات ساخت پروژه است.

كارشناسان بانك جهانی شهریورماه سال جاری بعد از بررسی روند طرح تكمیل نیروگاه برق آبی 'راغون' از سوی تاجیكستان به این كشور آسیای مركزی توصیه كرده بودند تا قبل از قطعی نشدن نتایج مطالعات فنی ـ اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی این پروژه عملیات ساخت آن را آغاز نكند كه این امر نارضایتی هایی را در این كشور سبب شد.

سفیر آمریكا در ازبكستان نیز اعلام كرده بود: از آنجا كه كشور متبوعش منتظر نتایج بازرسی ها و تحقیقات كارشناسان بانك جهانی درباره ساخت نیروگاه برق آبی راغون است، تاجیكستان باید تا تكمیل تحقیقات آنها از ادامه ساخت این نیروگاه خودداری كند.

ازبكستان مخالف احداث این سد ازسوی تاجیكستان است.

'جرج كرال' با پیچیده خواندن مساله نیروگاه در دست ساخت راغون افزود: كشورش تنها پس از پایان تحقیقات هیات بانك جهانی درباره مشخصات فنی و پیامدهای زیست محیطی این پروژه اعلام نظر خواهد كرد.

آسیاپلوس افزود: عده ای از كارگران كه به مرخصی اجباری فرستاده شده اند اما برای دریافت حقوق خود در بیرون نیروگاه تجمع كرده اند و علت اصلی متوقف شدن عملیات ساخت را كمبود منابع مالی عنوان می كنند.

حدود 9 هزار نفر در این پروژه فعالیت می كنند كه بخش عمده آنها سه ماه است حقوق دریافت نكرده اند. بیش از یكهزار نفر از آنها نیز به تازگی به مرخصی اجباری فرستاده شده اند.

برخی از كارگران مدعی شدند هیچ یك از شركت های پیمانكاری فعال در این پروژه اعم از روسی، چینی، تاجیكی و ایرانی نه تنها سه ماه حقوق آنها را پرداخت نكرده اند بلكه جیره غذایی این افراد را نیز قطع كرده اند.

این نشریه افزود: همزمان با حضور خبرنگاران این رسانه در محل اجرای پروژه، 'استروان استیونسون' نماینده حزب محافظه كار انگلیس در پارلمان اروپا كه ریاست هیات حامیان تكمیل ساخت نیروگاه برق آبی راغون تاجیكستان را برعهده دارد، به همراه 'عاقل عاقلف' نخست وزیر برای بررسی آخرین وضعیت ساخت این نیروگاه در محل حضور داشتند.

آسیاپلوس با اعلام آنكه این امر مانع از آن شد تا نتوانیم با هیچیك از مدیران سایت های اصلی مذاكره كنیم، نوشت: اما برخی گزارش ها حاكی از آن بود كه قرار است عملیات اجرایی سد راغون تا اعلام نتیجه نهایی كارشناسان بانك جهانی یعنی اسفند ماه امسال متوقف شود.

وزیر انرژی تاجیكستان متوقف شدن عملیات اجرایی پروژه راغون تا زمان یادشده را نپذیرفت و گفت: همزمان با مطالعات و ارزیابی های كارشناسان بانك جهانی نیز عملیات اجرایی در برخی از بخش ها درحال انجام است، ضمن آنكه خبر اخراج تعداد زیادی از كارگران پروژه نیز صحت ندارد.

تحلیلگر سیاسی تاجیك، دلایل مالی و فنی را عامل اصلی بروز این مشكلات عنوان كرد و گفت: ناتوانی در تامین به موقع منابع مالی و تجهیزات مورد نیاز و مصالح برای ساخت و ساز و محاصره از سوی ازبكستان كه از مخالفان اصلی ساخت این نیروگاه است از جمله دلایل تشدید مشكلات در مراحل اجرای این پروژه است.

'پرویز مولاجانف'، ساخت این نیروگاه را برای تاجیكستان دارای جنبه حیاتی دانست و تاكید كرد: حتی اگر بانك جهانی با ساخت این نیروگاه مخالفت كند، دوشنبه باید این پروژه استراتژیك را كه نقش اساسی در ایجاد تحول اقتصادی كشور خواهد داشت اجرا كند.

سردبیر این رسانه نیز با بیان آنكه نتوانسته ایم هیچ اطلاعات مناسبی از روند عملیات ساخت و دلایل احتمالی متوقف شدن كار بدست آوریم، این سئوال را مطرح كرده آیا نباید باور كرد كه سرانجام فشارهای ازبكستان بر بانك جهانی در این زمینه كارساز بوده و این كشور به عنوان مخالف ساخت این نیروگاه موفق شد از تكمیل این پروژه مهم اقتصادی در تاجیكستان جلوگیری كند؟

آسیاپلوس اضافه كرده است: از آنجا كه تصمیمات بانك جهانی بخاطر آنكه بزرگترین سهامدار آن آمریكا است، از سیاست های آن كشور تاثیر می پذیرد، آیا این فشارها و سختگیری ها بر تاجیكستان با هدف افزایش توان امریكا در چانه زنی با دوشنبه برای ایجاد یك پایگاه نظامی در این كشور نیست؟

این رسانه با اعلام آنكه در صورت موافقت دولت با متوقف ساختن شش ماهه عملیات ساخت این نیروگاه، چه پاسخ قانع كننده ای برای این چرخش غیرمنتظره خود خواهد داشت، نوشت: آیا دولت دلیلی برای عدم ناتوانی در كسب استقلال در بخش انرژی ارایه خواهد كرد و یا آنكه تضمینی وجود دارد كه بانك جهانی این زمان را به تدریج به یك و دو سال و یا بیشتر افزایش نخواهد داد.

آسیاپلوس افزود: اگر می خواستیم با مخالفت آمریكایی ها از روند این كار پیشگیری كنیم چرا از ابتدا به توصیه های آنها عمل نكردیم واین همه هزینه از جمله افزایش تنش ها با ازبكستان را بركشور تحمیل كردیم. حال سئوال این است سرنوشت منابع مالی از جمله (180 میلیون دلار) پولی كه ازمحل فروش اوراق مشاركت به مردم صرف ساخت این نیروگاه شده، چه خواهد شد. آیا دولت بخصوص وزیرانرژی آماده پاسخگویی به سرزنش های مردم وكارشناسان خواهد بود و می تواند دلیلی منطقی برای این كار به آنها ارایه دهد.

كارشناسان بانك جهانی قرار بود در زمستان سال گذشته نظر خود را درباره تبعات ساخت آن بر كشورهای پایین دست اعلام كنند اما این بانك هنوز به وعده خود عمل نكرده و آن را به زمستان سال جاری موكول كرده است.

ساخت این پروژه توسط روسیه پشتیبانی می‌شود كه ناشی از تلاشهای مسكو در جهت تسلط بر بازار انرژی منطقه و طبیعی است كه برنامه‌های روسیه به هیچ وجه به نفع آمریكا نیست، زیرا واشنگتن نیز درجهت سیاست تسلط بر بازارهای انرژی منطقه گام برمی دارد.

بنابراین درك این موضوع دشوار نیست كه موضع اخیر بانك جهانی ناشی از منافع واشنگتن و در راستای مقابله با برنامه‌های مسكو اتخاذ شده است.